Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  sonorism
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Musicology Today
|
2015
|
vol. 12
|
issue 1
31-44
EN
Witold Szalonek (1927-2001) did not limit himself in his artistic activity to composing instrumental, vocal and vocal-instrumental works. He was also very active as a pedagogue, music promotor and musicologist-theorist. His writings reflect the tendency (popular among composers in the 2nd half of the 20th century) to comment on the aesthetic phenomena of historical and contemporary music culture, with particular emphasis on his own works. His views on art and selfcommentaries are contained in published and unpublished articles and manifestos. With regard to character and function, the writings that he left behind can be divided into four categories. Among the nearly thirty texts, printed mostly in Poland, we can thus distinguish: 1) essays on general musical subjects, commenting on elements of the European musical heritage important for this composer and on inspirations from non-European cultures; 2) artistic manifestos, in which sonoristic concepts play a major role; 3) self-analyses and self-commentaries on selected works, which are of major value to performers interpreting his pioneering scores; 4) critical texts on current subjects and events, coming from the first years of Witold Szalonek’s artistic work, when he was active as a music critic.
EN
The article presents a portrait of Marian Borkowski (b. 1934), a composer, pianist, musicologist and composition pedagogue. The state of research on his work and education has been presented in six chapters, beginning with the years of his study in the family town, Pabianice, until his return from complementary studies in Paris. The article depicts various pedagogical activities of Marian Borkowski, with a particular emphasis on the teaching of composition. The presented reflection concentrates on Borkowski’s work as a composer and it points out particular periods of his activity, the features of style and the compositional technique.
PL
Artykuł opisuje sylwetkę Mariana Borkowskiego (ur. 1934) – kompozytora, pianisty, muzykologa i pedagoga kompozycji. W sześciu rozdziałach przedstawiono stan badań nad jego twórczością, wykształcenie, począwszy od nauki w rodzinnych Pabianicach, aż do powrotu ze studiów uzupełniających w Paryżu. Omówiono różne formy działalności pedagogicznej Borkowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem pedagogiki kompozycji. Podstawę rozważań tworzy refleksja o twórczości kompozytorskiej ze wskazaniem na periodyzację tej twórczości, cechy stylu i technikę kompozytorską.
PL
Fortepian przez kilka wieków uznawany był za najbardziej uniwersalny instrument. W drugiej połowie XX wieku jego rola uległa transformacji. Z instrumentu melodyczno-wirtuozowskiego został zredukowany do pozycji jednego z wielu generatorów brzmień, a także poddawany różnorodnym eksperymentom. Nastąpił proces eksploatacji jego dynamicznych, artykulacyjnych i kolorystycznych możliwości. W twórczości XX-wiecznych kompozytorów związanych z Górnym Śląskiem muzyka fortepianowa stanowiła znaczący, choć nie pierwszoplanowy nurt. Na przestrzeni lat powstawało wiele zróżnicowanych stylistycznie dzieł, zarówno solowych, kameralnych, jak i z fortepianem w funkcji dopełniającej rozbudowaną tkankę orkiestrową. Szczególnie interesujące utwory powstawały w latach 60. i 70., a więc w czasie intensywnej asymilacji awangardowych prądów muzyki europejskiej. Wiele z tych utworów prezentowanych było na koncertach z cyklu „Śląska Trybuna Kompozytorów” — forum organizowanym w Katowicach od 1973 roku. W niniejszym artykule przedstawione zostały kompozycje: Mutanza per pianoforte (1968) Witolda Szalonka, Capriccio-Fantasia nr 2 na dwa fortepiany (1975) Jana Wincentego Hawela, Musica per Ensemble MW2 na flet, wiolonczelę i jeden lub dwa fortepiany (1970) Edwarda Bogusławskiego, Inspiracje na głos żeński, perkusję, fortepian i dwie taśmy magnetofonowe (1972) Ernesta Małka, Mała sonata na fortepian (1975) Bolesława Woytowicza oraz Tema con variazioni na fortepian (1965) Władysławy Markiewiczówny. Kompozycje te ukazują różnorodne postawy twórcze wobec możliwości fortepianu. Są to utwory reprezentujące nurt neoklasyczny, jak i dzieła wykorzystujące preparację instrumentu, efekty sonorystyczne, a także aleatoryczną koncepcję montażu oraz elementy grafiki muzycznej.
EN
For several centuries the piano was considered to be the most universal instrument. In the second half of the 20th century its role changed. The melodic and virtuosic instrument has been reduced to one of many sound generators and subjected to a variety of experiments. In this process its dynamic, articulating and coloring capabilities have been exploited. In the works of the twentieth century composers associated with Upper Silesia, piano music was significant but never a mainstream. Over the years, many stylistically varied works have been created, not only solo or chamber music, but also with piano complementing the extensive orchestral part. Particularly interesting pieces were composed in the 1960s and 1970s, during the intensive assimilation of the avant-garde trends of European music. Many of these works were presented during the concerts of the cycle “Silesian Composers’ Tribune” — organized in Katowice since 1973. This article presents works composed by Witold Szalonek (Mutanza per pianoforte — 1968), Jan Wincenty Hawel (Capriccio-Fantasia no 2 for two pianos — 1975), Edward Bogusławski (Musica per Ensemble MW2 for flute, cello and one or two pianos — 1970), Ernest Małek (Inspirations for female voice, drums, piano and two tapes — 1972), Bolesław Woytowicz (Little Sonata for piano — 1975) and Władysława Markiewiczówna (Tema con variazioni for piano — 1965), showing a variety of creative attitudes towards the piano. These pieces represent both neoclassical currents and works utilizing prepared instruments, sonoristic effects, as well as aleatory assembly concept and elements of graphic music scores.
EN
Andrzej Nikodemowicz whose literary output concentrates mainly around religious works also displayed an interest in avant-garde musical achievements. This can hardly be called a permanent tendency since his fascinations with the „new music” are of a short-lived nature, constituting exclusively an element of satisfying the composer’s curiosity about the dodecaphonic technique and sonoristics. A representative example of these endeavours is the Composizione sonoristica cycle consisting of four pieces for violin, piano and cello and—combining these instruments—Sonorita quasi sonata… The latter, being the topic of the paper—is dominated by sound effects devised by the composer which are accompanied by motifs based on a 12-note scale, numerous clusters and variation processes drawing on neo-classical features. Thanks to this, Nikodemowicz, while making a stylistic synthesis of various epochs, preserves the continuity of his own aesthetics.
PL
W czasach, kiedy Andrzej Nikodemowicz był studentem Państwowego Konserwatorium im. M. Łysenki we Lwowie (1944-1954) w klasie kompozycji A. Sołtysa i fortepianu T. Majerskiego, życie kulturalne ZSRR było przesiąknięte politycznym nadzorem, nad którym czuwał Andriej Żdanow. Wszelkie próby sięgnięcia po inny niż wskazywał aparat partyjny język muzyczny uznawany był za antysocjalistyczny i tępiony z najwyższą surowością. Wyraźna odwilż nastąpiła po śmierci Józefa Stalina w 1953 r. Jednym z jej przejawów był Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” (od 1956 r.), na którego pierwszą edycję Nikodemowicz przyjechał z rodzinnego Lwowa. Impreza okazała się dla niego ważnym miejscem zaspokojenia ciekawości i czerpania inspiracji dla utworów idących w kierunku nowych rozwiązań. Rezultatem tych doświadczeń, skupionych wokół zjawisk brzmieniowych stał się cykl Composizione sonoristica, składający się z 4. utworów przeznaczonych na skrzypce (Sonorita per violino solo, 1966), fortepian (Sonorita per piano forte, 1966), wiolonczelę (Sonorita per violoncello solo, 1970) oraz – łączącą te 3 instrumenty – Sonoritę quasi una sonata per violino, violoncello e pianoforte powstałą w 1971 r. Kompozytor stosuje w nich szereg oznaczeń sonorystycznych wymyślonych przez siebie i tożsamych z walorami brzmieniowymi poszczególnych instrumentów. Ostatni utwór, będący przedmiotem niniejszego artykułu, wykazuje cechy neoklasyczne, szczególnie w odniesieniu do formy sonatowej, której quasi-strukturę można było w nim odnaleźć. W przestrzeni dźwiękowej twórca nawiązuje do poprzednich utworów cyklu zarówno w odniesieniu do faktury, schematów dźwiękowych (dodekafonia), jak i symboliki sonorystycznej, którą potęgują szybko zmieniająca się dynamika w skrajnych rejestrach, często wykorzystywane glissanda w zróżnicowanej konfiguracji i przenośniki oktawowe, sięgające odległych interwałów. Dzięki temu Sonorita quasi una sonata, będąc finałowym utworem cyklu staje się studium myśli i dążeń kompozytora w zakresie wykorzystania nowych technik kompozytorskich, szczególnie w zakresie brzmienia.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.