Search results

1

Ecology/Ontology a Contribution to Historical Naturalism

100%

Guillibert P., Monferrand F.

Dialogue and Universalism

|

2018

|

issue 3

245-251

EN

Contemporary debates in political ecology tend more and more to be held on the on-tological level, where they are recomposed around the following alternative: should one conceive of nature as the order of reality that transcends society and that should be pro-tected from the excesses of the latter? Or should one renounce the very partitioning of nature and society itself in order to imagine new, more sustainable, ecological arrange-ments? Examining both Bruno Latour’s and Jason Moore’s takes on this alternative we argue that it should be overcome in favor of a naturalist and historical ontology of socie-ty inspired by the young Marx’s Economic and Philosophic Manuscripts of 1844. In this historico-naturalist perspective, social relations indeed appear as both determined by their environmental conditions as well as determining the uses of a collective make of its environment. The interest in this approach is to allow one to conceive of social alienation and environmental destruction as two sides of a same process which should therefore be conjointly addressed.

2

Přínos fenomenologie pro filosofii sociality

100%

Urban P.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2018

|

vol. 66

|

issue 2

299-316

EN

This review study focuses on two recently published collections whose theme is the phenomenology of sociality: Phenomenology of Sociality. Discovering the “We” and The Phenomenological Approach to Social Reality. History, Concepts, Problems. It is demonstrated that the editors and authors of these publications have succeeded in presenting and evaluating afresh the rich sources offered by classical phenomenology in relation to the problem of sociality. This study sets the phenomenological analyses into the context of contemporary analytically-orientated philosophy of sociality and shows their contribution to the ongoing discussion of social ontology, collective intentionality and collective agency. By way of conclusion, the author formulates several critical questions and draws attention to certain blind spots in the publications reviewed.

FR

Cette étude critique se concentre sur deux ouvrages collectifs récents dont le thème est la phénoménologie de la socialité: Phenomenology of Sociality. Discovering the “We” et The Phenomenological Approach to Social Reality. History, Concepts, Problems. L’étude montre que les auteurs et les éditeurs de ces publications ont réussi à présenter et à réévaluer les ressouces riches qu’offre la phénoménologie classique en rapport à la problématique de la socialité. Cette étude inscrit les analyses phénoménologiques dans le contexte de la philosophie de la socialité contemporaine, ancrée dans la tradition analytique et prouve leur apport à la discussion actuelle sur l’ontologie sociale, l’intentionnalité collective et l’action collective. En conclusion, l’auteur formule quelques questions critiques et indique les lacunes des ouvrages recensés.

3

Kosíkova dialektika konkrétního

100%

Landa I.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2012

|

vol. 60

|

issue 2, Special No: Hledání ztraceného času

231-257

EN

The paper deals with Kosík’s conception of dialectics. First section clariﬁes Kosík’s essentialism and lays out its normative implications. Second section sheds some light on Kosík’s understanding of reciprocity in connection with Hegel’s conception of interaction. Tird section concerns the distinction between methods of inquiry and methods of explication.

4

In search for the ontological presuppositions of critical jurisprudence

100%

Mańko R., Łakomy J.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2018

|

vol. 10

|

issue 2

469-486

EN

The aim of the present article is to reflect upon the ontological presuppositions of critical jurisprudence (critical legal science), understood as a set of assumptions in the domain of social ontology, which determine the identity of this form of general reflection upon law. The article proposes to identify four such assumptions: the assumption concerning the political character of the social world; the assumption on the social construction of the social world; the assumption of paninterpretationism; the assumption of the existence of epistemic communities.

5

Społeczne odczytanie Konstytucji RP a aksjologia konstytucyjna i konstytucyjna ontologia społeczna

100%

Skuczyński P.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2022

|

issue 1(30)

100-112

EN

The paper aims to propose a social reading of the Constitution of the Republic of Poland as an alternative to liberal and republican interpretations. It was developed with the use of an interdisciplinary methodology, including the use of societal constitutionalism as its theoretical basis, as well as its formal-dogmatic justification and its characterisation in the perspective of the theory of law as relating to the social ontology expressed in the Constitution of the Republic of Poland. A thesis is put forward that the social reading of the Constitution consists in recognizing some social entities as constitutional entities, next to individuals and the State. Consequently, the norms concerning them should be interpreted as obliging the state authorities to ensure their influence on public policies and the law-making, and to take into account the bottom-up creation of norms and broadly understood self-regulation. Four arguments for the social reading of the Constitution of the Republic of Poland are presented, which are based on: 1) the scope of the constitutional regulation (extensive regulation in Chapter 1 of social and public entities such as local and professional self-government bodies, trade unions, and employers’ organizations, civil society organisations, churches, and religious unions); 2) the way they are regulated (despite the identity of the designatum, regulating these entities alongside the concept of a sovereign nation and imposing certain obligations on the State authorities towards them); 3) the historical context of the making of the Polish Constitution (building the autonomy of society in relation to the state as a strategy of resistance from the 1970s); 4) the work on drafting the Polish Constitution (the gradual addition of provisions on social entities, often due to pressure exerted by, which was an expression of far-reaching self-constitutionalisation).

PL

Celem artykułu jest zaproponowanie społecznego odczytania Konstytucji RP jako alternatywy dla liberalnych i republikańskich interpretacji. Zostało ono wypracowane przy pomocy metodologii o interdyscyplinarnym charakterze obejmującej wykorzystanie konstytucjonalizmu społecznego jako jego podstawy teoretycznej, a także jego formalno-dogmatyczne uzasadnienie oraz teoretycznoprawne scharakteryzowanie jako odnoszącego się ontologii społecznej zawartej w Konstytucji RP. Postawiono tezę, że społeczne jej odczytanie polega na uznaniu szeregu podmiotów społecznych za podmioty konstytucyjne, obok jednostek i państwa. W konsekwencji normy ich dotyczące powinny być interpretowane jako nakazujące organom państwa zapewnienie ich wpływu na polityki publiczne i tworzone prawo oraz uwzględnianie oddolnego tworzenia norm i szeroko rozumianej samoregulacji. Przedstawione zostały cztery argumenty za społecznym odczytaniem Konstytucji RP, tj. 1) z zakresu przedmiotowego (szerokie uregulowanie w Rozdziale 1 podmiotów społecznych takich jak samorządy terytorialne i zawodowe, związki zawodowe i organizacje pracodawców, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, kościoły i związki wyznaniowe), 2) ze sposobu ich uregulowania (mimo tożsamości desygnatu uregulowanie tych podmiotów obok pojęcia suwerennego narodu i nałożenia na organy państwa pewnych obowiązków wobec nich), 3) z historycznego kontekstu jej powstania (budowanie autonomii społeczeństwa w stosunku do państwa jako strategia oporu od lat 70.), 4) z przebiegu prac na projektem Konstytucji RP (stopniowe dodawanie przepisów dot. podmiotów społecznych często pod ich wpływem, co było wyrazem daleko idącej samokonstytucjonalizacji).

6

Semyon Frank: An Apotheosis of Democracy in the Name of Personal Service

100%

Breckner K.

|

2013

|

vol. 18

|

issue 2

231–249

EN

This essay introduces Semyon Lyudvigovich Frank as a philosopher who deservedly may be called a revolutionary thinker: he introduced a remarkable social ontology that foregrounds. His oeuvre presents service as the supreme principle of personal and hence social life. The singular personality is seen as being there to creatively serve itself: his view of man focuses on the human soul as being there to bring forth creative action—to serve those who will come after, the community, society, and the Christian Churches. Service, then, is the source for freedom as a derivative principle. Consequently, and in opposition to the fundamental idea of the “Charter of Human Rights,” freedom in Frank has no absolute value, but only a functional one. It is justified by the ontological principle of service. All governmental organization is, ideally, the organization of freedom, the planned, systematic formation of free, spontaneous cooperation. Spontaneous cooperation makes up part of his concept of sobornost’, the empirical substrate of social culture. Frank would have agreed with Karl Popper’s notion of the “open society,” yet he would have certainly added that accessibility and transparency, be they spiritual or social, emanate from the principle of the universality of service. The true ontological meaning and the true source of democracy is, in his eyes, not the rule of all, but the service of all.

7

Structuralism in social science : obsolete or promising?

84%

Menšík J.

Teorie vědy (Theory of Science)

|

2018

|

vol. 40

|

issue 2

133-156

EN

Th e approach of structuralism came to philosophy from social science. It was also in social science where, in 1950–1970s, in the form of the French structuralism, the approach gained its widest recognition. Since then, however, the approach fell out of favour in social science. Recently, structuralism is gaining currency in the philosophy of mathematics. Aft er ascertai ning that the two structuralisms indeed share a common core, the question stands whether general structuralism could not fi nd its way back into social science. Th e nature of the major objections raised against French structuralism – concerning its alleged ahistoricism, methodological holism and universalism – are reconsidered. While admittedly grounded as far as French structuralism is concerned, these objections do not aff ect general structuralism as such. Th e fate of French structuralism thus does not seem to preclude the return of general structuralism into social science, rather, it provides some hints where the diffi culties may lie.

CS

Strukturalismus přišel do fi losofi e ze společenských věd. Byly to také společenské vědy kde, v letech 1950–1970 v podobě Francouzského strukturalismu, získal strukturalismus nejširší uznání. Od té doby však jeho popularita ve společenských vědách opadla. V nedávné době však začal strukturalismus nabývat na popularitě ve fi losofi i matematiky. Ukazuje se, že tyto dvě formy strukturalismu mají na obecné úrovni mnoho společného. Otázkou pak je, zda neexistuje možnost, aby se obecně chápaný strukturalismus navrátil do společenských věd. Hlavní námitky proti Francouzskému strukturalismu – jeho ahistorismus, metodologický holismus a universalismus – jsou opětovně uváženy. Ačkoliv jsou námitky relevantní, pokud jde o Francouzský strukturalismus, nejedná se o námitky proti obecnému strukturalismu jako takovému. Osud Francouzského strukturalismu se tak nezdá být překážkou pro případný návrat obecného strukturalismu do společenských věd, spíše poskytuje postřehy, kde by se mohly vyskytnout největší obtíže.

8

Czy Internet jest nie-ludzki?

84%

Kopeć J.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

issue 1(442)

45-52

EN

The article refers to previously conducted empirical research and raises the issue of the ways the Internet is treated today in its socio-humanistic descriptions, taking into account the concepts of Bruno Latour, Edwin Hutchins, Lev Manovich, Marshall McLuhan and a category of interface. The conclusion of the paper is that all these theoretical approaches may form a paradigm of looking at Internet half as an independent social actor, half the space made by a human demanding narrow approaches from researchers

9

About the existence of an objective social reality. Roman Ingarden and the question of social ontology

84%

Kosecki A., Kosecki A.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2020

|

issue 4

10

Relational Sociology Paradigms

84%

Manterys A.

Stan Rzeczy

|

2017

|

issue 1(12) The Relational Turn in Sociology: Implications for the Study of Society, Culture, and Persons

67-94

EN

This article is an analysis of three original variants of relational sociology. Jan A. Fuhse’s conception, which is part of the tradition of social network research, situates network analyses in the context of connections between culture and symbolic forms and styles. Fuhse’s idea involves a communicative base of relations, and he perceives institutions as spheres of communication that reduce uncertainty and activate roles in the process of communication. François Dépelteau’s approach, which is inspired by Dewey’s pragmatism, recognizes transaction fields as configurations of relations forming interdependency between people. The practices of actors entering transactions within social fields are important, and this makes it possible for an impression of continuity, order, and complexity to be created. Pierpaolo Donati’s relational realism is an attempt to describe the relational dimensions of human actions, while at the same time it is a consistent “relationization” of key social categories, and is also useful in understanding after-modernity. This article emphasizes the fruitfulness of new attempts to demarcate sociological genealogies and to read the classics of relational sociology. The author discusses the creation of new puzzles for sociological theory, the necessity of analysing the ontologies of social life, the phenomena of emergency and agency, and the use of relational theory in regard to categories of the common good and social capital. He encourages multidimensional and multilevel analyses of social reality.

11

Hermeneutics of the Educational Process: Bildung as Collective Intentionality

84%

Forlin F.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2015

|

vol. 18

41-58

EN

In this essay I try to put in dialogue the philosophy of education present in the work and thought of Wilhelm von Humboldt with the reflection on the social agency and collective intentionality as presented in some of the most recent studies of social ontology, especially in reference to the work of Michael Bratman and Raimo Tuomela. My analysis intends to meet the objects of the research of von Humboldt on education and those of Bratman and Tuomela on acting collectively in order to answer the following questions: (1) can the educational process be studied and analyzed as a form of a collective action? (2) if so, what kind of team reasoning and what kind of planning does the educational process require to be successful?

PL

W powyższym tekście próbuję zestawić filozofię edukacji obecną w pracach i poglądach Wilhelma von Humboldta z refleksją na temat działania społecznego i kolektywnej intencjonalności, właściwą dla niektórych najnowszych prac z dziedziny ontologii społecznej, zwłaszcza dla dzieł Michaela Bratmana i Raimo Tuomeli. W swojej analizie staram się skoncentrować na badaniach Humboldta dotyczących edukacji oraz na dociekaniach Bratmana i Tuomeli nad kolektywnym działaniem, by odpowiedzieć na następujące pytania: (1) czy proces edukacyjny może być badany i analizowany jako forma zbiorowego działania? (2) a jeśli tak, to jakie sposoby zespołowego rozwiązywania problemów oraz jakie sposoby planowania są skuteczne w procesie edukacyjnym?

12

W poszukiwaniu presupozycji ontologicznych krytycznej nauki o prawie

67%

Mańko R., Łakomy J.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2018

|

vol. 10

|

issue 2

447-468

EN

The aim of the present article is to reflect upon the ontological presupposition of critical legal studies (critical jurisprudence), understood as a set of assumptions in the domain of social ontology which determine the identity of this form of general reflection upon law. The article proposes to identify four such assumptions: the assumption concerning the political character of the social world, the assumption on the social construction of the social world, the assumption of paninterpretationism, the assumption of the existence of epistemic communities.

PL

Celem niniejszego artykułu jest podjęcie refleksji nad presupozycjami ontologicznymi krytycznej nauki o prawie (prawoznawstwa krytycznego), rozumianymi jako zbiór założeń z zakresu ontologii społecznej, wyznaczających tożsamość tej formy ogólnej refleksji nad prawem. Artykuł postuluje wyróżnienie czterech takich założeń: założenie o polityczności świata społecznego, założenie o społecznym tworzeniu świata społecznego, założenie o paninterpretacjonizmie, założenie o istnieniu wspólnot interpretacyjnych

13

Institutions and practices: The ontology of John Rawls’s ‘well‑ordered society’

67%

Graboń W., Woźny M., Graboń W., Woźny M.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2021

|

issue 4

14

Ethics of Knowledge Sharing: A Perspective of Social Ontology

67%

Panda R. K.

Ethics in Progress

|

2012

|

vol. 3

|

issue 1

53-70

EN

In the contemporary socio-economical scenario, knowledge sharing has become a crucial topic for discussion. As the economy of the societies becoming knowledge centric, knowledge production and dissemination by the educational and other social institutions must play an important role. In this paper, we discuss the notion of knowledge sharing as normative action involving two modes of function: voluntary and obligatory. Knowledge sharing as voluntary action presupposes personal ontology of knowledge. The knower as owner of knowledge has the right to disseminate knowledge. The reason of this dissemination could be sometimes to fulfill certain psychological desire or material needs, rather than purely value centric. Such a mode of sharing could be the reason for the degeneration of knowledge. It is because voluntary dissemination of knowledge does not go beyond the whims and fancies of the knower. On the other hand, knowledge sharing as an obligatory action emphasizes care and commitment. These normative elements could not only transform the attitude of the knower, but also help him to transcend the mere economic and psychological reasons of knowledge sharing. This transcendental logic of sharing would show how knowledge obtains its social ontology.

15

Uwagi na temat epistemologii Jürgena Habermasa

67%

Romaniuk A.

Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

|

2013

|

vol. 1

9-34

PL

W tekście mowa jest o Habermasowskiej epistemologii w dwóch wymiarach. W wymiarze historii filozofii Habermas reprezentuje szeroko uznawany pogląd, że epistemologia jest dziedziną, która wyparła ontologię ogólną, czyli metafizykę, a także dość szczególny pogląd, że sama została wyparta przez filozofię określoną przez paradygmat lingwistyczny; lepiej byłoby mówić, że uległa przekształceniu w wyniku zwrotu lingwistycznego. W wymiarze ewolucji Habermasa poglądów epistemologicznych i w ogóle stosunku do kwestii epistemologicznych odnotowuję kilka faz. Najpierw teoria poznania występuje jako wyróżniony aspekt teorii społecznej uprawianej w „interesie emancypacji” społecznej i polega na ostrej krytyce empiryzmu, zwłaszcza jako stanowiska określającego perspektywy badawcze nauk społecznych, i nie tak ostrej krytyce hermeneutyki, z powodu jej konserwatywnej orientacji. Następnie Habermas porzuca teoriopoznawczą perspektywę krytycznej teorii społecznej na rzecz ontologii społecznej, gdzie poddaje tak zwanej racjonalnej rekonstrukcji całe spektrum „wiedzy kulturowej”, na którą składają się trzy „wymiary ważnościowe” działań komunikacyjnych i typy komunikacyjnej racjonalności: kognitywnoinstrumentalny, normatywny i ekspresywny, charakteryzujące się „równym stopniem źródłowości” i autonomizujące się wobec siebie w epoce nowoczesnej (przy czym racjonalność pierwszego typu jest tylko po części komunikacyjna). Wreszcie, na tym nowym gruncie ontologicznym (mowa o ontologii regionalnej), wraca do klasycznej problematyki epistemologicznej, by jeszcze raz zająć stanowisko wobec empiryzmu i hermeneutyki, i określić własne. Krytyka empiryzmu (a raczej krytyka Poppera, którego dystans wobec empiryzmu zostaje dostrzeżony) jest teraz znacznie stonowana, własne stanowisko pragmatystyczne (odnoszące się do nauk przyrodniczych) skorygowane w duchu „słabego transcendentalizmu” (który wydaje się zbliżać Habermasa do korespondencyjnej teorii prawdy), a co do nauk społecznych i filozofii społecznej, następuje, w nawiązaniu do tak zwanego „zwrotu interpretatywnego” w socjologii, otwarcie wobec hermeneutyki pod hasłem „hermeneutycznego rekonstrukcjonizmu”.

EN

In the paper Habermas’ epistemology is viewed in two dimensions. In the dimension of the history of philosophy Habermas represents the widespread view claiming that epistemology has superseded the general ontology or metaphysics, and the more peculiar view that epistemology has been superseded by the linguistic philosophy, or rather transformed in it as the result of linguistic turn. In the dimension of the evolution of Habermas’ epistemological views, and his attitude towards epistemological questions in general, several phases are to be distinguished. In the first one, theory of knowledge appears as a favoured aspect of the social theory practiced in the “interest of social emancipation”, and it consists in the slashing criticism of empiricism, especially as a standpoint that determines the research perspectives of social sciences; and not the so slashing criticism of hermeneutics on account of its conservative orientation. In the second phase, Habermas gives up the epistemological perspective of critical social theory on behalf of a social ontology where he performs the rational reconstruction of the whole spectrum of “cultural knowledge”, that is, composed of the three “validity dimensions” of communicative action and three types of communicative rationality: cognitive-instrumental, normative and expressive rationality, each of them being characterized by “co-originality” (Gleichursprünglichkeit) (the first type of rationality is only partially communicative). In the third phase, standing on this new ontological ground, he returns to the classical epistemological problems, to elaborate an attitude toward empiricism and hermeneutics, and to define anew his own position in the field. His criticism toward empiricism is now markedly toned down; Habermas’ own pragmaticist position (referring to natural sciences) is corrected in the spirit of “weak transcendentalism” (which seems to bring Habermas’ position closer to the correspondence theory of the truth). As for social sciences and social philosophy, an opening toward hermeneutics under the banner of “hermeneutical reconstructionism” occurs, in connection with “interpretative turn” in sociology.

16

Odpowiedzialność uczelni za kształtowanie postaw obywatelskich studentów

60%

Wierzchosławski R. P.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

vol. 80

|

issue 1

339-354

EN

The main problem of the paper is this: should we ascribe to the University responsibility for shaping students citizenship (civic attitudes)? It seems that such a task might be understood as a secondary or extra-cognitive educational aim of the University, which aims not only to provide knowledge in a defined domain of study required by the future occupation, but also take into account that the alumni are going to fulfil various social or political functions and they require suitable intellectual capital for it. I focus on various commitments, which condition our understanding of the knowledge and institutional frameworks in which science and education function in modern pluralistic societies. In the paper I discuss: (i) the ontological aspect of the responsibility bearer, (ii) the epistemic aspect of a special role of the man of knowledge in relation to the other members of society, (iii) axiological aspects, by which I mean the problem of axiological pluralism of our societies, (iv) the context of the post-truth phenomenon which endangers rational attitudes of citizens, (v) some pragmatic shifts in scientific practices patterns: from die Gelehrterepublik [republic of science] to well-ordered science; (vi) the role of experts as representatives of various axiological options justified by scientific knowledge in relation to decision-making in the framework of the social and political institutions of the ‘knowledge society’. And in the end (vii) I formulate final conclusions in favour of my main hypothesis that the University (as a body) is responsiblefor students’ civic attitudes in theeducational process.

PL

Zasadniczym zagadnieniem artykułu jest kwestia odpowiedzialności uczelni za kształtowanie postaw obywatelskich studenta. Wydaje się, że takie zadanie jest skutkiem ubocznym czy też jednym z pozapoznawczych celów działalności kształcącej (edukacyjnej) uczelni: nie tylko merytorycznie przygotowuje do przyszłego zawodu, lecz także zakłada, skoro jej absolwenci będą pełnili różne funkcje w życiu społecznym, politycznym, to powinni uzyskać pewien kapitał intelektualny, który pozwoli im je realizować. W tekście skupiam się na pokazaniu różnych założeń warunkujących rozumienie wiedzy oraz ram instytucjonalnych, w jakich nauka i edukacja funkcjonują w pluralistycznym społeczeństwie. Omawiam więc: (1) aspekt ontologiczny, czyli kto jest podmiotem odpowiedzialności, (2) aspekt epistemologiczny, czyli kwestię wyróżnionej pozycji uczonych w stosunku do pozostałych członków społeczności, (3) aspekt aksjologiczny, czyli pluralizm aksjologiczny współczesnych społeczeństw, (4) w kontekście fenomenu postprawdy, jako zjawiska zagrażającego racjonalnym postawom obywateli, oraz (5) przemian zachodzących w obszarze wzorców uprawiania nauki: od „republiki uczonych” do „nauki dobrze uporządkowanej”, (6) pozycję ekspertów w kontekście kategorii reprezentacji różnych opcji aksjologicznych przy okazji prezentacji wiedzy dla obywateli w ramach instytucji społeczno-politycznych społeczeństwa opartego na wiedzy, a także formułuję ostateczne konkluzje dotyczące zasadności wysuniętej hipotezy, że uczelnia jest odpowiedzialna za kształtowanie postaw obywatelskich studentów.

Refine search results

Ecology/Ontology a Contribution to Historical Naturalism

Přínos fenomenologie pro filosofii sociality

Kosíkova dialektika konkrétního

In search for the ontological presuppositions of critical jurisprudence

Społeczne odczytanie Konstytucji RP a aksjologia konstytucyjna i konstytucyjna ontologia społeczna

Semyon Frank: An Apotheosis of Democracy in the Name of Personal Service

Structuralism in social science : obsolete or promising?

Czy Internet jest nie-ludzki?

About the existence of an objective social reality. Roman Ingarden and the question of social ontology

Relational Sociology Paradigms

Hermeneutics of the Educational Process: Bildung as Collective Intentionality

W poszukiwaniu presupozycji ontologicznych krytycznej nauki o prawie

Institutions and practices: The ontology of John Rawls’s ‘well‑ordered society’

Ethics of Knowledge Sharing: A Perspective of Social Ontology

Uwagi na temat epistemologii Jürgena Habermasa

Odpowiedzialność uczelni za kształtowanie postaw obywatelskich studentów