Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sociobiology
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Premises for the Politological Exploration of Sociobiology

100%
Nocoń J.
Teoria Polityki
|
2021
|
vol. 5
23-35
EN
eTh article discusses the factors that encourage the use of the achievements of the broadly understood current of sociobiology in political science research. eTh guid ing thesis here is the assumption that the eefctive use of the achievements of sociobiol ogy for political science research may be an important factor inspiring new interpretations, explanations and forms of viewing the political sphere of social life. At the same time, it stimulates a broad view of the complexity of mutual relations between the sphere of culture and politics and biological factors. eTh condition for such a perspective is a de parture from the reduced, genetically determinist perception of sociobiology and the understanding of culture and politics both in terms of products and determinants of the natural environment. eTh structure of the argument is subordinated to attempts to an swer the following questions: Why is it worth being interested in using neo-evolutionist concepts to explain and describe the political sphere of social life? What is sociobiology and what theoretical assumptions can be a useful instrument of explanation in political science research?
2
Publication available in full text mode
Content available

Religia w perspektywie ewolucjonistycznej, ze szczególnym uwzględnieniem jej funkcji socjalizacyjnej

89%
Kowalczyk-Purol K.
Semina Scientiarum
|
2014
|
vol. 13
EN
This paper gives an overview of the potential integrative function of religion from the evolutionary standpoint. In order to fulfill those aims, the work first addresses the characterization of the use of an evolutionary paradigm for the study of religion. In this section, the most prominent evolutionary hypotheses of religion are discussed: the sociobiological view, memetic approach and cognitive perspective. Subsequently, the article also introduces several conceptual difficulties of the whole program of Darwinian religious study. In the final part of the paper, a couple of the most important religious mechanisms of social integration are shown.
3
Publication available in full text mode
Content available

Review of the book by Norman Walter (1950) The Sexual Cycle of Human Warfare: Being a New Theory of the Cause of War and an Inquiry into the Possibility of War-Prediction. London: The Mitre Press, pp. 208, ISBN: 978-0705191319

88%
Maria V.
Security and Defence Quarterly
|
2021
4
Publication available in full text mode
Content available

Globalism of evolutionism

88%
Hałaczek B.
Studia Philosophiae Christianae
|
2020
|
vol. 56
|
issue S2
115-136
EN
The phenomenon of globalization, which is well known in the economy, can nowadays be observed also in the area of science. It is based on the fact that more and more scientific disciplines are applying the same explanatory principle, namely the theory of evolution. Therefore, every development, including that of man, according to the pattern of genetic reproduction, takes place on the basis of natural selection. With psychological properties, mental abilities and social behaviours, which are eloquently referred to as “memes”, it is as with genes: only those that are better, stronger, more capable of surviving will survive after accidental changes and only they will be passed on. In short, reproduction regulates and controls human behaviour. Such a way of thinking and explanation can be found today in many publications on sociobiology and evolutionary psychology. Even if they present many new details, they pay tribute to the old human desire to explain everything in a simple way, according to the same scheme. The same expectation towards science was expressed by E. Haeckel in the 19th century and J. Monod in the 20th century. However, when these two biologists explained man as a whole based on the theory of evolution, they admitted that they referred to philosophy, to which contemporary representatives of sociobiology and evolutionary psychology cannot or do not want to confess.
5
Publication available in full text mode
Content available

Interpretacja funkcji w socjobiologicznych koncepcjach polityki

88%
Nocoń J.
Teoria Polityki
|
2020
|
vol. 4
183-195
EN
The article contains the justifie of claims that among the sociobiological interpretations of politics, we can distinguish three nodal methods of interpreting functions and corresponding methods of explaining behavior in the political sphere of social life. These are teleological, deterministic and dialectical interpretations. Teleological interpretations of functions are characteristic for the perception of evolution processes as universal laws imlementation of nature which indicates the principles of reproduction and survival. They are associated with the concept of political coexist seem as cooperation for optimization of adaptation conditions at the population level. In turn, deterministic interpretations of functions are characteristic for politics as the result of actions dependent on deterministic, special genes and phenotypic patterns. The most complex formulated explanations include dialectical interpretations of functions that allow conceptualization of the sphere of social behavior in the perspective of the relationship between determinants and actual effects that may take different nature. They can be eufunctional as well as dysfunctional nature depending on different analysis results.
PL
Artykuł uzasadnia twierdzenie, że wśród socjobiologicznych koncepcji polityki można wyodrębnić trzy węzłowe sposoby interpretacji funkcji i odpowiadające im sposoby wyjaśniania zachowań w politycznej sferze życia społecznego. Są to interpretacje teleologiczne, deterministyczne i dialektyczne. Teleologiczne interpretacje funkcji są charakterystyczne dla koncepcji postrzegających procesy ewolucji w perspektywie realizacji uniwersalnych praw przyrody, jakimi są zasady reprodukcji i przetrwania. Wiążą się one z konceptualizacją polityki jako sfery rywalizacji i współpracy, optymalizującej warunki przystosowania na poziomie populacyjnym. Z kolei deterministyczne interpretacje funkcji są charakterystyczne dla interpretacji polityki i polityczności jako rezultatu oddziaływania czynników deterministycznych, zwłaszcza genów i wzorców fenotypowych. Najbardziej złożone formy wyjaśniania zawierają dialektyczne interpretacje funkcji, które pozwalają konceptualizować sferę zachowań politycznych w złożonej perspektywie relacji między czynnikami determinującymi a faktycznymi skutkami mogącymi przyjmować zarówno eufunkcjonalny, jak i dysfunkcjonalny charakter w odniesieniu do różnych poziomów analizy polityki.
6
Content available remote

The Change in William I. Thomas’s View of Biology

88%
Remisiewicz Ł.
Stan Rzeczy
|
2018
|
issue 2(15) The Polish Peasant from the Perspective of a Century
75-94
EN
In this article the author shows how the exploding role of biology in William Thomas’s sociology and social psychology has changed. Since the beginning of his career, this researcher addressed numerous topics that involved both biological and social factors – he commented on the nature of gender, race, instincts, prejudice and evolution. His departure point was biologism, which proclaimed that innate predispositions are a variable independent of social processes. In the following years, Thomas changed his beliefs, recognising that it was culture and society that left its mark on physiological and psychological development. The changes in Thomas’s reasoning are described by the author against the background of past and present views on the relationship between society and the brain, claiming that his late views could resonate with today’s approaches.
7
Publication available in full text mode
Content available

Biologia versus kultura. Przegląd bioewolucyjnych i kulturowych teorii wojny w przedpaństwowych społecznościach pradziejowych

88%
Skrzyniecki R., Romaniszyn J.
Folia Praehistorica Posnaniensia
|
2016
|
vol. 21
437-458
PL
The paper’s main aim is to outline the problem of polarisation of contemporary discussion concerning the concept of origins of warfare. Basically, two leading trends can be distinguished: the first one accentuates the biological basis of human violence and places its origins deep into our evolutionary past. The second one recognises conflict as a relatively late and typically cultural phenomenon in human prehistory, which cannot be interpreted in terms of natural selection and evolution. The existence of a sharp ideological border between ‘hawks’ and ‘doves’ enables a comparison of both perspectives and facilitates the analysis of internal dynamics of their development.
8
Publication available in full text mode
Content available

Biologiczne inhibitory przestępczości

76%
Mościskier A.
Archiwum Kryminologii
|
2008
|
issue XXIX-XXX
155-167
9

The philosophical significance of Edward O. Wilson’s academic achievements

75%
Skorupka A.
Kwartalnik Filozoficzny
|
2020
|
vol. 48
|
issue 4
229-238
EN
The article discusses the main topics of research and thought of the biologist Edward O. Wilson (1929-2021): the assumptions of sociobiology, the disappearance of biodiversity, the place of humans, as well as the concept of the unity of knowledge and the future of the world, all in order to reflect on their relevace to philosophy. The author believes Wilson's scientific achievements are very valuable for the humanities and social sciences, because they express a new (biology-inspired) paradigm of thinking about human beings.
10
Publication available in full text mode
Content available

Edward Osborn Wilson's views on the relationship between science and religion

75%
Twardowski M.
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
|
2016
|
vol. 23
221-229
EN
Edward Osborne Wilson does not want to follow Richard Dawkins's example and ignore religion. He expresses the belief that as a result of our genetic makeup religion is a part of our inherent nature. Wilson explains religion as a kind of illusion which is neces-sary for effective survival and reproduction. Organisms that have faith are more able to survive and reproduce than those that are devoid of it. In Wilson's opinion, nobody will ever be able to eliminate religion. At the most we can promote Darwinian evolution as an alternative to „lay religion”. In this article Wilson's views on the relationship between science and religion are to be addressed and evaluated, which will then be supported by the arguments of well-known authorities in the fields of biology and philosophy.
PL
Edward Osborne Wilson nie chce bagatelizować religii na wzór Richarda Dawkinsa. Wyraża przekonanie, że dzięki naszym genom religia jest częścią naszej wrodzonej natury. Wilson wyjaśnia religię jako rodzaj iluzji, która jest konieczna dla efektywnego przetrwa-nia i reprodukcji. Organizmy posiadające wiarę są w stanie lepiej przetrwać i się reprodu-kować niż te, które jej nie mają. Zdaniem Wilsona, religii nigdy nikomu nie da się wyeli-minować. Co najwyżej możemy promować darwinowską ewolucję jako alternatywną „świecką religię”. W niniejszym artykule zreferowano poglądy Wilsona na relację nauka-religia oraz dokonano ich krytycznej oceny, wspierając się argumentami znanych autorytetów w dziedzinie biologii i filozofii.
11
Publication available in full text mode
Content available

W STRONĘ BIOPOLITOLOGII: PERSPEKTYWA NATURALISTYCZNA W NAUKACH O POLITYCE

63%
Potz M.
Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
|
2021
|
vol. 13
|
issue 2
105-122
PL
Nauki humanistyczne i społeczne, w szczególności politologia, rozwijają się w oderwaniu od szybko przyrastającej w ostatnich latach wiedzy o człowieku jako istocie biologicznej, której dostarcza biologia ewolucyjna, neuronauka czy psychologia ewolucyjna. Tymczasem zastosowanie perspektywy naturalistycznej pozwala wyjaśnić pochodzenie i funkcję zachowań i instytucji politycznych jako ewolucyjnych adaptacji zwiększających przystosowanie (wyjaśnienie ultymatywne, ewolucyjne) oraz ich fizjologiczne, osobnicze uwarunkowania (wyjaśnienia bezpośrednie, biobehawioralne). Celem artykułu jest wykazanie, że wiele spośród najważniejszych instytucji społecznych, w tym politycznych, powstało jako rozwiązanie fundamentalnego problemu kooperacji wewnątrzgrupowej, a także zakreślenie pola badawczego biopolitologii jako nauki o polityce uwzględniającej biologiczne uwarunkowania zachowań politycznych homo sapiens.
EN
The humanities and social sciences, including political science, have largely ignored the expanding knowledge of a man as a biological being offered by evolutionary biology, neuroscience or evolutionary psychology, whereas applying this knowledge could help explain the origin and function of political behavior and institutions (ultimate, evolutionary explanation), as well as their physiological, individual underpinnings (proximate, biobehavioral explanation). The paper aims to demonstrate that some of the most important social and political institutions have developed in response to the fundamental problem of within-group cooperation; and to demarcate the research area for biopolitical science as a biologically informed study of politics.
12
Publication available in full text mode
Content available

Płeć i teorie – rozwój poglądów na temat płci w teoriach ewolucyjnych

51%
Ober-Domagalska B.
Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
|
2019
|
vol. 20
411-420
PL
Niniejszy artykuł poświęcony został analizie poglądów dotyczących płci i ról płciowych w ujęciu Karola Darwina i jego następców działających w różnych obszarach nauki. Problem „natura czy kultura” w tym dyskursie jest problemem podstawowym. W artykule zaprezentowano również argumenty krytyczne wobec teorii ewolucyjnych podnoszone przez grono badaczek feministek. Przedstawiono, jak ta krytyka wpłynęła na ewolucję poglądów ewolucjonistów: od samego K. Darwina poprzez badaczy zakotwiczonych w takich dziedzinach nauki, jak: zoopsychologia, etologia, socjobiologia, aż do psychologii ewolucyjnej. Pracę wieńczy podsumowanie, w którym zaprezentowano argumenty obrazujące możliwe połączenie poglądów prezentowanych przez nauki ewolucyjne ze stanowiskiem feministycznym na temat płci oraz możliwe przyszłe drogi rozwoju tych stanowisk.
EN
The main goal of this article is the analysis of sex/gender and its roles in terms of Charles Darwin’s and his successors’ theories. The problem of ‘nature vs. culture’ in this discourse is fundamental and I refer to it. I also present the critical arguments against evolutionary theories raised by feminists. It is also presented how this criticism influenced rethinking sex/gender from anevolutionary perspective: from Darwin himself through zoopsychology, ethology, sociobiology to evolutionary psychology. The arguments illustrating whether it is possible to combine the views presented by feminists and evolutionary science about sex/gender are presented. Finally, I wonder if it is possible to put a sign of equality between nature and culture in the context of human sexuality.
13
Publication available in full text mode
Content available

The dispute over classical sociobiology

51%
Łepko Z.
Studia Ecologiae et Bioethicae
|
2020
|
vol. 18
|
issue 5
97-102
PL
Sociobiology: New Synthesis to książka W. O. Wilsona, która w 1975 roku zapoczątkowała słynny spór o socjobiologię. Stanowi on współczesną odmianę kilkusetletniego sporu o istotę i naturę człowieka. Problem dotyczy czynnika determinującego zachowania istot żywych, w szczególności zaś człowieka. W spór zaangażowały się dwie strony. Z jednej byli to socjobiolodzy pod przewodnictwem Wilsona. Z drugiej strony zaś lewicowi naukowcy i studenci związani z Sociobiology Study Group of Science for the People. W pierwszej fazie spór przebiegał bardzo intensywnie i miał charakter polityczny. Z czasem złagodniał i przybrał charakter merytoryczny. Spór o socjobiologię trwa nadal. Obie jego strony zgodziły się na zawieszenie broni, zachowując gotowość do jej użycia przy każdej nadarzającej się ku temu okazji.
EN
“Sociobiology: New Synthesis” is a book written by W. O. Wilson, which in l975 started the famous dispute over sociobiology. The dispute is the contemporary version of the old one about the nature of man. The issue concerns the factor, which determines the behaviours of living organisms, especially human beings. Two groups took part in that dispute. On one side, there were sociobiologists under the leadership of Wilson. On other, there were left-wing scientists and students connected with Sociobiology Study Group of Science for the People. In the first stage, the dispute was very intense and political, however, it soon became more content-related. The dispute is not over yet. Both sides agreed to a ceasefire, but they are ready to open it at any time.
14
Content available remote

Dlaczego zwierzęta coś wiedzą? Zarys socjobiologicznej koncepcji wiedzy

51%
Urbaniak M.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2017
|
vol. 5
253-269
PL
Artykuł rekonstruuje pojęcie wiedzy w perspektywie socjobiologicznej. Koncentruję się na wybranych, reprezentatywnych stanowiskach, które rozumieją fenomen wiedzy w kontekście zjawisk logotaksji, neofilii, intencjonalności oraz tzw. teorii umysłu. Celem jest poddanie w wątpliwość pojęcia podmiotu wiedzy, jaki funkcjonuje w tradycyjnej epistemologii i antropologii filozoficznej, oraz poszerzenie zasięgu oddziaływania socjobiologicznej koncepcji poznania i wiedzy we współczesnej filozofii. Artykuł zawiera uwagi metodologiczne; analizę logotaksji jako naturalnej tendencji organizmów do poszukiwania i pochłaniania informacji, charakterystykę neofilii, czyli naturalnej skłonności do stałych zachowań eksploracyjnych, krytyczną dyskusję dotyczącą występowania zjawiska wiedzy i metapoznania wśród zwierząt pozaludzkich; podsumowanie rozważań.
EN
The article reconstructs the notion of knowledge in the sociobiological perspective. This perspective focuses on some selected, representative views, which grasp the phenomenon of knowledge in the context of logotaxis, neophilia and intentionality phenomena and the so-called theory of mind. One of basic aims of the so chosen context is the impeachment of the notion of knowledge subject that functions within traditional epistemology or philosophical anthropology, and the extending of the influence of sociobiological idea of cognition and knowledge in contemporary philosophy. The paper includes introductory methodological remarks, the analysis of logotaxis as a natural tendency to search and absorb some information, the analysis of neophilia as a natural predisposition to permanent exploratory behaviours; a critical discussion on the occurrence of knowledge phenomenon and metacognition among non-human animals; and a recapitulation of the considerations.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.