Search results

1

Wybrane przykłady polsko-wschodniosłowackich zbieżności semantycznych na tle ogólnosłowiańskim

100%

Pogwizd S.

Język Polski

|

2019

|

vol. 99

|

issue 3

98-106

PL

W tekście omówione zostały paralele w rozwoju semantycznym poszczególnych leksemów, wspólnych dialektom wschodniosłowackim i polskiemu obszarowi językowemu. W artykule poddano analizie wybrane jednostki leksykalne występujące w języku polskim (ze szczególnym uwzględnieniem gwar małopolskich) oraz w gwarach wschodniosłowackich – jednej z trzech podstawowych grup dialektów słowackich. Zbieżności analizuje się na tle innych języków słowiańskich (najczęściej są to wpływy sąsiadującego z badanym terenem języka ukraińskiego). Zadaniem pracy jest prześledzenie przebiegu rozwoju semantycznego badanych wyrazów na omawianym obszarze oraz ustalenie charakteru relacji międzyjęzykowych zachodzących w omawianych sytuacjach.

EN

The text discusses parallels in the semantic development of the particular lexemes – parallels which are common to East Slovak dialects and the Polish linguistic area. The article features an analysis of selected lexical units which are a part of the Polish language (with particular reference to the dialects of the Małopolska region) and in East Slovak dialects – one of the three basic groups of Slovak dialects. The convergences are analysed in the context of other Slavic languages (in the majority of cases, these are influences of the language which is used in the area adjacent to the area which is studied – the Ukrainian language). The task of the work is to trace the semantic development of the words which are studied in the area in question and the establishment of the nature of the interlinguistic relations which occur in the situations which are discussed.

2

190-lecie wydania Rozprawy o badaniu fizjologicznym organu wzroku i systemu skórnego (Wrocław 1823) Jana Evangelisty Purkiniego (1787–1869)

57%

Grzybowski A., Pietrzak K.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2013

|

vol. 76/2

9-15

PL

Praca przedstawia polskie i angielskie tłumaczenie pracy Jana Ewangelisty Purkiniego pt. Rozprawa o badaniu fizjologicznym organu wzroku i systemu skórnego — opublikowanej po łacinie we Wrocławiu w 1823 roku — z okazji 190-lecia jej wydania. Omawia ona znaczenie badań fizjologicznych, budowę i czynności oka oraz anatomię i fizjologię skóry. Jan Ewangelista Purkinie (1787–1869) w 1818 roku ukończył medycynę w Pradze, a w 1823 uzyskał etat profesora fizjologii na Uniwersytecie we Wrocławiu, gdzie w 1839 roku utworzył pierwszą w świecie samodzielną katedrę fizjologii. Dokonał wielu odkryć w zakresie neurofizjologii, np. odkrył komórki w środkowej warstwie istoty szarej mózgu, zwane dziś komórkami Purkiniego. Stał się też faktycznym twórcą teorii komórkowej budowy organizmu, odkrył między innymi jądro komórkowe. Dokonał odkrycia włókien przewodzących impulsy z węzła zatokowo-przedsionkowego do komór serca, nazywanych dziś włóknami Purkiniego. Utrzymywał niezwykle przyjazne stosunki z Polakami. W 1850 roku został profesorem fizjologii na Uniwersytecie w Pradze, gdzie zajmował się popularyzacją czeskiej kultury.

EN

The article presents the Polish and English translations of the work of Jan Evangelista Purkinje entitled Physiological Examination of the Visual Organ and of the Cutaneous System on the occasion of the 190th anniversary of its publication. Written in Latin in 1823 while Purkinje was in Breslau (now Wrocław), the thesis presents the importance of research in physiology as well as the anatomy and the physiology of the eye and the physiology of the skin. Jan Evangelista Purkinje (1787–1869) graduated in medical studies in 1818 in Prague. In 1823 he received a tenure as a professor of physiology at the University of Breslau, where in 1839 he founded the world’s first independent Department of Physiology. While at university he made a number of discoveries in neurophysiology, including the discovery of the cells in the middle layer of the grey matter, known today as Purkinje cells. Moreover, he became an actual author of the cell theory of organisms; he discovered, among others, the cell nucleus. Purkinje is also known for his discovery of the fibrous tissue conducting stimuli from the sinoatrial node to the ventricles, which are known today as Purkinje fibres. He had exceptionally friendly relationships with Poles. In 1850 he became a professor of physiology at the University of Prague, where he also engaged in the promotion of the Czech culture.

3

Dermografie: poetyka relacji. Wokół związków materii i języka w poezji Joanny Mueller

50%

Szopa K.

Praktyka Teoretyczna

|

2013

|

vol. 10

|

issue 4

137-160

EN

Skin, the external boundary of the human body, has been up to nowan undiscovered field in postuhman studies. Even though the brilliant work of FrantzFanon, Black Skin, White Masks, redefined the meaning of skin in the context of race,never has anybody truly used the potential of metaphors connected to skin. SaraAhmed and Jackie Stacey demonstrate that skin-tight politics (which is focused onsetting the boundaries of body and gender) leads to a denial of the relationship withotherness and upholds binary traditions. By creating the conception of ‘Thinkingthrough skin’, the researchers call for a shift in the perception of normative visions of corporality. Based on that idea, I treat skin as a metaphor of the changes within philosophical thought which caused the materiality to cease to be from its own area. Demographies will therefore be an intersectional project which combines feminist materialism with Joanna Mueller’s neolinguistic poetry which aspires to create a new philosophy, understood by Lucie Irigaray as the discourse of touching love.

PL

Skóra, będąc zewnętrzną powłoką ciała, jest do tej pory niespożytkowanym aspektem w badaniach posthuma-nistycznych. O ile nieoceniona rozprawa Frantza Fanona o znaczącym tytule Black Skin, White Masks zredefiniowała znaczenie, jakie kryje się w myśleniu o skórze w kontekście rasy, o tyle do tej pory nie skupiano się na potencjale skórnej metaforyki. Sara Ahmed i Jackie Stacey pokazują,że „polityka gruboskórności” (ang. skin-tight politics),polegająca na wyznaczaniu granic ciała i płci, doprowadzado odrzucenia relacji z innością i odmiennością i podtrzymujebinarny porządek. Tworząc koncepcję „myślenia poprzez skórę”,badaczki postulują zmianę postrzegania „normatywnych”wizji cielesności. Wychodząc od propozycji Ahmed i Stacey,traktuję skórę jako metaforę zmian w obrębie myślifilozoficznej, która skutecznie wyrugowała materialnośćz własnego obszaru. Będą zatem Dermografie projektemłączącym zagadnienia materializmu feministycznego z neolingwistycznąpoezją Joanny Mueller, który dąży do nowej wizjifilozofii rozumianej przez Luce Irigaray jako dyskurs miłości.

4

Overview of EU and Global Conditions for the Transformation of the TCLF Industry on the Way to a Circular and Digital Economy (Case Studies from Poland)

50%

Dziuba R., Jabłońska M., Ławińska K., Wysokińska Z.

Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe

|

2022

|

vol. 25

|

issue 1

75-94

PL

Celem artykułu jest przegląd zmian dokonujących się w europejskim i światowym sektorze TCLF (włókienniczym, odzieżowym, skórzanym i obuwniczym) na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia z punktu widzenia nowych wymogów dążenia do gospodarki cyrkularnej a w ostatnich latach do gospodarki cyfrowej. W artykule przeprowadzono charakterystykę zmian w częściach składowych tego przemysłu (nazywanego w przeszłości przemysłem lekkim), w Unii Europejskiej oraz w gospodarce światowej w kontekście wymogów zrównoważonego rozwoju oraz niwelowania skutków niekorzystnych zmian klimatycznych. W ostatnich programach europejskich i światowych chodzi bowiem głównie o osiągnięcie surowych wymogów gospodarki cyrkularnej, w tym zwłaszcza na zmniejszenie presji na zasoby naturalne o osiągnięcie celu neutralności klimatycznej do końca 2050 r. Tym pozytywnym dla naszej planety zmianom, sprzyja również dążenie do rozwoju gospodarki cyfrowej.

EN

The article aims to review the changes that have taken place in the European and global TCLF (Textiles‑Clothing‑Leather‑Footwear) sector over the last decade from the perspective of new requirements of pursuing a circular and, especially in recent years, a digital economy. The paper describes the changes in the components of this industry (formerly called the light industry) in the European Union and the world economy in the context of sustainable development requirements and the effects of climate change. Recent European and global programs mainly aim to achieve the circular economy’s strict requirements, including reducing pressure on natural resources, to achieve climate neutrality by the end of 2050. This positive change for our planet is also supported by the pursuit of the development of the digital economy.

Refine search results

1 Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

1 Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe

1 Język Polski

1 Praktyka Teoretyczna

1 2022

1 2019

2 2013

1 Dziuba R.

1 Grzybowski A.

1 Jabłońska M.

1 Pietrzak K.

1 Pogwizd S.

1 Szopa K.

1 Wysokińska Z.

1 Ławińska K.

Wybrane przykłady polsko-wschodniosłowackich zbieżności semantycznych na tle ogólnosłowiańskim

190-lecie wydania Rozprawy o badaniu fizjologicznym organu wzroku i systemu skórnego (Wrocław 1823) Jana Evangelisty Purkiniego (1787–1869)

Dermografie: poetyka relacji. Wokół związków materii i języka w poezji Joanny Mueller

Overview of EU and Global Conditions for the Transformation of the TCLF Industry on the Way to a Circular and Digital Economy (Case Studies from Poland)