Search results

1

Społeczne tworzenie kryteriów demarkacyjnych między nauką i pseudonauką

100%

Krzemińska K.

Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

|

2021

|

vol. 9/1

109-125

PL

W poniższym tekście podejmuję problem umacniania granic świata nauki przez instytucje naukowe – w tym przypadku polskie towarzystwa naukowe różnych dyscyplin nauki. Na podstawie analizy treści statutów wybranych towarzystw chcę wypracować zestaw pytań badawczych dotyczących roli towarzystw naukowych w oddzielaniu tego, co uznawane jest za naukowe, od tego, co naukowe nie jest. Pytania te mogą zostać wykorzystane w bardziej pogłębionych badaniach. Przyjmuję perspektywę konstruktywistyczną, skupiam się na sposobach wytwarzania nauki i oddzielania jej od pseudonauki. Nie podejmuję kwestii (nie)poprawności odrzucanych przez świat nauki twierdzeń.

2

Negatywne oddziaływanie polityki ewaluacji jednostek naukowych na jakość polskiej nauki. Perspektywa Mertonowskiego etosu naukowego

100%

Kulikowski K.

Studia Socjologiczne

|

2024

|

issue 1

55–79

PL

Główne pytanie badawcze prezentowanego artykułu brzmi: czy polska polityka ewaluacji jednostek naukowych wpływa na podnoszenie poziomu nauki w polskich instytucjach naukowych? Przyjęto założenie, iż warunkiem jakości nauki jako działalności ukierunkowanej na generowanie nowej wiedzy jest etos naukowy oparty na czterech imperatywach Roberta K. Mertona: uniwersalizmie, wspólnotowości, bezinteresowności i zorganizowanym sceptycyzmie. Polityka, która za cel stawia sobie podnoszenie jakości nauki, powinna promować i wzmacniać postępowanie zgodne z normami etosu naukowego. Przeprowadzona analiza porównawcza pomiędzy normami Mertona a normami postępowania, które wymusza polityka ewaluacji, ujawniła, iż zasady ewaluacji jednostek naukowych nie sprzyjają kształtowaniu się norm etosu naukowego, a często są z nimi sprzeczne. Paradoksalnie, procedury ewaluacji stworzone do promowania jakości polskiej nauki prowadzą do obniżania jakości działalności naukowej. Jeśli celem polskiej nauki ma być generowanie nowej wiedzy, a nie tylko zapewnienie awansu społecznego, należy przeformułować zasady polityki ewaluacji jednostek naukowych tak, aby zwiększyć ich zgodność z normami etosu naukowego.

3

Modele komunikacji naukowej. W stronę demokratyzacji nauki?

81%

Jedlikowska D.

|

2020

|

vol. 16

|

issue 3

144-162

EN

Models of scientific communication can be divided into models of communication among scientists and models of communication between scientists and a wider society. This paper is dedicated to challenges related to communication both in scientific field and beyond, and the analysis is based on the conducted expert interviews. The paper’s significant finding is about science democratization in Poland along with its categories emerging from the interviews. The paper discusses the concept of science democratization in the context of possible forms of communication and prospective cooperation between scientists and a wider public in Poland. The paper culminates with the distinction between models of dialog and deficit in communicating scientific knowledge.

PL

Modele komunikacji naukowej to modele komunikacji uczonych w środowisku naukowym oraz komunikacji uczonych z szerszym społeczeństwem. Artykuł ten poświęcony jest wyzwaniom komunikacyjnym w środowisku naukowym, jak i poza nim w świetle wypowiedzi ekspertów, z którymi przeprowadzono wywiady. Jeden z najważniejszych wniosków dotyczy kategoryzacji pojęcia demokratyzacji nauki w Polsce w kontekście możliwości podejmowania różnych form potencjalnej komunikacji i współpracy naukowców z szerszym społeczeństwem w Polsce. Artykuł kończy rozróżnienie na modele „dialogu” i „deficytu” w komunikowaniu wiedzy naukowej.

4

Seksualizacja – definicje, polemiki i próba rekonceptualizacji

72%

Zielona-Jenek M.

Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka

|

2017

|

vol. 16

|

issue 3

9-36

PL

Celem niniejszego artykułu jest przegląd sposobów definiowania seksualizacji, zmian i dyskusji wokół tego pojęcia, a także ich znaczenia dla nauki oraz praktyki społecznej. Pojęcie seksualizacji początkowo było używane w piśmiennictwie w sposób niekonsekwentny, przy okazji rozważania szczegółowych zagadnień normatywnej seksualności i zaburzeń rozwoju na skutek wykorzystania seksualnego. Około dwadzieścia lat temu zaczęto nadawać temu pojęciu nowe, rozszerzone znaczenie i ujmować je jako zjawisko społeczno-kulturowe. Ważnym wydarzeniem, które ugruntowało to rozumienie i przyczyniło się do jego upowszechnienia, była publikacja w 2007 r. raportu grupy zadaniowej APA na temat seksualizacji dziewczyn. Zdefiniowano w nim seksualizację jako wieloaspektowe zjawisko, mające swój wymiar kulturowy, interpersonalny i intrapsychiczny. Definicja APA stała się jednym z głównym punktów odniesienia w późniejszych analizach naukowych i w praktyce społecznej. Jednocześnie stała się przedmiotem wielu dyskusji dotyczących istoty samego pojęcia, jak i jego relacji do pojęć powiązanych, m.in. zdrowia seksualnego, uprzedmiotowienia, przemocy i emancypacji seksualnej. Analiza sposobów definiowania pojęcia oraz dyskusji na jego temat stały się punktem wyjścia do zaproponowania własnej definicji, w której opisano seksualizację jako niepożądaną społecznie zmianę ustalonych skryptów seksualnych. Propozycja ta została oparta na teoretycznej koncepcji społecznych uwarunkowań seksualności według Simona i Gagnona. Na zakończenie artykułu wskazano obszary wymagające podjęcia dalszych prac naukowych (koncepcyjnych i empirycznych) oraz obszary praktyki społecznej, gdzie wiedza o zagadnieniu – w obecnej formie – może być wykorzystywana.

EN

The aim of this article is to review definitions of the concept of sexualisation, changes and discussions on its conceptualizations as well as their significance for science and social practice. This concept was originally used in the literature in an inconsistent manner, when defining specific, narrow issues related to normative sexuality and disturbances of development caused by sexual abuse. About twenty years ago, a new, extended meaning of sexualisation as a socio-cultural phenomenon was introduced. This sense of the term was grounded and than, disseminated, by an important event – the publication of the Report of the APA Task Force on the Sexualisation of Girls in 2007. The report has defined sexualisation as a multi-faceted phenomenon that has its cultural, interpersonal and intra-psychic dimensions. The definition of APA has become one of the main reference points in subsequent scientific analyses and in social practice. It has become also the subject of many discussions concerning the essence of the very concept as well as its relation to other concepts, e.g. sexual health, objectification, violence and sexual emancipation. The analysis of the ways, how the concept was defined and discussed has become the starting point for a new definition. Thus, sexulisation is proposed to be understood as a socially detrimental change of the established sexual scripts. This proposal will be referred to the theoretical model of social influence on sexuality proposed by W. Simon and J.H. Gagnon (1973, 1986). At the end, the issues that require further elaboration (conceptual and empirical) are identified as well as domains of social practice where the knowledge on sexualisation in its current state can be used.

5

Przedmioty dźwiękowe i produkty dźwiękowe: standardy nowej kultury słuchania w pierwszej połowie XX wieku

72%

Hui A.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 33

EN

Translated by Justyna Stasiowska, Alexandra Hui's text analyses the emergence of sound objects with regard to the changes that musical culture of the 19th and 20th centuries have undergone and the impact that the invention of a phonograph has had on it. She introduces a new concept of reception, "threshold listening"; it is neither active nor passive act of listening, but rather it marks a psychological and physical response to the stimuli which does not necessarily entail their conscious reception.

PL

Tłumaczenie tekstu Aleksandry Hui autorstwa Justyny Stasiowskiej. Badaczka analizuje proces powstawania przedmiotów dźwiękowych poprzez skupienie się na zmianach w obrębie kultury muzycznej XIX/XX wieku oraz wpływ jaki miał na nią wynalazek fonografu. Badaczka prowadza pojęcie nowego typu odbioru, czyli słuchania progowego nie będącego ani aktywnym wsłuchiwaniem się ani pasywnym słuchaniem lecz psychofizycznym reagowaniem na bodźce bez konieczności świadomego odbioru ich.

6

Science of science at Sussex University

72%

Outhwaite W.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2017

|

vol. 53

|

issue 2(212)

149-156

EN

The aim of this paper is to discuss the history of the Science Policy Research Unit and place it within the broader framework of the University of Sussex and the intellectual context of the period. This brief introduction helps to understand the origins of the Unit and the role played by such figures as Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, and Roy MacLeod. The description of intellectual context includes the influence of sociological approaches to science which were strong in the second half of the 20th century.

PL

Celem artykułu jest omówienie historii jednostki badawcze Science Policy Research Unit, wskazanie jej miejsca i sposobu funkcjonowania w ramach struktur Uniwersytetu w Sussex oraz przedstawienie kontekstu „intelektualnego” towarzyszącego jej powstaniu. To krótkie wprowadzenie pozwala zrozumieć genezę powstania jednostki oraz rolę jaką odgrywali w niej m.in. Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, czy Roy MacLeod. Opis kontekstu „intelektualnego” dotyczy głównie wpływu podejść socjologicznych na naukę, które były szczególnie silne w drugiej połowie 20. wieku.

7

Normativisation and its processes as seen from the neo-functional perspective: Towards science governance

72%

Jedlikowska D.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2016

|

issue 4(38)

7-16

EN

The paper scrutinises the notion of normativisation as a concept met with only relatively rarely in the sphere of the sociology of science. The normativisation concept is here embodied in the neo-functional perspective, with a view to its relationship with the sociology of science being elaborated more deeply, and new analytical paths provided, in this case in regard to the understanding of science. The work underpinning this paper has sought to help make good the lack of relevant studies in the field of the sociology of science. The material presented comes from literature-based research, while the main axis is put on the highlighting of theoretical relationships between types of normativisation and sociological neo-functional theory in order for the inputs of Gunther Teubner in particular to be better grasped. As is signaled at the end, this paper is ultimately targeted at science governance, though this is in itself a notion requiring additional studies if it is to be viewed in particular contexts.

PL

Autorka analizuje pojęcie normatywności, które relatywnie rzadko pojawia się w literaturze z zakresu socjologii nauki. Koncepcję normatywności przedstawia w perspektywie neofunkcjonalnej, by głębiej wniknąć w powiązania omawianego zagadnienia z socjologią nauki i poddać nowe ścieżki analizy – w tym przypadku – w obrębie problemu rozumienia nauki. Naświetla relacje między typami normatywizacji a neofunkcjonalną teorią w socjologii, zwłaszcza dorobkiem Gunthera Teubnera. W ostatniej części artykułu autorka zwraca się w stronę zarządzania nauką, tematu wymagającego jednak dodatkowych studiów z uwzględnieniem szczegółowych kontekstów.

8

An Invasion of Tricksters. Critical Remarks on Bruno Latour’s Social Theory and Its Polish Reception

72%

Kaczmarczyk M.

Studia Socjologiczne

|

2019

|

issue 4(235)

5-44

EN

The number of publications inspired by Bruno Latour’s social thought has significantly grown in Poland over the last decade. Among them there are theoretical analyses, research programms as well as projects of social engineering. This situation makes it urgent to examine the credibility of Latour’s vision of science and society. The present article claims that the premises as well as arguments of the French thinker are not only fallacious but also dangerous. A number of absurdities following from the actor-network theory become evident in the works of the Polish followers of Latour. Thus the article focuses on selected examples of them. In the conclusion the author indicates certain advantages for Latour’s readers and formulates several hypotheses about the possible reasons for Latour’s growing popularity.

PL

W ostatniej dekadzie rośnie w Polsce liczba publikacji inspirowanych myślą społeczną Brunona Latoura. Są to nie tylko analizy teoretyczne, ale również programy badawcze, a nawet projekty inżynierii społecznej. Stanowi to ważny powód, by zastanowić się nad zasadnością proponowanej przez Latoura wizji nauki i społeczeństwa. Jak dowodzi niniejszy artykuł, zarówno założenia, jak też argumentacje francuskiego myśliciela są błędne, a nawet niebezpieczne. Wiele absurdów, do jakich prowadzi teoria aktora-sieci, wychodzi na jaw w twórczości polskich zwolenników Latoura, toteż artykuł zawiera omówienie niektórych z nich. W podsumowaniu autor wskazuje na pewne pożytki z lektury prac francuskiego myśliciela oraz stawia kilka hipotez na temat przyczyn jego rosnącej popularności.

9

Martial arts science institutionalisation: specialized scientific periodicals

72%

Cynarski W. J., Reguli Z.

Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology

|

2014

|

vol. 14

|

issue 1

54-62

EN

The scientific perspective for the study are scientometrics and sociology of science. Creating new journals for new scientific discipline (as the martial arts science) is an interesting process. The aim of this study is an analysis and explication of the institutionalisation process of this research area (martial arts and combat sports). The questions/problems were: What scientific institutions create journals, what journals, and how can we evaluate them? It will be searched on a national and international scale. Material and methods. For example, for a comparative analysis 12 journals were selected in the area of martial arts science. In addition, they were compared to the assessment of Polish periodicals, which contain the thematic profile of sport, physical education and tourism. The basis for evaluation remains scientific achievements, yet quantitatively and qualitatively. Results and conclusions. Two journals published in Poland are among the best in categories of progress, scientific quality and the scope. The first is very strong in biomedical oriented sport sciences, the second – among journals in topics: martial arts, humanistic part of sport sciences, and tourism. Surely, publishing in today’s language of science (English) and in the electronic version with open-access to the full text makes entering of the work to the global scientific circulation easier. Commercialization makes this access difficult, both for authors, readers and scientific institutions. On the other hand, journals and institutions are created, which, thanks to the creativity of its creators appear to be functioning better than before.

PL

Naukową perspektywę dla tego stadium stanowią socjometria i socjologia nauki. Powstawanie nowych czasopism dla nowych naukowych dyscyplin lub specjalności (jak nauka o sztukach walki - martial arts science) jest szczególnie interesującym przejawem procesu instytucjonalizacji. Celem podjętych tu badań jest opis i wyjaśnienie procesu instytucjonalizacji badań naukowych obszaru sztuk walki i sportów walki. Pytania problemowe postawiono następujące: jakie instytucje tworzą czasopisma naukowe, jakie czasopisma i jak możemy (powinniśmy) je oceniać. Poszukiwania naukowe zrealizowana w skalach narodowej (czasopisma polskie) i międzynarodowej. Materiał i metoda. Przykładowo, do porównawczej analizy wybrano 12 czasopism z obszaru martial arts science. Dodatkowo porównano oceny punktowe Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego polskich czasopism o profilu tematycznym sport, kultura fizyczna i turystyka. Podstawą oceny są tutaj osiągnięcia naukowe w ujęciu jakościowym i ilościowym. Wyniki i wnioski. Dwa publikowane w Polsce czasopisma znajdują się wśród najlepszych w kategoriach dynamiki rozwoju, (poziomu) jakości naukowej i skali zasięgu oddziaływania. Pierwsze z nich (“Archives of Budo”) jest bardzo liczącym się periodykiem w naukach o sporcie, w ich części (o orientacji) biomedycznej. Drugi (“Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology”) – wśród czasopism o tematyce: sztuki walki/sporty walki, humanistyka kultury fizycznej, turystyka. Zapewne publikowanie w dzisiejszym języku nauki (angielski) i w wersji elektronicznej o otwartym dostępnie do pełnych tekstów ułatwia wprowadzanie prac do globalnego obiegu naukowego. Komercjalizacja ten dostęp utrudnia – zarówno autorom prac, czytelnikom i instytucjom naukowym. Z drugiej jednak strony powstają czasopisma i instytucje, które dzięki kreatywności swych twórców okazują się lepsze od funkcjonujących wcześniej. Wśród kryteriów oceny dorobku naukowego warto brać pod uwagę jego zasięg (lokalny czy międzynarodowy). Czyli ważne jest, gdzie dany autor publikuje. Oczywiście język publikacji nie przesądza o wartości merytorycznej danej pracy, ale ułatwia lub utrudnia dostępność tych treści w skali globalnej. Zaś w ocenie jakości czasopism naukowych ważne jest nie tyle kto w danym periodyku publikuje, tylko co te prace wnoszą do stanu wiedzy. Jeśli są to prace, będące wcześniej referatami plenarnymi na międzynarodowych kongresach i konferencjach naukowych, można sądzić, że jest to wiedza najnowsza i najbardziej wartościowa. Ważny jest też patronat międzynarodowych i krajowych instytucji naukowych, zwłaszcza prestiżowych towarzystw naukowych. Wzmacniają one dany periodyk swym autorytetem.

10

Polska historiografia po roku 1989: spojrzenie socjologa nauki

72%

Zarycki T.

Kwartalnik Historyczny

|

2021

|

vol. 128

|

issue 1

491-502

EN

The text presents an overview of the state of Polish historiography after 1989 seen from the perspective of the sociology of science, in particular the so-called critical sociology. It points, firstly, to the main achievements, weaknesses, and potential directions for the development of disciplines, especially global history; secondly, to the history of empires, closely related to global history; and thirdly, to the study of the history of modernity in its various understandings and forms.

PL

W tekście przedstawiono ogląd stanu polskiej historiografii po 1989 r. z puntu widzenia socjologii nauki, w szczególności tzw. socjologii krytycznej. Wskazano, po pierwsze, na główne osiągnięcia, słabości, a także potencjalne kierunki rozwoju dyscyplin, w szczególności tzw. historię globalną, po drugie na związaną z nią blisko historię imperiów, po trzecie na studia nad historią nowoczesności w jej różnych rozumieniach i obliczach.

11

Modele aksjonormatywne w systemie nauki w Polsce. Socjologiczna perspektywa anomii

61%

Jedlikowska D.

|

2021

|

vol. 17

|

issue 2

26-43

EN

The article raises the problem of conflicting axionormative models, diagnosing the phenomenon of anomie in the system of science in Poland. The content of the paper is based on in-depth interviews with experts who work in the system of science (scientists, research project leaders, scientific editors-in-chief) and experts who cooperate with scientists (scientific journalists, administrative management staff). The article recalls the concepts of post-academic and post-normal science, ethical “declarative” models, as well as diverse models of “factual” cultures, demonstrated in many ethical and non-ethical actions. The article identifies areas of normative contrasts related to scientific policies which correspond with the processes of science globalization, as well as ways of doing research, additionally determined by scientific mobility. The presented paper deepens the understanding of the changing normative patters in the system of science from the grassroots perspective, with the application of the humanistic coefficient.

PL

Artykuł podnosi problem sprzecznych modeli aksjonormatywnych, diagnozując zjawisko anomii w systemie nauki w Polsce. Treść artykułu oparta jest o wyniki wywiadów pogłębionych z ekspertami pracującymi w systemie nauki (naukowcami, kierownikami projektów badawczych, redaktorami czasopism naukowych) i ekspertami współpracującymi z naukowcami (dziennikarze naukowi, pracownicy administracyjni szczebla zarządzającego). Artykuł przywołuje koncepcje nauki postakademickiej i postnormalnej, etycznych modeli deklaratywnych i zróżnicowanych modeli kultur de facto realizowanych w formie rozmaitych działań, etycznych i nieetycznych. Artykuł identyfikuje obszary kontrastów normatywnych dotyczących polityk naukowych, wpisujących się w procesy globalizowania nauki oraz sposobów uprawiania nauki determinowanych między innymi przez mobilność naukową. Prezentowany artykuł pogłębia rozumienie zmieniających się normatywnych wzorów w systemie nauki z perspektywy oddolnej, z zastosowaniem współczynnika humanistycznego.

12

Nauki społeczne w Polsce jako generator znaczeń

58%

Kolasa-Nowak A.

Kultura i Społeczeństwo

|

2023

|

vol. 67

|

issue 2

205-216

EN

The essay presents an analysis of the collective work Polskie nauki społeczne w kontekście relacji władzy i zależności międzynarodowych (lit. The Polish social sciences in the context of power relations and international dependencies). The reviewer sees it as the next stage of a research programme undertaken by Tomasz Zarycki and his colleagues, the thematic axis of which has for many years been the functioning of elites in contemporary Poland, and in particular the intelligentsia as the group responsible for the emergence of meaning constellations creating a discursive space for Polish society. The authors of the work’s chapters address the academic world and the mechanisms for producing knowledge in the Polish social sciences. Although belonging to the sociology of science, the work steps significantly beyond this area, constituting a statement on the specificity of the functioning of Poland’s intellectual elites from the 19th century and through the years of communism to the present day. It bears the hallmarks of a study in historical sociology, but it is the contemporaneity of the Polish social sciences that provides its centre of gravity. The interesting theoretical framework laid out here reveals the diverse consequences of Poland’s semi-peripheral positioning in global hierarchies pertaining to science, innovation, and also economic standing. The social sciences have been treated as a special area because of their substantial role in creating the symbolic universe formatting the Polish cultural canon, and the analyses of specific disciplines not only demonstrate their semi-peripheral place in global academic space, but also their close relations with the sphere of Polish politics and public debate. The theses put forward invite discussion concerning the state of the humanities in Poland, offering a wealth of fresh material for academia’s self-reflection.

PL

W eseju recenzyjnym książki pod redakcją Tomasza Zaryckiego Polskie nauki społeczne w kontekście relacji władzy i zależności międzynarodowych omawiam główne wątki tej pracy z perspektywy socjologii nauki. Studia poszczególnych dyscyplin społecznych zostały oparte na wspólnej perspektywie teoretycznej i jednej metodzie analizy, które wywodzą się z socjologii pól społecznych Pierre’a Bourdieu. Głównym problemem jest stopień autonomii polskich nauk społecznych od pełnionych w kraju ról publicznych oraz związane z tym szanse na zdobycie uznania w globalnym obiegu naukowym. Pokazuję jak historyczne analizy różnych etapów rozwoju polskich nauk społecznych dostarczają kontekstu do refleksji nad współczesną kondycją tych dyscyplin. Twierdzę, że książka jest ważnym głosem w dyskusji nad sytuacją i perspektywami polskich nauk społecznych, pokazując strukturalne uwarunkowania i specyfikę ich rozwoju.

13

Jak była zrobiona tartusko-moskiewska szkoła semiotyczna?

58%

Rojek P.

Stan Rzeczy

|

2012

|

issue 1(2)

112-141

PL

Szkoła tartusko-moskiewska semiotyki kultury była jednym z najciekawszych zjawisk w światowej semiotyce i w nauce radzieckiej. W niniejszym artykule próbuję opisać i wyjaśnić fenomen tej szkoły za pomocą kategorii teoretycznych, które sama sformułowała. Jest to uprawnione podejście, ponieważ − jak wskazywali członkowie szkoły − teksty naukowe opisujące kulturę są same tekstami kultury. W pierwszej części przedstawiam dwie koncepcje semiotyczne pochodzące od Jurija Łotmana: koncepcję twórczości jako twórczego przekładu oraz teorię systemów binarnych i ternarnych. W drugiej części próbuję zastosować tę pierwszą koncepcję do wyjaśnienia fenomenu innowacyjności szkoły. Argumentuję, że brała się ona z ogromnej różnorodności perspektyw i poglądów uczestników szkoły oraz z jedności, którą nadawało użycie jednolitego języka teoretycznego i sposób zorganizowania prac szkoły. W trzeciej części wskazuję, że szkoła tartusko-moskiewska miała charakter ternarny, czym wyraźnie różniła się od binarnej kultury komunistycznej. Dyskurs szkoły był subwersją, a nie inwersją dominującego dyskursu ideologicznego. Tylko dzięki temu szkoła ta mogła mieć twórczy charakter. W zakończeniu przedstawiam niezwykłe paralele strukturalne między szkołą, XIX-wiecznymi rosyjskimi salonami i ruchem Solidarności.

EN

Tartu-Moscow Group was one of the most amazing phenomena in the world of semiotic and Russian humanities in general. In the paper I try to describe and explain the phenomenon of that scientific school using theoretical categories which it introduced. It is a legitimate procedure since, as was pointed out by the Group’s members, scientific texts describing the culture are themselves texts of culture. In the first part I present two semiotic ideas of Yurii Lotman: the idea of creativeness as a creative translation and the theory of binary and ternary systems. In the second part I attempt to apply the first idea to the explanation of innovative activity of the Group. I argue that the source of its creativity was great diversity of theoretical frameworks and attitudes of the Group’s members combined with unity provided by a common theoretical language and a way in which the Group was organized. In the third part of the paper I indicate that the discourse of the Tartu-Moscow Group was ternary and distinguished it from the prevailing binary communist culture. The discourse of the Group was a subversion, rather than inversion of the dominant ideological discourse. Only for that reason the Group could be creative. In conclusion I draw some structural similarities between the Group, literary salons of 19th Russia and the Polish social movement of Solidarity.

14

History of Science and Sociology of Science - the Sociological Aspects of Thomas S. Kuhns Conception of the Development of Knowledge

58%

Kopczyńska E.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2005

|

vol. 35

15

The Social Creation of Demarcation Criteria Between Science and Pseudoscience

58%

Krzemińska K.

Filozofia i Nauka

|

2021

|

vol. 9

Refine search results

Społeczne tworzenie kryteriów demarkacyjnych między nauką i pseudonauką

Negatywne oddziaływanie polityki ewaluacji jednostek naukowych na jakość polskiej nauki. Perspektywa Mertonowskiego etosu naukowego

Modele komunikacji naukowej. W stronę demokratyzacji nauki?

Seksualizacja – definicje, polemiki i próba rekonceptualizacji

Przedmioty dźwiękowe i produkty dźwiękowe: standardy nowej kultury słuchania w pierwszej połowie XX wieku

Science of science at Sussex University

Normativisation and its processes as seen from the neo-functional perspective: Towards science governance

An Invasion of Tricksters. Critical Remarks on Bruno Latour’s Social Theory and Its Polish Reception

Martial arts science institutionalisation: specialized scientific periodicals

Polska historiografia po roku 1989: spojrzenie socjologa nauki

Modele aksjonormatywne w systemie nauki w Polsce. Socjologiczna perspektywa anomii

Nauki społeczne w Polsce jako generator znaczeń

Jak była zrobiona tartusko-moskiewska szkoła semiotyczna?

History of Science and Sociology of Science - the Sociological Aspects of Thomas S. Kuhns Conception of the Development of Knowledge

The Social Creation of Demarcation Criteria Between Science and Pseudoscience