Search results

1

Scientific Realism and the Future Development of Science

100%

Park S.

Diametros

|

2019

|

vol. 16

|

issue 60

61-71

EN

Nickles raises many original objections against scientific realism. One of them holds that scientific realism originates from the end of history illusion. I reply that this objection is self-defeating and commits the genetic fallacy. Another objection is that it is unknowable whether our descendants will regard our current mature theories as true or false. I reply that this objection entails skepticism about induction, leading to skepticism about the world, which is inconsistent with the appeal to the end of history illusion. Finally, I argue that we have an inductive rationale for thinking that will lead our descendants to regard our current mature theories as true.

2

Selektivní realismus a kalorická teorie tepla

100%

Zach M.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2017

|

vol. 65

|

issue 1

77-95

EN

The aim of the article is to bring a new angle to the debate about scientific realism in connection with the caloric theory of heat. Stathis Psillos examined the caloric theory in connection with scientific realism and the argument of pessimistic induction, and his approach was subsequently criticised by Hasok Chang. My aim is twofold. Firstly, to evaluate to what extent Chang’s critique is justified, and to highlight certain positive aspects of this critique. Secondly, I will attempt to show how on the basis of a study of the calorific theory of heat we might trace more general principles which, despite Chang’s critique of Psillos’ strategy, undermine the plausibility of the pessimistic induction.

3

Co to jest „argument z cudu”? Próba obrony realizmu naukowego oparta na fakcie sukcesu nauki

100%

Rodzeń J.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2006

|

issue 38

3-34

PL

The so-called 'miracle argument', or the argument from the success of science, is probably one of the best-known arguments in favor of scientific realism. We first present a short history of philosophical anticipations of the main idea, which can be found in the works of C. Clavius, W. Whewell and P. Duhem. Then we consider three 'classical' versions of the 'miracle argument' proposed by J.J.C. Smart, H. Putnam and R.N. Boyd. The views of three other authors (B. van Fraassen, L. Laudan and A. Fine), critical with respect to the argument, are also briefly presented. We suggest a possible development of the 'miracle argument' by taking into account other aspects of the success in science, such as: success in the road to unification, effectiveness of mathematics in the natural sciences, success of laboratory technologies.

4

Historical Narrative: A Dispute Between Constructionism and Scientific Realism

100%

Černík V., Viceník J.

Human Affairs

|

2009

|

vol. 19

|

issue 2

182-193

EN

An intense discussion about the issue of historical narrative arose during the time when the naïve realism of classical historiography was being critiqued and led to a dispute, in the last century, between constructionism and critical or scientific realism. We can distinguish between constructionism and noetic constructivism. According to ontological constructionism all facts are human constructions; according to noetic constructivism, our notions and theories are constructs with objective meaning (sense and reference); they refer to objective reality. Scientific realism recognizes the existence of noetic construction but does not regard facts as our constructions, as pure fictions. The point of contention is the question over whether historical narrative is merely a discursive construction or whether it is also a scientific reconstruction of the past. Resolving the dispute over whether historical narrative can be objectively true, or whether it is subject to empirical control or not, is dependent on finding the answer to this question.

5

Probabilistic kingdom: problem of objectivity in contemporary science

89%

Pruski P.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2019

|

vol. 9

|

issue 2

317-327

PL

In modern science, the theory of probability is one of the basic tools. Scientists using probability often refer to its objective interpretation. They emphasize that their probabilistic hypotheses concern objective facts, not degrees of belief. Accordingly, the following questions arise: What is the meaning of this type of probabilistic hypothesis? Is the assumption of objectivity necessary? The paper addresses these questions by analyzing objective probability in the context of the scientific debate on determinism. Two types of arguments will be presented. On the one hand, there is the assertion that objective probability can exist only in an indeterministic world. Then, on the other hand - I analyze the assertions of those who believe in the co‑existence of objective probability and determinism. As a result I show that the acceptance of deterministic and indeterministic fields as possible areas where objective probability can occur is extremely problematic. Depending on the chosen area we encounter different types of problems. Therefore, I show that a significant number of these problems are associated with the acceptance of incorrect metaphysical assumptions. And finally, I postulate that the objectivity of probability (and assumptions pertaining to it) can be reduced (without any losses) to the epistemic variant.

6

Criteria for Attributing Predictive Responsibility in the Scientific Realism Debate: Deployment, Essentiality, Belief, Retention …

88%

Lyons T.

Human Affairs

|

2009

|

vol. 19

|

issue 2

138-152

EN

The most promising contemporary form of epistemic scientific realism is based on the following intuition: Belief should be directed, not toward theories as wholes, but toward particular theoretical constituents that are responsible for, or deployed in, key successes. While the debate on deployment realism is quite fresh, a significant degree of confusion has already entered into it. Here I identify five criteria that have sidetracked that debate. Setting these distractions aside, I endeavor to redirect the attention of both realists and non-realists to the fundamental intuition above. In more detail: I show that Stathis Psillos (1999) has offered an explicit criterion for picking out particular constituents, which, contrary to Kyle Stanford's (2006a) criticisms, neither assumes the truth of theories nor requires hindsight. I contend, however, that, in Psillos's case studies, Psillos has not successfully applied his explicit criterion. After clarifying the various alternative criteria at work (in those case studies and in a second line of criticism offered by Stanford), I argue that, irrespective of Stanford's criticisms, the explicit criterion Psillos does offer is not an acceptable one. Nonetheless, the deployment realist's fundamental intuition withstands all of these challenges. In closing, I point in a direction toward which I've elsewhere focused, suggesting that, despite the legitimacy and applicability of the deployment realist's intuition, the historical threat that prompted it remains.

7

Realism: Philosophical and Scientific

75%

Marsonet M.

Academicus. International Scientific Journal

|

2020

|

issue 21

53-58

EN

What kind of realism - if any - are we allowed to endorse? It is often stated that, in order to provide realism with a solid foundation, we need having recourse to a reality that is totally independent of thought (and let alone of language). This is taken to be the key thesis of realism. But many philosophers reply that, even when we imagine a world totally devoid of human presence, we must use human concepts. From this point of view, conceptualization does not seem to be an optional we can get rid of, but rather a built-in component of the nature of human beings.

8

Scientific Realism and the Objects of Medicine in the Hippocratic Treatise On the Art

75%

Cales K. R.

|

2022

|

vol. 11

|

issue 2

229-248

EN

On the Art is a polemical treatise in the Hippocratic corpus that has been dated to 450–400 Bce. As a polemical work, the author defends the existence of medicine against detractors. i argue that the author employs two arguments for scientific realism in defense of medicine that are among the earliest known. First, i situate the work in the context of the sophistic movement and the nomos vs. physis debate. Second, i analyze the two arguments in On the Art ii, and i argue by contraposing spatiotemporalist, constructivist, and realist interpretations of the passage that the author grapples with the semantic stretch of the word εἶδος. thereafter, i propose the arguments are best understood as indispensability arguments in which medical realism is defended in order to explain clinical practice.

9

Konštruktivizmus, realizmus a obrat k jazyku

63%

Mikušiak M.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2021

|

vol. 69

|

issue 3

471-488

EN

This paper focuses primarily on the realism-constructivism debate. Firstly, I clarify Goodman’s three main arguments for constructivism, and then I deal with the critical response to this doctrine by proponents of Devittian common-sense realism and scientific realism. In the next section, I discuss the main problems of Devittian realism as they are seen by critics. Finally, in line with Wittgenstein’s recommendation, I make “a linguistic turn” – by means of language analysis I try to shed new light on some of the old problems of the debate. It turns out that these old problems may disappear when we track the use of crucial terms within the relevant philosophical argumentation and when we are able to recognize conceptual statements. As a result, I claim that the philosophers interested in ontological issues should focus on particular problems of contemporary science (e.g., the interpretation of the double-slit experiment) rather than on the problem of the existence of things in general.

10

Filozoficzny realizm między naturą a zdrowym rozsądkiem, część II

63%

Caro M. D.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2018

|

vol. 16

|

issue 1

5-14

EN

In a companion article to this one, published in the previous issue of this journal, I discussed the renaissance of philosophical realism, focusing particularly on the different versions of common-sense realism. In this article, I will instead discuss scientific realism and another, intermediate version of realism (which is pluralistic both in ontology and epistemology) that, in my view, incorporates the best elements of common sense realism and scientific realism while avoiding their shortcomings.

PL

W pierwszej części tego artykułu, opublikowanej w poprzednim numerze tego czasopisma, omawiałem renesans filozoficznego realizmu, skupiając się głównie na różnych wersjach zdroworozsądkowego realizmu. W tym artykule omówię realizm naukowy i inną, pośrednią wersję realizmu (pluralistyczną pod względem ontologicznym i epistemologicznym). Moim zdaniem ta wersja realizmu jest w stanie uwzględnić najlepsze elementy realizmu zdroworozsądkowego i naukowego, a jednocześnie uniknąć ich wad.

11

Relacje między następującymi po sobie teoriami a sposoby odpowiedzi realizmu naukowego na zarzut pesymistycznej indukcji

63%

Buczkowska J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2021

|

vol. 57

|

issue 2

5-34

EN

This paper considers and aims to advance the discussion on the reconciliation of scientific realism with the pessimistic induction argument. It presents a novel argument in favour of scientific realism based on the correspondence relationship between successive theories, which has been overlooked in the debates on structural realism and semirealism. Firstly, the paper argues that the traditional arguments for scientific realism , based on the divide et impera strategy, correctly refer to cases of theory change similar to the replacement of Fresnel’s optical theory with the electromagnetic theory of light. However, it is argued that such arguments do not apply to cases of theory change in which successive theories remain in a correspondence relation. Worrall’s solution does not take into account the important implications that follow from this relation for an understanding of theoretical continuity despite theory change. Taking into account the different scope of phenomena in successive theories, linked by a correspondence relationship, enables us to indicate a different type of continuity between theories and to formulate additional justification for a realist position concerning this type of theory change. Secondly, it is argued that a correspondence relationship between successive theories admits an understanding of approximate truthfulness and the continuity between theories different from the divide et impera strategy. By appealing to the limited scope of the theory that is replaced and its “local” correctness according to its successor, it is possible to avoid some of the objections raised against the traditional arguments in favour of scientific realism based on the correspondence relationship. In the light of this justification, the thesis that successful mature theories turn out to be false as a result of theory change does not apply to cases of theory change in which successive theories are linked by a correspondence relation. Our argument overrules PI’s objection to this kind of theory change and does not impose limitations on scientific realism resulting from structural realism. --------------- Received: 24/03/2021. Reviewed: 18/06/2021. Accepted: 05/07/2021.

PL

Artykuł nawiązuje do dyskusji wokół uzgodnienia realizmu naukowego z argumentem pesymistycznej indukcji (PI) i jest próbą jej rozwinięcia. Przedstawia propozycję dodatkowej argumentacji na rzecz realizmu naukowego, odwołującą się do pominiętej w realizmie strukturalnym i semirealizmie relacji korespondencji między następującymi po sobie teoriami. Pokazuje, że choć sposób argumentowania przyjęty w dotychczasowej dyskusji, opierający się na strategii divide et impera, trafnie odnosi się do przypadków zmiany teorii podobnych, do zastąpienia teorii optycznej Fresnela teorią elektromagnetyczną światła, to nie jest odpowiedni dla przypadków zmiany teorii, w których poprzedniczka i następczyni pozostają w relacji korespondencji. Rozwiązanie Worralla pomija istotne przesłanki, jakie z tej relacji wynikają dla rozumienia ciągłości teoretycznej. Uwzględnienie specyficznej różnicy zakresu zjawisk w następujących po sobie teoriach, które łączy relacja korespondencji, pozwoliło wskazać inny rodzaj ciągłości między teoriami i sformułować dodatkowe uzasadnienie dla realistycznego stanowiska wobec tego typu zmiany teorii. Wykazano, że w przypadku relacji korespondencji aproksymacyjna prawdziwość teorii i jej ciągłość mają inny charakter niż przyjmowany w strategii divide et impera, gdyż opierają się na innej relacji między następującymi po sobie teoriami. Odwołanie się do ograniczonego zakresu poprzedniczki i jej „lokalnego” względem następczyni charakteru pozwoliło uniknąć niektórych zarzutów, wysuwanych przeciwko argumentom na rzecz realizmu naukowego, odwołujących się do relacji korespondencji. W świetle przeprowadzonych rozważań teza, że zmiana dojrzałych teorii, odnoszących sukces, przeczy ich aproksymacyjnej prawdziwości, nie znajduje właściwego odniesienia do przypadków zmiany teorii, w wyniku której poprzedniczkę i następczynię łączy relacja korespondencji. Przedstawiona argumentacja uchyla zarzut PI w stosunku do tego rodzaju zmiany teorii i nie narzuca niektórych ograniczeń realizmu naukowego wynikających z realizmu strukturalnego. --------------- Zgłoszono: 24/03/2021. Zrecenzowano: 18/06/2021. Zaakceptowano do publikacji: 05/07/2021.

12

Substance and Dynamics: Two Elements of Aristotelian-Thomistic Philosophy of Nature in the Foundation of Mathematics in Physics

63%

Larenz R.

Studia Gilsoniana

|

2017

|

vol. 6

|

issue 3

451-483

EN

The article aims at proposing a way of solution to the problem why mathematics is efficient in physics. Its strategy consists in, first, identifying servere reductionisms performed on physical processes in order to have them correspond to mathematics. As this makes it impossible to understand the real relationship between matter and mathematics, a necessary step on the way to an understanding is to abandon the reductionisms from the very outset. Consequently, one is faced with the need of searching for mathematical elements in nature, as if there never had been any successful mathematics in physics. And for this search, one has to rely on experience alone. To this end, the article takes its inspiration from two pillars of Aristotelian philosophy of nature, the notions of ‘substance’ and ‘dynamics’, together with a careful examination of the treasure of accumulated experience in physics. Upon this basis, the hylomorphic structure of elementary particles, which are considered to be at the basis of all material substances, is the source for the most common features of the dynamical order of material things in general. This dynamical order, in turn, is quite likely to be reflected in mathematical terms. This is a novel approach because, at present, the most common framework for dealing with the question of mathematics in physics is Scientific Realism. It addresses the question why the existent physico-mathematical theories are successful. In order to find an answer, it starts from these theories and some methodological considerations, but does not address the question of where these theories stem from. In particular, it does not consider the possibility that these theories might, at least in part, stem from the material things they are referring to. The latter approach is what is suggested here. It is that of Natural Realism, of which Aristotle is an eminent representative.

13

Realizm strukturalny a problem reprezentacji w nauce w kontekście sporu o realizm naukowy

51%

Buczkowska J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 4

153-178

EN

The aim of this article is to present structural realism as a realistic position in the discussion around scientific realism – its selected advantages and weaknesses. Structural realism is a response to the challenge that the historical facts theory change in science pose to scientific realism. It refers to the semantic approach to scientific theories and the conceptual apparatus developed in this approach. According to structural realism, what is preserved from mature theories when a theory is changed are their mathematical formulations, which are abstract models of the theory. They are approximately true because they represent the structures of reality in a way that is free from the ontological interpretation imposed by the language of the theory. Structural realism and the semi-realism related to objects, defend the theses of scientific realism in the matter of the approximate truth of scientific theories by realistically interpreting changes in scientific theories. However, they leave aside the problem of representing reality in scientific theories, which is essential for realism. Both of the above-mentioned positions, by referring to the model-theoretic approach to scientific theories assume that a representation is simply an isomorphism of the structure of the mathematical model of a theory and the structure of reality. Such understanding of a representation is too narrow: it does not take into account that the structure of phenomena is not clearly defined. In a theory, a real phenomenon is replaced by a data model, a mathematical structure that reflects the phenomena represented as relationships of the properties defined by the theory. A realistic interpretation of the data model is a necessary supplement to structural realism in order for it to satisfy the main thesis of realism that the reality which scientific theories describe is largely independent of theoretical commitments. This is the basis for defending the thesis about the approximate truth of the theory defended by structural realism. The aim of this paper is to motivate the need to extend structural realism and semi-realism with a richer and more adequate concept of representation. This article presents the basic elements of the contemporary discussion around scientific realism and the positions of structural realism and semi-realism as the reconciliation of scientific realism with the historical facts of theory change. Next, it highlights the consequences for structural realism resulting from the semantic (model theoretic) approach to scientific theories and the related notion of representation as an isomorphism of structures. The final section is devoted to arguing that in order to meet the postulates of scientific realism, structural realism and semi-realism should be supplemented with an explanation of the representation of reality in the data model in accordance with scientific realism. -------------- Received: 17/09/2020. Reviewed: 12/10/2020. Accepted: 09/11/2020 it, which extends the invariance of mature theories to the detection properties of physical

PL

Przedmiotem artykułu jest ukazanie realizmu strukturalnego jako stanowiska realistycznego w dyskusji, prowadzonej wokół realizmu naukowego – jego wybranych zalet i słabości. Realizm strukturalny jest odpowiedzią na wyzwanie, jakie realizmowi naukowemu stawiają historyczne fakty zmiany teorii w nauce. Nawiązuje on do semantycznego ujęcia teorii naukowych i wypracowanego w tym podejściu aparatu pojęciowego. Zgodnie z realizmem strukturalnym to, co zostaje zachowane z dojrzałych teorii naukowych po zmianie teorii, to ich sformułowania matematyczne, będące abstrakcyjnymi modelami teorii. Są one aproksymacyjnie prawdziwe, gdyż reprezentują realne struktury rzeczywistości w sposób wolny od ontologicznej interpretacji, narzuconej przez język teorii. Realizm strukturalny i nawiązujący do niego semirealizm, który rozszerza niezmienniczość dojrzałych teorii na własności detekcyjne obiektów fizycznych, bronią tezy realizmu naukowego w kwestii aproksymacyjnej prawdziwości teorii naukowych, interpretując realistycznie zmiany teorii naukowych. Pozostawiają jednak na boku istotny dla realizmu problem reprezentowania rzeczywistości w teoriach naukowych. Oba wspomniane stanowiska, nawiązując do modelowego ujęcia teorii naukowych, przyjmują, że reprezentacja jest izomorfizmem struktur matematycznego modelu teorii i rzeczywistości. Takie rozumienie reprezentacji jest zbyt wąskie, nie uwzględnia, że struktura zjawisk nie jest jednoznacznie określona. Strukturę tę dla teorii zastępuje matematyczny model danych, który odzwierciedla zjawiska przedstawione jako związki własności określonych przez teorię. Realistyczna interpretacja modelu danych stanowi dla realizmu strukturalnego konieczne uzupełnienie, aby spełniał on naczelną tezę realizmu, głoszącą, że nauka poznaje świat taki, jaki jest niezależnie od teorii. Stanowi to podstawę, aby broniona w realizmie strukturalnym aproksymacyjna prawdziwość teorii naukowych miała ugruntowane uzasadnienie. Wskazanie potrzeby rozszerzenia realizmu strukturalnego i semirealizmu o odpowiednią dla nich koncepcję reprezentacji jest tezą tej pracy. W artykule zostały przedstawione podstawowe elementy współczesnej dyskusji wokół realizmu naukowego oraz stanowiska realizmu strukturalnego i semirealizmu jako uzgodnienie realizmu naukowego z faktem radykalnej zmiany teorii. Następnie zostały ukazane konsekwencje, jakie dla realizmu strukturalnego wynikają z semantycznego (modelowego) ujęcia teorii naukowych i związanego z tym pojęcia reprezentacji jako izomorfizmu struktur. Ostatni fragment został poświęcony wskazaniu, że aby spełnić postulaty realizmu naukowego zarówno realizm strukturalny, jak i semirealizm powinny być uzupełnione o interpretację reprezentacji rzeczywistości w modelu danych w duchu realizmu naukowego. -------------- Zgłoszono: 17/09/2020. Zrecenzowano: 12/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 09/11/2020

14

Realizm naukowy wobec zmiany teorii w nauce

51%

Buczkowska J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 3

5-30

EN

An important part of the contemporary dispute between scientific realism and anti-realism is an attempt to give a realistic interpretation to the historical facts of the theory change in science. According to L. Laudan, this fact undermines not only the most important argument for scientific realism but also the most important theses of this position. The argument contested by Laudan is the H. Putnam’s claim that the huge success of science in predicting novel phenomena and developing new technologies proves at least the approximate truth of scientific theories. Laudan, however, shows facts from the history of science when successful theories have turned out to be false over time. A related argument against realism called Pessimistic Induction (PI). According to PI, since previous theories that had been successful turned out to be false from the perspective of newer ones, also current successful theories may turn out to be false in the future. This undermines the thesis that the predictive success of a theory is related to its approximate truthfulness. Therefore, an important challenge for scientific realism is to reconcile its theses with the facts of theory change in science. The most significant solutions to this problem are provided by structural realism proposed by J. Worrall and semirealism by A. Chakrawartty. Both positions adopt the same strategy of defending realism known as divide et impera, stating that not all theories, but only parts of them that are directly related to success, meet the theses of realism. Scientific realism in these formulations is largely limited and weakened. The aim of the article is to present these solutions and show, on the one hand, realistic answers to the PI argument provided by these positions, and on the other hand, the limitations that result from them for scientific realism. The weakened version of realism they propose is also not free from significant difficulties to which both structural realism and semirealism must respond. The identification of these difficulties may be helpful for the further development of the realistic position. -------------- Received: 05/02/2020. Reviewed: 11/03/2020. Accepted: 24/03/2020

PL

Ważnym elementem współczesnej dyskusji pomiędzy realizmem i antyrealizmem naukowym jest próba nadania realistycznej interpretacji historycznemu faktowi zmiany teorii w nauce. Fakt ten według L. Laudana podważa nie tylko najważniejszy argument na rzecz realizmu naukowego, ale i najważniejsze tezy tego stanowiska. Argumentem kwestionowanym przez Laudana jest twierdzenie H. Putnama, że ogromny sukces nauki w przewidywaniu zjawisk i rozwijaniu nowych technologii świadczy przynajmniej o aproksymacyjnej prawdziwości teorii naukowych. Laudan wykazuje jednak fakty z historii nauki, gdy odnoszące sukces teorie okazywały się z biegiem czasu fałszywe. Powiązany z tym argument przeciwko realizmowi, zwany pesymistyczną indukcją (PI), głosi, iż skoro przeszłe teorie, które odniosły sukces, okazywały się fałszywe z perspektywy nowszych, to także obecne odnoszące sukces teorie mogą okazać się w przyszłości fałszywe. Podważa to tezę odnośnie związku sukcesu teorii z jej aproksymacyjną prawdziwością. Ważnym wyzwaniem dla realizmu naukowego staje się zatem uzgodnienie jego tez z faktem zmiany teorii w nauce. Najbardziej znaczących rozwiązań tego problemu dostarcza realizm strukturalny zaproponowany przez J. Worralla i semirealizm A. Chakrawarttiego. Oba stanowiska przyjmują tę samą strategię obrony realizmu, zwaną divide et impera, uznającą, że nie całe teorie, lecz tylko ich fragmenty bezpośrednio związane z sukcesem spełniają tezy realizmu. Realizm naukowy w tych sformułowaniach zostaje w znacznym stopniu ograniczony i osłabiony. Celem artykułu jest przedstawienie tych rozwiązań i pokazanie z jednej strony realistycznych odpowiedzi na argument PI, jakich dostarczają te stanowiska, z drugiej ograniczeń, jakie z nich wynikają dla realizmu naukowego. Osłabiona wersja realizmu, jaką one proponują, również nie jest wolna od istotnych trudności, na jakie musi odpowiedzieć zarówno realizm strukturalny, jak i semirealizm. Identyfikacja tych trudności może stanowić wskazówkę dla dalszego rozwoju stanowiska realistycznego. -------------- Zgłoszono: 05/02/2020. Zrecenzowano: 11/03/2020. Zaakceptowano do publikacji: 24/03/2020

15

The Pythagoreans, or an Apologia for Metaphysics

51%

Gołosz J.

Filozofia i Nauka

|

2021

|

vol. 9

16

NATURALIZM METODOLOGICZNY – KONIECZNY WARUNEK NAUKOWOŚCI?

51%

Sagan D.

Roczniki Filozoficzne

|

2013

|

vol. 61

|

issue 1

73-91

EN

Due to the success of Darwinian theory of evolution, with its methodological presuppositions, modern science is dominated by the principle of methodological naturalism, according to which only explanations invoking natural causes are acceptable in science. Supernatural or — in a broader sense — non-natural explanations, such as creationism or so-called intelligent design theory, are regarded as unscientific. The article analyzes the following questions: 1) Is it possible — contrary to methodological naturalism — to detect scientifically the marks of the activity of intelligent beings, both natural and supernatural, in bio-logical and cosmic processes and structures? 2) What are the implications of methodological naturalism for science defined realistically, that is understood as a search for truth about the world of nature? 3) If one accepts that the inner-scientific per-missibility of concepts contradicting the principle of methodological naturalism is justified, would it be tantamount to the absolute exclusion of methodological naturalism as a principle directing the scientific inquiry?

PL

Za sprawą sukcesu darwinowskiej teorii ewolucji, wraz z jej metodologicznymi założeniami, we współczesnej nauce powszechnie zapanowała zasada naturalizmu metodologicznego, zgodnie z którą w wyjaśnieniach naukowych wolno powoływać się wyłącznie na przyczyny przyrodnicze. Wyjaśnienia nadnaturalistyczne czy też – w szerszym sensie – nienaturalistyczne, takie jak kreacjonizm czy tzw. teoria inteligentnego projektu, uznawane są za nienaukowe. W artykule analizowane są następujące zagadnienia: 1) Czy – wbrew naturalizmowi metodologicznemu – w procesach i strukturach biologicznych i kosmicznych możliwe jest naukowe wykrywanie śladów aktywności istot inteligentnych, zarówno naturalnych, jak i nadnaturalnych? 2) Jakie konsekwencje niesie naturalizm metodologiczny dla nauki definiowanej w sposób realistyczny, czyli rozumianej jako poszukiwanie prawdy o świecie przyrody? 3) Czy jeśli uzna się, że dopuszczenie w naukach przyrodniczych koncepcji sprzeniewierzających się zasadzie naturalizmu metodologicznego jest uzasadnione, będzie to równoznaczne z absolutnym wykluczeniem naturalizmu metodologicznego jako zasady kierującej dociekaniami naukowymi?

17

Problem statusu poznawczego wytworów współczesnej nauki

45%

Sikora M.

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

|

2015

|

issue 15

97-111

RU

Статья представляет позиции современной философии науки, в которых проблема познавательного статуса плодов современной науки составляет главную ось спора о научном реализме. Автор анализирует ключевые аргументы научных реалистов и научных антиреалистов. В заключении статьи автор формулирует тезис, что самый удачный ответ на вопрос о познавательном статусе плодов современной науки дает позиция, которая является синтезом метафизического реализма, эпистемологического антиреализма и семантического антиреализма.

EN

The article discusses the positions in contemporary philosophy of science that recognize the problem of a cognitive status of modern science’s “products” as defining the core axis for an ongoing dispute over scientific realism. The author analyzes key arguments of scientific realists and antirealists. In the conclusion the author claims that as regards the cognitive status of scientific output in contemporary science, the most accurate answer has been provided by a position representing a synthesis of metaphysical realism, epistemological antirealism and semantical antirealism.

Refine search results

Scientific Realism and the Future Development of Science

Selektivní realismus a kalorická teorie tepla

Co to jest „argument z cudu”? Próba obrony realizmu naukowego oparta na fakcie sukcesu nauki

Historical Narrative: A Dispute Between Constructionism and Scientific Realism

Probabilistic kingdom: problem of objectivity in contemporary science

Criteria for Attributing Predictive Responsibility in the Scientific Realism Debate: Deployment, Essentiality, Belief, Retention …

Realism: Philosophical and Scientific

Scientific Realism and the Objects of Medicine in the Hippocratic Treatise On the Art

Konštruktivizmus, realizmus a obrat k jazyku

Filozoficzny realizm między naturą a zdrowym rozsądkiem, część II

Relacje między następującymi po sobie teoriami a sposoby odpowiedzi realizmu naukowego na zarzut pesymistycznej indukcji

Substance and Dynamics: Two Elements of Aristotelian-Thomistic Philosophy of Nature in the Foundation of Mathematics in Physics

Realizm strukturalny a problem reprezentacji w nauce w kontekście sporu o realizm naukowy

Realizm naukowy wobec zmiany teorii w nauce

The Pythagoreans, or an Apologia for Metaphysics

NATURALIZM METODOLOGICZNY – KONIECZNY WARUNEK NAUKOWOŚCI?

Problem statusu poznawczego wytworów współczesnej nauki