Search results

1

Fundamentalne przyczyny kryzysów finansowych

100%

Dobija M.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2009

|

issue 2(13) t. 1

171-192

PL

Rzeczywistość życia i działania w ziemskich warunkach podlega ograniczeniom określonym przez prawa fundamentalne. Do praw fundamentalnych należą między innymi: zasada zachowania energii, zasada spontanicznego i losowego wzrostu nieporządku oraz zasada ekonomiczności działania. Dwóch pierwszych zasad nie można ominąć, bowiem one konstytuują naturę rzeczywistości, a próby ich przekraczania skutkują katastrofami i kryzysami. W ekonomii występują kryzysy finansowe, jeśli mają miejsce działania niezgodne z zasadą zachowania energii. Sytuacje kryzysowe zdarzają się, gdy banki centralne tworzą w nadmiarze pieniądz gotówkowy (można rzec z niczego) i udzielają kredytów bankom komercyjnym. Dzięki zrozumieniu, że kapitał stanowi zdolność do wykonywania pracy, wiadomo, że to postępowanie narusza zasadę fundamentalną. Ponadto, odkrycie stałej ekonomicznej wskazuje, że możliwości wzrostu są ograniczone, więc nadmiar kreowanego pieniądza gotówkowego wywołuje nadmierny wzrost w kategoriach finansowych, po czym następuje spadek wielkości ekonomicznych w wyniku dostosowania się wielkości nominalnych do realnych, czyli do ograniczeń określonych naturą rzeczywistości.

EN

Economy conducted in reality is limited by fundamental laws. These laws include, among others, energy conservation principle, random and spontaneous growth of disorder and cost-effectiveness law. The first two laws cannot be omitted; they constitute a nature of reality. An attempt to violate these laws leads to a catastrophe and crisis. Financial crisis appears in the economy, when the principle of conservation of capital is dishonored. It is true, if Central Banks create too much cash money and transfer it to commercial banks. Thanks to the understanding, that the capital is an ability to perform work, we know that this procedure disturbs the first fundamental principle. Additionally, the recent discovery of the economic constant shows, that the possibilities of growth are limited. Therefore, the overflow of cash causes fast financial growth, and then economic ratio has to adjust to its feasible real value, that is to the limitations determined by nature of reality.

2

Czy rachunkowość jest nauką naturalną? (Artykuł dyskusyjny)

100%

Dobija M., Renkas J.

Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

|

2021

|

issue 45(1)

9-30

PL

Cel: W opracowaniu weryfikuje się hipotezę, czy teoria rachunkowości należy do grona nauk naturalnych. W tym celu w stosunku do teorii rachunkowości bada się trzy cechy charakteryzujące nauki naturalne. Są to relacje z fundamentalnymi prawami natury, istnienie wielkości stałych oraz abstrakcyjność kategorii wymagająca zastosowań mate-matyki. Podejście badawcze: Opracowanie ma dwie części: teoretyczną i empiryczną. Analiza teoretyczna stanowi punkt wyjścia do sformułowania ogólnego modelu kapitału i modelu pomiaru kapitału ludzkiego zawierającego stałą ekonomiczną. Narzędzia statystyczne są wykorzystywane w badaniach empirycznych. Wyniki: Podstawowy teoretyczny wynik stanowi stwierdzenie, że zrozumienie kategorii kapitału i źródeł jego wzrostu jest możliwe dzięki zastosowaniu pierwszej i drugiej zasady termodynamiki. W konsekwencji ujawnia się istnienie wielkości stałej i otwiera się droga do tworzenia innych teoretycznie uzasadnionych modeli. Teoretyczne ograniczenia rachun-kowości zostały zniesione w rezultacie głębszej interpretacji zasady dualizmu. Ta zasada ujawniła, że jest odpowiednikiem pierwszej zasady termodynamiki; nie dozwala, aby kapitał powstawał z niczego. Ponadto wskazuje jednoznacznie na abstrakcyjną i potencjal-ną naturę kapitału, co logicznie prowadzi do stosowania drugiej zasady termodynamiki. Praktyczne implikacje: Teoretyczne uzasadnienie obliczania kwot amortyzacji metodą bieżącego salda oraz metody i formuły ustalania godziwych wynagrodzeń to sprawdzone już praktyczne implikacje zrozumienia natury kapitału i odkrycia istnienia wielkości stałej. Odkryta stała jest nieodzowna w zagadnieniach: kapitału, zysków i wynagrodzeń. Oryginalność: Teza głosząca, że rachunkowość jest nauką naturalną jest oryginalna. Oryginalne są modele i obliczenia z zastosowaniem stałej.

EN

Purpose: This paper verifies the hypothesis of whether accounting theory belongs to the natural sciences. To support this hypothesis, three characteristics of natural sciences are examined in relation to accounting theory: the relationship with the fundamental laws of nature, the existence of constants, and the abstractness of categories that require the use of mathematics. Research approach: The study has two parts, theoretical and empirical. The theoretical analysis is the starting point to formulate a general model of capital and a model for measuring human capital that contains an economic constant. Statistical tools are used in empirical research. Findings: The basic theoretical result is that understanding the category of capital and the sources of its growth is possible by applying the first and second principles of thermo-dynamics. Consequently, the existence of a constant is revealed, and the way to create other theoretically justified models is opened. The theoretical accounting restrictions were abolished as a result of a deeper interpretation of the principle of dualism. This principle revealed that it is equivalent to the first principle of thermodynamics; it does not allow capital to arise from nothing. Moreover, it clearly indicates the abstract and potential na-ture of capital, which logically leads to the second principle of thermodynamics. Practical implications: Theoretically, the rationale for calculating depreciation amounts using the current balance method and the methods and formulas for determining fair com-pensation are already proven practical implications of understanding the nature of capital and discovering the existence of a fixed amount. The discovered constant is indispensable in the issues of capital, income and salaries. Originality: The thesis that accounting is a natural science is original, as are the models and calculations using a constant.

3

Obalenie hipotezy stałej ekonomicznej potencjalnego wzrostu

100%

Fiedor P.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

|

2013

|

issue 920

23-33

PL

W artykule zaprezentowano model wzrostu kapitału stworzony przez M. Dobiję, w tym jedną z podstawowych jego części składowych, a mianowicie stałą ekonomiczną potencjalnego wzrostu kapitału. Analizując najbardziej przekonujący dowód istnienia tej stałej (badania B. Kurka) w świetle historii ekonomii i gospodarowania, starano się wykazać, że nie ma wystarczających powodów do przyjmowania założeń, które doprowadziły badaczy do stwierdzenia istnienia stałej ekonomicznej. Obecne ograniczenia nie pozwalają na stwierdzenie istnienia takiej stałej.

EN

The article presents the capital growth model created by M. Dobija (2007), concentrating on one of its most important components ‒ the economic constant of the potential growth of capital. It then looks at the most convincing corroboration of the existence of this constant, namely research conducted by B. Kurek (2007). Presenting this research in the context of the history of economics and economy as a whole allows the author to show that there is insufficient evidence to grant the assumptions which led Dobija and Kurek to conclude that such an economic constant exists. The author concludes that limits in the past as well as in the future should disallow economists from stating that such a constant exists.

4

Kapitał kreatywności – pomiar i wynagradzanie

100%

Renkas J.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2017

|

vol. 50

413-426

PL

Jedna z ważnych teorii wynagradzania określa poziom płac jako procent od kapitału ludzkiego zatrudnionego. Szczegółowe badania w zakresie kapitału ludzkiego wskazują, że godziwe wynagrodzenie jest na poziomie 8% od kapitału pracownika. Opracowanie modelu pomiaru kapitału ludzkiego i uwzględnienie spontanicznego rozpraszania się kapitału doprowadziło do stwierdzenia, że godziwe wynagrodzenie musi równoważyć ten naturalny ubytek kapitału ludzkiego. Oprócz modelowego godziwego wynagrodzenia u niektórych pracowników identyfikuje się niestandardowy ekskluzywny składnik kapitału intelektualnego, mianowicie kapitał kreatywności. Pomiar kapitału kreatywności i odpowiedniego wynagrodzenia jest głównym przedmiotem rozważań w tym opracowaniu.

EN

One of the important theory of remuneration determines the level of wages as a percentage of the human capital employed. Detailed research on human capital suggest that fair remuneration is at the level of 8% of the capital of the employee. Developing a model of measuring human capital and consideration the spontaneous scattering of capital led to the conclusion that the fair remuneration must balance the natural loss of human capital. Apart from the model, fair wages, some workers identified a custom exclusive component of intellectual capital, namely the capital of creativity. Measuring the capital of creativity and adequate remuneration is a major subject of discussion in this paper.

5

Termodynamiczne ujęcie teorii godziwego wynagradzania

100%

Renkas J.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2022

|

issue 71

25-37

EN

Limiting itself within the framework of this article only to the issues of the theory of fair remuneration, the key questions are: what is the criterion of fair remuneration, where does it come from, and where to look for it? The main purpose of this article is to present a model of a fair wage in terms of the fundamental principles of thermodynamics. In an economic interpretation, this is the principle of preservation of capital and the principle of its spontaneous and random dissipation, which is related to the second principle of thermodynamics. Based on thermodynamic knowledge of the functioning of the human body as an abstract heat engine, a thermodynamic model of a fair wage was presented, which consists in compensating the worker for the natural dissipation of their personal capital. It was confirmed that, as a result of the application of this principle of remuneration, the earnings of two working parents make it possible to bring two descendants to the level of human capital they have achieved: that is, this wage guarantees the preservation of human capital in the family.

PL

Ograniczając się w ramach niniejszego artykułu wyłącznie do zagadnień teorii godziwego wynagradzania, postawiono pytania kluczowe: jakie jest kryterium sprawiedliwego wynagrodzenia, skąd ono pochodzi i gdzie go szukać? Głównym celem niniejszego artykułu jest przedstawienie modelu wynagrodzenia godziwego w ujęciu fundamentalnych zasad termodynamiki. W interpretacji ekonomicznej jest to zasada zachowania kapitału oraz zasada jego spontanicznego i losowego rozpraszania się, co wiąże się z drugą zasadą termodynamiki. Na gruncie termodynamicznej wiedzy o funkcjonowaniu organizmu ludzkiego jako abstrakcyjnego silnika cieplnego przedstawiono termodynamiczny model godziwej płacy, polegający na wyrównaniu pracownikowi naturalnego rozproszenia jego personalnego kapitału. Potwierdzono, że w wyniku stosowania tej zasady wynagradzania zarobki dwojga pracujących rodziców pozwalają doprowadzić dwoje potomków do poziomu osiągniętego przez nich kapitału ludzkiego, czyli płaca ta gwarantuje zachowanie kapitału ludzkiego w rodzinie.

6

Termodynamika zwornikiem spójnego systemu ekonomicznego

100%

Dobija M., Renkas J.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2021

|

issue 68

37-64

EN

The science of economics lacks an unambiguously strict theory of basic categories, which produces the effect of the inconsistency of the whole theory. This state of affairs is a consequence of the ambiguity of basic terms such as capital, labour, value, money, and consumption. This situation may be positively altered by the inclusion of the fundamental principles of thermodynamics, these include the principle that capital does not arise from nothing and the famous second principle, according to which capital and value are subject to spontaneous, random dispersion. These assumptions made it possible to develop a model of capital and then a theory of human capital measurement. Outlining the framework of a coherent economic theory that incorporates thermodynamic concepts as foundational principles is the main objective of this article. The consistent use of thermodynamics made it possible to reinterpret the system of basic concepts, as well as to solve cognitive problems in the field of capital and labour theory and sources of profit. The strict definition and revelation of the economic fundamentals makes it possible to develop empirical research in the field of human capital and fair wages for labour. The results of the presented empirical research indicate the consistency of the presented theories.

PL

W nauce o ekonomii brakuje jednoznacznej ścisłej teorii podstawowych kategorii, co wpływa na niespójność całej teorii. Ten stan jest konsekwencją niejednoznaczności podstawowych terminów, jak: kapitał, praca, wartość, pieniądz czy konsumpcja. Tę sytuację korzystnie zmienia uwzględnienie fundamentalnych zasad termodynamiki, zarówno zasady określającej, że kapitał nie powstaje z niczego, jak i słynnej drugiej zasady, zgodnie z którą kapitał i wartość ulegają spontanicznemu, losowemu rozpraszaniu. Te założenia umożliwiły opracowanie modelu kapitału a następnie teorii pomiaru kapitału ludzkiego. Nakreślenie ram spójnej teorii ekonomicznej uwzględniającej termodynamiczne koncepcje jako zasady fundamentalne stanowi główny cel tego artykułu. Konsekwentne wykorzystanie termodynamiki umożliwiło reinterpretację układu podstawowych pojęć, jak też rozwiązanie problemów poznawczych w zakresie teorii kapitału i pracy oraz źródeł zysku. Ścisłe określenia i ujawnienie się stałej ekonomicznej umożliwia rozwój badań empirycznych w zakresie kapitału ludzkiego i godziwych wynagrodzeń za pracę. Wyniki przedstawionych badań empirycznych wskazują na spójność prezentowanych teorii.

Refine search results

3 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

1 Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

1 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

1 Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

1 2022

2 2021

1 2017

1 2013

1 2009

4 Renkas J.

3 Dobija M.

1 Fiedor P.

Fundamentalne przyczyny kryzysów finansowych

Czy rachunkowość jest nauką naturalną? (Artykuł dyskusyjny)

Obalenie hipotezy stałej ekonomicznej potencjalnego wzrostu

Kapitał kreatywności – pomiar i wynagradzanie

Termodynamiczne ujęcie teorii godziwego wynagradzania

Termodynamika zwornikiem spójnego systemu ekonomicznego