Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: semantyka czasowników spotkać i nadepnąć

Sort By:

Limit search:

Z semantyki magii

100%

Budziszewska W.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1990

vol. 3

7–19

Autorka, bazując na materiałach dotyczących słownictwa ludowego, tekstów sakralnych i tekstów zamawiań (głównie w językach południowo- i wschodniosłowiańskich oraz w języku rumuńskim), rozpatruje środki językowe oznaczające „kontakt” człowieka z „siłą nieczystą” – demonem. Z jej poszukiwań wynika, że używa się w tych celach czasowników oznaczających takie czynności jak: ‘spotkać (się)’ oraz ‘nadepnąć, nastąpić’ (na demona powodującego chorobę lub na czarodziejską roślinę). Powstają one poprzez rozwój słowotwórczy od takich czasowników, jak: psł. *sъrěsti, *potъkati ‘spotkać’, *(na)gaziti ‘nadepnąć’, dewerbatiwa oznaczające ‘choroby (powodowane przez demony)’, same ‘demony’, ewentualnie ‘rośliny używane w magii leczniczej’. Z dokonanego przeglądu wynika zdumiewająca zgodność rozwoju semantycznego rozpatrywanych czasowników i dewerbatiwów – niezależnie od ich etymologii – w różnych językach, i to nawet należących do różnych rodzin językowych, chociaż ich użytkownicy w różnych okresach historycznych nie pozostawali ze sobą w ścisłych związkach. Autorka uważa, że mamy tu do czynienia z uniwersaliami językowymi, zachowanymi dłużej przede wszystkim u tych narodów, które później wkroczyły w nowoczesność i stąd niemal do naszych czasów zachowały tradycyjną kulturę ludową.

The author analyses linguistic expressions denoting human ‘interaction’ with a ‘sinister force’, i.e. a demon. The author bases her analysis on materials concerning folk vocabulary, sacral texts, and magical formulae (mainly in the South Slavic languages, the East Slavic languages, and in the Romanian language). The conclusion that stems from the analysis is that in order to express human interaction with a demon verbs denoting activities such as spotkać (się) [(to) meet] and nadepnąć, nastąpić [(to) tread on] (to tread on a demon causing an illness or on a magical plant) are used. These verbs are created in word formation processes, and are derived from such verbs as PSl. *sъrěsti, *potъkati spotkać [(to) meet], *(na)gaziti nadepnąć [(to) tread], deverbatives denoting ‘illnesses (caused by demons)’, ‘demons’ per se, or – alternatively – ‘plants used in healing magic’. The review of the materials suggests a remarkable consistency of the semantic development of the analysed verbs and deverbatives – independent of their etymology – in different languages, even in the ones that belong to different language families, and despite the fact that their users, in different historical periods, did not have close contacts. The author believes that one deals, in this case, with linguistic universals, preserved in the languages of the nations that entered modernity later, and because of this remained in the realm of traditional folk culture almost to this day.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 1990

1 Budziszewska W.

Search results

Z semantyki magii