Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: stereotyp Rosjanina

Sort By:

Limit search:

Stereotyp Rosjanina i jego profilowanie we współczesnej polszczyźnie

100%

Bartmiński J., Lappo I., Majer-Baranowska U.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

2002

vol. 14

105–151

The article aims to reconstruct the Polish stereotype of a Russian by means of the cognitive definition, whose principal components are predications of the type „Russians drink”, „Russians are brutal”, „Russians are aggressive”, „Russians are musical”, etc. It also aims to capture the mechanisms guiding the functioning of the stereotype in public discourse. A set of about seventy fixed sentences-judgements of this type can be grouped into a few categories (syndromes): „the Russian soul”, „a brother Slav”, an aggressor and enemy, „a master and slave” (i.e. someone despotic and enslaved at the same time), „an Asian”, someone with a specific and rich cultural background, a marketplace trader. At the level of contemporary public discourse the categories give rise to profiles, i.e. functional stereotypical variants whose creator is always a sociologically and culturally defined subject, e.g. a Pole — simple person, a Polish patriot, a member of the Polish intelligentsia with European horizons, a young pragmatist. The base set of features attributed to Russians by Poles is established on the basis of three types of linguistic data: systemic (ethnonyms and their derivatives, phraseological units and collocations), experimental (questionnaires conducted according to various methods among Lublin students in the period 1990-2000) and textual.

Autorzy rekonstruują polski stereotyp językowy Rosjanina, stosując metodę definicji kognitywnej, której podstawową jednostką są predykacje typu: „Rosjanie piją”, „są brutalni”, „agresywni”, „muzykalni” itp., a w kolejności zmierzają do uchwycenia mechanizmów rządzących funkcjonowaniem stereotypu w dyskursie publicznym. Zespół takich utartych zdań-sądów liczących około 70 jednostek układa się w kilka wiązek (syndromów) – „rosyjskiej duszy”, „brata Słowianina”, agresora i wroga, „władcy-niewolnika”, tj. człowieka zarazem despotycznego i zniewolonego, „Azjaty”, nosiciela specyficznej i bogatej kultury, handlarza bazarowego. Na poziomie współczesnego dyskursu publicznego z takich wiązek cech budowane są profile, tj. funkcjonalne warianty stereotypu, których kreatorem jest zawsze określony socjologicznie i kulturowo podmiot, np. Polak – prosty człowiek, polski patriota, inteligent o horyzontach europejskich, młody pragmatyk. Bazowy zespół cech przypisywanych przez Polaków Rosjanom autorzy ustalają na podstawie trojakiego typu danych językowych: systemowych (etnonim i tworzone od niego derywaty, frazeologizmy i kolokacje), eksperymentalnych (tj. wynikach badań ankietowych prowadzonych różnymi metodami w latach 1990–2000 w środowisku studenckim Lublina) oraz tekstowych.

Dzieje Rosji w piśmiennictwie doby stanisławowskiej. Część I: do pierwszego rozbioru

100%

Kurkowski J.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

2015

issue 9

199-240

The author undertakes to characterise the image of Russia in the Polish literaturę of the era of King Stanisław Poniatowski (including editorial projects, which actually never came to fruition). The article brings the story to the First Partition of the Polish-Lithuanian Commonwealth (1772). Interest in the history of the mighty neighbour, who markedly infl uenced the course of political events in the Commonwealth, can be noticed as early as during the reign of King Augustus III. It accompanied the tendency to widen the scope of the view of the surrounding world brought in by the erudite historiography in the editorial programme of the Załuski Library (opened to the public in 1747). This in turn explains the interest in primary sources, bibliography, chronology, and the history of Russia itself. However, the results of these interests seem modest. The majority of the works that appeared were based on popular French literature. The Polish authors made little effort to use their superior knowledge of the Ruthenian world amalgamated with the fabric of the Commonwealth (language, Eastern Christianity, customs). Instead, they preferred to keep to the French compilations, copy or adapt their views, patterns, and evaluations, even if they were conscious of the structural fallacies of such historiography. The other thing evident in the analysed writings is the presence of the negative stereotype of the “Muscovite”. This stereotype appeared in the Commonwealth not later than during the XVII century.

Celem badawczym jest charakterystyka obrazu dziejów Rosji w polskim piśmiennictwie epoki stanisławowskiej (z uwzględnieniem niezrealizowanych ostatecznie inicjatyw wydawniczych). Artykuł obejmuje okres do I rozbioru polsko- litewskiego państwa (1772). Zainteresowanie dziejami potężnego sąsiada, wpływającego w istotny sposób na bieg wydarzeń w Rzeczpospolitej, ujawnia się już w czasach panowania Augusta III wraz z dążeniem do poszerzenia oglądu świata i startem opartego na wzorcach historiografii erudycyjnej programu edytorskiego Biblioteki Załuskich (otwartej dla publiczności w 1747 r.). Te wzorce objaśniają zainteresowanie kwestią źródeł do historii Rosji, bibliografii przedmiotowej, chronologii, faktografii. Osiągnięcia okazują się jednak dość skromne, bowiem podstawę wiedzy o historii Rosji stanowiła głownie popularna literatura francuskojęzyczna. Autorzy polscy nie starają się wykorzystać swej lepszej znajomości wtopionego w przestrzeń kulturową Rzeczypospolitej „ruskiego” świata (języka, prawosławia, obyczajów). Wolą korzystać z dorobku francuskich kompilatorów, powielać lub adaptować ich ujęcia, schematy i oceny, nawet ze świadomością strukturalnych wad tego dziejopisarstwa. W analizowanym piśmiennictwie można dostrzec też wpływ ugruntowanego w Rzeczypospolitej przynajmniej od XVII w. negatywnego stereotypu „Moskala”.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

1 2015

1 2002

1 Bartmiński J.

1 Kurkowski J.

1 Lappo I.

1 Majer-Baranowska U.

Search results

Stereotyp Rosjanina i jego profilowanie we współczesnej polszczyźnie

Dzieje Rosji w piśmiennictwie doby stanisławowskiej. Część I: do pierwszego rozbioru