Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: sowing

Sort By:

Limit search:

Semantyka ziarna w inicjalnych rytach siewnych

100%

Niewiadomski D.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1991

vol. 4

83–103

Określenie sensu rytów siewnych jest możliwe wtedy, gdy zwróci się uwagę na kulturowe znaczenie żniw i dożynek. Żniwa rozgrywały się w czasie szczególnie symbolicznym, będącym punktem szczytowym dorocznego cyklu gospodarczego i biegnącego równolegle wobec niego cyklu zachowań kulturowych. Dopełnieniem symbolicznych zabiegów żniwnych są dożynki. Autor przedstawia zachowania kulturowe, w których sakralna moc ziarna widoczna jest w czasie świąt katolickich, zwłaszcza święta Matki Boskiej Zielnej. Poza rytami siewnymi ziarno występuje jeszcze w licznych sytuacjach kulturowych, gdzie wykazuje się wieloraką symboliką. Za najciekawsze autor uważa znaczenia niesione przez ziarno w cyklu zwyczajów rodzinnych (chrzestnych i pogrzebowych), dorocznych (ryty odbywane w okresie Bożego Narodzenia) oraz przy okazjonalnych praktykach gospodarczych i zabiegach leczniczych. Przytoczony materiał kulturowy pokazuje, że w rytach siewnych wspólną płaszczyznę tematyczną ziarna stwarzają jego odniesienia przyszłościowe. Ku nim prowadzą sensy nasion, ujawniające się w konkretnych działaniach ludowych. Poszczególne funkcje ziarna: odrodzeńcza, ochronna, adopcyjna, wróżebna, inicjalna, wywoływania płodności, jednoczą się w znaczeniowym planie nowego życia, zarówno doczesnego, jak wiecznego, ludzkiego i roślinnego.

It is possible to determine the meaning of sowing rituals when one pays attention to the cultural meaning of harvest and the harvest festival of dożynki. Harvest has always took place in an especially symbolic period, which marks the most important point in the annual agricultural cycle, and the cycle of cultural behaviour that runs parallel to it. The harvest festival of dożynki complements the symbolic harvest activities. The author depicts cultural behaviours in which the sacral power of grain is visible during Catholic holidays, especially during the Feast of the Assumption [Matki Boskiej Zielnej]. Apart from sowing rituals, grain appears in multiple cultural contexts in which it takes on various symbolic meanings. The author thinks that the meanings of grain within the cycle of family customs (such as baptism and burial), annual rituals (the rituals that take place in the period of Christmas), or during occasional agricultural practices and medicinal practices are the most interesting. The cultural material presented in the article shows that in the case of sowing rituals the common thematic plane of grain creates its future references. The meanings of grain that are displayed in concrete folk activities lead to these future references. Particular functions of grain, i.e. the renewing function, the protective function, the adoptive function, the foreseeing function, and the initial function, the function of initiating fertility, are united in the meaning plane of a new – earthly as well as eternal – life, be it human or plant life.

Zasiewy Teresy Murak jako Medium Kształtowania Tożsamości w Miejskiej Przestrzeni Publicznej

80%

Sobocińska M.

Sztuka i Dokumentacja

2020

issue 23

199-212

The article discusses Teresa Murak's performative actions Procesja/ Procession (1974) and Zasiewy/ Sowings in telephone booths (1990-1991), in which the artist uses the form of sowing to enter urban public space that is characteristic for her works. The performative gesture, the visuality of which manifests itself in a plant coat, leads to disorder and confrontation, thus concentrating the attention of co-participants on the female subject - the performer. Striving to break the balance allows the participants of the performance to feel that they are participating in an event that goes beyond everyday life. Such properties are also present in the ritual and celebration, to which the artist formally refers in her works. These activities are the opposite of the daily routine and are referred to as liminal events, serving the purpose of transition or change, directed not only to the experience of the performer but also to the outside, thanks to which they gain social dimension. The performance as a medium makes possible to create a sphere of social co-participation, which I call performative space, using Erika Fisher-Lichte's concept of aesthetics of the performative. Elzbieta Matynia referring to the agonistic model of public space by Hannah Arendt, calls these common areas spaces of appearance. The perspective I propose assumes that performance contributes to being a visible and active participant of the common space, and thus to the formation of political identity. Therefore, performances can be treated as a political gesture resulting from an affective need to participate in public life and space. The juxtaposition of works made in different historical periods indicates the narration, consistently built by Murak, around a plant gown - her artistic manifesto. On the other hand, it points to significant changes that took place in the artist’s creative strategy, resulting from the formation of a democratic public domain, as well as the commercialization of the artistic scene and institutions after 1989 in Poland.

Artykuł omawia performatywne działania Teresy Murak Procesję (1974) oraz Zasiewy w budkach telefonicznych (1990 - 1991), w których artystka wykorzystuje charakterystyczną dla swojej twórczości formę zasiewu, aby wkroczyć do miejskiej przestrzeni publicznej. Gest performatywny, którego wizualność przejawia się w roślinnym płaszczu, prowadzi do zaburzenia porządku i konfrontacji, koncentrując w ten sposób uwagę współuczestników przestrzeni na kobiecym podmiocie – performerce. Dążenie do zaburzenia równowagi pozwala uczestnikom performansu poczuć, że biorą udział w wydarzeniu wykraczającym poza codzienność. Takie właściwości posiada również rytuał i celebracja, do których formalnie nawiązuje w swojej twórczości artystka. Czynności te stanowią przeciwieństwo codziennej rutyny i określane są mianem zdarzeń liminalnych, służących przejściu lub zmianie, nakierowanej nie tylko na wykonawcę ale także na zewnątrz, dzięki czemu zyskują wymiar społeczny. Medium performatywne umożliwia wytworzenie sfery społecznego współuczestnictwa, którą korzystając z estetyki performatywności Eriki Fisher-Lichte, określam mianem przestrzeni performatywnej. Natomiast Elżbieta Matynia te obszary wspólne nazywa przestrzeniami widzialności, nawiązując do agonistycznego modelu przestrzeni publicznej Hannah Arendt. Proponowane przeze mnie spojrzenie zakłada, iż performans przyczynia się bycia widzialnym i czynnym uczestnikiem przestrzeni wspólnej, a tym samym kształtowania się tożsamości politycznej. Można zatem potraktować omawiane performansy jako działania o charakterze politycznym wynikające z afektywnej potrzeby uczestnictwa w przestrzeni i życiu publicznym. Zestawienie dzieł wykonanych w różnych okresach pozwala na ukazanie konsekwentnie budowanej przez Murak narracji wokół roślinnej sukni – artystycznego manifestu. Z drugiej strony wskazuje na istotne zmiany, jakie zachodziły w strategii twórczej, wynikające z kształtowania się demokratycznej przestrzeni i sfery publicznej, a także komercjalizacji środowiska artystyczno-instytucjonalnego po 1989 roku.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Sztuka i Dokumentacja

1 2020

1 1991

1 Niewiadomski D.

1 Sobocińska M.

Search results

Semantyka ziarna w inicjalnych rytach siewnych

Zasiewy Teresy Murak jako Medium Kształtowania Tożsamości w Miejskiej Przestrzeni Publicznej