Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  socjologia filmu
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł porusza kwestię socjalizacji dzieci za pomocą kultury popularnej. Autorka wychodzi z założenia, że kulturę popularną można traktować jako nośnik wartości i wzorców postępowania, a także jako kluczowy czynnik socjalizacji. Kody, konteksty czy też wartości jakie są przekazywane poprzez filmy animowane, dziecko może później odnosić do otaczającej je rzeczywistości. W ten sposób możliwe jest uczenie się ról w rodzinie, ról zawodowych czy też ról płciowych, które następnie są utrwalane w zabawie. Autorka bada oddziaływanie kultury popularnej poprzez analizę filmów animowanych wyprodukowanych przez wytwórnię Walt Disney Pictures, w których głównymi bohaterkami są księżniczki i w których role płciowe zajmują bardzo dużo miejsca. Zakładając, że płeć jest konstruowana społecznie, to normy płci poznawane są poprzez interakcje z ludźmi oraz kulturę popularną, które przekazują normy i wartości społeczeństwa, w którym żyjemy. Autorka zwraca uwagę na to jak zmieniały się przekazywane wzorce i jaki był ich związek z prawami kobiet. Jednocześnie analizuje wpływ tychże filmów na kulturę prawną – zastanawia się jak filmy animowane wpływają na świadomość prawną i postawy wobec prawa oraz jakie wzorce są przekazywane najmłodszym obywatelom.
PL
Wykorzystanie filmu i wideo w badaniach socjologicznych, czy też w ogóle na obszarze nauk społecznych, ma już swoją długą i ugruntowaną tradycję. Obrazy ruchome stanowiły z jednej strony obiekt analiz, jak miało to chociażby miejsce w socjologii filmu, z drugiej zaś używano ich jako narzędzia badawczego. Poza tym nagrania filmowe mogą przybrać postać samodzielnej wypowiedzi naukowej, jak dzieje się to w filmie socjologicznym. Zastosowanie metod wizualnych, opartych zarówno na obrazach nieruchomych, jak i ruchomych, bardzo dobrze sprawdza się w eksploracji przestrzeni fizycznej i społecznej miasta. W swoim artykule chciałbym pokazać, w jaki sposób można wykorzystać filmy oraz sam proces pozyskiwania danych filmowych w badaniach socjologicznych, zaś szczególnymi przypadkami, którymi głównie chciałbym zilustrować moje rozważania, będą przykłady prac dotyczących tematyki miejskiej. Trzeba zauważyć, że już początki kina związane są z pokazywaniem przestrzeni miejskiej, czego przykładem mogą być chociażby filmy braci Lumière’ów, którzy zresztą swój kinematograf traktowali przede wszystkim jako narzędzie naukowe. Problematyka związana z miastami pojawia się w pracach badawczych socjologów filmu, którzy poddawali analizie między innymi obrazy o tematyce miejskiej. Później socjologowie sami zaczynają już używać kamer w swoich badaniach, jak również w działalności dydaktycznej. Jednym ze sposobów użycia kamery w ich pracach jest po prostu zapis obserwacji pewnych miejsc i zachowań ludzi, które następnie poddaje się analizie przy zastosowaniu różnych metod wykształconych na obszarze socjologii czy też przejętych z innych nauk. Następną techniką, szczególnie nadającą się do eksploracji przestrzeni miejskiej, jest użycie mobilnej kamery, czego przykładem jest chociażby wideozwiedzanie, którego pomysłodawczynią jest Sarah Pink. Ważne miejsce w badaniach społecznych zajmuje wreszcie film socjologiczny, którego obiektem zainteresowań jest także miasto.
EN
The use of film and video in sociological research, or social sciences in general, has a long and well-established tradition. Motion pictures have, on the one hand, been the object of analysis, as in the case of sociology of film, and, on the other, they have been used as a research tool. Moreover, films can be scientific statements in their own right, as is the case with sociological film. The use of visual methods based on both still and moving pictures works very well for exploring the physical and social space of the city. The article looks at ways of using films and the actual process of obtaining film data in sociological research. Works featuring urban themes will be considered as special cases to illustrate the author’s reflections. It is noteworthy that early cinema already showed urban space, as exemplified in the films by the Lumière brothers who, incidentally, treated their motion pictures primarily as a scientific tool. City-related topics appear in research by film sociologists who analysed films featuring urban themes, among other things. Later, sociologists themselves began to use cameras in their studies and teaching. One way of using a camera for these purposes is simply to record observations of certain places and people’s behaviour. These video recordings are subsequently analysed, applying various methods developed in the field of sociology and other sciences. Another technique, well-suited for exploring urban space, is a mobile camera, used for example for video tours, as introduced by Sarah Pink. And, finally, sociological film focusing on the city plays a vital role in social research.
PL
Związki socjologii i kina trwają ponad sto lat. Zadaniem autorki tekstu jest refleksja nad tym faktem, a w efekcie prezentacja własnej koncepcji teoretyczno-metodologicznej. Konstruktywne ramowanie dokonuje się w perspektywie historycznej uzupełnianej o refleksje metodologiczne z wykorzystaniem różnorodnych materiałów zastanych, publikacji naukowych (kwerenda biblioteczna) oraz własnych analiz. Podstawowe pytanie badawcze dotyczy stanu subdyscypliny: jakie propozycje metodologiczne, empiryczne i teoretyczne zostały wypracowane; na ile są one współcześnie aktualne, czyli uprawiane przez uczonych? Spojrzenie na szerokie dziedzictwo socjologii filmu i kina pozwala dostrzec „białe plamy” w obszarze empirii i teorii. W niniejszym artykule nie podejmowano szerzej powodów tego stanu rzeczy, jedynie zasygnalizowano, iż dogłębne zbadanie relacji i osadzenie danych w świetle teorii aktora-sieci Bruna Latoura czy koncepcji pola Pierre’a Bourdieu mogłoby rzucić światło na zagadnienie z innej strony, w tym przypadku – z zakresu socjologii wiedzy. Jednym z wniosków jest nikła obecność socjologii filmu w polu socjologii sztuki. Autorka próbuje ożywić stare postulaty rodzimych socjologów kultury i filmu (m.in. A. Kłoskowskiej, C. Praska, K. Żygulskiego), czerpiąc inspirację teoretyczną z filozofii Ernsta Cassirera, a także wykorzystując doświadczenia z własnych badań. W efekcie wyłania się propozycja modelu badań (wraz z narzędziem badawczym) z zakresu socjologii filmu/kina zorientowanych na poznanie i porównanie obrazów rzeczywistości.
EN
Relations between sociology and cinema span over a hundred years. The author’s task is to reflect on this fact and, as a result, to present her own theoretical and methodological concept. Constructive framing is done in a historical perspective supplemented with methodological reflections using a variety of existing materials, scientific publications (library query) and the author’s own analyses. The basic research question concerns the state of the subdiscipline: what methodological, empirical and theoretical proposals have been developed; to what extent are they currently up to date or cultivated by scholars? A look at the broad heritage of the sociology of film and cinema allows us to see the gaps to be filled in in the area of empiricism and theory. This article does not address the reasons for this state of affairs in great detail, but merely indicates that an in-depth study of relationships and embedding data in the light of Bruno Latour’s actor-network theory or Pierre Bourdieu’s field concept could shed light on the issue from a different angle, in this case – the scope of the sociology of knowledge. One of the conclusions is that the sociology of film has a faint presence in the field of the sociology of art. The author tries to revive the old postulates of the Polish sociologists of culture and film (including A. Kłoskowska, C. Prasek, K. Żygulski), drawing theoretical inspiration from the philosophy of Ernst Cassirer and also using experience from her own research. What emerges as a result is a research model proposal (along with a research tool) in the field of the sociology of film/cinema, aimed at the cognition and comparison of images of reality.
PL
W artykule podjęto próbę rekonstrukcji kształtowania się pola socjologii filmu i kina na podstawie analizy porównawczej ważnych, zagranicznych i polskich prac mieszczących się w ramach opisywanej subdyscypliny. Wśród nich znajdują się: pionierskie rozprawy oraz badania dotyczące kina i filmu, socjologiczne postulaty i programy badawcze, studia socjologiczne, opracowania poświęcone socjologii filmu i kina. Główny cel stanowiło uporządkowanie i podsumowanie dziedzictwa wąskiej dyscypliny socjologii filmu i kina, ujęcie pewnych praktyk, orientacji i nurtów badawczych. Autorka ukazała także obszar badań poświęcony instytucjom filmowym jako słabo reprezentowanym w praktyce badań socjologicznych w Polsce i za granicą. Inspirację teoretyczną dla nakreślonych poszukiwań stanowi teoria praktyki naukowej Pierre’a Bourdieu, a także pojęcia: habitus, pole oraz kapitał.
EN
The article attempts to reconstruct the field of the sociology of film and cinema based on a comparative analysis of important foreign and Polish works falling within the described subdiscipline. Among them are pioneering dissertations and research on cinema and film, sociological research programs, sociological studies, and studies devoted to the sociology of film and cinema. The main goal was to organise and summarise the heritage of the narrow discipline of film and cinema sociology, and to include certain practices, orientations and research trends. The author also showed the area of research devoted to film institutions as being poorly represented in the practice of sociological research in Poland and abroad. The theoretical inspiration for the explorations is Pierre Bourdieu’s theory of scientific practice as well as the notion of habitus, field and capital.
PL
W tekście podjęto kwestię renesansu kina wędrownego w Polsce. W pierwszej części niniejszego artykułu przybliżono genezę kin wędrownych, ich istotne funkcje w wymiarze historyczno-społecznym. Przywołano liczne przykłady współczesnych inicjatyw kulturalnych. W drugiej części artykułu omówiono uczestnictwo kinowe Polaków w ramach statystycznych opracowań nad czasem wolnym. Na tym tle umiejscowiono studium przypadku jakim jest projekt kina objazdowego Polska Światłoczuła. Wyłonione zostały istotne elementy· budujące „inicjatywę” oraz funkcje zarówno po stronie nadawców jak i odbiorców kultury filmowej. W artykule wykorzystano źródła naukowe i statystyczne oraz materiał zebrany w okresie 2012-2014 w trakcie sześciu tras kina objazdowego w Polsce w ramach projektu Polska Światłoczuła.
EN
The text deals with the issue of the renaissance of traveling cinema in Poland. The first part of this article discusses the genesis of traveling cinemas, their important function in the historical and social dimension. Numerous examples of contemporary cultural initiatives have been cited. The second part of the article discusses the participation of Poles in cinema as part of statistical studies on leisure. Against this background, there is a case study, which is the traveling Cinema project of Polska Światłoczuła [Light-sensitive Poland]. Important elements were selected building the 'initiative' and functions on the side of broadcasters and recipients of film culture. The article uses scientific and statistical sources and material collected during the period 2012-2014 on six traveling cinema routes in Poland as part of the Polska Światłoczuła project.
PL
Artykuł dotyczy psychospołecznych praktyk recepcji literatury, dramatu, filmu, fikcji telewizyjnych. Tekst wpisuje się w tak zwaną estetykę recepcji lub odpowiedzi czytelnika, ale jest zakorzeniony filozoficznie. Kompiluje poglądy postmodernistycznej krytyki i pragmatyzmu z fenomenologią literatury (R. Ingarden), hermeneutyki (H.-G. Gadamer) i spojrzenia współczesnych kontynuatorów. W drugiej części tekst sugeruje typologię 12 stylów potocznych, nieprofesjonalnych praktyk odbioru fikcji artystycznych.
EN
The paper is interested in the psychosocial practices of reception literature, drama, film, television fictions. The text fits in so-called reception aesthetics or reader response, is rooted philosophically. Compiles the views of postmodern criticism and pragmatism with the phenomenology of literature (R. Ingarden) and hermeneutics (H.-G. Gadamer) and with the glances of contemporary followers. In the second part the text suggests the typology of 12 styles of colloquial, nonprofessional practices of the reception of art fictions.
PL
W artykule przeanalizowano polskie filmy fabularne poruszające tematykę obozów jenieckich w czasie II wojny światowej, zwłaszcza tzw. Oflagów (niem. Offizierslager), czyli obozów Wehrmachtu dla oficerów. W Polsce w latach 1945–1999 nakręcono blisko 200 filmów fabularnych o II wojnie światowej i okupacji hitlerowskiej, a tylko osiem poruszyło temat obozów jenieckich. Eroica w reżyserii Andrzeja Munka to jeden z pierwszych przykładów i najbardziej znany. Przedstawia społeczny świat oflagów w groteskowym i ironicznym świetle, docenionym przez filmoznawców, ale skrytykowanym przez historyków. Podejście teoretyczne i metodologiczne stosowane w socjologii sztuki i socjologii historycznej może posłużyć do analizy wszystkich elementów systemu komunikacji: twórcy, dzieła i odbiorcy w ich kontekście społecznym i historycznym. Przedstawiona tutaj analiza socjologiczna dotyczy jedynie treści filmu (zestawienie „prawdy czasu” i „prawdy ekranu”) i jego społecznego odbioru wśród różnych kategorii widzów, z których każdy posiada określone kompetencje. Wykorzystuje się tu koncepcje teoretyczne opracowane przez S. Ossowskiego, A. Kłoskowską, P. Francastela, E. Panofsky’ego i P. Bourdieu, obok analiz historyczno-socjologicznych obozów jenieckich (D. Kisielewicz, A. Matuchniak-Mystkowska). W artykule przedstawiono pewną ideę badawczą i opisano metody, które można wykorzystać do jej realizacji.
EN
This paper analyses Polish feature films which deal with the subject of POW camps during World War II, especially the so-called oflags (German: Offizierslager), i.e. Wehrmacht camps for officers. In Poland, nearly 200 feature films about World War II and the Nazi occupation were made in 1945–1999, with only eight raising the topic of POW camps. Eroica directed by Andrzej Munk is one of the first examples, and the best-known one. It depicts the social world of the oflags in a grotesque and ironic light, which was acclaimed by film experts but criticised by historians. The theoretical and methodological approach used in the sociology of art and in historical sociology can be invoked to analyse all the elements of the communication system: the creator, the work, and the audience in their social and historical context. The sociological analysis presented here only concerns the content of the film (the juxtaposition of “the truth of time” and “the truth of the screen”) and its social reception among different categories of viewers, each with their specific competences. The theoretical concepts developed by S. Ossowski, A. Kłoskowska, P. Francastel, E. Panofsky and P. Bourdieu are used here, alongside historical and sociological analyses of POW camps (D. Kisielewicz, A. Matuchniak-Mystkowska). The paper presents a certain research idea and describes methods that can be used to pursue it.
PL
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: jaki był i jest filmowy obraz problemu niechcianej ciąży i aborcji w Polsce. Mowa tu o swoistym dyskursie filmowym. Dla autorki kino jest odbiciem rzeczywistości, czasem w krzywym lustrze, jest produkcją kultury, ale i elementem wpływającym na ową dziedzinę. Z tej perspektywy interesującą kwestią jest to, w jaki sposób kino ukazuje problem aborcji oraz jakie mity wokół tego zagadnienia tworzy i utrwala, a jakie dekonstruuje. Szkic pisany jest z perspektywy socjologicznej, w tym socjologii filmu. Rzeczywiste związki dzieła ze światem wydają się być dla socjologa niemniej interesujące niż badania sytuacji komunikacji między artystą a odbiorcą. Prezentacja problemu niechcianej ciąży i aborcji w kinie polskim oraz w dyskursu na ten temat pozwala śledzić korespondencję sztuki (kino) i rzeczywistości społecznej. Autorka stosuje perspektywę diachroniczną by w efekcie wskazać wzajemne zależności polityki, ideologii oraz rzeczywistości w filmach podejmujących analizowane kwestie.
|
2021
|
vol. 17
|
issue 3
184-204
PL
Prezentowane studium ma na celu opisanie plenerowego projektu filmowego „Polska Światłoczuła” w dwóch perspektywach – funkcjonalnej i interakcyjnej. W trakcie jakościowych badań terenowych autorka próbowała dociec, jakie motywacje kierują różnymi stronami projektu. Socjologiczne studium opiera się o źródła zastane: naukowe i statystyczne oraz o materiał zebrany w okresie 2012–2014 w trakcie sześciu tras kina objazdowego w Polsce w ramach projektu „Polska Światłoczuła”. Cel szczegółowy stanowi próba ujęcia własnych obserwacji socjologicznych, czynionych w trakcie badań terenowych, w szerszym kontekście, jakim jest fenomen kina objazdowego. Zebrane materiały dały możliwość naszkicowania społeczno-kulturowej atmosfery spotkań widzów z dziełami i ich twórcami, w szczególności oczekiwań, motywacji twórców i odbiorców. W artykule odwołano się do własnych obserwacji zwykłych oraz uczestniczących (jawnych i ukrytych). Wykorzystanych zostało 50 obserwacji zwykłych z projekcji oraz ze spotkań z publicznością (rozmowy z publicznością po seansie oraz około stu krótkich, nagrywanych rozmów z widzami na temat wrażeń filmowych oraz motywacji do uczestnictwa w seansie), a także doświadczenia (insidera) z kilkudziesięciu dni w trasach z kinem objazdowym. Badania nie są reprezentatywne odnośnie do całościowej publiki seansów w trakcie sześciu tras. Autorka nie omawia rezultatów badań dotyczących recepcji współczesnych polskich filmów (dyskusje grupowe po projekcji), lecz skupia się na ujęciu instytucjonalnym i interakcyjnym kina ruchomego.
EN
The presented study aims to describe the outdoor movie project called ‘Light-Sensitive Poland’ [Pol. ‘Polska Światłoczuła’] in two perspectives – functional and interactive. During the qualitative field research, the author tried to find out what motivations drive the different sides of the project. The sociological study is based on scientific and statistical sources as well as on the material collected in the period 2012–2014 during the six touring cinema routes in Poland within the ‘Light-Sensitive Poland’ project. The specific objective is to attempt to include the author’s own sociological observations made during the fieldwork in the broader context of the traveling cinema phenomenon. The collected materials provided an opportunity to sketch the socio-cultural atmosphere of meetings between the audience and the works and their creators, in particular the expectations and motivation of both the creators and recipients. The article refers to the author’s own ordinary and participatory observations (both open and hidden). The article used 50 ordinary observations from the screening and from the meetings with the audience (conversations with the audience after the screening and about 100 short recorded conversations with the audience about the movie impressions and motivation to participate in the screening), as well as the insider experience from several dozen days in touring cinemas. The research is not representative of the overall audience of the screenings during the six tours. The author does not discuss the results of the research on the reception of contemporary Polish movies (discussion after screenings), but, rather, focuses on the institutional and interactive approach to mobile cinema.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.