Search results

1

Dzienniki stanu pandemii – projekt badawczy, perspektywa teoretyczno-metodologiczna, wyniki badań

100%

Gumuła W., Bogunia-Borowska M., Janiszewska J.

Człowiek i Społeczeństwo

|

2023

|

vol. 56

219-237

EN

The article presents the research project “Pandemic diaries” carried out by a team working under the scientific supervision of prof. Wiesław Gumuła. The project was implemented in cooperation with the Institute of Literature in Krakow, which in 2020 announced a literary competition for journals that were to be devoted to everyday life in pandemic conditions. Researchers adopted the theoretical perspective of the sociology of everyday life and the phenomenological one. The analysis concerned the categories appearing in dailies such as social change, social relations, time, death, tourism, economy and economy, and many others. The diaries have literary value and contain important social content that has become the subject of sociological analyzes broadening the knowledge about people’s lives in conditions of sudden and unexpected change.

2

Archiwum Badań nad Życiem Codziennym

100%

Krajewski M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2019

|

vol. 63

|

issue 1

89-94

EN

This text presents the origin and functioning of the Everyday Life Research Archive [Archiwum Badań nad Życiem Codziennym; www.archiwum.edu.pl]. An initiative originating in Poznań, the archive collects, processes, and makes accessible all types of materials concerning research into daily life in Poland from the prewar period to contemporary times. An important aspect of the undertaking is the stimulation of new research and the preparation of works on the subject of the sociology of everyday life.

3

Samoograniczająca się towarzyskość. Żywność, alkohol i kawa oraz trzy zasady z ekonomiki gościnności

84%

Modrzyk A.

Kultura i Społeczeństwo

|

2020

|

vol. 64

|

issue 1

107-127

PL

The author of the text focuses on the economics of everyday life as defined by a contextual and qualitative measuring of various aspects of hospitality through the use of terms such as “more,” “less,” and “just right.” He analyzes the presence of food, alcohol, and coffee during the visit of guests. Each of these three material components of hospitality is regulated according to specific principles: “too much is better than too little” in regard to food, “too little is better than too much” for alcohol, and there has to be “at least” coffee. A detailed analysis of these principles leads to the conclusion that Polish hospitality is today oriented toward moderation. The popular belief in the abundance of Polish hospitality as a national feature is thus called into question.

4

Normy średniego zasięgu i kwestia normatywnej integracji społecznej

84%

Modrzyk A.

Studia Socjologiczne

|

2020

|

issue 2(237)

39-62

PL

Celem tekstu jest dyskusja z teoriami mówiącymi o tym, że dzisiejsze społeczeństwa nie są zdolne do integracji opartej na powszechnie podzielanych normach. Teza o „zaniku wspólnych sensów” daje obraz społeczeństwa jako agregatu jednostek lub skonfliktowanych grup. Jako kontrprzykład do takich konkluzji autor proponuje pojęcie norm średniego zasięgu. Zgodnie z prezentowanym ujęciem, takie normy mogą łączyć zróżnicowanych aktorów społecznych i być powszechnie uznawane. Wspólna normalność może być negocjowana oddolnie i niekoniecznie jest odgórnie narzucana przez różne formy władzy społecznej. Przykłady takich norm autor znajduje w rzeczywistości życia codziennego. Zalicza do nich normę niemarnowania żywności, regułę gościnności, szacunku dla żałoby, opiekuńczość wobec dzieci oraz dbanie o własne zdrowie.

EN

The purpose of the article is to critically address the theories, which state that modern societies are not capable of integration based on universally shared norms. The thesis about the „disappearance of common meanings” creates an image of society as an aggregate of individuals or confl icted groups. To counter-balance such visions, the author proposes the concept of middle-range norms. It is argued that such norms can connect different social actors and be widely recognized. Shared normalcy can be negotiated in a bottom-up manner and not necessarily imposed in the top-down fashion by various forms of social power. The author finds examples of such norms in everyday life. They include the norm of not wasting food, the rule of hospitality, respect for mourning, care for children and concern with health.

5

Teorie praktyk: pomiędzy teorią totalną a ideą skrzynki narzędziowej

84%

Mateja-Jaworska B., Modrzyk A.

Studia Socjologiczne

|

2023

|

issue 4(251)

45-68

PL

Starając się zrozumieć fenomen popularności teorii praktyk w XXI wieku, rozpoczynamy artykuł od wyróżnienia sześciu założeń, które łączą „rodzinę” teorii praktyk. Następnie skupiamy się na różnicach i opisujemy cztery główne orientacje w ramach teorii praktyk. W tym celu bierzemy pod uwagę postrzeganie teorii praktyk w odniesieniu do innych teorii społecznych (co określamy mianem „teorii totalnej” lub „skrzynki narzędziowej”) oraz dążenie do opisywania lub wyjaśniania analizowanych zjawisk (co za Nicolinim ujmujemy jako słaby lub mocny program teorii praktyk). Po skrzyżowaniu tych dwóch wymiarów otrzymujemy cztery główne typy uprawiania teorii praktyk. Omawiamy je podając przykłady koncepcji Theodore’a Schatzkiego, Davide Nicoliniego, opisując „pęknięcia” w teorii praktyk oraz ich „miniaturyzację”. Proponowany sposób analizy pozwala wyraźniej dostrzec zalety i wady poszczególnych typów podejść oraz zachęca badaczy do urefleksyjnienia swojej postawy względem omawianych teorii. W podsumowaniu przywołujemy podobieństwa pomiędzy teoriami praktyk a socjologią codzienności pod kątem problemów, jakie napotykają.

EN

The article is an attempt to understand the popularity of practice theories in the 21st century. It starts with the six assumptions that unite the ‘family’ of practice theories being presented. The authors then turn to the differences and describe four main orientations within practice theories. They trace the distinctions by considering the perception of practice theories in relation to other social theories (which we refer to as ‘total theory’ or ‘toolkit approach’) as well as their aspiration either to describe or to explain phenomena (a strong or weak practice-based program). Having combined these two dimensions, the authors take the conceptual approaches of Schatzki and Nicolini as the examples in order to describe the ‘cracks’ in practice theories and the danger of their ‘miniaturization’. The proposed mode of analysis allows the researchers to see the advantages and disadvantages of these approaches more clearly and encourages them to rethink their attitudes towards the theories discussed. Finally, the parallels are drawn between practice theories and the sociology of everyday life.

6

O kontroli zmysłowości i dostępie do toalet publicznych

67%

Kostecka M.

Studia Krytyczne/ Critical Studies

|

2017

|

issue 4

91-111

PL

Celem niniejszej pracy jest umieszczenie zjawiska toalety publicznej w dwóch kontekstach: 1. historyczno-kulturowym, związanym z analizowanym przez Norberta Eliasa przesuwaniem się progu wstydu, cywilizacyjnymi przemianami o charakterze psycho i socjogennym; 2. socjologiczno-ekonomicznym, dotyczącym dostępności toalet publicznych, mającej wpływ na regulowanie tego kto, gdzie i kiedy może z nich korzystać. W częoeci pierwszej do analizy wybranych zagadnień zostały wykorzystane m. in. koncepcje psychoanalityczne i antropologiczne, w szczególnooeci jednak teoria czystości i brudu Mary Douglas. Częość druga została pooewięcona rozważaniom na temat sytuacji konkretnych grup społecznych, tj. bezdomnych, ulicznych handlarzy i handlarek, taksówkarzy i taksówkarek, dla których kwestie dostępności toalet publicznych uważa autorka za wyjątkowo istotne, bowiem mające wpływ zarówno na poziom ich dobrobytu, jak i dobrostanu psychicznego.

EN

The aim of the paper is to place the phenomenon of public restroom in two contexts: 1. historical and cultural, which is related to the effect of rising “threshold of shame”, as analysed by Norbert Elias, as well as to the civilizational changes that influence society and individual; 2. socio-economical, regarding the accessibility of public toilets, which in turn has an impact on who, when and where can use them. In its first part, the work utilizes tools derived from psychoanalysis and anthropology, especially Mary Douglas’ theory of dirt and cleanliness. Part two is dedicated to the consideration of situations of different social groups, i.e. homeless people, street traders, taxi drivers, for whom, in author’s opinion, the matters of accessibility of public restrooms are especially important, having effect on their levels of prosperity and wellbeing.

7

Prywatne jest polityczne: strategie emancypacyjne rodzin z wyboru w Polsce. Studium wybranych przypadków

67%

Mizielińska J., Stasińska A.

Studia Socjologiczne

|

2014

|

issue 4(215)

111–140

PL

Tekst ten prezentuje wyniki analizy studium przypadków sądowych i medialnych najistotniejszych dla dyskursu publicznego na temat rodzin nieheteroseksualnych ostatniej dekady. Fakt ich zaistnienia, jak również sposób ich przedstawienia i opisywania w dyskursie stanowi przyczynek do analizy przemian w obrazie rodziny w dyskursie publicznym. Świadczy również o przemianach w obrębie strategii emancypacyjnych społeczności nieheteroseksualnych w Polsce. W pierwszej części tekstu autorki prezentują dominujący dyskurs konserwatywny mediów głównego nurtu (re)prezentujący i reprodukujący tradycyjną wizję rodziny. W drugiej zaś odtworzone zostają sposoby, za pomocą których bohaterowie i bohaterki omawianych tu przypadków reagują na próby ich marginalizowania oraz brak rozpoznania charakteru ich relacji w sferze publicznej. Opisane zostają podejmowane przez nich subwersywne i emancypacyjne strategie działania, mające na celu legitymizację ich rodzin. Rozważania zaprezentowane w niniejszym tekście usytuowane są w kontekście socjologii seksualności i płci, codzienności, przemian dyskursu, ruchów społecznych. Wpisują się w analizę przemian rodziny oraz praktyk „wystawiania” własnej rodziny na pokaz, pokazywania własnych relacji jako rodzinnych, szukanie ich uznania w oczach innych (displaying families).

EN

This article analyses the most significant judicial and media cases about LGBT families in the last decade. Their existence in the mainstream discourse shows the changes in the image of the family in the public sphere, as well as changes within the emancipatory strategies of the LGBT communities in Poland. Firstly, the dominant, conservative and mainstream media discourse is examined; it (re)presents and (re)produces the traditional vision of the family at the heart of a society. Then, authors move to analyse responses to the marginalization and lack of recognition in the public sphere faced by the LGBT families. They propose to read them as wilful and subversive, the emancipatory strategies of legitimization of ‘queer kinship’ in the public sphere. The article is rooted within sociology of gender and sexuality, sociology of family and everyday life, social movements, and transformation discourse. It calls for the attentive analysis of processes of “displaying families” and the social changes of family forms.

8

Serial jako element praktyk społecznych

67%

Sokołowski Ł.

Kultura i Społeczeństwo

|

2011

|

vol. 55

|

issue 2-3

187-208

EN

The purpose of the article is to show how the TV-series — one of the most important forms of television production — is incorporated into the daily routines of the spectators. Michel de Certeau perspective of applied sociology of everyday life and critical reflection on everyday life is used as a theoretical framework. In the case of TV-series, the routines can take a form of: (1) “logging in” and “reading”” TV-series, (2) movement and sociability routines, and (3) discursive development of received meanings. “Soap opera experience” consists mainly of linguistic practices cultivated while watching the series, which is a modern form of storytelling, socializing, which changes the audiences’ view of reality, its social framework for evaluation and interpretation. A viewer is critical and active; they use consumption processes as an excuse to construct their own meanings and narratives, and negotiate the meaning of what is presented to them.

9

Tłumaczenie społecznego świata. Socjologia i przekład.

67%

Czech M.

Kultura i Polityka

|

2011

|

issue 10

19-28

PL

Przekład nie jest zjawiskiem wyłącznie językowym; zanurzony jest głęboko w kontekście społecznym i kulturowym. To konstatacja dosyć błaha, jednak tym bardziej zwraca ona uwagę na zaskakującą nieobecność zjawiska przekładu w refl eksji socjologicznej. Socjologia języka i socjologia literatury bardzo niewiele miejsca poświęcają problematyce tłumaczenia, choć przekład staje się wszechobecnym elementem świata społecznego. W związku z tym za nowatorski można uznać pomysł socjologii przekładu mający swoje źródło w przekładoznawstwie. Autorka nie chce stawiać tezy podobnie radykalnej do tej, którą zaproponował Eugene Nida, pisząc, że w ostatecznym rozrachunku wyłącznie socjologiczne podejście do tłumaczenia można uznać za prawomocne. W zamian za to, autorka prezentuje trzy socjologiczne podejścia do przekładu. Pierwsze z nich wywodzi się z hermeneutyki, drugie ujmuje tłumaczenie w kategoriach działania i faktu społecznego, trzecie natomiast korzysta z przekładu jako metafory zjawisk społecznych.

EN

Translation is not just a linguistic phenomenon, as it is related to the social and cultural context. That is not a very innovative finding. But as such, it illustrates very clearly the surprising absence of sociological reflection on translation. Sociology of language and literature do not pay much attention to the issue of rendering – an ubiquitous aspect of our world. That is why the idea of a sociology of translation may be considered as a very fresh one. In the article I don’t state a thesis as radical as the one developed by Eugene Nida who wrote that „only a sociologistic approach to translation is ultimately valid”. Although, I present three possibilities of sociological study on translation – inspired by hermeneutics; viewing translation as a social action and as a social fact; and, finally, as a metaphor of social relations.

Refine search results

3 Kultura i Społeczeństwo

3 Studia Socjologiczne

1 Człowiek i Społeczeństwo

1 Kultura i Polityka

1 Studia Krytyczne/ Critical Studies

3 Modrzyk A.

1 Bogunia-Borowska M.

1 Czech M.

1 Gumuła W.

1 Janiszewska J.

1 Kostecka M.

1 Krajewski M.

1 Mateja-Jaworska B.

1 Mizielińska J.

1 Sokołowski Ł.

1 Stasińska A.

2 2023

2 2020

1 2019

1 2017

1 2014

2 2011

Dzienniki stanu pandemii – projekt badawczy, perspektywa teoretyczno-metodologiczna, wyniki badań

Archiwum Badań nad Życiem Codziennym

Samoograniczająca się towarzyskość. Żywność, alkohol i kawa oraz trzy zasady z ekonomiki gościnności

Normy średniego zasięgu i kwestia normatywnej integracji społecznej

Teorie praktyk: pomiędzy teorią totalną a ideą skrzynki narzędziowej

O kontroli zmysłowości i dostępie do toalet publicznych

Prywatne jest polityczne: strategie emancypacyjne rodzin z wyboru w Polsce. Studium wybranych przypadków

Serial jako element praktyk społecznych

Tłumaczenie społecznego świata. Socjologia i przekład.