Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  socjologia pracy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł przedstawia wstępne analizy z badań nad prywatyzacją w perspektywie biograficznej. Wykorzystując narracyjne wywiady biograficzne przeprowadzone z pracownikami przedsiębiorstw sprywatyzowanych w pierwszych latach transformacji, autorki koncentrują się na pytaniu o znaczenie prywatyzacji w perspektywie indywidualnych biografii. Na podstawie pogłębionej analizy dwóch wywiadów biograficznych, opisują one dwa wymiary wpływu prywatyzacji na biografię: reperkusje przekształcenia przedsiębiorstwa na indywidualną biografię i znaczenia, jakie są przypisywane zmianom przez dotknięte nimi jednostki. Przez analizę dwóch biografii autorki rekonstruują znaczenia przypisywane roli pracy w życiu, a także oceny i interpretacje transformacji ustrojowej. Odchodząc od dychotomicznego podziału na homo sovieticus i homo oeconomicus, w artykule są opisane złożone i niejednoznaczne sposoby doświadczania i nadawania znaczeń prywatyzacji przed rozmówców. Mimo odmiennych ocen transformacji i zakorzenienia w różnych światach społecznych, rozmówców łączyła potrzeba zachowania swojego sprawstwa i sprzeciw wobec nadmiernej indywidualizacji w miejscu pracy. Poruszając się między tytułową plastycznością, zakorzenieniem i stłamszeniem, przedstawieni rozmówcy, wbrew sztucznie nadawanym kategoriom i cezurom, w każdych warunkach społecznych na różne sposoby zachowywali podmiotowość i godność.
PL
Od czasów rewolucji przemysłowej w Anglii w XVIII wieku powieść przemysłowa odgrywała znaczącą role w krajach uprzemysłowionych w uświadamianiu pracowników, polityków i opinii publicznej o rzeczywistych warunkach pracy w przemyśle i usługach. Dobrze znanymi przykładami są powieści przemysłowe pisarzy angielskich epoki wiktoriańskiej, Dickensa i Gaskell. W innych krajach powieść przemysłowa rozwinęła się również w dobrze znany gatunek związany z procesami uprzemysłowienia. We Francji, “naturalistyczne” powieści przemysłowe Zoli wywarły znaczący wpływ na politykę dotyczącą świata pracy w okresie Trzeciej Republiki. Na przełomie XIX i XX wieku, powieści przemysłowe zaczęły powstawać również w innych krajach uprzemysłowionych: przed I Wojną Światową w USA, w okresie międzywojennym w Niemczej i ZSRR, a po II Wojnie Światowej we Włoszech. Powieści te opierały się często na badaniach w oparciu o dane zastane oraz badania empiryczne w terenie. W tym sensie, powieści te są również przejawami pseudosocjologii lub socjologii ex ante, niedocenianymi niestety przez istniejącą socjologię przemysłu. W artykule ilustruję tą tezę, porównując i zestawiając ze sobą powieści przemysłowe napisane w dwóch ważnych krajach europejskich, w dwóch odmiennych okresach czasu, Niemczech okresu Republiki Weimarskiej w latach 20. XX wieku oraz powojennych Włoszech w latach 50. i wczesnych latach 60. XX wieku.
EN
Since the English Industrial Revolution in the 18th century the industrial novel has played a significant role in industrialized countries by making workers, politicians, policy makers and the general public aware of actual working conditions in industry and services. Also, these novels contributed positively to workers emancipation. Well-known examples are the industrial novels of the English Victorian writers Dickens and Gaskell. Also in other countries the industrial novel developed into a well-known literary genre linked with the process of industrialization. In France Zola’s “naturalist” industrial novels had a significant influence on labour policies at the time of the Third Republic. After the turn of the 19th century the industrial novel also became manifest in other industrialized countries: before World War I in the USA, by the Inter-bellum in Germany and the USSR, and after World War II in Italy. Often these novels were based on desk research or empirical research on-site. Therefore, these novels are also expressions of pseudo- or ex-ante sociology, regretfully underestimated in vested industrial sociology. By comparing and juxtaposing industrial novels written in two important European industrial countries in two different time periods, Weimar Germany in the 1920s, and post-war Italy in the 1950s and early 1960s, I will illustrate this.
PL
Poczucie bezpieczeństwa jest jedną z głównych potrzeb człowieka. Pomimo rozwoju cywilizacyjnego i postępującej urbanizacji w XXI wieku jednostki narażone są na wiele zagrożeń, które muszą być skutecznie niwelowane przez grupy dyspozycyjne społeczeństwa polskiego i ich profesjonalnie przygotowaną do tego kadrę. Autor charakteryzuje Państwową Straż Pożarną, czyli paramilitarną formację systemu bezpieczeństwa państwa. Ukazuje jej bogatą, lecz zawiłą historię, a następnie opisuje społeczny wzór strażaka. Drugą część artykułu jest analiza badań ilościowych. Autor weryfikuje poziom satysfakcji strażaków z wykonywanej przez nich roli zawodowej.
EN
The sense of security is one of humanityʼs main needs. Despite the development of civilization and progressing urbanization, units are exposed to many threats that must be effectively eliminated by dispositional groups of Polish society and their professionally prepared staff. The author characterizes the State Fire Service, which is a paramilitary formation of the state security system. He shows a rich but complicated history and then describes the social model of the firefighter. The second part is the analysis of quantitative research. The author verifies the level of satisfaction of firefighters based on their professional role.
EN
The article focuses on the analysis of the physicians attitude to their work. The whole analysis is divided into three parts. The first, theoretical, contains a description of the factors affecting the attitude of professional doctors and outline of substantive reasons for own research. The second part is devoted to the present­tion of the research methodology, while the third contains a discussion and conclusions of own research, based on the quantitative and qualitative nature, conducted among physicians from Zagłębie Dąbrowskie in 2012. The article answered the research questions relating to the way in which doctors define their professional role and attitude towards their work. By analyzing the collected material, the author concludes that a huge role in shaping the attitudes of professional doctors fulfill such factors as: job satisfaction, stress, conditions and workplace, the relationship with the jobs environment
PL
Artykuł koncentruje się na analizie postaw lekarzy wobec pracy. Na początku przedstawiono charakterystykę czy­ników wpływających na postawy zawodowe lekarzy oraz zarys merytorycznych podstaw badań wła­nych. Dalej zaprezentowano metodologię badawczej, a następnie omówienie i wnioski wynikające z badań własnych o ilościowym i jakościowym charakterze przeprowadzonych wśród lekarzy Zagłębia Dąbrowskiego w 2012 r. W artykule odpowiedziano na pytania badawcze odnoszące się do sposobu, w jaki lekarze definiują swoją rolę zawodową oraz postawy wobec wykonywanej pracy. Analizując zebrany materiał, autorka dochodzi do wniosku, iż ogromną rolę w kształtowaniu postaw zawodowych
PL
Celem artykułu jest analiza Ubera jako socjo-technicznej sieci i zrekonstruowanie roli poszczególnych aktorów (ludzkich i pozaludzkich) przy wykorzystaniu pojęć i kategorii ANT. Czynniki pozaludzkie spełniają tutaj rolę społecznego kleju w tworzeniu odpowiednich sieci translacji związanych z pracą kierowców Ubera. Wykorzystując teorię aktora-sieci jako inspirację teoretyczną, w artykule staram się odpowiedzieć na pytanie, czy aplikacja pełni rolę zapośredniczenia czy mediatora oraz jakie są zakulisowe wymiary Ubera. Pokazuję również, że aplikacja jest produktem rynkowym, a niektóre interesy Ubera mają charakter ukryty. W pracy wykorzystano wyniki wywiadów pogłębionych (IDI) z kierowcami Ubera zrealizowane w Warszawie w 2018 roku, a także wyniki analizy postów zamieszczanych w mediach społecznościowych w zamkniętych grupach dyskusyjnych.
EN
The aim of the article is to analyze Uber as a socio-technical network and to reconstruct the role of actors (human and non-human) with the help of the concepts and categories of the Actor-Network Theory (ANT). The article is based on the analysis of the in-depth interviews (IDI) with Uber drivers carried out in Warsaw in 2018 as well as the statements posted in social media in closed discussion groups. In the context of Uber, non-human factors play a role of the social glue in creating adequate translation networks for the drivers’ work. The main questions of the article that is theoretically informed by the Actor-Network Theory are whether the application acts as a mediator or rather as an intermediary and what the behind-the-scenes dimensions of Uber are. It is demonstrated that the application is a market product and some of Uber’s interests are hidden.
PL
Przedmiotem artykułu są przekształcenia zachodzące w obszarze profesjonalizmu oraz procesy społeczne będące przyczynami tych przeobrażeń. Zostały one zrekonstruowane na podstawie przeglądu literatury przedmiotu rozwijającej się na Zachodzie od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Celem artykułu jest uporządkowanie podstawowych wątków dyskusji wokół tego obszaru oraz wprowadzenie ich na grunt polski. Zidentyfikowane przez autorki złożone procesy społeczne prowadzą do zaniku profesjonalizmu opartego na zaufaniu publicznym i wykształcenia się profesjonalizmu odwołującego się przede wszystkim do wiedzy eksperckiej. Współczesny profesjonalizm wymyka się dotychczas stosowanym kategoriom opisu. Autorki wskazują na wewnętrzne zróżnicowanie przedstawicieli zawodów specjalistycznych i wyróżniają kategorie „eksperta” i „nowego profesjonalisty”. Przemiany zachodzące w obszarze profesjonalizmu zostały zilustrowane przykładem ewaluacji jako nowego zawodu specjalistycznego.
EN
The article addresses the transformations of professions and their social causes. These causes have been revealed on the basis of relevant literature published since the 1980s. The aim of the article is a systematization of the main threads of discussion and its introduction into the Polish context. The complex processes, identified by the authors, lead to the disappearance of a public trust professionalism and to the emergence of an expert knowledge professionalism. The contemporary professionalism can hardly be described in the categories that have been used until now. The authors indicate the internal differentiation of the specialist professions and distinguish the categories of an “expert” and a “new professional”. The transformations in the sphere of professionalism have been illustrated by the case of evaluation as a new specialist profession.
PL
Polski rynek dostaw jedzenia na żądanie klienta (food delivery) to wschodzący sektor w ramach gospodarki cyfrowej, który doświadczył przyspieszenia w czasie pandemii Sars-Cov-2. Praca kurierów w ramach globalnych, korporacyjnych platform typu Uber Eats, Glovo czy Wolt nigdy wcześniej nie miała tak dużego społecznego znaczenia. Jednak za hasłem pracy platformowej kryje się wiele negatywnych zjawisk (niskie zarobki, długie godziny pracy czy algorytmiczne zarządzanie, na które kurier nie ma wpływu). Wykorzystując teorię przyspieszenia społecznego jako inspirację teoretyczną, w artykule staram się odpowiedzieć na pytanie, czy platformowe kooperatywy mogą być w Polsce alternatywą dla globalnych platform cyfrowych. Istotnym kontekstem jest tutaj pandemia Sars-Cov-2. W artykule wykorzystano wyniki wywiadów pogłębionych z kurierami, partnerami flotowymi oraz założycielami/właścicielami kooperatyw platformowych z branży dostaw jedzenia na żądanie w Polsce.
EN
The Polish food delivery market is an emerging sector in the digital economy that experienced additional acceleration during the Sars-Cov-2 pandemic. The couriers’ work for global Big Tech platforms such as Uber Eats, Glovo or Wolt has never had such a great social significance before. However, behind the slogan of platform work there are many negative consequences, including low wages, long working hours or algorithmic management over which the courier has no influence. Using the theory of social acceleration as an inspiration, in this article I set out to answer the question of whether in Poland platform cooperatives can be an alternative to global digital platforms. The relevant context is the Sars-Cov-2 pandemic. The article uses the results of in-depth interviews with couriers, fleet partners and founders/owners of platform cooperatives from the food delivery industry in Poland.
PL
Artykuł dotyczy wizji dobrego życia, która realizowana jest w niszowym modelu mobilności zawodowej, polegającym na rezygnacji z pracy w zawodach klasy średniej, opartych na pracy umysłowej, na rzecz pracy przy produkcji jedzenia i w gastronomii. Model ten popularyzowany jest przez media lifestylowe i kulinarne, które zachęcająco opowiadają podobne historie biograficzne. Tekst artykułu bazuje na indywidualnych wywiadach pogłębionych z osobami, które faktycznie zdecydowały się na taką zmianę ścieżki zawodowej. Głównym problemem artykułu jest wpisana w analizowane narracje sprzeczność między przynależnością do hegemonicznej wizji kariery, w tym normalizacją kreatywności w stosunku do własnej biografii, a postrzeganiem decyzji zmiany zawodowej jako pewnej alternatywy lub kontestacji. Kontekstami prowadzonej analizy są: szersza redefinicja znaczeń związanych z jedzeniem w kulturze oraz ideał zacierania granic między czasem wolnym a pracą zawodową. W artykule wskazuje się również na sensotwórczy – dzięki namacalności rezultatów – charakter pracy z jedzeniem, a także jej potencjał do budowania nowej (rezonansowej) relacji z otoczeniem.
EN
The article refers to a vision of the good life realized in a niche model of professional mobility: resigning from a middle-class profession and changing to the work in craft food production or gastronomy. This model is popularized by culinary media that encourage this type of biographical scenario. The article is based on the in-depth interviews with people in Poland who decided to change their professional career according to the above model. The main problem that the article focuses on is a contradiction between the hegemonic normalization of creativity in relation to one’s own biography, on the one hand, and the perceived alternativeness of this career change with regard to hegemonic ideology, on the other. The analysis is set in the contexts of both the broader shift in the socio-cultural meanings of food and an ideal of blurring the boundaries between leisure and work. The article also refers the sense-making nature of professional food work that is due to the tangibility of its effects as well as to its potential to build a new (resonance-like) relationship with the world.
PL
Artykuł porusza wybrane zagadnienia dotyczące karier naukowców. Odpowiadając na pytanie, czym jest sukces w nauce, a raczej: jak odnieść sukces, pracując w nauce, autorka analizuje kwestię współpracy naukowej, podziałupracy w zespołach badawczych, publikacji i ko-publikacji, a także ustalania autorstwa dzieł, będących rezultatem wspólnych badań. Biorąc pod uwagę dynamikę środowisk naukowych i pewne zmiany, które zachodzą w pracy przedstawicieli tego środowiska, podejmuje dyskusję na temat pewnych praktyk, które, mimo iż są rozpowszechnione, nie stanowią obiektu regulacji środowiskowych czy też szerszych rozważań w gronach skupiających przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych. Dzięki odmiennej perspektywie użytej w analizie karier naukowych niniejszy artykuł może zmodyfikować postrzeganie funkcjonowania naszego środowiska, a także być punktem wyjścia do szerszej dyskusji dotyczącej naszych codziennych praktyk.
EN
The article discusses selected elements of the scientists‘ careers. Addressing the question what constitutes success in science, I analyse scientific collaborations by focusing on the division of work among a research team, publication and co-publication process, and especially the acknowledgement of authorship in the case of publications based on research done by a team. Taking into account the dynamics of scientific milieus, I discuss some practices, which – despite being largely spread – hardly ever are the object of large and open discussions among the members of the world of human and social sciences. I hope that thanks to the perspective of sociology of work applied to the analysis of scientific careers, this paper will somewhat change the perception of functioning of our professional milieu and will be the starting point for a larger discussion about our daily practices.
PL
W artykule autorka podejmuje zagadnienie funkcji nauki, a szczególnie misji socjologii organizacji. Ponieważ organizacje wydają się przestrzeniami, w których współczesne życie społeczne może być obserwowane jak w mikroskopie, socjologia pracy i socjologia organizacji powinny być postrzegane jako szczególnie odpowiedzialne za przyszłą kondycję społeczeństw. Nawiązując do perspektywy wyobraźni socjologicznej (Ch.W. Mills), powinno się (szczególnie socjolodzy wiedzy) prowadzić badania, by dowiedzieć się, jakie funkcje spełnia socjologia organizacji. Ponieważ organizacje stają się coraz większe (niezależne) i coraz bardziej złożone, studia podejmowane przez takie dyscypliny, jak socjologia organizacji powinny być oparte na wartościach nowoczesnego społeczeństwa i szczególnie skoncentrowane na analizie krytycznej.
EN
The article deals with the question of the function of science, in particular with the mission of sociology of organisations. As organisations seem to be spatial structures, where the contemporary social life may be observed as in a microscope, sociology of labour and sociology of organisations should be perceived as disciplines especially responsible for the future shape of societies. Research (especially the research within sociology of knowledge) should be conducted from the perspective of sociological imagination (C.W. Mills) in order to find out what functions of sociology of organisations are. As organisations are becoming bigger and bigger (independent) and more and more complex it seems that research within disciplines such as sociology of organisations should be based on the values of modern societies and especially focused on critical analysis.
11
Publication available in full text mode
Content available

Dilip Kumar: An Auteur Actor

67%
|
2021
|
vol. 17
|
issue 3
226-238
PL
Dilip Kumar był chwalony za wysublimowane prowadzenie dialogów, opanowaną gestykulację oraz za wyważone i kontrolowane wyrażanie emocji zarówno w opowieściach tragicznych, jak też w beztroskich komediach. Jego debiut w 1944 w Jwar Bhata (Odpływy i przypływy) spotkał się z niezbyt pochlebnymi recenzjami. Podobnie było z kolejnymi trzema filmami, aż do filmu Jugnu (Świetlik) z 1948 roku, który przyniósł mu uznanie i sukces. W przeciwieństwie do swoich rówieśników, jak Raj Kapoor iDev Anand, którzy napędzali kariery, uruchamiając własne firmy produkcyjne, Dilip Kumar polegał na swoim talencie, unikalnym podejściu do charakteryzacji i zaangażowaniu w projekty, których się podjął. W ciągu swojej sześćdziesięcioletniej kariery Kumar nakręcił tylko 62 filmy. Jednak jego praca jest podręcznikowa dla młodszych aktorów. Nie tylko przyniósł szacunek zawodowi aktora, traktowanemu przez indyjskie klasy wyższe jako zawód „alfonsów i prostytutek”, ale także podniósł aktorstwo filmowe i filmowanie do dyscypliny akademickiej, co uczyniło Kumara godnym tytułu emerytowanego profesora aktorstwa. Artykuł ten, zakorzeniony w ramach teoretycznych pracy Howarda S. Beckera nad „produkcją kultury” i „robieniem rzeczy razem”, omawia podejście Kumara do aktorstwa i rozwoju postaci oraz poziom jego zaangażowania w każdy ze swoich projektów. Autor tego artykułu przekonuje, że to artystyczne zaangażowanie i poświęcenie głównych aktorów kształtują wielkie dzieła sztuki w kinie bardziej niż kontrola twórcza producenta czy reżysera. Dilip Kumar wielokrotnie to zademonstrował.
EN
Dilip Kumar has been praised for his sublime dialog delivery, for his restrained gestures, and for his measured and controlled underplay of emotions in tragic stories as well as in light-hearted comedies. His debut in 1944 with Jwar Bhata (Ebb and Tide) met with less-than-flattering reviews. So did the next three films until his 1948 film, Jugnu (Firefly), which brought him recognition and success. Unlike his contemporaries such as Raj Kapoor and Dev Anand, who propelled their careers by launching their own production companies, Dilip Kumar relied on his talent, his unique approach to characterization, and his immersion in the projects he undertook. In the course of his career that spanned six decades, Kumar made only 62 films. However, his work is a textbook for other actors that followed. Not only did he bring respectability to a profession that had been shunned by the upper classes in India as a profession for “pimps and prostitutes,” but he also elevated film-acting and filmmaking to an academic discipline, making him worthy of the title ‘Professor Emeritus of Acting’. Rooted in the theoretical framework of Howard S. Becker’s work on the “production of culture” and “doing things together,” this paper discusses Kumar’s approach to acting, character development, and the level of his involvement and commitment to each of his projects. The author of this article argues that more than the creative control as a producer or a director, it is the artistic involvement and commitment of the main actors that shape great works of art in cinema. Dilip Kumar demonstrated it repeatedly.
PL
W artykule przedstawiono pokrótce obszar zainteresowań teoretycznych i badawczych polskiej socjologii pracy, przemysłu i organizacji do czasu społeczno-gospodarczego przełomu transformacyjnego, który zapoczątkował (zdynamizował) w naszym kraju rozwój nauki o zarządzaniu zasobami ludzkimi. Wiele pojęć i koncepcji wypracowanych na gruncie wymienionych dyscyplin socjologicznych funkcjonuje także w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi. Zasadnicze różnice polegają na odmiennościach interpretacyjnych. Konotacje socjologiczne tych pojęć eksponują ich funkcje społeczne i niekiedy efektywnościowo-prakseologiczne. Natomiast w ramach nauki o zarządzaniu zasobami ludzkimi te same pojęcia i zjawiska stanowią elementy systemu działań, które powinny wspierać strategię biznesową organizacji i przyczyniać się do tworzenia wartości ekonomicznych.
EN
The article briefly presents the theoretical and empirical areas of interest of Polish sociology of work, industry, and organization up to the social and economic transformations of 1989 that started (or gave momentum to) the development of human resource management in Poland. Many ideas and concepts currently used in human resource management originated in the mentioned sociological disciplines. Differences lie in the manner of interpretation. The sociological connotations of these concepts stress their social functions, and sometimes their efficiency–praxeological ones as well. On the other hand, human resource management uses them as parts of a system of actions aimed at supporting the business strategy of an organization and creating the economic value.
PL
Artykuł powstał z zapisków na marginesie wybranych książek Richarda Sennetta. Należą do nich przede wszystkim tomy tworzące trylogię Homo faber: Etyka dobrej roboty (w oryginale: The Craftsman, tytuł przekładu nawiązuje do Traktatu do dobrej robocie), Razem: Rytuały, zalety i zasady współpracy (w oryginale: Together: The Rituals, Pleasures and Politics of Cooperation) praz Building and Dwelling: Ethics for the City (promowana również pod hasłem: „The Fight for the City”/„Bój o miasto”). Omawiana jest również praca Kultura nowego kapitalizmu. Istotnym przedmiotem rozważań są zasadnicze zmiany cywilizacyjne dokonujące się na początku XXI w., dotyczące w szczególności podejścia do pracy. Omawiając tezy amerykańskiego socjologa, autor nawiązuje, między innymi, do koncepcji prakseologicznych i własnej idei „filozofii praktyczności”, będącej interpretacją myśli Tadeusza Kotarbińskiego. /Redakcja/
EN
The paper origins from notes on the margin of the selected books by Richard Sennett. These include, above all, the three volumes the trilogy Homo faber. Its 1st volume is The Craftsman – in Polish translation published under the title Etyka dobrej roboty, alluding Tadeusz Kotrabiński’s Traktat o dobrej robocie (in English published as Praxiology). The next volumes of the trilogy are: Together: The Rituals, Pleasures and Politics of Cooperation, and Building and Dwelling: Ethics for the City (also promoted in the article The Fight for the City). Moreover, a book The Culture of New Capitalism by the same author is discussed too. The fundamental changes of our civilization at the beginning of the 21st century – in particular regarding the attitude to work – are of crucial importance in the article. Discussing the theses of the American sociologist, the author refers, among others, to praxiological concepts and his own idea of the „philosophy of practicality”, which is an interpretation of Kotarbiński’s thought.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.