Search results

1

Problematyka zamiaru a zabójstwo w stanie silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami (art. 148 § 4 k.k.)

100%

Drabik D.

Forum Polityki Kryminalnej

|

2022

|

issue 1(3)

1-18

EN

The aim of this article is to present the issue of intention, which accompanies a perpetrator committing a crime under art. 148 § 4 of the penal code – homicide under the influence of intense agitation justified by the circumstances. The content discusses the specifics of this crime, referring both to the explanation of the concept of strong agitation (affect) and to the approximation of views on the circumstances that may justify acting in this state. The subject of the further part of the article is to explain the specificity of different forms of intention which are known to the Polish criminal law. The analysis includes direct intention (dolus directus), eventual intention (dolus eventualis), sudden intention (dolus repentinus) and premeditated intention (dolus premeditatus). The views of both representatives of criminal law and a wealth of judicial decisions are presented, which relate to attempts to clarify whether it is possible to commit the offence of art. 148 § 4 of the penal code in each of the mentioned intentions, and if so, how the mental processes of the perpetrator of this offence are shaped in each of these situations and what motivation may accompany it.

PL

Celem artykułu jest przybliżenie problematyki zamiaru, jaki towarzyszy sprawcy popełniającemu przestępstwo z art. 148 § 4 k.k., czyli zabójstwo pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami. Omówiono specyfikę tego przestępstwa, zarówno wyjaśniając pojęcie silnego wzburzenia (afektu), jak i przybliżając poglądy na temat okoliczności, które mogą usprawiedliwiać działanie w tym stanie. W dalszej części pracy wyjaśniono specyfikę różnych postaci zamiaru, które znane są polskiemu prawu karnemu. Dokonana analiza obejmuje: zamiar bezpośredni (dolus directus), zamiar ewentualny (dolus eventualis), zamiar nagły (dolus repentinus) oraz zamiar przemyślany (dolus premeditatus). Przedstawiono zarówno poglądy przedstawicieli prawa karnego, jak i bogate orzecznictwo sądowe, odnoszące się do próby wyjaśnienia, czy możliwe jest popełnienie przestępstwa z art. 148 § 4 k.k. w każdym z wymienionych zamiarów, a jeśli tak, to w jaki sposób kształtują się procesy psychiczne sprawcy tego przestępstwa w każdej z tych sytuacji oraz jaka motywacja może mu towarzyszyć.

2

Okoliczności usprawiedliwiające stan silnego wzburzenia przy zabójstwie z afektu

100%

Zaborska K.

Studia Prawnicze KUL

|

2018

|

issue 4

181-208

EN

The subject of this study is the analysis of the term “circumstances justifying the state of strong agitation”, which is one of the premises of homicide committed of passion (art. 148 § 4 Penal Code). Attention is paid first of all to practical aspects of this premise, including potential problems with the interpretation of art. 148 § 4 Penal Code. According to the author, creating a closed catalog of circumstances that in any case will be considered to justify affect is not possible. This assessment should be made in a specific case.

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza okoliczności usprawiedliwiających stan silnego wzburzenia – jednego ze znamion uregulowanego w art. 148 § 4 k.k. przestępstwa zabójstwa z afektu. Zwrócono uwagę przede wszystkim na potencjalne problemy interpretacyjne, jakich może dostarczać wykładnia omawianego pojęcia, a także na praktyczny aspekt omawianej instytucji, jak chociażby kolejność dokonywania przez organy wymiaru sprawiedliwości stosownych ustaleń. Zdaniem autorki, nie można stworzyć wyczerpującego katalogu okoliczności, które w każdym przypadku zostaną uznane za usprawiedliwiające afekt. Ocena ta każdorazowo powinna być dokonywana in concreto, na bazie danego układu sytuacyjnego.

3

Czyn Patroklosa a rzymskie prawo karne – czyli o przestępstwach popełnionych w afekcie w antycznym Rzymie

61%

Kubiak P.

Studia Prawnicze KUL

|

2014

|

issue 1 (57)

61-83

PL

Można chyba stwierdzić, że poezja była „częstym gościem” w pismach jurystów rzymskich. Celem ilustracji jakiegoś problemu natury prawnej sięgali oni do inspiracji antycznych poetów i przywoływali przedstawione przez nich historie. W jednym z takich fragmentów mowa jest o zabójstwie w afekcie dokonanym przez Patroklosa w antycznej Grecji, który z tego powodu został wygnany z domu. A jak na tę sprawę zapatrywali się juryści w Rzymie? W ich pismach odnaleźć można kilka odniesień do przestępstw popełnionych w afekcie, mają one jednak dość kazuistyczny charakter i pozbawione są pogłębionej refleksji prawniczej, jak i uzasadnień proponowanych rozwiązań. Na ich podstawie jednak można wysnuć wniosek, iż czyny popełnione w ten sposób, w zależności od okoliczności faktycznych, mogły spowodować złagodzenie odpowiedzialności ich sprawcy, a nawet jego uwolnienie. Decydującym czynnikiem był charakter oraz siła odczuwanej emocji, a także natężenie oraz trwałość powziętego zamiaru, czyli jego premedytacja. Wspomniane braki w rozważaniach teoretycznych mogą być natomiast uzupełnione dzięki analizie pism retorycznych. Juryści na ścieżce swojej edukacji zaznajamiali się również z tym działem filozofii, nieobce im były zatem interpretacje oraz kwalifikacje otaczającej ich rzeczywistości wypracowane przez retorykę. Dzięki tym podziałom i klasyfikacjom, które zresztą odpowiadają przyjętym przez jurystom rozwiązaniom, możliwe jest pogłębienie wiedzy na temat natury oraz konsekwencji prawnych czynów popełnionych w afekcie.

EN

Poetry was a “frequent guest” in Roman jurists' writings. Sometimes they were using inspirations of ancient poets to illustrate some legal problems. In one of these examples there is a quotation from “Iliad” concerning Patroklos, who had committed a crime in the heat of passion and was exiled. The question arises about the opinion of jurists in Rome in that matter. In their commentaries there is just a few casuistic examples of these crimes. On the other hand, there are no deeper legal reflections or reasonings of presented solutions. On this basis, however, one can conclude that criminal committing such an act could be mitigated or exculpated accordingly to circumstances. The main factor was a character and intensity of the affect, but also durability of his intention. Mentioned absence of theoretical argumentation can be completed with some conclusions from rhetorical writings. Jurists in the process of their education were acquainted with this part of philosophy, so they knew interpretations and qualifications of surrounding world elaborated by rhetoric. Through divisions contained in these works, which by the way are complemented to solutions presented by jurists in their opinions, it is possible to deepen the knowledge on the nature and legal consequences of crimes of passion.

RU

Moжна подтвердить, что пoэзия была „частым гостем” в журналах римских юристов. В качестве иллюстрации правовой проблемы они представляли инспирации древнеримских поэтов и цитировали истории, написанные ими . В одном из этих фрагментов речь идет об убийстве в состоянии аффекта, совершенного Патроклом в Древней Греции, который по этой причине был изгнан из дома . А как на происшедшее смотрели юристы из Рима? В их трудах можно найти несколько ссылок на преступления, совершенных в аффекте, но имеют они вполне казуистический характер и лишены глубокого отражения закона и обоснования предлагаемых решений. Исходя из этого, однако, можно сделать вывод, что действия, совершенные таким образом, в зависимости от фактических обстоятельств, могли привести к ослаблению ответственности правонарушителя, и даже к его освобождению. Решающим фактором была природа и сила ощутимой эмоции, а также интенсивность и длительность преднамеренного умысла, то есть его премедитация. Эти пробелы в теоретических соображениях, однако, могут быть дополнены анализом риторических сочинений. Юристы на пути своего образования знакомились также с этим разделом философии, поэтому им были знакомы интерпретации и квалификации окружающей действительности, выработанные риторикой. С помощью этих разделов и классификаций, которые на самом деле соответствуют принятым юристами решениям, можно углубить знания о природе и правовых последствиях за действия, совершенные в аффекте.

Refine search results

2 Studia Prawnicze KUL

1 Forum Polityki Kryminalnej

1 Drabik D.

1 Kubiak P.

1 Zaborska K.

1 2022

1 2018

1 2014

Problematyka zamiaru a zabójstwo w stanie silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami (art. 148 § 4 k.k.)

Okoliczności usprawiedliwiające stan silnego wzburzenia przy zabójstwie z afektu

Czyn Patroklosa a rzymskie prawo karne – czyli o przestępstwach popełnionych w afekcie w antycznym Rzymie