Search results

1

Social Determinants of Attitudes towards Health in Martial Arts: comparison between combat sports and combat systems and martial arts practitioners

100%

Cynarski W. J., Pawelec P., Zeng H. Z., Yu J.-H., Vit M., Bielec G., Slopecki J., Kubala K., Blazejewski W.

Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology

|

2017

|

vol. 17

|

issue 1

23-29

EN

Background. The theoretical perspective for this research is inspired by Humanistic Theory of Martial Arts, the anthropology of martial arts, the sociology of health, and the sociology of physical culture/sociology of sport. Aim. This research poses two research problems. The first research problem attempts to determine the significance of the social dimension of martial arts participation, comparatively, in Poland, the Czech Republic and the United States of America. The second research problem seeks the social determinants of attitudes towards health – the behavioural component. Methods. Respondents (n =112) were students of martial arts, combat sports and combat systems from the USA, Poland and the Czech Republic. A diagnostic survey was used – Questionnaire of Health Behavior of Martial Arts Students. The variables used for comparison in the chi-square tests were: education, types of martial arts, pro-health choices, cultural area and parental level of education. Results. Results showed that the level of education, cultural origin and health choices were not related to practising martial arts, combat sports and combat systems. Conclusions. The level of education did not affected respondents’ decisions to engage in practising combat sports and combat systems or martial arts (non-contact). Parental educational level, which is related to the social background, is related to practising combat sports and combat systems or martial arts (non-contact). There are no differences between cultural origin with regard to practising combat sports and combat systems or martial arts (non-contact); 4) There are no differences between cultural origin of people practising combat sports and combat systems or martial arts (non-contact) and healthy lifestyles.

PL

Podstawa teoretyczna. Perspektywa teoretyczna dla tego badania inspirowana jest przez Humanistyczną Teorię Sztuki Walki, antropologię sztuk walki, socjologie zdrowia i socjologię kultury fizycznej/socjologię sportu. Cel. W badaniu tym poruszono dwa problemy. Pierwszy z nich to próba określenia znaczenia społecznego wymiaru sztuk walki na przykładzie Polski, Czech i Stanów Zjednoczonych. Drugi problem badawczy dotyczy społecznych determinantów postaw wobec zdrowia (komponent behawioralny). Metody. Respondentami (n = 112) byli studenci sztuk walki, sportów walki i systemów walki (typu combat) z Polski, Czech i Stanów Zjednoczonych. W badaniu diagnostycznym użyto Kwestionariusza Zachowań Zdrowotnych Studentów Sztuk Walki. Zmiennymi użytymi dla porównania w testach chi-kwadrat były: edukacja, rodzaje uprawianych sztuk walki, wybory prozdrowotne, kulturowy obszar pochodzenia oraz poziomu wykształcenia rodziców. Wyniki. Poziom wykształcenia respondentów, pochodzenie kulturowe i wybory zdrowotne nie były związane z uprawianiem przez respondentów sztuk, sportów i systemów walki. Wnioski. Poziom wykształcenia nie decyduje o wyborze rodzaju uprawianych stylów walki. Poziom wykształcenia rodziców, który jest związany z pochodzeniem społecznym, jest związany z rodzaju uprawianych stylów walki. Nie ma różnicy między kulturowym obszarem pochodzenia a rodzajem uprawianych stylów walki. Brak też różnic w pochodzeniu kulturowym i zdrowym stylem życia osób uprawiających różne style walki.

2

Nowi aktywiści. Polski ruch „socios” jako nowa forma relacji kibiców z klubem

94%

Grodecki M.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2018

|

vol. 14

|

issue 2

30-49

EN

The paper is focused on the Polish “socios” movement which is a relatively new form of institutionalized football fandom in Poland. The presented analysis aims to: 1) investigate sociogenesis of the movement in Poland, 2) describe relations among fans within organizations, and 3) explore relations between “socios” and their football clubs. The study is based on two case studies-“Socios Górnik” Zabrze and “Socios Stomil” Olsztyn which are only two existing “socios” organizations in Poland. The results show that both “socios” organizations emerged as a response to serious and long-lasting financial problems of their clubs which threatened the supporters’ “sense of cultural ownership” of the club. What is more, both „socios” organizations were established by a new category of football supporters (described in the paper as „new activists”). The study also shows that these two organizations differ in their relations with the clubs-the relation between Stomil Olsztyn and their “Socios” can be described as an inclusive one, while Górnik Zabrze authorities have exclusive approach to “their” “Socios”. The main reasons of this difference can be found in a) different definition of inclusiveness in the club-supporters relations, b) politicization of the club authorities, and c) in different level of the financial dependence of the club from the municipal authorities.

PL

Artykuł skupia się na problematyce kibicowskiego ruchu „socios” w Polsce. Jego celem jest 1) opisanie socjogenezy tego ruchu w Polsce, 2) charakterystyka relacji pomiędzy kibicami w ramach poszczególnych stowarzyszeń „socios” oraz 3) relacji tych organizacji ze swoimi klubami. Taki porządek umożliwi następnie analizę potencjału ruchu „socios” do zwiększenia inkluzywności w relacjach klubów z kibicami i dzięki temu do tworzenia się „łączącego” kapitału społecznego zarówno pomiędzy kibicami danego klubu, jak i kibicami i klubami. Podstawą empiryczną przedstawianego artykułu jest studium przypadku dwóch stowarzyszeń typu „socios” w Polsce: Stowarzyszenia „Socios Górnik” – działającego przy klubie Górnik Zabrze oraz Stowarzyszenia „Socios Stomil” – wspierającego klub Stomil Olsztyn. Wyniki badania wskazują na responsywny charakter ruchu spowodowany zagrożeniem poczucia „własności kulturowej” klubu. Co więcej, jest on w dużej mierze inspirowany przez fanów niezwiązanych do tej pory ze zorganizowanym środowiskiem kibiców piłkarskich obu klubów – nazwanych w pracy „nowymi aktywistami”. Relacje w ramach organizacji regulowane są prawnie, jednak w ramach wspólnych działań wytwarzają się również mniej formalne relacje, a w konsekwencji zaufanie między liderami stowarzyszeń. Analizowane przypadki różnią się również efektywnością działań na rzecz zwiększenia inkluzywności klubu w relacjach z kibicami. Badanie wskazuje, że głównymi przyczynami tych różnic są: odmiennie definiowana przez obie organizacje inkluzywność, upolitycznienie konfliktu z klubem oraz zależność finansowa od właściciela – miasta.

3

Trzy pytania o polską socjologię sportu

94%

Nosal P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2018

|

issue 65

9-25

EN

Two books edited by Kevin Young (2016, 2017) present the global landscape of the sociology of sport. The authors give the characteristic of this subdiscipline in their countries. The statements are based on some common key question. But there is a lack of Poland in these analysis. Thus, this text delivers the brief description of sociology of sport in Poland. The review is focused on its three aspects: the past, the present and the future.

PL

W dwóch wydanych niedawno publikacjach pod redakcją Kevina Younga (2016, 2017) przedstawiony został światowy pejzaż socjologii sportu. Autorzy poszczególnych rozdziałów tej publikacji, reprezentujący różne państwa, zostali poproszeni o opisanie rodzimego statusu tej subdyscypliny w oparciu o zbiór pytań kluczowych dla jej scharakteryzowania. Wśród analizowanych krajów nie pojawia się jednak Polska. Niniejszy tekst jest zatem próbą opisania kondycji polskiej socjologii sportu przez pryzmat trzech jej aspektów: przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.

4

The medical sociology and the sport sociology in Poland – the dissimilar twins

94%

Stempień J. R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2020

|

issue 72

115-129

PL

Artykuł dotyczy socjologii medycyny i socjologii sportu w Polsce. Pomimo pewnych podobieństw (kooperacja z naukami niehumanistycznymi, częściowe podzielanie przedmiotu zainteresowań i liczne dysfunkcje w jego domenie, aplikacyjny charakter prowadzonych badań i analiz, powstanie w podobnym czasie) odnotować można ważną różnicę w zakresie akademickiego funkcjonowania obu subdyscyplin, w tym w zakresie ich atrakcyjności dla kolejnych pokoleń adeptów socjologii. Celem artykułu jest wskazanie przyczyn takiego stanu rzeczy. Omawiane są uwarunkowania globalne (większe zainteresowanie klasyków socjologii rozważaniami dedykowanymi medycynie niż sportowi, deprecjonowanie sportu jako przedmiotu socjologicznych rozważań, a także na różny prestiż dyscyplin z jakimi kooperują omawiane socjologie szczegółowe). W gronie krajowych uwarunkowań relatywnie słabszego akademickiego zakorzenienia socjologii sportu wskazać można to, że – w przeciwieństwie do socjologii medycyny – rozwijała się ona w pewnej izolacji od ogółu środowiska socjologicznego, nie stroniąc przy tym od ideologicznych zaangażowań.

EN

The article concerns the medical sociology of and the sport sociology in Poland. Despite some similarities (cooperation with institutional fields outside the humanities, partial sharing of the subject of interest and dealing with various dysfunctions in this area, the applicative nature of their research and analysis, emergence at a similar time), an important difference can be noticed in the academic functioning of both sub-disciplines, including their attractiveness for subsequent generations of sociology students. The purpose of the article is to identify the reasons for this situation. The global conditions analysed by the author include greater interest of the classic authors of sociology in the discussion of medicine rather than sport, the depreciation of sport as a subject of sociological reflection, as well as a different level of prestige of the disciplines with which the specific sociologies cooperate. Among the national determinants of the relatively weaker academic establishment of the sport sociology is the fact that – in contrast to the medical sociology – it developed in a certain isolation from the general sociological milieu, and did not manage to avoid ideological entanglements.

5

The sociological paradox of chess: the transclass distinction of the game of kings

94%

Olechnicki K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2020

|

issue 75

49-64

PL

Artykuł podejmuje kwestię socjologicznego paradoksu gry w szachy, polegającego na tym, że z jednej strony nadają one osobom przynależącym do ich społecznego świata rodzaj pożądanej dystynkcji, ale z drugiej strony z dystynkcją tą nie jest sprzęgnięte położenie klasowe. Mówiąc językiem Pierre’a Bourdieu, jeśli potraktujemy szachy jako fragment pola sportu, to powinna się w nich zaznaczać dystynkcja klasowa, jednak w tym przypadku tak się nie dzieje. Dlaczego w praktyce szachy są niezwykle popularne i rozpowszechnione, i w związku z tym egalitarne, choć wydają się znakomitym tworzywem do powiększania przewagi klasowej? Co sprawia, że tak wielu ludzi gra w szachy i w jaki sposób szachy nadają graczom ponadklasową dystynkcję? Odpowiadając na te pytania, należy zwrócić uwagę na kwestie dostępności i otwartości szachów, ich społeczny charakter, totalność szachowego doświadczenia i niemożność zdefiniowania w jednym tylko polu: sportu, nauki czy sztuki oraz – last but not the least – na nieoczekiwane możliwości manipulowania illusio szachów.

EN

The article deals with the sociological paradox of chess. On the one hand, this game gives people who belong to its social world a kind of desirable distinction, but on the other hand this distinction is not connected with the class position. In Pierre Bourdieu’s terms, if we treat chess as part of the sports field, then class distinction should be interconnected with it. Why is chess extremely popular and widespread, and therefore egalitarian, although it seems to be an excellent instrument for increasing class advantage? What makes so many people play chess, and how does chess confer the transclass distinction upon them? In answering these questions I will focus on the accessibility and openness of chess, its social nature, the totality of chess experience and the impossibility of defining it within one field: sport, science or art, and – last but not least – on the possibility of manipulating chess’s illusio.

6

Sport in the time of transformation in Poland. Gdańsk case study

94%

Mańkowski D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2020

|

issue 75

101-120

PL

Różne obszary życia społecznego i gospodarczego i ich przemian w toku transformacji ustrojowej po 1989 roku były przedmiotem badań i analiz polskich socjologów. Wydaje się, że jednym z obszarów, który pozostał pominięty, stanowi „białą plamę”, jest świat sportu. Podobnie jak w innych obszarach, indywidualni i zbiorowi aktorzy społeczni, którzy świat sportu organizowali, zarządzali nim lub w nim uczestniczyli, musieli się zmagać z nowym porządkiem społecznym, ekonomicznym i politycznym. Dlatego obraz transformacji ich oczami, a także działania, które podejmowali, motywacje i sposoby radzenia sobie ze zmianami są interesujące i poszerzają wiedzę o okresie przemian. W artykule prezentuję fragment własnych badań nad przebiegiem i skutkami transformacji ustrojowej na przykładzie wielosekcyjnego Robotniczego Klub Sportowego Stoczniowiec Gdańsk (obecnie GKS Stoczniowiec Gdańsk). Interesują mnie zmagania osób, które organizowały sport, z okresem przemian, a przede wszystkim to, w jaki sposób doświadczały zderzenia z nastającym nowym porządkiem społecznym. Jakie strategie podejmowały w swoich działaniach i praktykach organizacyjnych w czasie transformacji. W rekapitulowanym badaniu studium przypadku jest traktowane jako terenowy i koncepcyjny pilotaż, będący wyjściem do dalszej eksploracji. W studium przypadku korzystałem z dwóch metod: analizy danych zastanych (desk research) (zgromadzono m.in. artykuły prasowe, informacje klubowe, dane urzędowe, dane statystyczne) oraz wywiadów pogłębionych (IDI) z aktorami społecznym działającymi w klubie sportowym. Ramą analityczną dla badania są trzy wymiary transformacji: ekonomiczny, polityczno-prawny oraz społeczny. Natomiast fundamenty teoretyczne to perspektywy nowego instytucjonalizmu, szczególnie teoria pól Fligsteina i McAdama oraz koncepcja deinstytucjonalizacji Christine Oliver.

EN

Various areas of social and economic life and their changes during the political transformation after 1989 have been studied and analyzed by Polish sociologists. It seems that one of the areas that has been left out and which constitutes a terra incognita is the world of sport. As in other areas, individual and collective social actors who organized, managed or participated in the world of sport had to come to terms with the new social, economic and political order. That is why the transformation seen through their eyes and what they did, their motivations and ways of coping with changes are interesting and broaden our knowledge about the transformation period. In the article, I present a fragment of my own research on the course and effects of political transformation, based on the example of a multi-sectional Workers’ Sports Club Stoczniowiec Gdańsk (currently GKS Stoczniowiec Gdańsk). I was interested in the struggles of people who organized sport, which they had to face in the period of transformation. I was interested in how they experienced the clash with the emerging new social order. What strategies they adopted in their organizational activities and their practices during the transformation. The case study is treated as a field study and a conceptual pilot study which is a starting point for further exploration. I used two methods: desk research (among others, press articles, club information, official data, statistical data were collected) and in-depth interviews (IDI) with social actors operating in the sports club. The analytical framework for the study consists of three dimensions of transformation, namely the economic, political and legal, and social ones. The theoretical foundations, on the other hand, are the perspectives of new institutionalism, especially the theory of fields by Fligstein and McAdam and the concept of deinstitutionalization by Christine Oliver.

7

The footballisation of the polish sociology of sport

94%

Stempień J. R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2020

|

issue 75

5-13

PL

Rozważania w tekście dotyczą wyjątkowej pozycji piłki nożnej w gronie dyscyplin sportowych, co pozwala na przyjęcie tezy Brombergera o zjawisku futbolizacji społeczeństwa. Jak pokazują przywoływane analizy, światowa socjologia sportu na przestrzeni ostatnich 30 lat dostrzegała wyjątkowy status futbolu i należy on do dwudziestu najchętniej podejmowanych tematów w obrębie subdyscypliny. Trudno jednak mówić o futbolizacji światowej socjologii sportu, rozumianej jako nadreprezentacja tematyki futbolowej w studiach socjo-sportowych. Inaczej rzecz przedstawia się w przypadku polskiej socjologii sportu, gdzie nawet połowa prac powstałych w pierwszym piętnastoleciu XXI wieku dotyczyła różnych zagadnień związanych z futbolem. Rozważania w tekście kończy prezentacja tez dotyczących możliwych skutków futbolizacji polskiej socjologii sportu (błąd pierwszego i drugiego typu).

EN

The article addresses the issue of the unique position of football among sports, which supports Bromberger’s thesis on the footballisation of society. As an overview of publications shows, football has occupied a special place in the international sociology of sport over the last 30 years; studies of football have been among the twenty most popular topics within the sub-discipline. However, it would be unjustified to speak of the footballisation of the international sociology of sport, understood as the overrepresentation of football in this sub-discipline. The situation is different when it comes to the Polish sociology of sport, where up to 50% of publications in the first fifteen years of the 21st century tackled various football-related issues. In conclusion, theses concerning possible consequences of the footballisation of the Polish sociology of sport are presented, including the type I and type II errors.

8

Doping in e-sports. An empirical exploration and search for sociological interpretations

94%

Jasny M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2020

|

issue 75

85-99

PL

Na horyzoncie badań naukowych pojawiło się nowe zjawisko – sport elektroniczny. Wiele zagadnień w jego obrębie wciąż nie doczekało się usystematyzowanej analizy. Problem stosowania sztucznych substancji lub metod w celu poprawy fizycznych możliwości człowieka najczęściej podejmuje się w kontekście dewiacji w sporcie. E-sport częściowo odzwierciedla sportową funkcjonalność, ale w zakresie dopingu i kontroli antydopingowych we współzawodnictwie w grach wideo trudno postawić granicę między tym, co dozwolone, a tym, czego nie wolno robić. Celem prezentowanej pracy jest próba rekonstrukcji społecznej oceny zjawiska dopingu w e-sporcie na podstawie postaw oraz doświadczeń sympatyków i użytkowników gier. Graczy najczęściej charakteryzuje pozytywne nastawienie do stosowania substancji stymulujących, takich jak napoje energetyzujące. Niektórzy z nich w swoim otoczeniu obserwują przypadki stosowania niedozwolonych substancji podczas rozgrywek. Sympatycy e-sportu przeważnie popierają kontrole antydopingowe wzorowane na sporcie tradycyjnym i podkreślają znaczenie strukturalnych determinantów omawianego problemu, takich jak przyzwolenie otoczenia na stosowanie zabronionych środków.

EN

Electronic sports is a new phenomenon in scientific research. Many issues within it have not been systematically analyzed. The use of artificial substances to improve human physical abilities is most often addressed in the context of deviation in sports. E-sports partially reflects sporting functionality, but in the area of doping and anti-doping control in video game competitions, it is difficult to delineate the boundary between what is allowed and what is forbidden. The aim of this work is to reconstruct the social assessment of doping in e-sports based on the attitudes and experience of fans and players. Most players accept the use of stimulants, such as energy drinks. Some of them also observe the use of prohibited substances during games. E-sports enthusiasts usually support anti-doping controls modeled on traditional sports and emphasize the importance of structural determinants of the issue, such as allowing the use of prohibited means.

9

Dysfunkcjonalizm metodologiczny – nowa propozycja analityczna w socjologii sportu i jej zastosowanie na przykładzie szachów

94%

Stempień J. R.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2020

|

vol. 16

|

issue 1

162-185

EN

The article investigates the problem of the empirical use of some definitions of sport, formulated on the grounds of the so-called contextual approach and structured contextualism (typology of P. Nosal). A question about how to research the social recognition(crucial within these definitions) of a particular activity as a sports activity is problematic. The suggested authorial solution is called methodological dysfunctionalism and assumes that negative phenomena (dysfunctions) within sport may be treated as indexes of a particular state of social awareness. Five dysfunctions are covered in the analysis, following Merton’s understanding of this notion. These include: doping, corruption, politicization, commercialization, and mediatization. In the second part of the paper, the presented approach is tested based on the example of chess (the applied definition of sport is the one introduced by R. Giulianotti). The collected data shows that when investigating chess, one can observe many of the negative phenomena that are generally considered to be the ‘dark side’ of sport. Taking into account that all of the criteria of Giulianotti’s definition were fulfilled as well as the presence of typical sports dysfunctions was confirmed, it is reasonable – and congruent with methodological dysfunctionalism – to conclude that chess should be considered a sport.

PL

W artykule podejmowany jest problem operacjonalizacji definicji sportu, formułowanych na gruncie tak zwanego podejścia kontekstualnego i ustrukturyzowanego kontekstualizmu (typologia P. Nosala). Problematyczna jest bowiem kwestia, jak badać (kluczowe w tych definicjach) społeczne definiowanie danej praktyki jako sportowej. Zaproponowane autorskie rozwiązanie – nazywane dysfunkcjonalizmem metodologicznym – zakłada, że obserwowane w przypadku sportu negatywne zjawiska (dysfunkcje) mogą być traktowane jako wskaźniki określonego stanu świadomości społecznej. W analizie uwzględnia się pięć dysfunkcji, przyjmując Mertonowskie rozumienie tego terminu (z uszczegółowieniami Z. Bizonia i M. Sokołowskiej). Są to: doping, korupcja, polityzacja, komercjalizacja i mediatyzacja. Zaproponowane podejście jest następnie, w drugiej części artykułu, testowane w praktyce na przykładzie szachów. Wykorzystuje się tu definicję sportu zaproponowaną przez R. Giulianottiego. Zebrany materiał pokazuje, że w przypadku szachów można zaobserwować wiele z negatywnych zjawisk, które są „ciemnymi stronami” sportu w ogóle. Biorąc pod uwagę spełnienie wszystkich kryteriów definicyjnych Giulianottiego i potwierdzenie występowania typowo sportowych dysfunkcji, można – na gruncie dysfunkcjonalizmu metodologicznego – przyjąć, że obecnie szachy należy uznawać za sport.

10

Tools of the game. Qualitative digital methodologies for the e-sports research

94%

Zaród M.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2021

|

vol. 17

|

issue 1

26-40

PL

Artykuł adaptuje metodologie z wybranych obszarów jakościowej socjologii cyfrowej na potrzeby problemów badawczych specyficznych dla socjologii e-sportu. Proponowane koncepcje są oparte na krytycznym przeglądzie istniejących teorii oraz przypadkach z własnej etnografii e-sportu hakerskiego. Zaplecze teoretyczne stanowią różne koncepcje socjologii cyfrowej: etnografii wirtualnej, netnografii i etnografii cyfrowej. Przegląd uzupełniają perspektywy ze studiów nad nauką oraz badań mediów i komunikacji. Z koncepcji wirtualnej etnografii zaczerpnięto perspektywę poznawczą, przy jednoczesnym wyborze innych podejść do wirtualności, roli miejsca i teorii infrastruktury. Z koncepcji netnografii czerpie wskazania co do gatunków netnografii, przy zaproponowaniu bardziej praktycznych podejść do autoetnografii. Z etnografii cyfrowej artykuł bierze ramy badawcze i pokazuje konteksty ich użycia w przypadkach e-sportu. Ostatnia część artykułu koncentruje się na poradach praktycznych, zaczerpniętych z analizy innych koncepcji i praktyki własnej.

EN

This article adopts methodology from digital qualitative studies in order to discuss issues specific to e-sport research in the sociology of sport. The applied concepts are built on a critical discussion of the existing theories and cases from the author’s fieldwork on e-sports among hackers. The employed theories and methods are taken from virtual ethnography, netnography, and digital ethnography. These approaches are discussed critically, especially regarding their relations with Science and Technology Studies and Communication and Media Studies. The paper advocates acknowledging the cognitive approach from virtual ethnography, while dropping the approach to virtuality in favor of other theories of spatiality, with the theory of infrastructure as the backbone. It discusses the usability of Kozinets’ netnographical genres and their potential differences, but proposes a more practical solution to autonetnography. Finally, it shows how different frameworks in digital ethnography can be used in the context of e-sport research. The last part of the article is devoted to some practical advice based on discussions and practice.

11

O potencjale i kierunkach rozwoju socjologii sportu

84%

Kołodziej A.

Opuscula Sociologica

|

2015

|

issue 2(12)

5-18

PL

Socjologia sportu jest jedną z tych subdyscyplin socjologicznych, które – mogąc poszczycić się pewną tradycją badawczą – mają nadal spory potencjał rozwojowy. Autor tekstu stara się określić, jakie są obecnie główne zakresy problemowe tej subdyscypliny socjologicznej oraz jakie czynniki warunkują jej dzisiejszy rozwój. W tekście omówiono w tym celu proces umasowienia sportu oraz zmiany w obrębie teorii socjologicznej.

EN

The sociology of sport is one of those subdisciplines of sociology, which could boast of a tradition of research and still has good prospects for development. The author of the text is trying to specify the current main areas of this subdiscipline of sociology and indicate what factors determine its present development. To meet this purpose in the text, the process of growing interest in the sport and changes within the sociological theory are elaborated on.

12

„Święta wojna” klasy średniej. „Industrialna kultura” kibicowania klubom piłki ręcznej wobec wolnorynkowej nostalgii

84%

Grodecki M.

Studia Socjologiczne

|

2016

|

issue 4(223)

305-331

PL

Artykuł analizuje zjawisko kibicowania piłce ręcznej w Polsce. Główna hipoteza zakłada, że aktywne kibicowanie na meczach piłki ręcznej, będące dyfuzją norm ze stadionów piłkarskich, jest odpowiedzią na wolnorynkowe napięcia doświadczane przez stanowiącą fundament tego systemu klasę średnią. Napięcia te mogą być widoczne w postawie nostalgicznej. W celu weryﬁkacji hipotezy przeprowadzono badanie własne, oparte na triangulacji metod. Wykorzystano ilościową technikę CAWI, uzupełnioną o wnioski z części jakościowej w postaci obserwacji uczestniczącej. Wyniki badania potwierdzają hipotezę częściowo. Przedstawiciele klasy średniej stanowią większość badanych respondentów, a kibicowanie na meczach piłki ręcznej reguluje emocjonalne napięcia życia codziennego. Widoczne są także wysokie wartości wskaźników postawy nostalgicznej wśród badanych fanów, a najczęstszym rodzajem nostalgii jest nostalgia za wspólnotą. Nie stwierdzono jednak bezpośredniego związku nostalgii z motywacjami do uczęszczania na mecze piłki ręcznej.

EN

The paper aims to explore the social phenomena of Polish handball fandom. The main hypothesis was that handball fandom provides middle-class supporters an opportunity to release the tensions of daily life, which can take the form of nostalgia. In order to verify this hypothesis an on-line survey was devised and conducted among a sample of 608 active handball fans in Poland. The survey was supplemented by observations at several matches. The ﬁndings conﬁrm that (a) handball fans are dominated by members of the middle class; (b) participating in active support during handball games helps them to cope with a variety of tensions and the challenges of working life and c) handball fans are experiencing nostalgia, especially nostalgia for ‘being part of a community’. However there is no direct link between nostalgia and motivations for attending handball matches.

13

Strzelectwo sportowe w Zachodniopomorskiem – socjo-demograficzna charakterystyka i profil aktywności strzelca sportowego

84%

Kołodziej A., Kołodziej-Durnaś A.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2020

|

issue 3

99-116

PL

W artykule przedstawiono dane empiryczne z badań nad strzelcami sportowymi województwa zachodniopomorskiego. Autorzy przybliżają samą dyscyplinę sportową oraz środowisko strzelców na Pomorzu Zachodnim, m.in. procedury nabywania uprawnień sportowych, działalność klubów i organizacji je zrzeszających. Prezentowane w artykule wyniki dotyczą m.in. socjodemograficznej charakterystyki strzelca sportowego, uprawianych konkurencji, wydatków ponoszonych na sport, motywację do jego uprawiania. Autorzy rozpatrują aktywność strzelców sportowych w kontekście wielokrotnie diagnozowanej niezadowalającej kondycji społeczeństwa obywatelskiego oraz powracającej w sferze publicznej dyskusji o dostępie do broni.

EN

This article discusses the empirical data obtained from the study on the sport shooters in the Zachodniopomorskie Voivodship. The authors describe this sports discipline and the community of shooters in West Pomerania, including the procedures of acquiring sports qualifications, and the activity of the sports clubs and their associations. The discussed results include the socio-demographic characteristics of a sport shooter, the sports events, the expenditures incurred for sports, and motivation to go in for sports. The authors consider the activity of the sport shooters in the context of repeatedly diagnosed unsatisfactory condition of the civic society, and the discussion, recurring in the public sphere, on the access to firearms.

14

Społeczne ujęcie sportu. (Trudne) definiowanie zjawiska i jego dyskurs

84%

Nosal P.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2015

|

vol. 11

|

issue 2

16-38

PL

Jednym z kluczowych aspektów społecznego fenomenu sportu pozostaje paradygmatyczność dyskursu z nim związanego. Kategorie w nim używane stosuje się bowiem często do opisu również innych sfer życia społecznego. Sport dostarcza reguł rywalizacji, proponuje określone sposoby poznawczego porządkowania świata (rankingi, rekordy, pomiary), podkreśla centralność ciała w rzeczywistości społecznej czy kładzie nacisk na społeczną potrzebę transgresji. Pomimo takiego dyskursywnego usytuowania pozostaje on zjawiskiem trudnym do zdefiniowania przez nauki społeczne. Celem niniejszego tekstu jest więc próba wypracowania definicji sportu, która uwzględniałaby specyfikę fenomenu i zarazem dostarczałaby narzędzi do teoretycznej i empirycznej refleksji nad sportem. Składa się on ze wstępu i trzech części merytorycznych. W części pierwszej zarysowana została społeczna specyfika sportu, która wiąże się z procesem jego definiowania. Następnie – w drugiej części – przedstawiono dwa skrajne podejścia do wytyczania ram zjawiska: atrybucyjne i kontekstualne. W ostatnim fragmencie zaprezentowane zaś zostało ujęcie, które można określić mianem ustrukturyzowanego kontekstualizmu, czyli definiowania sportu jako zespołu praktyk społecznych, które zbiorowości określają mianem sportu, ale które również mają pewną utrwaloną i uniwersalną strukturę, rozumianą w danej zbiorowości jako grupa fundamentalnych cech wspólnych i koniecznych, by analizowaną praktykę określać mianem sportu.

EN

The main aspect of social popularity of sport is its specific discourse. Sport terms are used to describe many phenomena from other social fields. It is easy to find many examples—“showing red card,” “penalty,” “faster—higher—stronger,” “fair play.” Sport delivers the rules of rivalry, offers particular ways for cognitive structuring of the world (rankings, records, measurements), emphasizes the role of corporality, and underlines the need for transgression. Nevertheless, notwithstanding its discursive embedment, it remains a phenomenon difficult to define within the context of social sciences. This text represents an attempt to elaborate this kind of perspective. The definition at hand is supposed to consider the internal diversity of sport. On the other hand, it should provide the researchers with empirical research tools. The paper consists of introduction and three parts. Firstly, the social specificity of sport is described. Secondly, two different ways of defining sport are introduced—attributive and contextual. Finally, the third way of defining sport is suggested—structured contextualism.

15

Strategie przetrwania klubów sportowych po 1989 roku. Propozycja modelu analitycznego

84%

Burdyka K., Mańkowski D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2023

|

issue 84

35-57

EN

The aim of this article is to present a proposal for an analytical model of sports clubs, the foundation of which is a description of the strategy for overcoming problems and stabilizing the organization’s activities. The authors take their own research projects as a basis for consideration, during which they looked at the activities of clubs experiencing crises of various origins in the years 1989–2014. The considerations made are not focused on the location of the above-mentioned entities on the scale of effectiveness and professionalism, referring either to purely sporting or economic effects of their functioning, but on the description and role of social actors in sports organizations, the choice of strategy or lack of it. The main problems faced by sports clubs in crises of various nature were also indicated.

PL

Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie propozycji modelu analitycznego klubów sportowych, którego fundament stanowi opis strategii przezwyciężania problemów i stabilizowania działalności organizacji. Za bazę do rozważań autorzy przyjmują własne przedsięwzięcia badawcze, w czasie których przyglądali się działaniom klubów doświadczających kryzysów o różnorakiej proweniencji w latach 1989–2014. Rozważania nie są ukierunkowane na umiejscowienie ww. podmiotów na skali efektywności i profesjonalizmu, odnoszących się bądź do czysto sportowych, bądź też ekonomicznych efektów ich funkcjonowania, lecz na opisie i roli działań aktorów społecznych w organizacjach sportowych, wyboru strategii lub jej braku. Wskazano również główne problemy, z którymi mierzą się kluby sportowe w kryzysach o różnorakim charakterze.

16

Oflag II C Woldenberg – analiza socjologiczna enklawy wojennej

67%

Matuchniak-Krasuska A.

Opuscula Sociologica

|

2014

|

issue 1(7)

25-40

PL

Przedmiotem analizy jest obóz dla oficerów Oflag II C Woldenberg, jako enklawa i eksklawa wojenna z lat 1939–1945. Woldenberg to obecnie Dobiegniew w województwie lubuskim. Obozy jenieckie tworzone przez niemieckich nadzorców z Wehrmachtu to przykłady eksklaw, nastawionych na izolację w złych warunkach tysięcy żołnierzy i oficerów oraz wykluczenie ich z normalnego życia. Organizacja życia jeńców wewnątrz świata podwładnych, zwłaszcza działalność kulturalna, edukacyjna, sportowa to przykłady tworzenia enklaw umożliwiających przetrwanie. W artykule skoncentrowano się na studium przypadku Oflagu II C Woldenberg (w tym zwłaszcza enklawie sportowej). Problematykę obozową przedstawiono przy użyciu pojęć eksklaw i enklaw, prowadząc do skonstruowania typologii: enklaw/eksklaw przestrzennych, funkcjonalnych, statusowych, repertuarowych oraz wielorakich enklaw/eksklaw sportowych (związanych z dyscyplinami sportowymi, klubami, rolami zawodników, amatorów, kibiców, instruktorów, władz obozowych, wydarzeniami sportowymi i zajęciami w-f). Artykuł stanowi studium z pogranicza historii i socjologii (socjologii kultury i socjologii sportu), zmierzające do wykazania przydatności pojęć enklaw i eksklaw do analizy świata społecznego oflagu – obozu; a także przykład pewnej „gry socjologicznej”.

EN

The subject of the analysis is the camp for officers Oflag II C Woldenberg as an enclave and war enclave in the years 1939-1945. The current name of Woldenberg is Dobiegniew in the Lubuskie province (woivodeship). Prisoners of war camps founded by the German Wermacht wardens were an example of enclaves the aim of which was to isolate thousands of soldiers and officers in very bad conditions and exclude them from normal life. The organization of life of the prisoners of war within the world of subordinates, primarily their cultural, educational and sports activities, were examples of enclaves which made it possible for them to survive. The article focuses on the case study of Oflag II C Woldenberg, particularly on its sports enclave. The question of the camp has been presented by employing the concepts of exclaves and enclaves leading to constructing the following typology: enclaves/exclaves – spatial, functional, based on status or repertoire and other multiple sports enclaves/exclaves relevant to sports disciplines, clubs, roles of contestants, amateurs, instructors, coaches, fans, camp authorities, sports events and physical exercises. The study is on the borderline between a historical and a sociological approach (sociology of culture and sociology of sport) attempting to show the usefulness of the concepts of enclaves and exclaves in the analysis of the Oflag- camp social world. It is also an example of a ‘sociological game’.

17

Wokół pytań o polską socjologię sportu

67%

Stempień J. R.

Studia Socjologiczne

|

2018

|

issue 1(228)

171-193

PL

Artykuł podejmuje problem konstytucji, kondycji i dorobku polskiej socjologii sportu. Wskazane są istotne kontrowersje dotyczące samego przedmiotu i nazwy subdyscypliny (socjologia sportu versus socjologia kultury fizycznej). Omówiono, identyfikowane w literaturze przedmiotu, problemy polskiej socjologii sportu (między inny- mi wąskie spektrum poruszanych zagadnień, niedobór oryginalnych prac badawczych, niska naukowa jakość studiów). Celem artykułu jest empiryczna weryfikacja katalogu tych problemów. Podstawę analizy stanowi wykonana własna kwerenda polskiego czasopiśmiennictwa socjologicznego z lat 2001–2015. Objęła ona wszystkie numery (łącznie 280 woluminów), ze wskazanego wyżej okresu, następujących pięciu polskich periodyków socjologicznych: „Studia Socjologiczne”, „Przegląd Socjologiczny”, „Polish Sociological Review”, „Kultura i Społeczeństwo” oraz „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”. Na podstawie zebranego materiału zidentyfikowano 29 prac przynależnych do subdyscypliny, potwierdzono faktyczną monokulturę tematyczną polskiej socjologii sportu (głównie świat futbolu i patologiczne zachowania kibiców piłkarskich) z wyraźną nadreprezentacją prac teoretycznych i przeglądowych. Artykuł kończą wnioski, wskazujące zaniedbywane obszary i formy debaty socjologicznej, w odniesieniu do sfery kultury fizycznej (zwłaszcza brak recenzji książek z obszaru socjologii sportu).

EN

The article analyzes the condition and achievements of the sociology of sport in Poland. It discusses some vital controversies related to the subject and the name of the sub-discipline (sociology of sport versus sociology of physical culture). The article also scrutinizes the list of the weaknesses of the sociology of sport in Poland (among them: narrow spectrum of issues, lack of original studies and poor quality of studies), that the literature had hitherto provided. The aim of the article is to carry out an empirical veriﬁcation of the catalogue of these problems. The veriﬁcation is conducted by means of the analysis of ﬁve Polish sociological journals (Studia Socjologiczne, Przegląd Socjologiczny, Polish Sociological Review, Kultura i Społeczeństwo and Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny) from the period of 2001-2015, covering a total number of 280 volumes. Twenty-nine papers belonging to the subdiscipline are identiﬁed. The ﬁndings conﬁrm that the study themes undertaken by the sociology of sport in Poland are not diverse (mainly: football and hooligan groups’ activities) and that theoretical studies are visibly overrepresented. In the conclusions, the neglected ﬁelds and forms of sociological debate on the sphere of physical culture are listed (particularly, the lack of book reviews).

18

A sociological analysis of martial arts in Spain. A focus on the recent evolution, characteristics and social profile of judo, karate and taekwondo practitioners

67%

Llopis-Goig R.

Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology

|

2015

|

vol. 15

|

issue 1

23-30

EN

This article presents a sociological approach to the study of martial arts in Spanish society. With few exceptions, martial arts have not received much attention from Spanish social scientists. After carrying out a historical contextualization of the emergence and evolution of martial arts, specifically judo, karate and taekwondo, the study offers a sociological analysis of the practice of these martial arts based on data from various annual statistical directories and surveys on sport participation. These sources make it possible, on the one hand, to examine the evolution of the number of clubs and federative licenses included in the category of martial arts and, on the other, to provide a more in-depth view of the characteristics and socio-demographic profile of their practitioners.

PL

W artykule przedstawiono socjologiczne podejście do studiowania sztuk walki w społeczeństwie hiszpańskim. Z kilkoma wyjątkami, sztuki walki nie zwróciły na siebie większej uwagi hiszpańskich badaczy społecznych. Po przeprowadzeniu historycznej kontekstualizacji powstawania i rozwoju sztuk walki, w szczególności judo, karate i taekwondo, niniejsze studium socjologiczne oferuje analizę praktyki tych sztuk walki, na podstawie danych z różnych rocznych katalogów statystycznych i badań dotyczących partycypacji w sportach. Źródła te umożliwiają, z jednej strony, zbadanie rozwoju liczby klubów i federacyjnych licencji zawartych w kategorii sztuk walki oraz, z drugiej strony, zapewniają lepszy wgląd w pogłębioną charakterystykę i społeczno-demograficzny profil ćwiczących. W okresie między rokiem 1987 a 1995 nastąpił największy wzrost liczby ćwiczących judo, karate i taekwondo. W 1990 roku wydano w Hiszpanii 290 595 pozwoleń, co stanowiło 12,5% ogólnej liczby licencji sportowych istniejących w tym czasie w kraju. Obecnie ponad dwieście tysięcy osób (202 161) ćwiczy w stowarzyszeniach. Judo jest najbardziej powszechnie praktykowane z trzech wymienionych sportów (106 466 stowarzyszonych licencji), następnie karate (61 395) i taekwondo (34 300). Co więcej, 79% z tych licencji należy do mężczyzn, a 21% do kobiet. Taekwondo jest sztuką walki z największym odsetkiem kobiet (39,1%), w porównaniu do 29,2% w przypadku karate i 19,8% judo. Jeśli chodzi o ogólną praktykę (innymi słowy, co jest zawarte w badaniach dotyczących udziału w sporcie całej populacji, w ramach federacji lub nie), 0,8% populacji między 15 a 65 lat praktykowało sztuki walki w 1975 roku. Ta ilość wzrosła osiągając 2,1% w roku 1990. Od tego czasu nastąpił stopniowy spadek aż do 0,9% w 2014 roku. W artykule podkreślono również, że sztuki walki są praktykowane coraz częściej w klubach lub stowarzyszeniach z wykorzystaniem urządzeń klubów lub prywatnych siłowni. Ponadto dowiedziono również, że praktykujący sztuki walki dużo częściej uczestniczą w lokalnych, wojewódzkich i krajowych ligach i zawodach niż ludzie, którzy praktykują inne sporty. Rezultaty badań wykazały, że sztuki walki są praktykowane częściej przez młodszych mężczyzn o wysokim statusie społeczno-ekonomicznym.

19

Kontrola i technologia – kontrola technologii. Przypadek świata sportu

67%

Nosal P.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2015

|

vol. 18

|

issue 3(71)

113-135

EN

The paper concerns the relations between social control and technology. This phenomenon is illustrated by examples from a sport field. The sport remains a great indicator of social and technological changes, so it serves as an useful research context. The text analyses the three occurrences from nowadays sport world: legless athlete Oscar Pistorius and his artificial limbs; “shark skin” swimsuits; Frank Lampard’s disallowed goal in World Cup 2010. The cases lead to the two main questions. The first one is as follows: who (should) control technology in sport? The second one – how the technology should be controlled? The basis of this paper is an empirical research. The survey was conducted in sport environment. It uses the case study method. Within the method three minor technics were used: desk research, discourse analysis and expert’s IDI.

PL

Tekst dotyczy relacji między kontrolą społeczną a technologią. Związek ten analizowany jest na przykładzie jednego wybranego obszaru życia społecznego – sportu. Pole to stanowi bowiem miejsce niezwykle wyraźnie ukazujące dynamikę jego przemian. Na podstawie wybranych przykładów Autor poszukuje odpowiedzi na dwa główne pytania badawcze: kto dziś kontroluje technologię w świecie sportu i jak się ją kontroluje. Artykuł opiera się na badaniach empirycznych zrealizowanych w środowisku sportowym. Wykorzystuje on metodę case study. W jej ramach zastosowane zostały trzy techniki – desk research, analiza dyskursu medialnego oraz eksperckie wywiady jakościowe.

20

Nie-ludzkie sojusze, wiedza milcząca i „czucie wody”. Wytwarzanie olimpijczyka w perspektywie teorii aktora-sieci

67%

Janas K.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 3

143-164

EN

The article attempts to apply actor-network theory to the field of sport. As a former competitive swimmer and currently a head coach of one of the best Polish swimmers, I show that sport is constructed not only by social, economic, or cultural conditions, but also in interactions and negotiations with various actors. I describe how, by tinkering with his environment, establishing associations with human and non-human training partners, and by referring to tacit knowledge the athlete achieves his goals such as participation in the Olympic Games. The paper shows that following the athlete and his material context through the training process provides new insights into competitive sport: how it is conceived, practiced, and socio-technically manufactured. By taking a closer look at the swimmer's preparation, I thereby attempt to problematize the idea of what athletes and their coaches actually do during trainings.

PL

Artykuł stanowi próbę wykorzystania teorii aktora-sieci w obszarze sportu. Na podstawie własnych doświadczeń pływaka wyczynowego i trenera jednego z najlepszych polskich pływaków pokazuję jak sport konstruowany jest w interakcjach i bezustannych negocjacjach z różnymi aktorami, a nie wyłącznie przez warunki społeczne, ekonomiczne i kulturowe. Opisuję też jak – poprzez manipulowanie i stabilizowanie swojego otoczenia, relacji z ludzkimi i nie-ludzkimi partnerami treningowymi oraz odwoływanie się do wiedzy milczącej – sportowiec realizuje swoje cele takie, jak udział w igrzyskach olimpijskich. Tekst wskazuje, że podążanie w procesie treningowym za zawodnikiem i jego materialnym środowiskiem daje nowy wgląd w sport wyczynowy: w jego pojmowanie, praktykowanie i socjotechniczne wytwarzanie. Przyglądając się z bliska przygotowaniom wyczynowca próbuję tym samym sproblematyzować wyobrażenie tego, co zawodnicy z trenerami faktycznie robią na treningach.

Refine search results

Social Determinants of Attitudes towards Health in Martial Arts: comparison between combat sports and combat systems and martial arts practitioners

Nowi aktywiści. Polski ruch „socios” jako nowa forma relacji kibiców z klubem

Trzy pytania o polską socjologię sportu

The medical sociology and the sport sociology in Poland – the dissimilar twins

The sociological paradox of chess: the transclass distinction of the game of kings

Sport in the time of transformation in Poland. Gdańsk case study

The footballisation of the polish sociology of sport

Doping in e-sports. An empirical exploration and search for sociological interpretations

Dysfunkcjonalizm metodologiczny – nowa propozycja analityczna w socjologii sportu i jej zastosowanie na przykładzie szachów

Tools of the game. Qualitative digital methodologies for the e-sports research

O potencjale i kierunkach rozwoju socjologii sportu

„Święta wojna” klasy średniej. „Industrialna kultura” kibicowania klubom piłki ręcznej wobec wolnorynkowej nostalgii

Strzelectwo sportowe w Zachodniopomorskiem – socjo-demograficzna charakterystyka i profil aktywności strzelca sportowego

Społeczne ujęcie sportu. (Trudne) definiowanie zjawiska i jego dyskurs

Strategie przetrwania klubów sportowych po 1989 roku. Propozycja modelu analitycznego

Oflag II C Woldenberg – analiza socjologiczna enklawy wojennej

Wokół pytań o polską socjologię sportu

A sociological analysis of martial arts in Spain. A focus on the recent evolution, characteristics and social profile of judo, karate and taekwondo practitioners

Kontrola i technologia – kontrola technologii. Przypadek świata sportu

Nie-ludzkie sojusze, wiedza milcząca i „czucie wody”. Wytwarzanie olimpijczyka w perspektywie teorii aktora-sieci