Search results

1

Aspiracje edukacyjne rodziców w stosunku do własnych dzieci

100%

Kozłowski W., Matczak E.

Edukacja

|

2014

|

issue 1(126)

66–78

PL

Artykuł przedstawia analizę zróżnicowań aspiracji rodziców do wykształcenia ich dzieci będących w czasie badania uczniami klasy IV szkoły podstawowej (próba ogólnopolska, N = 4931). Aspiracje analizowano w trzech aspektach: maksymalnym (wymarzonym), realnym (oczekiwanym) i najniższym możliwym do zaakceptowania. Rodzice mają wysokie aspiracje do wykształcenia swoich dzieci (ponad 80% chce dla nich wykształcenia wyższego). Większość (60%) sądzi, że aspiracje te zostaną zrealizowane. Aspiracje najsilniej warunkuje wykształcenie rodziców, w mniejszym stopniu miejsce zamieszkania i płeć dziecka. Wyniki świadczą o utrzymywaniu się wysokich aspiracji edukacyjnych w społeczeństwie polskim, mimo że wykształcenie przestaje gwarantować wysokie dochody i pozycję społeczną.

EN

Educational aspirations of parents of pupils in fourth grade of primary schools (N = 4931) in a nationwide survey are reported. Aspirations were analysed according to three perspectives: the highest wished for, feasible (anticipated) and the lowest acceptable. Parents had very high aspirations in relation to the education of their children (more than 80% wanted them to enter higher education), 60% expressed confidence in such success. Aspirations were most strongly determined by the education of parents (a direct linear correlation) and to a lesser extent, place of residence and sex of the child were influential. The results showed the sustained high educational aspirations of Polish society, despite the fact that education is losing importance as a factor to guarantee high income and social standing.

2

Teoria kapitału ludzkiego - konteksty edukacji i rynku pracy

88%

Sobczak A.

Przegląd Pedagogiczny

|

2018

|

issue 2

273-283

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja kategorii kapitału ludzkiego z perspektywy socjologii edukacji. Autorka podjęła próbę skonfrontowania założeń teorii kapitału ludzkiego, która powstała na początku lat 60. XX wieku, z dynamiką relacji pomiędzy edukacją i wykształceniem a rynkiem pracy oraz zatrudnieniem. W opracowaniu została przedstawiona zarówno geneza oraz istota koncepcji kapitału ludzkiego, jak i omówiono kierunki jej krytyki. Teoria kapitału ludzkiego postrzegająca edukację jako inwestycję zapewniającą wymierne korzyści poszczególnym jednostkom nie znajduje swojego potwierdzenia we współczesnej rzeczywistości społecznej, w której występuje zjawisko przeedukowania społeczeństwa oraz inflacji dyplomu akademickiego.

3

Recenzja książki Mirosława J. Szymańskiego: Socjologia edukacji: zarys problematyki (Kraków: Impuls, 2013), ss. 218

88%

Przybylski B.

Forum Oświatowe

|

2014

|

vol. 26

|

issue 2(52)

193-198

4

Wykształcenie w systemie wartości uczniów szkół ponadgimnazjalnych małego miasta

75%

Woś M.

Edukacja Humanistyczna

|

2015

|

issue 1

83-97

PL

Edukacja, która należy do istotnych dziedzin życia społecznego, dokonuje się w społeczeństwie w kontekście instytucjonalnym i zaspakaja aktualne potrzeby związane z przygotowaniem ludzi, m.in. do działalności zawodowej i kształtowania losów osobistych. Społeczeństwo w Polsce chętnie inwestuje w wykształcenie. Jedną z cech wyróżniających człowieka i całe społeczeństwa od biosfery jest stan świadomości z wartościami, odczuwalnymi i uznawanymi. To one stają się podstawą ładu społecznego i kultury danego społeczeństwa. Edukacja ma służyć ich promowaniu i nakłanianiu jednostek do internalizowania wartości, ze względu na ludzką czynność.

EN

Education that is one of the most essential fields of social life is performed in the society in institutional context and satisfies current needs connected with preparation of people, among others, to career and personal life. The society in Poland eagerly invests in education. One of the features that characterises a human being and the societies from the biosphere is the state of consciousness with the values, perceptible and acclaimed. Those values become the basis of social order and culture of one society. The purpose of education is to promote and convince individuals to internalize values when it comes to people’s action.

5

Zmiana (polityczna) jako cel (utopijny?) zaangażowania młodych aktywistów

75%

Przybylski B.

Przegląd Pedagogiczny

|

2014

|

issue 2

108-116

PL

Nazwanie dziś projektu utopijnym oznacza jego marginalizację i wykluczenie z publicznych debat. Mimo to, autor wskazuje na wartości wynikające z budowania i tworzenia nowych utopii; przygląda się życiu politycznemu, tworząc obraz młodzieży zaangażowanej w projekty etykietowane jako „utopijne”, wymienia różne rodzaje utopii oraz ich sensy znaczenia i funkcje. Ponadto autor prezentuje konsekwencje braku projektów i wizji alternatywnych, przy czym podkreśla znaczenie idei nazywanych dziś utopijnymi w krytycznej socjalizacji młodzieży i procesie kreowania społeczeństwa świadomego i zaangażowanego. Autor konkluduje, że „myślenie utopijne” jest warunkiem koniecznym zmiany świata na lepszy i sprawiedliwszy.

6

Edukacyjne konteksty badań młodzieży – refleksja na temat znaczenia podziałów subdyscyplinarnych (na kanwie doświadczeń współpracy w polskim środowisku socjologicznym)

75%

Mikiewicz P.

Rocznik Lubuski

|

2022

|

vol. 48

|

issue 1

77-85

EN

The text is the author’s reflection on the importance of subdisciplinary divisions in sociology. In particular, the author looks at the motives and functions of distinguishing the research community of sociology of youth and education. The analysis is carried out in two dimensions: meta-scientific and social. As regards the first dimension, the author shows the logic of the formation of sub-disciplinary boundaries as an effort to integrate the research community. The second dimension shows the difficulty of defining a clear demarcation between the sociology of youth and the sociology of education due to the object of interest of these two research communities. The text has an essayistic character and is an expression of the author’s personal reflections and an invitation to a discussion in the discussed problem field.

PL

Tekst jest autorską refleksją na temat znaczenia podziałów subdyscyplinarnych w socjologii. Szczególnie autor przygląda się motywom i funkcjom rozróżnienia środowiska badawczego socjologii młodzieży i edukacji. Analiza podjęta jest w dwóch wymiarach – meta-naukowym i społecznym. W pierwszym wymiarze autor ukazuje logikę kształtowania się granic subdyscyplinarnych jako działania na rzecz integracji środowiska badaczy. W drugim wymiarze ukazano trudności w określeniu jednoznacznej demarkacji pomiędzy socjologią młodzieży i socjologią edukacji ze względu na przedmiot zainteresowań tych dwóch środowisk naukowych. Tekst ma charakter eseistyczny i stanowi wyraz osobistych refleksji autora oraz zaproszenie do dyskusji w omawianym polu problemowym.

7

Szacowanie efektu nauczyciela na osiągnięcia edukacyjne uczniów z wykorzystaniem hierarchicznego modelowania liniowego

63%

Koniewski M.

Edukacja

|

2013

|

issue 3(123)

37–59

PL

Nauczyciele, różniąc się efektywnością pracy, wpływają na wyniki uczniów. Analizowano dane z ogólnopolskiego badania przeprowadzonego w gimnazjach w 2012 r. Analizy objęły 3883 uczniów z 246 oddziałów, z 137 szkół i 202 nauczycieli matematyki oraz 4119 uczniów z 260 oddziałów, z 143 szkół i 215 nauczycieli języka polskiego. Wariancja wyników egzaminów przypisana nauczycielom wyniosła 12% (matematyka) i 8% (kompetencje językowe). W modelu uwzględniającym m.in.: wcześniejsze osiągnięcia, inteligencję, zmienne statusowe rodziny ucznia, efekt nauczyciela wyjaśnił 5% (matematyka) i 4% (kompetencje językowe) wariancji wyników egzaminu. Do tej pory nie było jasne, za pomocą jakich cech nauczycieli i stylu nauczania można wyczerpująco wyjaśnić zróżnicowanie efektywności ich pracy. Skala „autorytet nauczyciela/utrzymanie dyscypliny” wyjaśniła 91% efektu nauczyciela w nauczaniu matematyki i 81% w nauczaniu języka polskiego, przy kontroli wcześniejszych osiągnięć edukacyjnych, inteligencji, zmiennych statusowych rodziny ucznia i lokalizacji gimnazjum.

EN

This paper reports a study addressing how teacher effectiveness influences student outcomes in Polish Lower Secondary schools. Data from a Polish nationwide lower secondary school study were analysed. Data included 3883 pupils in 246 classes, in 137 schools with 202 maths teachers and 4119 pupils in 260 classes, in 143 schools with 215 language teachers. Variance of exam scores explained by teacher effect was 12% (maths) and 8% (language skills). Controlling for prior achievement, intelligence and student family background, teacher effects were 5% (maths) and 4% (language skills). Until now there has been no consensus about which teacher characteristics could explain variance in their effectiveness. The scale of “teacher authority/classroom management” explains 91% of exam scores in maths and 81% in language skills, when controlling for prior student achievement, intelligence, student family background and school location.

8

Sukcesy i porażki reformy edukacji

63%

Zahorska M.

Przegląd Socjologiczny

|

2009

|

vol. 58

|

issue 3

119-142

PL

Przeprowadzona w 1989 roku reforma edukacji miała bardzo ambitne cele: podniesienie jakości szkół, wyrównanie szans edukacyjnych – zwłaszcza dzieci wiejskich, upowszechnienie wykształcenia średniego i wyższego. Dla realizacji tych celów zmieniono ogromnie wiele w systemie edukacyjnym: ustrój szkolny poprzez powołanie gimnazjów, sposób zarządzania szkołami – poszerzając kompetencje JST, finansowanie szkół – wprowadzając zasadę „pieniądz idzie za uczniem”, programy szkolne, zasady oceniania, drogi awansu nauczycieli, reguły kierujące funkcjonowaniem szkoły. Ważną społeczną konsekwencją reformy miało być zwiększenie szans edukacyjnych młodzieży ze środowisk o niskim kapitale kulturowym. Dla przedstawicieli teorii krytycznych, zwłaszcza reprezentantów Nowej Socjologii Edukacji (B. Bernstein, M. Young, N. Keddie i inni) zmiany w organizacji szkół nie są w stanie zrekompensować różnic społecznych. Obserwując rezultaty reformy przy okazji jej dziesiątej już rocznicy widzimy, że pomimo wielu spektakularnych sukcesów: zwiększenie upowszechnienia szkół średnich i wyższych, polepszenia rezultatów polskich uczniów w międzynarodowych testach PISA – społecznych nierówności edukacyjnych nie ograniczono. Przybierają one obecnie inne formy i lokują się w innych segmentach systemu szkolnego. Gimnazja nie wyrównują poziomu nauczania uczniów, ale utrwalają, a nawet powiększają różnice ze szkół podstawowych, umasowione szkoły średnie są ogromnie zróżnicowane pod względem poziomu, podobnie jak szkoły wyższe. Nadal więc uczniowie wywodzący się z „dobrych” rodzin mają dużo większe szanse trafienia do dobrych szkół gimnazjalnych, średnich i na studia dające lepsze możliwości na rynku pracy, niż ich rówieśnicy o „gorszym” pochodzeniu.

EN

The education reform carried out in 1989 had very ambitious goals: improving the quality of schools, popularizing secondary and Higher Education as well as providing equal educational opportunities, especially those for rural children,. In order to achieve those goals, much has been changed in the education system: the school structure, by creating junior high schools; the process of school management, by extending the LGU competence; financing schools – by applying the rule “Money follows the student”; school programs; grading systems; career paths for teachers and rules of school operation. An important social consequence of the reform was intended to be improving the opportunities available to young people with low cultural capital. In the opinion of the representatives of critical theories, especially those representing the New Sociology of Education (B. Bernstein, M. Young, N. Keddie and colleagues), changes in school organisation cannot compensate for social differences. When observing the results of the reform on the occasion of its tenth anniversary, we can see that in spite of many spectacular successes such as popularizing secondary and Higher Education as well as improving the results of Polish students in the international PISA tests, the social educational inequalities have not been limited; They currently take other forms and are found in other segments of the school system. Junior high schools do not even out the teaching level, but preserve and even increase differences resulting from primary schools; the majority of high schools are extremely diverse in terms of level, and so are the colleges. Therefore, students from “good” families still have much a greater chance of getting to good junior high schools and high schools, as well as to colleges that give better prospects on the labour market, than their peers with a “worse” family background.

9

Harvard University: polityka przyjęć na studia i regulowanie dynamiki dostępu

63%

Gromkowska-Melosik A.

Przegląd Pedagogiczny

|

2015

|

issue 1

9-18

PL

W niniejszym tekście podejmuję próbę rekonstrukcji kryteriów przyjmowania do Harvard University w perspektywie historycznej. W sposób szczególny interesuje mnie ewolucja mechanizmu zamykania/otwierania dostępu do studiowania w tej placówce edukacji wyższej dla różnych grup społecznych. Historia regulowania dostępu do tego uniwersytetu stanowi przy tym, jak jestem o tym przekonana, znakomitą egzemplifikację dynamiki – mających miejsce w Stanach Zjednoczonych – relacji między równością/nierównością w edukacji, a także opartą na zasadach merytokracji ruchliwością konkurencyjną i ruchliwością sponsorowaną. Decydujące znaczenie mają w tym kontekście kryteria przyjęć. Stanowią one zawsze – zarówno w odniesieniu do Harvardu, jak i większości najlepszych uniwersytetów w skali świata – pewnego typu społeczną konstrukcję. Niezależnie od retoryki ich twórców, tylko pozornie mają one charakter „obiektywny” i zorientowane są na typowo akademickie atrybuty kandydatów. W rzeczywistości przesycone są one różnymi ideologiami, wynikającymi z nich niekiedy w sposób jawny, a niekiedy domyślny czy ukryty. Ich celem jest nie tylko „wychwytywanie” najlepszych kandydatów, ale także – a niekiedy przede wszystkim – regulowanie dostępu do placówek edukacji wyższej, głównie poprzez tworzenie mechanizmów wykluczania.

10

Polscy menedżerowie wobec teorii organizacji i zarządzania

63%

Banaszak S.

Opuscula Sociologica

|

2016

|

issue 2(16)

19-34

PL

Autor skupia się na socjologicznej analizie empirycznych badań nad polskimi menedżerami prowadzonymi w strategii ilościowej oraz jakościowej. Główną tezą artykułu jest niedocenienie, a nawet bagatelizowanie procesu kształcenia, a także banalizowanie kwestii samorozwoju. Autor próbuje dokonać wstępnej syntezy badań oraz wskazać na zasadnicze elementy teorii organizacji, które dają się wykorzystać w pracy menedżera. Osobnym, bardzo istotnym zagadnieniem poruszanym w referacie jest kwestia umiejętności stosowania wiedzy w praktyce zarządzania. Autor konfrontuje opinie menedżerów z analizą zawartości grup dyskusyjnych na jednym z portali zawodowych, badaniami terenowymi nad polskimi menedżerami, a także z raportami Polskiej Komisji Akredytacyjnej.

EN

The author concentrates on the sociological analysis of empirical research on Polish managers conducted in quantitative and qualitative strategies. The main thesis of the article is that the process of education is underestimated or even ignored, and so is the question of self-development. The author attempts to preliminarily synthesise the research and indicate the main elements of the Theory of Organisation that may be used in managerial activities. A separate question, yet a very important one, treated in the article is the one of implementing the knowledge in the practice of management. The author confronts managers’ opinions with an analysis of the contents of the discussion groups on one of the professional websites, field research on Polish managers, and the reports of the Polish Accreditation Commission.

11

Migracja i edukacja: czy transnarodowe rodzicielstwo wpływa na osiągnięcia szkolne niemobilnych dzieci?

63%

Walczak B.

Edukacja

|

2017

|

issue 4(2017)

106–116

PL

W artykule została podjęta kwestia wpływu transnarodowej mobilności rodziców na osiągnięcia edukacyjne ich rezydentnych dzieci. Wyniki badań opisywanych w międzynarodowej literaturze nie są jednoznaczne, co wynika ze zróżnicowania wskaźników sukcesu edukacyjnego, specyfiki systemów edukacyjnych i struktury zmiennych niezależnych oraz pośredniczących uwzględnianych w analizach. Polskie badania opierają się niemal wyłącznie na nielosowych próbach nauczycieli i dyrektorów oraz nielicznych, regionalnych badaniach prowadzonych na próbach uczniów. W artykule wykorzystano dane zebrane w 2014 r. w ramach badania sondażowego przeprowadzonego na ogólnopolskiej losowej próbie 4169 uczniów w wieku 10–19 lat. Uzyskane wyniki wskazują na niekorzystny wpływ migracji pojedynczych rodziców (szczególnie matek) w przypadku uczniów szkół podstawowych na wyniki oceniania wewnątrzszkolnego. W tej kategorii wieku wpływ jest porównywalny z dziedziczonym statusem wykształceniowym, lecz praktycznie zanika w starszych kohortach.

EN

This paper examines influence of the transnational mobility of parents and caregivers on the educational achievements of their non-mobile children. The research results described in the international literature are not unequivocal, which is due to the varied indicators of educational success, the specificity of national education systems, and the structure of the independent and intervening variables used in the analyses. Studies conducted in Poland are mainly based on non-random samples of teachers and principals, and there are only a few regional studies of students. This paper is based on data gathered in a 2014 survey on a nationwide, random sample of 4169 students aged 10–19. The outcomes indicate an adverse influence of the migration of single parents (particularly mothers) on the achievements of students from primary schools. In this age bracket, the influence is similar to the effect of inherited educational status, but it practically disappears among older students.

12

Razem czy osobno? Przegląd badań nad edukacją zróżnicowaną ze względu na płeć

63%

Koniewski M., Mazelanik R.

Edukacja

|

2017

|

issue 3(2017)

20–36

PL

Edukacja zróżnicowana ze względu na płeć budzi wiele kontrowersji wśród polityków, rodziców, nauczycieli, a także badaczy edukacyjnych. Niestety dyskusja na temat jej ewentualnych przewag nad szkolnictwem koedukacyjnym, w obliczu niepewnych dowodów naukowych, została zdominowana ideologicznie i do dziś taką pozostaje. W artykule zidentyfikowano problemy definicyjne, które utrudniają prowadzenie dyskusji nad efektywnością edukacji zróżnicowanej ze względu na płeć. W neutralny sposób, oczyszczone z nieścisłości i pozamerytorycznych treści, zostały przedstawione argumenty wysuwane zarówno przez zwolenników, jak i przeciwników tego, uważanego za kontrowersyjny, sposobu organizacji nauczania.

EN

Single-sex education provokes many controversies among policy makers, parents, teachers, as well as education researchers. Unfortunately, the discussion about its potential advantages over coeducational schooling, in light of uncertain empirical evidence, has been ideologically dominated and remains this way to date. This article identifies definitional problems, which hinder effective discussions on the issue of single-sex education. Arguments proposed by advocates and opponents of this form of education are outlined in a neutral way, focusing on their merits rather than on their ideological grounds.

13

Ucieczka od matematyki. Rekonstrukcja procesu w kontekście społecznego wizerunku przedmiotu

63%

Baczko-Dombi A.

Edukacja

|

2017

|

issue 1(2017)

39–54

PL

Nauka matematyki wymaga systematyczności i cierpliwości, a wiedza matematyczna ma charakter kumulatywny. Te cechy sprawiają, że na dość wczesnym etapie nauki część uczniów „ucieka” od matematyki. Uznają, że nie są w stanie nauczyć się jej i zaczynają określać siebie jako „humanistów”, co rodzi bardzo poważne konsekwencje dla ich dalszych wyborów edukacyjnych i zawodowych. Celem artykułu jest zrekonstruowanie i opisanie mechanizmu odchodzenia od matematyki na podstawie opinii uczniów na temat tego przedmiotu. Brane były pod uwagę czynniki uwzględniające specyfikę uczenia się tego przedmiotu, jego wizerunek i status. Analizę oparto na wynikach dwóch badań: jakościowego, przeprowadzonego techniką wywiadów grupowych wśród maturzystów trzech szkół położonych w województwie mazowieckim i ilościowego, w którym dane zbierano za pomocą ankiety wśród uczniów II–IV etapu edukacji uczących się w szkołach.

EN

Mathematics, as no other school subject, evokes conflicting emotions and contradictory attitudes – from “the gate to a career” and “the queen of sciences” to the widespread acceptance of mathematical ignorance in society. The process of studying mathematics requires systematic work and patience, as mathematical knowledge has a cumulative nature. In the case of mathematics education, some students are abandoning mathematics at quite early levels of education and beginning to consider themselves “humanists”, which results in serious consequences for future educational and career choices. In this paper, I propose a description of the process of escaping from mathematics in the context of students’ perception of this subject, using the results of two studies – qualitative and quantitative.

14

Szacowanie wpływu liczebności klasy na osiągnięcia edukacyjne uczniów z wykorzystaniem eksperymentu ex post facto

63%

Koniewski M.

Edukacja

|

2012

|

issue 1(117)

23-43

PL

W analizach wpływu liczebności klasy na osiągnięcia edukacyjne wykorzystano dane z badań zrealizowanych w 2006 r. przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną w Krakowie. Zmienne wyjaśniające wyniki gimnazjalistów zidentyfikowano za pomocą analizy regresji. Model wyjaśnia 71% wariancji wyników egzaminu. Zmienne te wykorzystano w procedurach wyłonienia statystycznych bliźniąt. Ich przydział do grupy eksperymentalnej i kontrolnej przeprowadzono na trzy sposoby: przez warstwowanie z wykorzystaniem odległości Mahalanobisa, łączenie „jeden do wielu” oraz „jeden do jednego” metodą k-średnich; ten ostatni okazał się najskuteczniejszy. Wpływ liczebności klasy na osiągnięcia edukacyjne badanych uczniów był nieistotny statystycznie. Jednak uczniowie z klas poniżej 23 osób osiągali na egzaminie gimnazjalnym średnio o 0,039 odchylenia standardowego lepsze wyniki niż ich rówieśnicy w większych klasach.

EN

The analyses of influence of class size on academic achievement used data from study conducted in 2006 by the Regional Examination Board in Cracow (Poland). The variables explaining the achievements of lower secondary school pupils were identified using regression analysis. The model explains 71% of variance of exam results. These variables were used to identify statistical twins. Their assignment to the experimental and control group was performed in three ways: by stratification using Mahalanobis distance, matching one-to-many and one-to-one using k-means method. The last method proved the most successful. The effect of class size on student outcomes proved statistically insignificant. However, pupils from classes with below 23 pupils achieved higher mean scores than their peers from larger classes by 0.039 standard deviation.

15

Oblicza socjologii edukacji – w stronę syntetycznego modelu analiz

63%

Mikiewicz P.

Edukacja

|

2017

|

issue 3(2017)

5–19

PL

Tekst jest próbą prezentacji głównych orientacji analitycznych i teoretycznych w socjologii edukacji. Zdefiniowano przedmiot socjologii edukacji i specyfikę socjologicznego podejścia do zagadnień edukacyjnych, następnie przedstawiono typologię podejść badawczych. Na tej podstawie podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy jest możliwa syntetyczna perspektywa analityczna, która łączyłaby wątki analiz i sposoby ich interpretacji zawarte w różnych zarysowanych podejściach. Wnioski płynące z artykułu mogą być przyczynkiem do dyskusji na temat znaczenia teorii w badaniach edukacyjnych.

EN

The text presents the main analytical and theoretical orientations of the sociology of education. The subject of the sociology of education and its specific sociological approach to educational issues are defined. Next, a typology of research approaches in the sociology of education is presented. The author raises the question of whether a synthetic analytical perspective is possible, which would link the different analytical threads and their methods of interpretation used by the various perspectives outlined in this paper. The paper may be a starting point for further discussions on the meaning of theory in education research.

16

Czy nauczyciele uczą się przez całe życie? Kompetencje i aktywność edukacyjna nauczycieli

63%

Worek B., Jelonek M., Kocór M.

Edukacja

|

2017

|

issue 1(2017)

85–107

PL

Celem artykułu jest analiza zaangażowania nauczycieli w rozwój swoich kompetencji. Analiza ta opiera się na danych pochodzących z projektu „Bilans kapitału ludzkiego”, choć ich prezentację uzupełniono porównaniem wartości wskaźników aktywności edukacyjnej nauczycieli pochodzących również z innych badań (TALIS, PIAAC oraz Badania czasu i warunków pracy nauczycieli). W pierwszej części artykułu przedstawiono przyjętą definicję rozwoju zawodowego nauczycieli, wskazano funkcje tego rozwoju oraz czynniki wpływające na jego skuteczność. Następnie przedstawiono wyniki samooceny kompetencji nauczycieli uzyskane w badaniu BKL oraz porównano je z samooceną kompetencji przedstawicieli innych grup zawodowych zaliczanych do kategorii specjalistów. Następnie omówiono podstawowe wskaźniki aktywności edukacyjnej nauczycieli pochodzące z czterech różnych badań wraz ze wskazaniem założeń metodologicznych i specyfiki każdego z nich. W ostatniej części szerzej omówiono wyniki badania BKL dotyczące aktywności edukacyjnej nauczycieli.

EN

This paper examines teachers’ involvement in improving and developing their skills. The analysis is based on data from the study of Human Capital in Poland. However, the main analysis is complemented by a detailed comparison of indicators of teachers’ professional development activities included in other studies (TALIS, PIAAC and research on teachers’ time and working conditions). The first part of the paper defines the concept of teachers’ professional development used in the analysis, followed by an identification of the developmental functions and factors that may affect its effectiveness. The next part of this paper presents a self-assessment of teachers’ and other professionals’ skills results based on the study of Human Capital in Poland. Then, the basic indicators of teachers’ professional development from four various studies are discussed, identifying the methodological approaches and specificity of each. The last part of the paper presents a broader discussion on the results of the study of Human Capital relating to the professional development activities undertaken by teachers.

17

Środowiskowe zróżnicowanie wyników kształcenia w gimnazjach i szkołach podstawowych

63%

Zabłocki G.

Przegląd Socjologiczny

|

2019

|

vol. LXVIII (68)

|

issue 2

159-186

PL

Artykuł jest propozycją weryfikacji stanowisk zajmowanych w ostatnich kilkunastu latach wobec natężenia i kierunku zmian selekcji środowiskowych w polskiej oświacie. W weryfikacji wykorzystane zostały wyniki zewnętrznych egzaminów (sprawdzianu szóstoklasisty i egzaminu gimnazjalnego), od prawie dwudziestu lat przeprowadzanych corocznie na pełnych, ogólnokrajowych populacjach uczniów kończących naukę w szkołach podstawowych i gimnazjach. Dla określenia natężenia i kierunku zmian tych selekcji wykorzystano dane o wynikach uzyskanych przez ogół dzieci uczących się w kilku środowiskach społecznych, wyodrębnionych ze względu na wielkość miejscowości, w której prowadzone jest kształcenie. Przedstawione tu analizy wskazują, że nietrafne są stosunkowo liczne niedawno stwierdzenia o zmniejszającym się i niewielkim zróżnicowaniu wyników osiąganych przez uczniów kształcących się w różnych środowiskach. Szczegółowe dane są tylko częściowo zgodne z klasycznymi już sposobami wyjaśniania tych różnic, odwołującymi się do roli kapitału kulturowego w procesach reprodukcji społeczno-kulturowej. Wykazana w tym opracowaniu duża różnica poziomu uzyskanej wiedzy i umiejętności między uczącymi się w kilkunastu największych miastach a uczącymi się w małych miejscowościach stawia też w nowym świetle znaczenie zasady równego dostępu do wykształcenia w funkcjonowaniu polskiego systemu szkolnictwa.

EN

The article verifies the positions taken in the last dozen or so years in relation to the intensity and direction of changes in socio-spatial selection in Polish education. This verification is carried out on the basis of the results of external exams (sixth grade test and middle school exit exam) conducted for almost twenty years on full, nationwide populations of primary and middle school students. In the measurement of these selections, data on the quality of education achieved by children learning in several socio-spatial categories, distinguished by the size of the place in which education is provided, were used. The analyses presented here show that the numerous recent statements about the decreasing and low diversity of educational results achieved by students from different backgrounds are erroneous. Detailed data are only partially consistent with the already classic ways of explaining these differences, referring to the role of cultural capital in the processes of sociocultural reproduction. The large difference in the level of acquired knowledge and skills between learners in a dozen or so of the largest cities and learners in small towns also shines a new light on the importance of the principle of equal access to education in the functioning of the Polish educational system.

18

Aspiracje zawodowe rodziców wobec synów i córek

63%

Kozłowski W., Matczak E.

Edukacja

|

2016

|

vol. 3(138)

98–108

PL

Artykuł prezentuje dane dotyczące aspiracji zawodowych rodziców wobec swoich dzieci – uczniów szkół podstawowych. W latach 2011 i 2014 dwukrotnie przebadano tę samą próbę, ok. 5 tys. rodziców. Aspiracje rodziców odnoszą się głownie do zawodów wymagających wyższego wykształcenia oraz wysokich kwalifikacji i są bardzo stabilne. Występuje silne zróżnicowane pod względem płci dziecka, wyraźny jest podział na zawody typowo kobiece i męskie. W aspiracjach rodzicielskich nie zaznacza się wpływ przemian obyczajowych oraz sytuacji na rynku pracy. Rezultaty badania przedstawiono na tle wyników analogicznych badań przeprowadzonych w ostatnich latach.

EN

The article presents the career aspirations of parents of primary school students in relation to their children. In years 2011 and 2014 twice was examined the same sample (of approximately 5000 parents). Aspirations of parents are concentrated mainly in professions requiring higher education and training, and they are very stable. There is a clear division in the professions of „female” and „male” types. Parental aspirations have not noted the impact of change manners, and situation in the labour market. The research results are discussed on the background of the results of similar studies conducted in recent years.

19

Społeczeństwo wiedzy – kwestia bliskiej czy odległej przyszłości?

63%

Zemło M.

Przegląd Socjologiczny

|

2008

|

vol. 57

|

issue 3

59-77

PL

Przedłożony tekst zakłada, że kluczowym warunkiem zaistnienia społeczeństwa wiedzy nie są strukturalne uwarunkowania jego funkcjonowania, infrastruktura technologiczna, odpowiednio zagospodarowana przestrzeń informacyjna itp., ale jakość odpowiadająca samej wiedzy, którą dysponuje człowieka. A ta, w znacznej mierze, kształtowana jest przez szkołę. Prześledzenie parametrów aktualnie realizowanej wiedzy edukacyjnej każe stwierdzić, że absolwenci placówek oświatowych kształtowani są na miarę zupełnie innej epoki niż epoka wiedzy. Pozwala to wnosić, że nie stoimy na progu społeczeństwa wiedzy (nie utożsamianego ze społeczeństwem, w którym gospodarka oparta jest na wiedzy), ale że jest ono sprawą odległej jeszcze przyszłości. Przybliżenie się do niego wymagałoby podjęcia radykalnych kroków reformujących instytucje odpowiedzialne za stan świadomości jednostek, szczególnie szkół.

EN

The submitted paper proposes that the emergence of the knowledge based society does not primarily depend on the structural conditioning of its functioning, its technological infrastructure or proper management of information space, etc., but rather on the quality of knowledge which is at people’s disposal and which is to a large extent shaped by the school. The analysis of parameters of the school knowledge which is currently implemented at schools reveals that the formation of graduates does not meet the requirements of the age of the knowledge based society. It can be, thus, extrapolated that the knowledge based society (not to be confused with society whose economy is based on knowledge) still remains a rather remote prospect. Thus, in order to make it a nearer perspective, radical steps must be undertaken to reform institutions responsible for the condition of individual awareness, which applies particularly to schools.

20

Prestiż zawodu nauczyciela w percepcji różnych aktorów życia szkoły

63%

Walczak D.

Studia z Teorii Wychowania

|

2016

|

issue 4 (17)

93-115

EN

In studies on the prestige of professions conducted since 1975 by the Public Opinion Research Center (CBOS), teachers invariably occupy a high position. In 2013, teachers were included among seven professions that are most respected by society. However, teachers themselves do not feel that their profession was socially respected. In a study of time and working conditions of teachers, respondents, when asked what benefits their job brings them, replied that it allows them to interact with people (96%) and provides them with an opportunity of personal development (85%), and about 60% indicated that the teaching profession does not bring them prestige or money. On the other hand, in the Teaching and Learning International Study more than 80% of teachers pointed to the fact that low prestige poses a problem in performing this profession, and about 40% mentioned low authority among students. The discrepancy of qualitative results between the hierarchy of professions and perception of prestige by teachers themselves are the starting point to pose the question of what determines the prestige of the teaching profession. In this article the author identifying components of the prestige of the teaching profession, shows internal diversion of the prestige of teachers, and identifying the conditions for awarding prestige to the teaching profession by different actors of school life.

PL

W badaniach dotyczących prestiżu zawodów prowadzonych od 1975 roku przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), nauczyciele zajmują niezmiennie wysoką pozycję. W 2013 roku znaleźli się oni w siódemce zawodów cieszących się największym uznaniem społecznym (CBOS 2013). Sami nauczyciele jednak nie odczuwają, by ich zawód był uznawany społecznie. W badaniu czasu i warunków pracy nauczycieli około 60% respondentów wskazało, że praca nie daje ani prestiżu, ani pieniędzy (Federowicz i in. 2013). Z kolei w Międzynarodowym Badaniu Nauczania i Uczenia się (TALIS 2013) ponad 80% nauczycieli wskazało na fakt, iż problemem w wykonywaniu tego zawodu jest jego niski prestiż, a około 40% wymieniła niski autorytet wśród uczniów. Zaobserwowane rozbieżność wyników badania hierarchii zawodów i percepcji tego prestiżu przez samych nauczycieli jest punktem wyjścia do postawienia pytania o uwarunkowania prestiż zawodu nauczyciela. W artykule autorka identyfikacje elementy składowe prestiżu zawodu nauczyciela, wskazuje na wewnętrzne zróżnicowanie prestiżu zawodu nauczyciela, a także identyfikacje uwarunkowań przyznawania prestiżu zawodowi nauczyciela przez różnych aktorów życia szkoły.

Refine search results

Aspiracje edukacyjne rodziców w stosunku do własnych dzieci

Teoria kapitału ludzkiego - konteksty edukacji i rynku pracy

Recenzja książki Mirosława J. Szymańskiego: Socjologia edukacji: zarys problematyki (Kraków: Impuls, 2013), ss. 218

Wykształcenie w systemie wartości uczniów szkół ponadgimnazjalnych małego miasta

Zmiana (polityczna) jako cel (utopijny?) zaangażowania młodych aktywistów

Edukacyjne konteksty badań młodzieży – refleksja na temat znaczenia podziałów subdyscyplinarnych (na kanwie doświadczeń współpracy w polskim środowisku socjologicznym)

Szacowanie efektu nauczyciela na osiągnięcia edukacyjne uczniów z wykorzystaniem hierarchicznego modelowania liniowego

Sukcesy i porażki reformy edukacji

Harvard University: polityka przyjęć na studia i regulowanie dynamiki dostępu

Polscy menedżerowie wobec teorii organizacji i zarządzania

Migracja i edukacja: czy transnarodowe rodzicielstwo wpływa na osiągnięcia szkolne niemobilnych dzieci?

Razem czy osobno? Przegląd badań nad edukacją zróżnicowaną ze względu na płeć

Ucieczka od matematyki. Rekonstrukcja procesu w kontekście społecznego wizerunku przedmiotu

Szacowanie wpływu liczebności klasy na osiągnięcia edukacyjne uczniów z wykorzystaniem eksperymentu ex post facto

Oblicza socjologii edukacji – w stronę syntetycznego modelu analiz

Czy nauczyciele uczą się przez całe życie? Kompetencje i aktywność edukacyjna nauczycieli

Środowiskowe zróżnicowanie wyników kształcenia w gimnazjach i szkołach podstawowych

Aspiracje zawodowe rodziców wobec synów i córek

Społeczeństwo wiedzy – kwestia bliskiej czy odległej przyszłości?

Prestiż zawodu nauczyciela w percepcji różnych aktorów życia szkoły