Search results

1

Foresight jako narzędzie polityki naukowej

100%

Kozłowski J.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2008

|

issue 2(32)

12-27

EN

This paper attempts to answer the following questions: (1) What are the functions of foresight in government policy? (2) What can be done to improve the effectiveness of foresight in Poland as a tool for S&T and innovation policy? In the first section of the paper the author defines foresight as ‘a policy and governance instrument aimed to identify and assess future needs, opportunities and threats connected with social and economic development, and to prepare appropriate anticipatory measures’ and discusses the characteristics and types of foresight. In the second section the author answers the question on how national foresight is applied around the words as a science policy tool, a S&T and innovation policy tool. He identifies three platforms where foresight can create policy inputs: input to politics, input to policy, and input to policy implementation. In conclusion the author proposes improvements to foresight as a science policy tool, a S&T and innovation policy tool.

PL

Artykuł zawiera próbę odpowiedzi na następujące pytania: (1) Jakie funkcje pełni foresight w polityce rządowej; (2) Co zrobić, aby byt skuteczniejszy w Polsce jako narzędzie polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej. W pierwszej części artykułu autor definiuje definiuje foresight jako „instrument polityki i zarządzania mający na celu wskazanie oraz ocenę przyszłych potrzeb, szans i zagrożeń związanych z rozwojem społecznym i gospodarczym, a także przygotowanie odpowiednich działań wyprzedzających” oraz omawia jego cechy i odmiany. W części drugiej odpowiada na pytanie, w jaki sposób foresight narodowy jest stosowany na świecie jako narzędzie polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej. Wyróżnia trzy płaszczyzny wkładu foresightu do polityki: wkład do wizji politycznych (politics); wkład do formułowania polityk (policy) oraz wkład do realizacji polityk. Na zakończenie przedstawia propozycje udoskonalenia foresightu jako narzędzia polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej w Polsce.

2

The social sciences in the Czechoslovak Academy of Sciences in the first two decades of its existence

94%

Franc M.

Střed. Časopis pro mezioborová studia Střední Evropy 19. a 20. století. / Centre. Journal for Interdisciplinary Studies of Central Europe in the 19th and 20th Centuries.

|

2022

|

vol. 14

|

issue 1

55-75

EN

This essay-like study primarily explores the position of the social sciences within the Czechoslovak Academy of Sciences (Československá akademie věd, ČSAV) during the first two decades of its existence. It emphasises especially the gradual shift from its accent on sciences which could be used in political or national propaganda, such as archaeology, philosophy or ethnography, to sciences as a tool for the expert control of society, such as sociology, political science and psychology. Even though especially during František Šorm’s chairmanship (1962–1969) efforts were being made to squeeze the social sciences out from the ČSAV and thus deprive them of the benefits of development in a privileged institution, they were able to defend their position. The dispute was not only over the degree of exactness but also over the compatibility between the key working methods and the ČSAV’s mode of operation.

3

European Universities Initiative – a Policy of Scientific Cooperation on the Basis of Transform4Europe and The 4EU+ Alliance

94%

Skalmierski K. M., Czernicka Z.

Political Preferences

|

2023

|

vol. 31

|

issue 1

47-64

EN

The motivation for the analysis is the European Year of Skills 2023 announced by the European Commission. The mian purpose of the article is to show the problems of the contemporary functioning of European science cooperation policy. Knowledge in a broad sense, including scientific and expert knowledge, is increasingly important in the process of political decision-making. The article presents the evolution of the approach and spread of the European Uniosą activity in the internal and external dimensions of its science policy. The authors analyzed the operational tools of European Union’s (EU) scientific cooperation, which include the European Universities Initiative, Erasmus+ and Horizon Europe programs. The following research methods were used to achieve this goal: case studies, statistical analysis and analysis of sources such as policy documents, normative acts, university rankings, available scientific literature and Internet sources. The subjects of the study are "European universities" – members of alliances: Transform4Europe and The 4 EU+ Alliance, subjected to qualitative and quantitative analysis.

4

An overview of the science, technology and innovation policies in Latin America

83%

Gocłowska-Bolek J.

Nauka

|

2017

|

issue 3

PL

Adopting and developing a knowledge-based economy as the current stage of global economic development is an important stimulus to successful innovation. The transition to a knowledge-based economy and achieving economic convergence, especially in the case of emerging economies, requires the appreciation of science and technology coexistence on the one hand, and the development of innovation on the other, as well as the raising of human resource competences and skills for further development. Latin American countries, in search of an effective development strategy after moving away from the Washington Consensus, which set economic priorities through the last decade of the twentieth century, become increasingly aware of the importance of the development of STI policies. They try to identify the most important institutions and the capacities and resources needed to support economic development. Such policy generally includes at least three objectives: to create research and development opportunities in public research institutes and universities; to stimulate the demand of companies for scientific and technological knowledge by establishing close relationships between universities, business and government, and supporting and developing national innovation systems in each country. In this article the author analyzes the policies introduced and attempts to assess their effectiveness.

5

Wyzwania Polityki Naukowej w Polsce

71%

Duch W.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2016

|

vol. 52

|

issue 1(207)

139-148

PL

Po wstępnej charakterystyce stanu nauki i szkolnictwa wyższego artykuł omawia podstawowe ich misje (cywilizacyjna, edukacyjna, społeczna) oraz wyznaczone cele wspierania nauki w Polsce. Następnie prezentuje problemy, które uwidoczniły się zwłaszcza przy staraniach o międzynarodowe projekty badawcze, oraz działania odnoszące się do nich, a realizowane przez powołane w tym celu instytucje, jak NCN oraz NCBIR.

EN

After the initial characteristics of the state of science and higher education in Poland the paper discusses the general missions (increasing civilization level, educational and social impact) and the aims of science support in Poland. Next, the problems are outlined that surfaced in applications for international research projects, and activities supporting such applications carried out by institutions established for this purpose, such as NCN and NCBIR.

6

In searching for science understanding. Applying the sociology of a science based approach

71%

Jedlikowska D.

Journal of Education Culture and Society

|

2016

|

vol. 7

|

issue 2

11-19

EN

The paper discusses the chosen ongoing perspectives related to science understanding based problems. Science is viewed, following Robert Merton, as a functioning institution. Social context plays a significant role in defining the possibilities of developing science. The question arises how a functioning institution can be effectively analyzed and which perspectives can be implemented. Hence this paper’s goal is to reveal some ways of exploring science understanding. Consequently the paper touches the scientific discourses upon science discussing its academic functional ethos and on the other hand tension between bureaucratization and openness in science. More broadly how far science is democratized in an academic interaction. The proposition of examining the problem of the quality of science as an institution is to grasp two perspectives: first, the formal perspective, related to the legal field and its rationality and second, followed by Adele Clarke known as “situatedness”. The idea of joining formalization with situatedness can be regarded as an embodiment within John Meyer and Brian Rowan’s concept of an institutionalized organization. Hence science understanding is defined as a complex functioning institution escaping from a modern version of science into many postmodern ad-hoc made sciences. The paper’s intention is to provide problems and proposition of solving them through applying an integrating perspective

7

O trafności miar w nauce. Obraz aktywności polskich socjologów i pedagogów. Analiza parametrów dorobku Ryszarda Borowicza

71%

Jeran A., Piechowiak-Lamparska J.

Kultura i Edukacja

|

2014

|

issue 4(104)

17-35

EN

The article deals with the problem of parameterisation in social sciences and humanities. Questioning the accuracy (and, most of all, the effectiveness) of strictly qualitative assessment of previous publication activity (expert assessments) leads to a concentration on quantitative criteria made as objective as possible; the most important of these criteria is based not on publication, but on quotability, which is considered to reflect the reception of the works of a given researcher. On the basis of indicators applied to a representative sample of professors from the fields of sociology and pedagogy, an analysis of publication record and its influence on science was made with the use of quotability (in the framework of Google Scholar database), and the result was subsequently compared to the results of Professor dr hab. Ryszard Borowicz (recognized in both fields).

8

Science policy in Poland. Influence of human resource policy on the presence of Polish science in the world

71%

Jeran A., Piechowiak-Lamparska J.

The New Educational Review

|

2015

|

vol. 39

17-26

EN

The aim of the article is to indicate the influence of human resource policy on the presence of Polish science in global science. Research findings include an analysis of changes over time in the number of research personnel and papers indexed in the Web of Science database. The research method used in the study is statistical analysis with the use of correlation analysis and regression analysis. Application of these tools allowed for establishing basic relationships between the analysed variables. Obtained results point to the fact that the human resource policy in Polish science, aimed at increasing the number of papers published at international level or in international circulation, turns out to be effective. This growth was especially visible in the years 1999–2011.

9

Foreign scientific centers of the Polish Academy of Sciences in Paris and Brussels: action plan, administrative support, communication

71%

Poprawka T., Szafrański K.

Nauka

|

2022

|

issue 1

10

Not with a bang but with a whimper

71%

Kulczycki E., Jemielniak D.

Nauka

|

2022

|

issue 4

11

Leczenie gorsze od choroby? Diagnoza kondycji polskiego szkolnictwa wyższego na podstawie badań elit polskich uczelni publicznych

67%

Shaw M.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2015

|

issue 1(45)

117-135

EN

The public system of higher education in Poland is widely seen as “ill” – incompatible with the aims assumed by its stakeholders. There is agreement as to the existence of the problem, but no agreement on the diagnosis or courses of treatment. The diagnosis presented in this article is based on a two-year study of higher education elites – academic leaders and government policymakers. The author proposes that a possible cause of the “illness” can be understood through the medical term of polypragmasia – a situation when a sick patient consults different doctors who provide different diagnoses and prescribe different medications that produce undesirable interactions. The university is “sick” because the Ministry of Science and Higher Education and academic leaders give it different “diagnoses” and prescribe different “medications.” While academic leaders emphasize the role of the university in pursuing truth, policymakers see it primarily as an engine of economic growth. In effect, the aims pursued by academic leaders differ from those assumed in recent Polish legislation, and stimuli stemming from political channels encourage behaviors incompatible with the academic ethos. Research findings suggest three areas of potential synergy that could become turning points towards a self-transformation of Polish higher education: elite education, merit-based funding of academic research, and “soft skills.”

PL

Finansowany z publicznych pieniedzy system szkolnictwa wyższego w Polsce jest szeroko postrzegany jako „chory” – niesprzyjający celom, jakie stawiają mu różne grupy społeczne. Istnieje zgoda co do istnienia tego problemu, nie ma natomiast zgody co do diagnozy i metod leczenia. Diagnoza przedstawiona w artykule oparta jest na dwuletnich badaniach elit szkolnictwa wyższego – władz uczelni i przedstawicieli rządu. Według autorki jedną z możliwych przyczyn „choroby” jest polipragmazja – jak w medycynie określa się sytuację, gdy chory konsultuje się jednocześnie z kilkoma lekarzami, którzy stawiają różne diagnozy i przepisują różne leki, mogące wchodzić ze sobą w niepożądane interakcje. Uniwersytet „choruje”, ponieważ ministerstwo i władze akademickie aplikują mu odmienne „lekarstwa”. Podczas gdy władze akademickie podkreślają rolę uniwersytetu w dochodzeniu do prawdy, twórcy polityki naukowej widzą go przede wszystkim jako koło zamachowe gospodarki. Presja ze strony rządu wywołuje zachowania kompensacyjne środowisk akademickich polegające na obchodzeniu przepisów i tworzeniu pozorów. W efekcie cele realizowane przez władze uczelni odbiegają od tych zakładanych w najnowszym polskim prawodawstwie, a bodźce płynące z instytucji politycznych zachęcają do zachowań sprzecznych z etosem akademickim. Z badań wynika jednak, że istnieją trzy obszary potencjalnej synergii, które mogą stać się punktami zwrotnymi w transformacji polskiego szkolnictwa wyższego: kształcenie elitarne,merytoryczne finansowanie badań naukowych oraz kompetencje „miękkie”.

12

Science of science at Sussex University

60%

Outhwaite W.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2017

|

vol. 53

|

issue 2(212)

149-156

EN

The aim of this paper is to discuss the history of the Science Policy Research Unit and place it within the broader framework of the University of Sussex and the intellectual context of the period. This brief introduction helps to understand the origins of the Unit and the role played by such figures as Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, and Roy MacLeod. The description of intellectual context includes the influence of sociological approaches to science which were strong in the second half of the 20th century.

PL

Celem artykułu jest omówienie historii jednostki badawcze Science Policy Research Unit, wskazanie jej miejsca i sposobu funkcjonowania w ramach struktur Uniwersytetu w Sussex oraz przedstawienie kontekstu „intelektualnego” towarzyszącego jej powstaniu. To krótkie wprowadzenie pozwala zrozumieć genezę powstania jednostki oraz rolę jaką odgrywali w niej m.in. Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, czy Roy MacLeod. Opis kontekstu „intelektualnego” dotyczy głównie wpływu podejść socjologicznych na naukę, które były szczególnie silne w drugiej połowie 20. wieku.

13

Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa Obrębskiego

60%

Engelking A.

Sprawy Narodowościowe

|

2019

|

issue 51

EN

Research in the service of politics? The case of Józef ObrębskiThe paper concentrates on the circumstances of the production of anthropological knowledge, created in a dynamic tension between its cognitive goal and the way it is used for political purposes. It provides an insight into a complex network of conditions (intelectual, institutional, financial, personal, political) which determined the production of knowledge in interwar Poland within the then emerging disciplines of ethnology and sociology, in the scope of what today we would call social anthropology.This case study takes a closer look at Polish anthropologist Józef Obrębski (1905-1967), a close student of Malinowski, whose outstanding achievements remained mostly unpublished and thus never came into existence in the master narrative of the history of our discipline. In the 1930s Obrębski conducted ethnosociological field research in the Polesie region in eastern Poland (nowadays, part of Belarus and Ukraine), which was part of a large scale scientific project of the Commission for Scientific Research of the Eastern Territories. This project, financed by the Polish government and headed by a politician, general Kasprzycki, was supposed to be an efficient tool in the politics of the so called state and national assimilation of the Slavic-speaking ethnic minorities. Obrębski’s political views, which were democratic and liberal in character, were opposed to the official political line whereas his functionalist anthropological stance was unacceptable for the mainstream Polish ethnology of the era, still rooted in the positivist paradigm.Anthropological knowledge produced by Obrębski, which we would call today a postcolonial and constructivist approach, began to find recognition only after his death. The biography of this scholar and the story of his “unknown” work, a great example of a non-mainstream phenomenon in a provincial country, makes it easier to reveal undisclosed mechanisms of the system and the thought-collectives of science. Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa ObrębskiegoArtykuł dotyczy uwarunkowań produkcji wiedzy antropologicznej w dynamicznym napięciu między jej celem poznawczym a zastosowaniem do celów politycznych. Przynosi wgląd w złożoną sieć uwarunkowań (intelektualnych, instytucjonalnych, finansowych, personalnych, politycznych) produkcji wiedzy w międzywojennej Polsce, na polu młodych dyscyplin, jakimi były wówczas etnologia i socjologia, polu, które dzisiaj nazywamy antropologią społeczno-kulturową.Bohaterem tego studium przypadku jest polski antropolog Józef Obrębski (1905-1967), bliski uczeń Malinowskiego, którego wybitne prace w większości pozostały nieopublikowane, nie funkcjonują zatem w wielkiej opowieści o historii dyscypliny. W latach 1930. Obrębski prowadził etnosocjologiczne badania terenowe na Polesiu we wschodniej Polsce (region ten dziś należy do Białorusi i Ukrainy), w ramach wdrażanego tam na szeroką skalę programu naukowego Komisji Naukowych Badań Ziem Wschodnich. Projekt ten, finansowany przez polski rząd i kierowany przez polityka, gen. Kasprzyckiego, miał być skutecznym narzędziem polityki asymilacji państwowej i narodowej słowiańskojęzycznych mniejszości etnicznych. Demokratyczne i liberalne poglądy polityczne Obrębskiego były opozycyjne wobec linii politycznej jego mocodawców, zaś stanowisko teoretyczno-metodologiczne, związane z funkcjonalizmem, było z kolei nie do przyjęcia przez polskich etnologów głównego nurtu, przywiązanych do paradygmatu pozytywistycznego.Antropologiczne osiągnięcia Obrębskiego, które dziś sytuujemy w obrębie podejścia postkolonialnego i konstruktywistycznego, zaczęły zyskiwać uznanie dopiero po jego śmierci. Biografia uczonego i dzieje jego „nieznanych” prac, ważny przykład pozamainstreamowego fenomenu w prowincjonalnym kraju, przyczyniają się do poznania nieujawnionych mechanizmów systemu i kolektywów myślowych w nauce.

14

Historyzowanie nauki lub jak nowe przychodzi na świat. Rozmowa z Hansem-Jörgiem Rheinbergerem

60%

SURMAN J.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

vol. 14

291-306

PL

Rozmowa toczy się wokół tematyki epistemologii historycznej jako jednej z gałęzi historii nauki, rozwijanej w znacznym stopniu pod wpływem Hansa-Jörga Rheinbergera i jego zespołu z Instytutu Historii Nauki im. Maxa Plancka w Berlinie. Oprócz idei epistemologii historycznej, dyskusja dotyczy miejsca tej dyscypliny wśród nauk historycznych i jej wpływu zarówno na politykę naukową, jak i zagadnienie eksperymentu jako podstawowej jednostki nauki.

EN

The conversation revolves around the historical epistemology as a special branch of the history of science, which has been largely influenced by Hans-Jörg Rheinberger and his team at the Max Planck Institute for the History of Science in Berlin. Apart from the discussion of the idea of historical epistemology, its position among the historical disciplines and the implications it has for science policy, what is also considered is experiment as a basic unit of science.

15

Uwarunkowania polityczne transferu wiedzy naukowej w Polsce

60%

Godowska M.

|

2014

|

vol. 13

|

issue 28

249-269

EN

In the knowledge society traditional division between science (focused on theoretical problems) and technology (focused on practical problems) has come to an end. Today, science is expected to display not only theoretical and methodological correctness but also a high degree of practical utility. Modern universities are, therefore, obliged to perform the so called third mission, in addition to their traditional didactic responsibility and scientific research. Entrepreneurial university is responsible for delivering scientific knowledge, which can be easily and efficiently used in order to solve practical problems of the society. The aim of the article is to present an in-depth analysis of political determinants of the transfer of scientific knowledge in Poland, including changes introduced by the 2010 science policy reform.

PL

Aż do epoki nowożytnej nauka i technika stanowiły odrębne rzeczywistości. Nauka koncentrowała się na problemach teoretycznych, technika na rozwiązywaniu zadań praktycznych. Nowożytność zmieniła ten model: wraz z powstaniem cywilizacji naukowo-technicznej nauka została ściśle sprzęgnięta z techniką, z praktyką życia społeczno-ekonomicznego, a jej zadaniem jest umożliwienie człowiekowi opanowania i podporządkowania otaczającej go rzeczywistości, a także nieograniczonego przekształcania jej zgodnie z potrzebami. W społeczeństwie opartym na wiedzy wykształciła się także tzw. trzecia misja uczelni wyższych, obok tradycyjnej misji nauczania i prowadzenia badań naukowych. Społeczność akademicka stała się odpowiedzialna za dostarczanie społeczeństwu wiedzy naukowej cechującej się użytecznością i przydatnością w rozwiązywaniu problemów społecznych i osiąganiu celów takich jak bezpieczeństwo narodowe czy rozwój gospodarczy. Transfer wiedzy naukowej do otoczenia zewnętrznego – partnerów z sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego – staje się coraz ważniejszym zadaniem uniwersytetu przedsiębiorczego. Celem artykułu jest próba diagnozy uwarunkowań politycznych transferu wiedzy naukowej na przykładzie polskiego systemu nauki i szkolnictwa wyższego ze szczególnym uwzględnieniem zmian wprowadzonych w ramach reformy nauki w 2010 roku.

16

Kontrolować czy nadzorować? Modelowanie polskiej polityki szkolnictwa wyższego z punktu widzenia nordyckiej utopii

51%

Dziedziczak-Foltyn A., Musiał K.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2009

|

issue 2(34)

102-128

EN

The authors’ intent is to examine the current direction of reforms in Poland’s higher education in the light of the fulfilled Nordic utopia, i.e. the systemie Solutions in school education and universities which Poland’s higher education is aiming for, ideologically and structurally. Despite many years of tradition in employing universities as a tool to establish the idea of egalitarism and social utilitarianism within a welfare State, Nordic countries have gradually modified their higher education policies in the last twenty years, making significant steps towards replacing the State control model with a more loose State supervision over the sector. Therefore, they went ahead of Poland in making a change which theoreticians put in a broader context of evolution from the Humboldtian to the Anglo- American model of higher education. The paper focuses on key aspects and dividing lines between the Anglo-American model and the Humboldtian model, making a reference to two meta-areas of higher education i.e. management and funding. The proposed Polish Solutions are juxtaposed with the already-implemented Nordic Solutions in order to show that this process is more complex than one might assume on the basis of formulaic descriptions of ideal types.

PL

Intencją autorów jest przyjrzenie się obecnemu kierunkowi reform szkolnictwa wyższego w Polsce przez pryzmat zrealizowanej nordyckiej utopii, czyli tych rozwiązań systemowych dotyczących szkolnictwa i uniwersytetów, do których w sensie ideowym i strukturalnym zmierza także polskie szkolnictwo wyższe. Mimo wieloletniej tradycji wykorzystywania uniwersytetów do realizacji idei egalitaryzmu i utylitaryzmu społecznego w myśl założeń państwa opiekuńczego, państwa nordyckie w ciągu ostatnich dwudziestu lat stopniowo zmieniły politykę szkolnictwa wyższego i poczyniły znaczące kroki w kierunku zastąpienia modelu kontroli państwa nad szkolnictwem wyższym modelem luźniejszego nadzoru państwowego nad tym sektorem. Przeszły zatem wcześniej niż Polska zmianę, którą teoretycy umiejscawiają w szerszym kontekście ewolucji humboldtowskiego modelu szkolnictwa wyższego w kierunku modelu anglo-amerykańskiego. Niniejszy tekst dotyczy głównych aspektów i linii podziału między systemem anglo-amerykańskim i humboldtowskim w odniesieniu do dwóch metaobszarów funkcjonowania szkolnictwa wyższego, tj. zarządzania i finansowania. Zestawienie proponowanych rozwiązań polskich z wprowadzonymi już rozwiązaniami w krajach nordyckich ma na celu ukazanie skomplikowania i większej złożoności tego procesu niż mogłoby to wynikać ze schematycznych opisów typów idealnych.

17

Rada badawcza jako agent i pryncypał – przykład relacji agencji w polityce naukowej

48%

Przegrocki A., Jabłecka J.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2013

|

vol. 49

|

issue 2(196)

117-143

PL

Celem artykułu jest przedstawienie specyfiki relacji agencji w sferze polityki naukowej z uwzględnieniem konkretnego przykładu stosunków delegacji między rządem, radami badawczymi oraz uczonymi. W części pierwszej autorzy opisali podstawowe założenia i koncepcje teorii agencji podkreślając znaczenie zmiennych agencji na wybór formy kontraktu. W części drugiej rozpatrywane są relacje rady badawczej jako przykład delegacji w polityce naukowej w ujęciu teorii agencji. Autorzy proponują wykorzystanie dwóch odmiennych rodzajów kontraktów wynikających z charakteru delegacji zadań do opisu stosunków pomiędzy rządem a radą badawczą z jednej strony i radą a uczonymi z drugiej. Opisane są również istotne różnice pomiędzy grantami a kontraktami jako formami finansowania projektów badawczych. W kolejnej części przedstawiono przemiany założeń polityki naukowej oraz ewolucję modeli delegacji w triadzie rząd – rada – uczeni. Ostatnia część zawiera charakterystykę modeli delegacji oraz ich zestawienie z przedstawionymi wcześniej typami kontraktów. Wynikiem tego zestawienia jest dynamiczny obraz ewolucji zarówno zasad delegacji, jak i kontraktów w obustronnych relacjach rady badawczej.

EN

The aim of the article is to present the specification of agency relation in science policy taking into consideration the specific example of delegation relations among government, research councils and scientists. In the first part of the paper the authors describe basic assumptions and concepts of agency theory underlining the importance of variables of agency on selection of a contract form. In the second part, the relations of research councils as an example of delegation in science policy in the light of agency theory are discussed. The authors suggest using two different kinds of contracts deriving from the nature of task delegation to describe the relations between the government and research council on the one hand and the council and researchers on the other. Significant differences between grants and contracts are described as forms of financing research projects. In the following part, the transformation of science policy assumptions as well as the evolution of delegation models in the triad government-council-university are presented. The result of such juxtaposition is a dynamic picture of evolution of both delegation rules as well as contracts in reciprocal relations of a research council.

18

Szkic aktualnej debaty nad naukometrią i bibliometrią w Polsce i zapomniane naukoznawstwo

48%

KOKOWSKI M.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

vol. 14

117-134

XX

W toczonej w Polsce w ostatnich trzech dekadach debacie na temat naukometrii i bibliometrii popełniono bardzo poważny błąd metodyczny: pominięto refleksję naukoznawczą, szczególnie historyczno‑metodologiczną. Artykuł rozważa to pominięte zagadnienie. Aby zrealizować ten cel, posłużono się metodą badań interdyscyplinarnych z zakresu naukoznawstwa i historii naukoznawstwa. Zastosowano tę metodę do analizy wybranych najważniejszych publikacji na temat naukometrii i bibliometrii ostatnich trzech dekad, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu polskiego. Artykuł omawia: a) kontekst aktualnej debaty na temat naukometrii i bibliometrii w Polsce; b) historię polskich analiz naukometrycznych opartych na zagranicznych bazach indeksacyjnych; c) aktualną dyskusję na temat naukometrii i bibliometrii w Polsce oraz d) pominięty w aktualnej debacie kluczowy aspekt – nierozerwalny związek naukometrii i bibliometrii z naukoznawstwem. Wnioskiem z przeprowadzonych badań jest postulat powrotu w Polsce do badań informetrycznych (naukometrycznych, bibliometrycznych, webometrycznych, …), świadomie rozwijanych w kontekście zintegrowanego naukoznawstwa. Wiedzę tę należy wykorzystać w kształtowaniu aktualnej polityki naukowej: struktury organizacyjnej nauki i szkolnictwa wyższego oraz formowania zasad oceny dorobku naukowego instytucji i poszczególnych pracowników oraz czasopism naukowych.

EN

In the debate on scientometrics and bibliometrics, taking place in Poland in the last 25 years, a very serious methodical and methodological mistake has been committed by neglecting the reflection about the science of science, especially of historical and methodological character. The following article discusses this issue. This aim was achieved with the use of a method of interdisciplinary research originating from the scope of the science of science and the history of the science of science. This method was applied to the analysis of selected major publications on scientometrics and bibliometrics in the past 25 years, with special emphasis on Polish context. The results are discussed in the article, i.e. a) the context of the current debate on scientometrics and bibliometrics in Poland; b) the history of Polish scientometric analyses based on foreign indexation databases; c) the current discussion on scientometrics and bibliometrics in Poland and d) the key aspect ignored in the current debate, namely the inseparable connection of scientometrics and bibliometrics with the science of science. The study leads to the following conclusions: it is postulated that the informetric (scientometric, bibliometric, Webometric, etc.) studies return to the scientific discourse, which would be consciously developed in the context of the integrated science of science. This knowledge should be utilized in the development of the current science policy, i.e. the organizational structure of science and higher education and the formation of rules of appraisal of scientific institutions, individual employees and scientific journals.

19

Jakiej naukometrii i bibliometrii potrzebujemy w Polsce?

48%

KOKOWSKI M.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

vol. 14

135-184

PL

Celem tego badawczo‑przeglądowego artykułu jest zbadanie podstaw naukowych naukometrii / bibliometrii – wskazanie jej faktycznych możliwości „detekcyjno‑pomiarowych”. Przeprowadzana analiza dokonywana jest z autorskiej perspektywy zintegrowanego naukoznawstwa oraz historii i metodologii tak pojmowanego naukoznawstwa (szczególnie historii i metodologii naukometrii / bibliometrii oraz historii i metodologii nauki). Stanowi to o nowości ujęcia tematyki i determinuje: a) sposob wyboru publikacji i ich interpretacji oraz b) hierarchię analizowanych zagadnień. Artykuł opisuje: dominujący na świecie i w Polsce (niekrytyczny) pogląd na temat podstaw naukometrii / bibliometrii i liczne poważne naukowe ograniczenia podstaw naukometrii / bibliometrii, takie jak: a) niezgodność z danymi empirycznymi tzw. praw naukometrycznych i prawa koncentracji Garfielda; b) stronniczość dziedzinowa, językowa oraz geograficzna baz indeksacyjnych; c) róożne praktyki komunikacji naukowej; d) orientacja lokalna (narodowo‑państwową) nauk humanistycznych i społecznych oraz lokalne indeksy cytowań; e) wady definicji wskaźnika wpływu (IF) i manipulacje jego wartościami, „gra w Impact Factor”; f) rozliczne problemy z cytowaniami: syndrom Mendla, syndrom klasycznej publikacji, tzw. cytowania drugorzędne i trzeciorzędne, syndrom palimpsestu, efekt zaniku cytowań, kradzieże cytowań, tzw. efekt Mateusza, negatywne cytowania, „modne bzdury”, przymusowe cytowania, patologie: tzw. karteli albo spółdzielni cytowań, „autorstwa gościnnego” oraz „autorstwa honorowego”; g) odróżnienia „wpływu publikacji” i „znaczenia publikacji, doniosłości publikacji”; h) efektywność indeksowania publikacji w bazach elektronicznych i internetowych a nowoczesność techniczna publikacji. Odkrycie tego typu ograniczeń naukometrii / bibliometrii wywołało powstanie m.in. biobibliometrii, alternatywnych metryk (‘altmetrics’) oraz ruchu otwartej nauki. Uwzględnienie analizowanych informacji prowadzi do ogolnej konkluzji mającej znaczenie dla aktualnej polityki naukowej w Polsce: należy przeciwstawić się „tyranii bibliometrii”, gdyż nie służy to rozwojowi nauki. Dlatego trzeba ograniczyć stosowanie metod naukometrycznych w ocenie działalności naukowej, szczególnie nauk humanistycznych i nauk społecznych. Artykuł opowiada się również za realizacją priorytetowej dla MNiSW idei promowania dorobku polskich nauk humanistycznych i społecznych w kraju i za granicą. W tym celu wnioskuje się: a) rozwijać zintegrowane naukoznawstwo (uwolni to od licznych błędow naukometrii i bibliometrii); b) rozbudowywać bazy indeksacyjne publikacji, biblioteki cyfrowe oraz repozytoria cyfrowe, c) intensyfikować udział polskich badaczy w międzynarodowej przestrzeni badawczej, w tym aktywnie włączyć się w projekt budowy europejskiej bazy indeksacyjnej humanistyki i nauk społecznych, d) rozwijać otwarty dostęp do treści naukowych oraz e) unowocześnić polskie czasopisma naukowe i wydawnictwa naukowe.

EN

The aim of this research study and review article is to examine the scientific basis of scientometrics and bibliometrics, i.e. to show their real “detection and measurement” capabilities. The analysis is conducted from the author’s perspective of the integrated science of science and the history and methodology of the science of science following this perspective. Particular emphasis is placed on the history and methodology of scientometrics and bibliometrics and the history and methodology of science. This perspective is a new approach to the subject matter and determines a) how to select publications and their interpretations and b) which hierarchy the analyzed issues should follow. The article describes the view, dominant both in the world and in Poland, on the basics of scientometrics and bibliometrics and their numerous serious scientific restrictions, such as: a) the incompatibility of the so‑ called scientometric laws and the Garfield law of concentration with the empirical data; b) the domain bias, the language bias and the geographical bias of indexation databases; c) various practices of scientific communication; d) the local (national or state‑ level) orientation of humanities, social sciences and citation indexes; e) the disadvantages of the impact factor (IF), the manipulations with its values and the “impact factor game”; f) the numerous problems with and abuses of citations, e.g. the Mendel syndrome, the “classic” publication bias, the palimpsestic syndrome, the effect of the disappearance of citations, the so‑ called Matthew effect, the theft of citations, the so‑ called secondary and tertiary citations, negative citations, “fashionable nonsenses”, forced citations, the pathologies of the so‑ called citation cartels or cooperative citations, the guest authorship and the honorable authorship; g) the distinction between the “impact of publication” and the “importance of publication” or the “significance” of publication; h) the effectiveness of indexation of publications in electronic and Internet databases and the technological modernity of publications. The discovery of such restrictions regarding scientometrics and bibliometrics has led to the creation of, among others, biobibliometrics, alternative metrics (“altmetrics”) and the open science movement. The analysis of this information results in a general conclusion that is relevant to the current scientific policy in Poland, i.e. it is necessary to resist the “tyranny of bibliometrics”, because it does not serve the development of science. As a consequence, the use of scientometric methods in evaluations of scientific activities should be limited, particularly in the humanities and social sciences. The article also advocates for implementing the idea, considered as priority, of the Polish Ministry of Science and Higher Education, which is the promotion of the achievements of Polish humanities and social sciences at home and abroad. In order to achieve this aim, the following is proposed: a) developing the integrated science of science (as protection against the numerous errors of scientometrics and bibliometrics); b) expanding indexation databases of publications, digital libraries and digital repositories; c) intensifying the participation of Polish scientists in international research, including becoming actively involved in the international project aiming at building a European indexation database for humanities and social sciences, d) developing open access to scientific contents and e) modernizing Polish scientific journals and scientific publishing.

20

Bibliografia naukometryczno‑bibliometryczno‑informetryczna (wybór)

42%

KOKOWSKI M.

Prace Komisji Historii Nauki PAU

|

2015

|

vol. 14

185-266

XX

Przedstawiono wybór bibliografii z zakresu naukometrii, bibliometrii oraz informetrii. Bibliografia została wyselekcjonowana w ramach autorskich badań prowadzonych w zakresie: a) aktualnej debaty na temat naukometrii, bibliometrii oraz informetrii w Polsce, b) historii tych dyscyplin oraz c) historii naukoznawstwa. Zaletą takiego wyboru jest uwzględnienie wielu publikacji, które: a) przedstawiają poglądy zarówno polskich, jak i zagranicznych autorów; b) omawiają poważne ograniczenia metodyczne naukometrii, bibliometrii oraz informetrii; c) ukazują nierozerwalny związek tych dyscyplin z naukoznawstwem. Prezentowaną niżej bibliografię autor wykorzystał także w dwóch artykułach opublikowanych w tomie 14. Prac Komisji Historii Nauki PAU (rok 2015).

EN

The text presents a selection of bibliography on scientometrics, bibliometrics and informetrics. The bibliography was chosen in the context of the author’s research of: a) the current debate on scientometrics, bibliometrics and informetrics in Poland, b) the history of these disciplines, and c) the history of the science of science. This selection has an important advantage because it includes many publications that a) represent the views both of Polish and foreign authors, b) discuss serious methodological limitations of scientometrics, bibliometrics and informetrics and c) show the inseparable connection between the disciplines and the science of science. This bibliography was already used in two of the author’s articles published in Prace Komisji Historii Nauki PAU, volume 14 (2015).

Refine search results

Foresight jako narzędzie polityki naukowej

The social sciences in the Czechoslovak Academy of Sciences in the first two decades of its existence

European Universities Initiative – a Policy of Scientific Cooperation on the Basis of Transform4Europe and The 4EU+ Alliance

An overview of the science, technology and innovation policies in Latin America

Wyzwania Polityki Naukowej w Polsce

In searching for science understanding. Applying the sociology of a science based approach

O trafności miar w nauce. Obraz aktywności polskich socjologów i pedagogów. Analiza parametrów dorobku Ryszarda Borowicza

Science policy in Poland. Influence of human resource policy on the presence of Polish science in the world

Foreign scientific centers of the Polish Academy of Sciences in Paris and Brussels: action plan, administrative support, communication

Not with a bang but with a whimper

Leczenie gorsze od choroby? Diagnoza kondycji polskiego szkolnictwa wyższego na podstawie badań elit polskich uczelni publicznych

Science of science at Sussex University

Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa Obrębskiego

Historyzowanie nauki lub jak nowe przychodzi na świat. Rozmowa z Hansem-Jörgiem Rheinbergerem

Uwarunkowania polityczne transferu wiedzy naukowej w Polsce

Kontrolować czy nadzorować? Modelowanie polskiej polityki szkolnictwa wyższego z punktu widzenia nordyckiej utopii

Rada badawcza jako agent i pryncypał – przykład relacji agencji w polityce naukowej

Szkic aktualnej debaty nad naukometrią i bibliometrią w Polsce i zapomniane naukoznawstwo

Jakiej naukometrii i bibliometrii potrzebujemy w Polsce?

Bibliografia naukometryczno‑bibliometryczno‑informetryczna (wybór)