Search results

1

Zaangażowanie w działalność wolontariatu a sprawczość, wspólnotowość oraz etyka

100%

Grabowski A.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2020

|

vol. 586(1)

27-38

PL

Celem prezentowanego badania było sprawdzenie, czy istnieje związek między zaangażowaniem w działalność wolontariatu a poziomem wspólnotowości, sprawczości oraz stopniem poparcia kodów etycznych. Pytania badawcze dotyczyły tego, czy osoby zaangażowane w działalność wolontariatu (w porównaniu z niezaangażowanymi) charakteryzuje, z jednej strony, wyższe natężenie sprawczości i wspólnotowości, z drugiej zaś, wyższy poziom deklarowanego poparcia kodów etycznych (etyki autonomii, dobra powszechnego, godności i kolektywizmu). W poszukiwaniu odpowiedzi przeprowadzono badanie, w którym wzięło udział 37 osób zaangażowanych w działalność wolontariatu hospicyjnego (w tym 19 kobiet) i 34 osoby nie będące wolontariuszami (w tym 18 kobiet). Wyniki badania przemawiają za istnieniem zakładanego związku w przypadku sprawczości i wspólnotowości. Co do kodów etycznych, otrzymane wyniki nie dostarczyły dowodów na istnienie relacji między stopniem ich poparcia a działaniem w wolontariacie. Rezultaty prezentowanego badania skłaniają do wniosku, że bezinteresowne działanie na rzecz bliźniego wiąże się z wysokim poziomem sprawczości i wspólnotowości, a nie z samym tylko wysokim poziomem etycznym. Stąd postulat dla praktyki pedagogicznej, by kształtować i rozwijać u dzieci i młodzieży poczucie sprawczości i wspólnotowości.

2

Rola czasu pracy w kulturze profesjonalnej prawników

88%

Krzyworzeka P.

Management and Business Administration. Central Europe

|

2014

|

vol. 22

|

issue 1

16-35

EN

Cel: Celem artykułu jest przedstawienie problemu czasu pracy w międzynarodowych kancelariach prawnych z punktu widzenia samych prawników. Metodologia: Badania sytuują się w nurcie badań jakościowych. Przeprowadzono dwadzieścia jeden niestrukturyzowanych wywiadów z prawnikami, absolwentami harwardzkiego programu LLM. Wnioski: Prezentowany materiał pokazuje, że prawników pracujących w kancelariach prawnych cechuje głęboki brak poczucia sprawczości w sferze organizacji czasu pracy. Poświęcanie na pracę więcej niż standardowe osiem godzin dziennie jest dla prawników nieodłącznym elementem życia, stało się elementem tożsamości profesjonalnej. Chociaż długie dni pracy oceniane są negatywnie, prawnicy nie dążą do zmiany tej niekorzystnej sytuacji. Oryginalność: Autor prezentuje perspektywę wewnętrzną samej grupy, która jest dotknięta problemem długich dni pracy. Dzięki takiemu podejściu możliwe było zidentyfi kowanie i opisanie nowego elementu badanego zjawiska – braku poczucia sprawczości

3

Poetyka, etyka i globalizacja

88%

Gallagher M.

Forum Poetyki

|

2015

|

issue 1

38-51

EN

Tekst poświęcony twórczości prozatorskiej Piotra Pazińskiego w centrum rozważań umiejscawia performatywną działalność bohaterów, którzy zyskują zdolność wytwarzania przestrzennych sensów, sytuujących się na przecięciu historycznych zaszłości i indywidualnego doświadczenia. Sprawczość postaci zostaje sprzęgnięta z praktykami codzienności w ujęciu Michela de Certeau. Współdziałania bohaterów i przestrzeni rozszerzają kategorię zwrotu performatywnego na sprawczość nie tylko ludzi, lecz także przestrzeni geometrycznej, która – upodmiotowiona – staje się aktywnym uczestnikiem kreowania znaczeń.

PL

Prezentowany artykuł Mary Gallagher to fragment z książki o „pisaniu światowym” (World Writing. Poetics, Ethics and Globalization, ed. Mary Gallagher, University of Toronto Press, Toronto-Buffalo-London, 2008), w której pojawia się diagnoza dotycząca usytuowania poetyki w polu problemowym, tworzonym przez zagadnienia etyczne i polityczne widziane w kontekście procesów globalizacyjnych. W pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku etyka, poetyka oraz a fortiori ich koniugacja z pewnością mogą się wydawać nieodwracalnie zdewaluowane. Oba dyskursy można uważać za nieco nie z tego świata, a ich transcendentny moralizm i estetyzm odpowiednio sprawiają nierozsądne, niemal szalone wrażenie w czasach, kiedy skonfliktowane bliźniacze skrajności relatywizmu i fundamentalizmu prowadzą do utraty cierpliwości i tak już dręczącej polityczny dyskurs. Można jednak postrzegać poetykę i etykę – zarówno zwrot etyczny, jak i lingwistyczny – jako świadków lub sumienie, a nie alibi polityki XXI wieku.

4

Sprawczość i przeszłość w socjologicznych analizach polskiego społeczeństwa

75%

Kolasa-Nowak A.

Studia Socjologiczne

|

2020

|

issue 3(238)

79-105

PL

Problem badawczy dotyczy sposobów, w jaki historycznie zorientowane analizy socjologiczne podejmują kwestię sprawczości (zbiorowej czy indywidualnej). Chodzi o prace, w których uwzględnia się rolę przeszłości w opisie współczesnych zjawisk. Pytaniem badawczym jest rozstrzygnięcie, czy odwołania do polskiej historii akcentują podmiotowość czy bardziej podnoszą znaczenie zewnętrznych kontekstów niezależnych od działań ludzi. Analiza przebiega w trzech wyróżnionych obszarach historycznej socjologii w Polsce: (1) modernizacja po zmianie ustrojowej; (2) odrębność Europy Wschodniej; (3) lokalne ścieżki zmian. Socjologowie zajmują się historią głównie z perspektywy zbiorowości. Przeważa uznanie dla zdolności sprawczych i kreowania rzeczywistości społecznej. Wzrosła świadomość strukturalnych ograniczeń determinujących szanse autonomicznego działania. Sprzyja to częstszemu uwzględnieniu przeszłości. Socjologiczne rewizje historii mają też funkcje społeczne, służą odrzuceniu mitów historycznych, aby wzmocnić podmiotowość i tożsamości społeczne.

EN

The article investigates how historically oriented sociological analyses – the studies that incorporate the past in describing and explaining contemporary phenomena – address the issue of collective and individual agency in Polish society. The main research question is whether references to Polish history accentuate agency or structural context. The analysis is undertaken within three domains of historical sociology in Poland: (1) the processes of modernization and globalization after the systemic transformation; (2) the regional distinctiveness of Eastern Europe, especially of its peripheral status; (3) the dependency paths at the local level. The findings suggest that the recognition of collective agency prevails, although there have been some changes in this respect. There is an increasing emphasis on the limiting influence of institutions, the pressure of rules and the pool of cultural resources. Besides, sociological revisions of Polish history perform important social functions. They participate in rejecting historical myths and in strengthening collective agency and identities.

5

Podmiot czy agent? Rozumienie podmiotowości w erze artefaktów poznawczych

75%

Trybulec B.

Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

|

2020

|

vol. 8/2

89-113

PL

Pokartezjańska tradycja filozoficzna określa podmiot działania jako istotę refleksyjną, z zasady świadomą swej podmiotowości, co czyni ją zdolną do podjęcia wolnej decyzji i wzięcia za nią odpowiedzialności. Tak rozumiana podmiotowość przypisywana jest, poza Bogiem i aniołami, wyłącznie ludziom, tylko ludzie bowiem rozumieją znaczenia języka pojęciowego, co stanowi konieczny warunek refleksyjności. Rozwój sztucznych wzmocnień poznawczych oraz coraz bardziej autonomicznej sztucznej inteligencji, który dokonał się w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, skłania jednak do refleksji, czy takie ujęcie podmiotu nie jest zbyt antropocentryczne. Na wątpliwość tą wskazują niektórzy zwolennicy rozszerzania procesów poznawczych i stanów mentalnych poza mózg, argumentując za potrzebą odpowiedniego rozszerzenia również ich podmiotu. Coraz częściej pojawiają się także propozycje nadawania podmiotowości samym artefaktom. W artykule oceniam próby nadawania podmiotowości zarówno rozszerzonym, jak i sztucznym systemom poznawczym podjęte przez Lambrosa Malafourisa, Richarda Menary’ego, Edwina Hutchinsa, Luciano Floridiego i J. W. Sandersa, oraz Samira Chopry i Laurence’a F. White’a. Ocenę tę wydaję z perspektywy dwóch koncepcji podmiotowości: podmiotu jako systemu refleksyjnego, oraz podmiotu jako przedmiotu nastawienia intencjonalnego. Reprezentantem pierwszego z tych ujęć czynię Donalda Davidsona, drugiego – Daniela Dennetta. Argument, którego bronię brzmi, że pojęcie podmiotu wypracowane w analitycznej filozofii działania nie może zostać zastosowane do rozszerzonych i sztucznych systemów poznawczych, a przyjęcie wobec nich strategii nastawienia intencjonalnego nie spełnia tej samej funkcji. Postuluję zatem, aby systemy rozszerzone i sztuczne określać za pomocą nazwy „agent” oznaczającej wszelki relatywnie autonomiczny system przetwarzający informacje w celu wykonania zadania poznawczego. Nazwę „podmiot działania” należy tymczasem zarezerwować dla systemów faktycznie spełniających odpowiednie kryteria.

6

Związki sprawczości i wspólnotowości z wybranymi miarami religijności u polskich katolików

71%

Tychmanowicz A., Goździewicz-Rostankowska A., Zarzycka B.

Studia Psychologica

|

2017

|

vol. 1

|

issue 17

5-22

EN

Agency and communion are two important aspects of human existence. On the one hand, an individual is the executor of their goals (agency); on the other hand, every human is also a member of the community and a participant in social relations (communion; Bakan, 1966; Gebauer, Paulhus, Neberich, 2013; Wojciszke, 2010). The literature emphasizes the relationships of agency and communion with many aspects of personality, well-being, social functioning and their role in the shaping of religious beliefs and value systems. The goal of this study is to analyse the relationship between agency and communion and multidimensional religiosity among Polish Catholics. Among the problems analysed there were: the relationships of agentic and communal orientation with the dimensions of religiosity (Interest, Beliefs, Prayer, Religious Experience, Cult) and post-critical beliefs (Orthodoxy, Relativism, External Critique, Second Naiveté). A total of 308 individuals were studied (23% men) aged from 18 to 27 (M = 20.84, SD = 1.60) However, for the analyses data from 249 participants (Catholics) were collected. The study used the Centrality of Religiosity Scale by Huber, Post-Critical Belief Scale by Hutsebaut and the Scale of Agency and Communion by Wojciszke (Self-description Questionnaire 30). Above all, the results obtained indicate a positive relationship between the community orientation and traditional religiosity. The results of cluster analysis also suggest that there are relationships between agency and religiosity.

PL

Sprawczość i wspólnotowość traktowane są jako dwa istotne aspekty ludzkiej egzystencji. Z jednej strony, człowiek realizuje własne cele (sprawczość), z drugiej natomiast – stanowi część pewnej społeczności i jest uczestnikiem relacji społecznych (wspólnotowość; Bakan, 1966; Gebauer, Paulhus, Neberich, 2013; Wojciszke, 2010). W literaturze podkreśla się związki sprawczości i wspólnotowości z wieloma aspektami osobowości, dobrostanu i funkcjonowania społecznego, a także zwraca się uwagę na ich rolę w kształtowaniu systemu wartości i przekonań religijnych. Przedmiotem prezentowanych badań jest analiza zależności między sprawczością i wspólnotowością a wielowymiarowo ujętą religijnością u polskich katolików. Analizowano związki orientacji sprawczej i wspólnotowej z wymiarami religijności (zainteresowanie, przekonania, modlitwa, doświadczenie religijne, kult) oraz przekonaniami postkrytycznymi (ortodoksja, relatywizm, krytyka zewnętrzna, wtórna naiwność). Łącznie przebadano 308 osób (23% mężczyzn) w wieku od 18 do 7 lat (M = 20,84; SD = 1,60). W analizach uwzględniono dane uzyskane od 249 osób (katolików). W badaniach zastosowano Skalę centralności religijności Hubera (C-15), Skalę przekonań postkrytycznych Hutsebauta (PCBS) oraz Skale orientacji sprawczej i wspólnotowej Wojciszke (Kwestionariusz samoopisu 30). Uzyskane wyniki wskazują na związki religijności przede wszystkim z orientacją wspólnotową, szczególnie w zakresie religijności rozumianej tradycyjnie. Rezultaty analizy skupień sugerują również pewne zależności między sprawczością a religijnością.

7

Kształcenie tłumaczy a samokształcenie, czyli o poszukiwaniu metod wykorzystania w dydaktyce doświadczeń zawodowych tłumaczy

63%

Albin J.

Między Oryginałem a Przekładem

|

2013

|

vol. 19-20

45-64

PL

W niniejszym artykule próbuję zdefiniować działanie tłumacza jako zakres czynności znacznie szerszy niż przetwarzanie językowe, obejmujący interakcje z klientami, czynności administracyjne i finansowe, poszukiwanie materiałów, reklamę oraz samokształcenie. Samokształcenie z jednej strony dotyczy wszystkich działań tłumacza, ale z drugiej należy je rozumieć jako zjawisko metapoznawcze, przejaw refleksji tłumacza nad własną działalnością, które samo w sobie podlega doskonaleniu. Artykuł opiera się na badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród tłumaczy, które potwierdziło powszechność samokształcenia oraz przydatność strategii samokształcenia w życiu zawodowym. Celem artykułu jest rozważenie celowości i sposobów przygotowania adeptów studiów tłumaczeniowych do praktyk samokształceniowych.

EN

This paper is aimed to define the translation activity as a range of actions much wider than just language processing. It includes interactions with clients, financial and office management, research, advertising and learning. Learning itself applies to all the translator’s actions, but it also should be seen as a metacognitive mechanism, and a manifestation of the translator’s self‑‑ reflection, which also can be improved. This paper uses the results of a research conducted with translators of Spanish, which proved the existence of self‑‑ learning practices among translators and the utility of self‑‑ learning strategies in their professional life. Thus, the aim of this paper is to consider the methods of training the translation students to use self‑‑ learning strategies.

8

Emergentne poziomy i przestrzenie w badaniach aktywnego obywatelstwa. Analiza morfogenetyczna

63%

Weryński P.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2016

|

issue 3(37)

80-92

PL

Tematem artykułu jest złożona problematyka emergentnych poziomów rzeczywistości społecznej, morfogenetycznych relacji między strukturami społeczno-kulturowymi a sprawstwem, jak również ich epistemologicznych i metodologicznych konsekwencji, które pozwalają na teoretyczne ugruntowanie badań nad wzorami uczestnictwa obywatelskiego i funkcjonowaniem sfery publicznej. Autor podjął też próbę odpowiedzi na pytanie, jak badać złożone, wielopoziomowe, emergentne zjawiska oraz procesy społeczno-ekonomiczne, znajdujące wyraz w sferze aktywności obywatelskiej.

EN

The paper focuses on the issues of emergent levels of social reality and the morphogenetic relationships between the social and cultural structure and the agency, as well as on their epistemological and methodological consequences which provide us with theoretical grounds for researching the patterns of civil activity and the functioning of the public sphere. The author attempts to determine how to research complex multi-level emergent phenomena and socio-economic processes in the field of active citizenship.

9

Obraz medyczny jako „fenomen”. Ciało w relacji z nie-ludzkimi sprawczościami w wybranych projektach postmedialnych

63%

Twardoch-Raś E.

Prace Kulturoznawcze

|

2017

|

vol. 21

|

issue 3

107-131

EN

The article examines a special ontogenetic relation that is established between the biological body and physical forces during the procedures of medical imaging. Until now it has been considered only as the creation of a simple form of representation. Medical imaging procedures are special processes in which organic and inorganic matter is entwined, resulting in partial transformation of beings and creation of a new whole. In the text these entanglements will be considered in the context of the concept of ‘the phenomenon’, which is part of the agential realism’ ontology, established by the American researcher Karen Barad. Her approach to agency directs thinking about relations between different beings in posthumanistic and performative perspective. This relationship is illustrated by many artistic post-media projects that often use medical and biometric data to address important social problems (terrorism in the Diane Covert’s project) and diversity of living creatures on Earth (projects of Albert Koetsier).

10

Choreografie antropocenu, czyli o materiach wprawiających w ruch

63%

Zamorska M.

Prace Kulturoznawcze

|

2018

|

vol. 22

|

issue 1-2

113-128

EN

A point of departure for the author is thesis proposed by T.J. LeCain, who studied anthropocentrism hidden in a very nucleus of debate about antropocene. One should, in his view, comprehend and analyse culture and technology as the part or the product of a matter. The “human age” initiated in the age of the industrial revolution driven with fossil fuels turns out to be an effect of transformations, of which coal is a chief perpetrator. The turn from anthropo- to carbocene let us examine factors which are the underlying reason for development of industrial-information society. The very material factors (retaining wide understanding of the term “matter”, which can also include the temperature or the gravity) are called to the scene, and then embodied or set in motion by choreographers — Mette Ingvartsen, Agata Siniarska and Aleksandra Borys — who try to problematize in their works the issue of dispersed, material agency. In her text the author examines how the problems essential for anthropocene and carbocene debates are being choreographed.

11

Autopercepcja cech osobowości u kobiet niskolękowych, wysokolękowych i wypierających

63%

Zinczuk-Zielazna J., Słysz A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2018

|

vol. 31

|

issue 4

EN

The aim of the research described in the article was to check whether the anxiety perceived as a personality trait and experienced fear affect the perception of oneself in the scope of liked and disliked traits. The screening study involved 570 students, from whom 90 women qualified to one of three groups: low-anxious (n = 30), high-anxious (n = 30) and repressive (n = 30) individuals distinguished in the D.A. Weinberger, G.E. Schwartz, and R.J. Davidson concept. The research task, which was aimed at arousing fear, was to give a few minutes’ speech in front of an audience of experts and a camera about the liked and disliked personality traits. In addition to the questionnaire methods, an objective method of measuring the facial expression of emotions was used – Facial Action Coding System FACS (P. Ekman) and a list of 300 traits by A.E. Abele and B. Wojciszke, for which the following semantic parameters were estimated: agency, community, competence, morality, individualism, collectivism, femininity, and masculinity. The research revealed, among others, that the repressive persons prefer traits that have a higher morality rate compared to people who are truly low-anxious. The trait anxiety positively correlated with communality, morality, and femininity. The experienced fear negatively correlated with agency, competence, masculinity, individualism, and positively with femininity.

PL

Celem opisanego badania było sprawdzenie, czy lęk ujmowany jako wymiar osobowości oraz doświadczany strach wpływają na postrzeganie siebie w zakresie cech lubianych i nielubianych. W badaniu przesiewowym wzięło udział 570 studentów, z których wyłoniono 90 kobiet zakwalifikowanych do jednej z trzech grup: osób niskolękowych (n = 30), wysokolękowych (n = 30) i wypierających (n = 30), wyróżnionych w koncepcji D.A. Weinbergera, G.E. Schwartza i R.J. Davidsona. Zadanie badawcze, którego celem było wzbudzenie lęku, polegało na wygłoszeniu kilkuminutowego przemówienia przed audytorium ekspertów i kamerą na temat lubianych i nielubianych cech osobowości. Oprócz metod kwestionariuszowych zastosowano zobiektywizowaną metodę pomiaru ekspresji mimicznej emocji – System Kodowania Ruchów Twarzy FACS (P. Ekman) oraz listę 300 cech autorstwa A.E. Abele i B. Wojciszke, dla których zostały oszacowane następujące parametry semantyczne: sprawczość, wspólnotowość, kompetencja, moralność, indywidualizm, kolektywizm, kobiecość i męskość. Badanie m.in. ujawniło, że osoby wypierające lubią w sobie cechy charakteryzujące się wyższym wskaźnikiem moralności w porównaniu do osób prawdziwie niskolękowych. Cecha lęku pozytywnie korelowała ze wspólnotowością, moralnością i kobiecością. Doświadczany strach negatywnie korelował m.in. ze sprawczością, kompetencją, męskością, indywidualizmem, a pozytywnie – z kobiecością.

12

O kulturze i sprawczości w ujęciu morfogenetycznym

63%

Mrozowicki A.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2019

|

vol. 106

|

issue 3

169-176

13

Od osoby do społeczności. Teoria uczestnictwa w ujęciu Karola Wojtyły

63%

Wojtyła W.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

vol. 4(25)

103-117

EN

The article shows the category of participation as the key, proposed by Karol Wojtyła, to understanding the person-community relationship. The philosopher from Kraków argues that a person fully reveals themselves as a personal being only when they work together with others on the foundation of participation. The capacity for subjective participation, which forms part of the very structure of a person, both determines a personalistic nature of the acts performed by the person, and also enables them to fulfil themselves in relation to others. For Wojtyła, participation is the antithesis of alienation, and its affirmation enables overcoming both the antinomy between the individual and the community, and the one-sided concepts of individualism and collectivism.

PL

Artykuł ukazuje kategorię uczestnictwa jako proponowany przez Karola Wojtyłę klucz do zrozumienia relacji osoba-społeczność. Krakowski filozof dowodzi, że osoba ujawnia siebie w pełni jako byt osobowy, dopiero wówczas, gdy działa wspólnie z innymi na fundamencie uczestnictwa. Zawarta w samej strukturze osoby zdolność do podmiotowego uczestnictwa stanowi zarówno o personalistycznym charakterze spełnianych przez osobę czynów, jak również uzdalnia ją do spełniania siebie w relacji do innych. Dla Wojtyły uczestnictwo jest antytezą alienacji, a jego afirmacja pozwala przezwyciężyć zarówno antynomię pomiędzy jednostką a wspólnotą, jak również jednostronne koncepcje indywidualizmu i kolektywizmu.

14

Podmiotowość i sprawczość - z perspektywy realizmu krytycznego

63%

Wielecki K.

Edukacja Humanistyczna

|

2022

|

issue 2

15-30

PL

Perspektywa realizmu krytycznego w refleksji o człowieku (person being) wyklucza wszelkie koncepty konstruktywistyczne, subiektywistyczne, czy pomysły „czarnej dziury” mowy. Tu trzeba trzymać się rzeczywistości. Co wydaje się kwestią zasadniczą nie tylko dla filozofii i psychologii, ale również dla socjologii, co tu ma szczególne znacznie. Wydaje mi się, że kluczem jest tu stanowisko realizmu krytycznego. Wychodzę jednak od koncepcji rozdwojenia człowieka (homo duplex) Émila Durkheima, aby pokazać, jak dało się ono przezwyciężyć na gruncie realistycznej fenomenologii (Roman Ingarden, Edith Stein). Problemy, na które napotykamy jednak, gdy przyjmiemy to stanowisko wymagają, jak sądzę, perspektywy realizmu krytycznego. Znajdują one rozwiązanie - twierdzę - w koncepcji istoty ludzkiej Margaret S. Archer, niewątpliwie najwybitniejszej i najpełniejszej myśli teoretycznej w tej sprawie we współczesnej humanistyce. To doprowadza mnie do zastanowienia nad sensem pojęcia podmiotowości, które - mym zdaniem - otwiera szansę ujęcia sensu człowieczeństwa w kategoriach realistycznych, ale też uwzględniających pełnię i złożoność człowieka, jako istoty społecznej, wtrąconej w etyczność, uwikłanej w całość złożoności ludzkiej woli, ale też w wieloargumentowy porządek świata. Równocześnie istoty posiadającej potencjał pełni człowieczeństwa, który jest zadaniem, wyzwaniem raczej, niż czymś danym. Rzadko zresztą radykalnie realizowanym w rzeczywistości. Proponuję trójargumentowy wzór podmiotowości, wyprowadzający poza ważny, ale nie jedyny wymiar podmiotowości, jakim jest sprawczość (agency). Wzór ten prowadzi nas - mam nadzieję - do zastanowienia się nad istotą człowieczeństwa, która - mym zdaniem - wyraża się w idei podmiotowości, rozumianej przez mnie znacznie szerzej niż działanie podmiotowe. Uważam też, że takie ujęcie podmiotowości może być szczególnie przydatne w czasach kryzysu cywilizacyjnego, jaki - jak przypuszczam - trwa już od kilku dziesięcioleci.

EN

The perspective of critical realism in the reflection on person being excludes all constructivist and subjectivist concepts or ideas of a "black hole" of speech. It seems to me that the key to this is the position of critical realism. However, I am starting from Émil Durkheim's homo duplex concept to show how it could be overcome on the basis of realistic phenomenology (Roman Ingarden, Edith Stein). But the problems we encounter when adopting this position, I believe, require a perspective of critical realism. They find a solution - I say - in the concept of a human being by Margaret S. Archer, undoubtedly the most outstanding and complete theoretical thought on this matter in contemporary humanities. This leads me to reflect on the sense of the concept of subjectivity, which - in my opinion - opens up an opportunity to grasp the meaning of humanity in realistic terms, but also taking into account the fullness and complexity of man as a social being, "thrown into ethics". I propose a threeargument model of subjectivity, leading beyond the important, but not the only dimension of subjectivity, which is agency.

15

Instytucjonalne i kulturowe podejście do procesu mediatyzacji polityki

63%

Wojtkowski Ł.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2018

|

vol. 57

158-169

EN

The paper concerns a theoretical approach to the process of mediatization of politics explained within the framework of the institutionalist and culturalist studies of mediatization. I argue that the contemporary analyses of mediatization of politics limit the process to mutual relations between media and politics with no further consideration of the audience. To bypass this clinch, I propose to study political communication processes as if the audience matters. In that sense, mediatization of politics is perceived as a transformation process of political communication effected by changes in mass media, social media platforms and technology. On the one hand, I use structuration theory in terms of mediatization to capture how the active audience is shaped and how it interacts with the media and political institutions in a highly media-saturated environment. It enables to observe how media practices are transformed into stable agency – structure dyad framed as a social institution. On the other hand, I add critical tackle that allows for constant tracking of how media power is created, what dimensions it has, and when the processes of media powers’ flows, interruptions, and shifts occur.

PL

Artykuł zawiera teoretyczną propozycję analizy procesu mediatyzacji polityki w ujęciu instytucjonalnym i kulturowym. Dotychczasowe badania procesów mediatyzacji polityki ograniczają się głównie do śledzenia wzajemnych relacji aktorów medialnych i politycznych, nie skupiając się na roli odbiorców komunikacji politycznej. W celu przełamania tego podejścia proponuję upodmiotowić odbiorców w procesie badania mediatyzacji polityki. W tym ujęciu mediatyzacja polityki rozumiana będzie jako proces transformacji komunikacji politycznej wywołany zmianami w mediach, platformach mediów społecznościowych i technologicznej infrastrukturze komunikacji. Dlatego, z jednej strony, aby wychwycić jak formowana jest aktywna publiczność i jak wchodzi w relacje z organizacjami medialnymi oraz politycznymi, wykorzystuję założenia teorii strukturacji w zakresie mediatyzacji. Z drugiej strony, dokładam podejście krytyczne, które pozwala na ciągłe śledzenie jak powstaje władza mediów, jakie są jej komponenty, w jaki sposób następują jej przepływy, zakłócenia i przejęcia.

16

Efektywność marketingowa reklam sprawczych i wspólnotowych: efekt zbieżności z dążeniowym i wspólnotowym „Ja”

63%

Hryniewicz K.

Marketing i Rynek

|

2020

|

issue 2

14-24

EN

The article shows three pilot studies and the exeperiment about marketing effectiveness adverisments ibued with agentic or communal content. Based on the dual perspective model of agency and communion and the self-congruity effect it was expected that the agentic advertisement will be valuated by recipient's pursuing-self (in accordance with actor perspective who is pursing to personal goal acheivement) and communal advertisement by communionself (in accordance with observer perspective who is assessing good intentions of the other people). The pilot studies showed that the prepeared animated advertisements of carrot characterised by high agency or communal content. The experiment showed that the agentic advertisement influence on more strong relations between recipient's intention to carrot eating and positive attitude toward product and advertisement. Wheres the communal advertisement influence on more strong relations between recipient's communion and positive attitude toward product and advertisement. Study shows that the valuation of an advertised products is consistent with fundamental dimensions of human living, that is pursiung to personal goals and initiating and maintaning social relationships.

PL

Autor przedstawia założenia i wyniki trzech badań pilotażowych oraz eksperymentu dotyczących efektywności marketingowej reklam nasyconych treścią sprawczą lub wspólnotową. Wykorzystując model podwójnej perspektywy sprawczości i wspólnotowości oraz teorię zbieżności z „Ja”, założono w nich, że reklama sprawcza będzie wartościowana przez „Ja” odbiorcy (zgodnie z perspektywą aktora dążącego do realizacji osobistego celu), a reklama wspólnotowa przez „Ja” wspólnotowe (zgodnie z perspektywą obserwatora oceniającego dobre intencje innych osób). W toku badań pilotażowych ustalono, że przygotowane animowane reklamy produktu (marchwi) charakteryzowały się wysoką sprawczością lub wspólnotowością. Eksperyment wykazał, że reklama sprawcza powodowała silniejszy związek między intencją odbiorcy do jedzenia marchwi a pozytywnymi postawami wobec produktu i reklamy. Reklama wspólnotowa powodowała natomiast silniejszy związek między wspólnotowością odbiorcy a pozytywnymi postawami wobec produktu i reklamy. Badanie potwierdziło, że wartościowanie reklamowanych produktów jest zgodne z podstawowymi wymiarami życia ludzi, tj. ich dążeniem do realizacji własn

17

Antropologia społeczno-kulturowa w Polsce dzisiaj – dziedzictwo, teraźniejszość, wyzwania i strategie na przyszłość. Wokół ankiety antropologicznej

63%

Majbroda K., Piasek W.

Lud

|

2017

|

vol. 101

PL

Zawarte w tym tekście rozważania dotyczą kondycji współczesnej antropologii społeczno-kulturowej, jej celów i metod oraz obszarów badawczych, a także wyzwań, jakie stawia przed dyscypliną przyszłość. Rdzeń tego tekstu stanowi analiza odpowiedzi na ankietę antropologiczną zatytułowaną Etnografia – etnologia – antropologia kulturowa dzisiaj. Cele, zakresy i praktyki badawcze oraz wyzwania na przyszłość, którą ogłosiliśmy w 2016 r. Obraz antropologii społeczno-kulturowej, jaki wyłania się w toku analizy, pokazuje wyraźnie, iż według uczestników ankiety antropologia powinna być krytyczną, kosmopolityczną dyscypliną, która szanuje różnicę, ale nie zgadza się na jej esencjalizowanie; dostrzegając i badając podobieństwa w różnych przestrzeniach rzeczywistościspołeczno-kulturowej. Przyszłość antropologii to bycie dyscypliną zdolną do uprawiania krytyki refleksyjnej, adekwatną do tego, co aktualne. Antropologia przyszłości to dyscyplina, która ma w sobie imperatyw pobudzania społeczeństw i kultur, edukowania ich do współtworzeniaspołeczeństw otwartych. Ważnym zadaniem, jakie stawia przed antropolożkami i antropologami przyszłość, jest uspójnienie wizerunku dyscypliny na zewnątrz; w szeroko rozumianej komunikacji społecznej, co pozwoliłoby na wzmocnienie jej kapitału symbolicznego, który wydaje się szczególnie istotny z punktu widzenia celów i wyzwań, jakie stawiają przed antropologią jej przedstawicielki i przedstawiciele.

18

„Historia jakby nas pominęła”. O powojennych pamiętnikach konkursowych i współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski

63%

Mrozik A.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 2

39-69

EN

The article discusses the place of the Polish People’s Republic in contemporary projects for writing a people’s history of Poland, both as a historical period or subject of research, and as a “manufacturer” of sources or material for research and scientific studies. It draws attention to the fact that authors of popularizing works in particular use these materials selectively, which does not mean without a specific intention. It analyses contemporary strategies for “dealing” with the voices of the popular classes-the subject of people’s histories -in the Polish People’s Republic. In the second part, the article analyses women’s post-war competition diaries and proposes an interpretation that goes beyond the traditionally distrustful approach to texts written in the reality of communist Poland. It sees them not so much as a chronicle of social and moral changes, but as a tool for shaping the writers’ subjectivity and expressing their agency; a kind of “acting with words”. It thereby points to the untapped potential of this source, created after the war by the popular classes.

PL

Artykuł omawia miejsce Polski Ludowej – jako okresu historycznego/przedmiotu badań, ale też „wytwórcy” źródeł/materiału do badań oraz opracowań naukowych – we współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski. Zwraca uwagę, że autorzy i autorki prac naukowych i popularyzatorskich korzystają z tych materiałów wybiórczo, co nie znaczy bez określonego zamysłu. Podejmuje próbę prześledzenia współczesnych strategii „radzenia sobie” z głosami klas ludowych – podmiotu historii ludowych – w PRL-u. W drugiej części sięga po powojenne pamiętniki konkursowe kobiet i proponuje ich lekturę wykraczającą poza horyzont skrępowanych nieufnością odczytań tekstów powstałych w PRL-owskiej rzeczywistości. Dostrzega w nich nie tyle kronikę przemian społecznych i obyczajowych, ile narzędzie kształtowania się podmiotowości i wyrażania sprawczości przez piszących, rodzaj „działania słowami”. Wskazuje tym samym na niewykorzystany potencjał tego źródła wytworzonego przez klasy ludowe po wojnie.

19

A priori, racjomorfizm i sprawczość we współczesnej komunikacji

63%

Pleszczyński J.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2020

|

vol. 12

|

issue 2

4-17

EN

In my paper, I argue that in contemporary communicaton, which is dominated by modern media technologies, Kant’s forms of pure visibility (such as space), as well as categories (like causality), lose their a priori character. The process of the disappearance of old apriorisms and substituting them with one new – ratiomorphism, is connected with a radical modification in communicative agency. It is a kind of paradox of contemporary communication: on the one hand, modern media technologies significantly strengthen the agency of communication, on the other hand, they weaken it substantially – because they subject it to ratiomorphic constraints.

PL

W artykule argumentuję, że we współczesnej komunikacji, zdominowanej przez nowoczesne technologie medialne, Kantowskie formy czystej naoczności (takie jak przestrzeń) oraz kategorie (takie jak przyczynowość) tracą swój aprioryczny charakter. Proces zanikania starych aprioryzmów i zastępowania ich jednym nowym – racjomorfizmem, wiąże się z radykalną modyfikacją sprawczości komunikacji. Jest to swoisty paradoks współczesnej komunikacji: z jednej strony nowoczesne technologie medialne bardzo wzmacniają sprawczość komunikacji, z drugiej – bardzo ją osłabiają, bo poddają przymusom racjomorficznym.

20

Chance or Agency? A Response to “Divine Providence and Chance in the World”

62%

Forrest P.

Roczniki Filozoficzne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 3

111-125

EN

Dariusz Łukasiewicz distinguishes six concepts of chance, some (C3, C5, C6) but not others (C1, C2, C4) compatible with human freedom in the robust (“libertarian”) sense. In this paper, I argue in two ways that theists should reject ontological chance (C1) and rely instead on irreducible agency when considering events that are providentially not predestined by God. My arguments depend on a univocal understanding of the assertions that God is a loving agent and that, at their best, human beings are loving agents. Implicit in Łukasiewicz’s paper, is the objection that this an improper anthropomorphism. I am an unashamed anthropomorphist and will defend univocity.

PL

Przypadek czy sprawczość? Odpowiedź na „Divine Providence and Chance in the World” Dariusz Łukasiewicz wyróżnia sześć pojęć przypadku, spośród których jedne (C3, C5, C6) są spójne z ludzką wolnością rozumianą po libertariańsku, a inne nie (C1, C2, C4). W tym eseju argumentuję na dwa sposoby, że teiści powinni odrzucić przypadek ontologiczny (C1) i odwołać się zamiast tego do nieredukowalnej sprawczości w odniesieniu do zdarzeń, które nie są opatrznościowo wyznaczone przez Boga. Moje argumenty zależą od jednoznacznego rozumienia twierdzeń, że Bóg jest kochającym sprawcą oraz że istoty ludzkie, w swoim najlepszym zachowaniu, są kochającymi sprawcami. Łukasiewicz zakłada milcząco, że takie twierdzenia cechuje niewłaściwy antropomorfizm. Opowiadam się za antropocentryzmem i będę bronić jednoznaczności.

Refine search results

Zaangażowanie w działalność wolontariatu a sprawczość, wspólnotowość oraz etyka

Rola czasu pracy w kulturze profesjonalnej prawników

Poetyka, etyka i globalizacja

Sprawczość i przeszłość w socjologicznych analizach polskiego społeczeństwa

Podmiot czy agent? Rozumienie podmiotowości w erze artefaktów poznawczych

Związki sprawczości i wspólnotowości z wybranymi miarami religijności u polskich katolików

Kształcenie tłumaczy a samokształcenie, czyli o poszukiwaniu metod wykorzystania w dydaktyce doświadczeń zawodowych tłumaczy

Emergentne poziomy i przestrzenie w badaniach aktywnego obywatelstwa. Analiza morfogenetyczna

Obraz medyczny jako „fenomen”. Ciało w relacji z nie-ludzkimi sprawczościami w wybranych projektach postmedialnych

Choreografie antropocenu, czyli o materiach wprawiających w ruch

Autopercepcja cech osobowości u kobiet niskolękowych, wysokolękowych i wypierających

O kulturze i sprawczości w ujęciu morfogenetycznym

Od osoby do społeczności. Teoria uczestnictwa w ujęciu Karola Wojtyły

Podmiotowość i sprawczość - z perspektywy realizmu krytycznego

Instytucjonalne i kulturowe podejście do procesu mediatyzacji polityki

Efektywność marketingowa reklam sprawczych i wspólnotowych: efekt zbieżności z dążeniowym i wspólnotowym „Ja”

Antropologia społeczno-kulturowa w Polsce dzisiaj – dziedzictwo, teraźniejszość, wyzwania i strategie na przyszłość. Wokół ankiety antropologicznej

„Historia jakby nas pominęła”. O powojennych pamiętnikach konkursowych i współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski

A priori, racjomorfizm i sprawczość we współczesnej komunikacji

Chance or Agency? A Response to “Divine Providence and Chance in the World”