Search results

1

Postawy wobec Stanów Zjednoczonych: raport z międzynarodowych badań porównawczych

100%

STĘPIŃSKA A., HORDECKI B.

Przegląd Politologiczny

|

2010

|

issue 4

53-68

PL

The paper presents the results of surveys conducted among students in nearly thirty countries. The surveys concerned the students’ attitudes to the presidential elections in the USA in 2008, and their opinions on the candidates running for election. The attitudes towards the United States, its policy and culture were also surveyed. The results indicate that the attitudes of Polish respondents differ significantly from those of the respondents in other countries. In the fall of 2008, Polish respondents were relatively friendly towards Americans, appreciating their honesty, but disrespecting their incompetence and lack of knowledge. The Polish respondents’ assessments of American policy and culture, the US government and its operations in the international arena were also relatively mild. However, the results of Polish surveys were less favorable to US citizens than the results of earlier surveys. They confirmed that, during the George W. Bush presidency, the attitude of Polish society to everything American slowly, but consistently, grew colder. It seems reasonable to suggest this was a reaction to the US’s global policies and a result of Poles’ dissatisfaction with Polish-American bilateral relations.

2

“Addiction is a strange bastard”: Alcohol(ism) in Irish Fiction

75%

Klepuszewski W.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2021

|

vol. 61

|

issue 2

25-37

PL

Chociaż trudno jest odrzucić twierdzenie, że alkohol można uznać za nieodzowny element kultury irlandzkiej, w powszechnym odbiorze przekonanie to często oparte jest na stereotypach. Pomocna w zrozumieniu tej kwestii jest literatura irlandzka. Znaleźć tu możemy obrazy radosnego opilstwa, ale także, zwłaszcza w tekstach współczesnych, dramat uzależnienia alkoholowego i powiązane z nim problemy. Prezentowany artykuł podejmuje próbę przyjrzenia się, jak literatura irlandzka przedstawia kwestię spożywania i nadużywania alkoholu, a także w jaki sposób teksty literackie ukazują szerszą perspektywę, która pozwala na zrewidowanie stereotypów dotyczących przysłowiowej kultury alkoholowej Irlandii.

EN

Although it is hard to challenge the claim that alcohol can be considered inherent in Irish culture, the common perception of the fact often feeds on clichés. What helps understand this question is Irish literature. On the one hand, it portrays jubilant festivity to be found in many literary works; on the other, it renders the drama behind alcohol dependency, shifting the focus from joviality towards the more murky aspects of drink consumption, mostly thematised in contemporary literature. This article takes a closer look at how Irish literature renders alcohol use and abuse, and how the literary representations offer a broader perspective, allowing to reconsider some of the stereotypical notions of the proverbial Irish propensity for drink.

3

Kwestie historyczne w stosunkach polsko-rosyjskich w latach 2007–2015

75%

Słowiński K.

Rocznik Integracji Europejskiej

|

2021

|

issue 15

337-356

EN

The article focuses on the issue of the influence of the historical conditions on the Polish-Russian relations at the threshold of the 21st centuries. The history of these two countries is linked by a long lasting and difficult past and thus numerous unresolved disputes, burdens and myths arose that have been felt to this day. In 1989, after the fall of the Communist system in our country, new political elites managing the process of democratic changes in the Third Polish Republic, made efforts that aimed at settling disputed threads from the common Polish-Russian history. On the way to making up for the past, the period between 2007 and 2015 was marked by a number of important events that could be seen as the symbol of the common reconciliation. Unfortunately, there were also moments of regression and deep crisis that negatively affected the cooperation of both countries in the matter of dealing with difficult cards of the common history.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie wpływu uwarunkowań historycznych na relacje polsko-rosyjskie u progu XXI w. Dzieje tych dwóch państw łączy wielowiekowa i trudna przeszłość, w wyniku czego powstały między nimi liczne nierozwiązane do końca spory, obciążenia i mity, dające o sobie znać po dzisiejszy dzień. Po upadku w 1989 r. systemu komunistycznego w naszym kraju nowe elity polityczne, kierując procesem przemian demokratycznych w III RP, podjęły starania zmierzające do rozliczenia spornych wątków ze wspólnej polsko-rosyjskiej historii. Na tej drodze wyrównywania dawnych zaszłości lata 2007–2015 obfitowały w ważne wydarzenia, mogące stanowić symbol wspólnego pojednania. Niestety zdarzały się również momenty regresu i głębokiego kryzysu, rzutujące negatywnie na współpracę obu krajów w kwestii rozliczania trudnych kart historii.

4

Postrzeganie i stereotyp Niemca wśród polskiego społeczeństwa

63%

Popieliński P.

Facta Simonidis

|

2016

|

vol. 9

|

issue 1

263-277

EN

The article reveals synthetically perception of the Germans in the Polish society and the German stereotype in Poland over the centuries. The author presents the stages of the evolution of the perception and the German stereotypes in our society, how have they been created and evaluated in the time, as well as in particular time periods. Special attention is given to the perception and the German stereotypes in Poland in the 20th and 21st centuries. Primarily the author focuses on how these perceptions and stereotypes look like in modern times.

PL

Artykuł w sposób syntetyczny ukazuje postrzeganie Niemców w społeczeństwie polskim oraz stereotyp Niemca w Polsce na przestrzeni dziejów. Autor przedstawia etapy ewolucji postrzegania i stereotypu Niemca w polskim społeczeństwie, zwłaszcza ewoluowanie w czasie i w poszczególnych okresach historycznych. Szczególną uwagę poświęca autor postrzeganiu i stereotypowi Niemca w Polsce w XX i XXI wieku, przy czym koncentruje się na czasach współczesnych.

5

Postrzeganie i stereotyp Niemca wśród polskiego społeczeństwa

63%

Popieliński P.

Facta Simonidis

|

2016

|

issue 9

263-278

PL

Artykuł w sposób syntetyczny ukazuje postrzeganie Niemców w społeczeństwie polskim oraz stereotyp Niemca w Polsce na przestrzeni dziejów. Autor przedstawia etapy ewolucji postrzegania i stereotypu Niemca w polskim społeczeństwie, zwłaszcza ewoluowanie w czasie i w poszczególnych okresach historycznych. Szczególną uwagę poświęca autor postrzeganiu i stereotypowi Niemca w Polsce w XX i XXI wieku, przy czym koncentruje się na czasach współczesnych.

EN

The article reveals synthetically perception of the Germans in the Polish society and the German stereotype in Poland over the centuries. The author presents the stages of the evolution of the perception and the German stereotypes in our society, how have they been created and evaluated in the time, as well as in particular time periods. Special attention is given to the perception and the German stereotypes in Poland in the 20th and 21st centuries. Primarily the author focuses on how these perceptions and stereotypes look like in modern times.

6

Nie samym śmiechem Czesi żyją, czyli kłopoty z tożsamością

63%

KARDYNI-PELIKÁNOVÁ K.

Porównania

|

2015

|

vol. 17

23-42

EN

The article presents speeches of Czech publicists, sociologists and culture studies specialists on the Czech social and individual identity at the turn of the 21st century and their observations on two national identities, Czech and Polish, frequently based on stereotypes. It provides different Czech and foreign interpretations of two protagonists: the historical, Jan Hus, and the fictional and literary, Josef Švejk as symbols (icons) of the dual Czechhood.

PL

Artykuł prezentuje wypowiedzi czeskich publicystystów, socjologów i kulturoznawców na temat własnej tożsamości jednostkowej i zbiorowej przełomu XX i XXI wieku oraz ich uwagi o wzajemnej ocenie dwóch tożsamości narodowych: czeskiej i polskiej, dokonywanej często za pomocą stereotypów. Przypomina różne czeskie i obce interptretacje dwóch postaci: historycznej Jana Husa i fikcyjnej, literackiej Josefa Švejka jako symboli (ikon) dwojakiej czeskości.

7

Problematyka polska w XX-wiecznych operetkach niemieckich

63%

Golianek R. D.

Muzyka

|

2019

|

vol. 64

|

issue 3

51-68

EN

Operetta played a major role in bourgeois culture of the late nineteenth and early twentieth centuries, as it developed and promoted national and local self-identification and awareness. Berlin and Vienna became the main centres of German-language operetta – a genre marked by the strong presence of characters and motifs associated with national and ethnic identities. Among the wealth of German operettas composed up to the outbreak of the Second World War, an important place is occupied by works referring to Polish subjects in their plots or featuring Polish characters. The predominant way of presenting Poles in operettas was to compare them with representatives of German (or Austrian) society. The end of the First World War was a watershed for the Polish nation, as the country regained its independence in 1918. It might be assumed that this would alter the way Poles were depicted in German operetta of the post-war period. The proposed comparison of a few pre-war German operettas with Polish themes (Polnische Wirtschaft, 1909; Polenblut, 1913) with post-war works (Die blaue Mazur, 1920; Der letzte Walzer, 1920; Die polnische Hochzeit, 1937) will help to determine whether and how the political changes brought about by the First World War were reflected in the plots, characters and music of German operetta of the inter-war period. These issues are important to our comprehension of how some nations are perceived by others still today. The vitality of operetta as an artistic genre during its heyday stemmed from its documental role, particularly significant before the emergence of modern mass media. The discussed theatrical works, written at the moment of historical change associated with the revival of independent Poland, provide excellent arguments in debate on the impact of these stereotypes on communication between neighbouring nations.

PL

Operetka odegrała ważną rolę w kulturze burżuazyjnej na przełomie XIX i XX wieku, ponieważ rozwinęła i promowała krajową i lokalną samoidentyfikację i świadomość. Berlin i Wiedeń stały się głównymi ośrodkami niemieckojęzycznej operetki - gatunku naznaczonego silną obecnością postaci i motywów związanych z tożsamością narodową i etniczną. Wśród bogactwa niemieckich operetek skomponowanych do wybuchu II wojny światowej ważne miejsce zajmują dzieła nawiązujące do polskich tematów w swoich fabułach lub przedstawiające polskie postacie. Dominującym sposobem prezentowania Polaków w operetkach było porównanie ich z przedstawicielami społeczeństwa niemieckiego (lub austriackiego). Koniec I wojny światowej był przełomem dla narodu polskiego, ponieważ kraj w 1918 r. odzyskał niepodległość. Można przypuszczać, że zmieni to sposób przedstawiania Polaków w niemieckiej operetce okresu powojennego. Proponowane porównanie kilku przedwojennych niemieckich operetek z polskimi tematami (Polnische Wirtschaft, 1909; Polenblut, 1913) z utworami powojennymi (Die blaue Mazur, 1920; Der letzte Walzer, 1920; Die polnische Hochzeit, 1937) umożliwia określenie, czy i jak zmiany polityczne wywołane przez pierwszą wojnę światową znalazły odzwierciedlenie w fabułach, postaciach i muzyce niemieckiej operetki z okresu międzywojennego. Kwestie te są ważne dla naszego zrozumienia tego, jak niektóre narody są postrzegane przez inne nawet do dziś. Żywotność operetki jako gatunku artystycznego w czasach świetności wynikała z jej dokumentalnej roli, szczególnie istotnej przed pojawieniem się nowoczesnych środków masowego przekazu. Omawiane dzieła teatralne, pisane w momencie historycznych zmian związanych z odrodzeniem niepodległej Polski, stanowią doskonałe argumenty w debacie na temat wpływu tych stereotypów na komunikację między sąsiednimi narodami.

8

Europejczycy. Konceptualizacja i ewaluacja wyobrażeń ukrytych za nazwą wspólnoty

51%

Viviand-Esik A.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2016

|

vol. 28

EN

The article describes the conceptualisation and evaluation of the images behind the quasi-ethnonym Europeans, as well as comparing them with the images behind the ethnonyms Poles, Germans, and French. The description is based on the results of experimental study among Poles aged 18–25 conducted in the years 2012–2013. An open question was asked: “How would you finish the sentence: I like Europeans because they are… / I don’t like that Europeans are…”. On this basis a typology of positive and negative features evoked by these names was established. The typology led to the construction of a hierarchy of features and a comparison of the images of Europeans with those of the three European nations. The study led to the following conclusions: (1) evaluation of the images behind the name Europeans is more positive than behind the three national ethnonyms; (2) elements of the cognitive definition of the term Europeans show greater similarity with those of the ethnonym Poles than those of the ethnonym Germans and French; (3) the cognitive definition of Europeans contains a certain number of features clearly different from those attributed to the ethnonyms Poles, Germans, and French – and these features are more changeable than others.

PL

W artykule opisano sposób konceptualizowania i ewaluowania wyobrażeń stojących za quasi-etnonimem Europejczycy oraz porównano go z wyobrażeniami stojącymi za etnonimami: Polacy, Niemcy i Francuzi. Opis oparto na wynikach badań eksperymentalnych (ankieta otwarta – polecenie brzmiało: „Dokończ zdanie: Podoba mi się, że… / nie podoba mi się, że…”) przeprowadzonych wśród młodych Polaków (w wieku 18–25 lat) w latach 2010–2011. Na tej postawie ustalono typologię cech pozytywnych i negatywnych ewokowanych przez te nazwy. Tak powstała typologia umożliwiła ustalenie hierarchii cech wskazanych przez respondentów oraz porównanie w tej perspektywie wyobrażeń Europejczyków z wyobrażeniami trzech badanych narodów europejskich.Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że: (1) ewaluacja wyobrażeń stojących za nazwą Europejczycy jest bardziej pozytywna niż w przypadku trzech badanych etnonimów narodowych; (2) elementy definicji kognitywnej nazwy Europejczycy wykazują większe podobieństwo z elementami definicji etnonimu Polacy niż z elementami definicji etnonimów Niemcy i Francuzi; (3) definicja kognitywna nazwy Europejczycy zawiera pewną liczbę cech wyraźnie innych niż cechy przypisane do etnonimów Polacy, Niemcy i Francuzi, i cechy te są bardziej zmienne niż pozostałe.

9

Fizyczne i mentalne bariery polsko-rosyjskiego pogranicza

51%

Balogh P.

Przegląd Geopolityczny

|

2022

|

vol. 42

67-88

PL

Celem artykułu jest wyjaśnienie procesów zachodzących na polsko-rosyjskim pograniczu w kontekście polityki zagranicznej Rosji i Unii Europejskiej (UE). Podstawowym założeniem jest to, że stosunki dwustronne pomiędzy Rosją z jedne strony, a Polską i UE z drugiej, nie powinny być rozpatrywane bez uwzględnienia społeczności, na których sytuację wpływ wywiera jakość relacji międzynarodowych. Dlatego też problemy tych społeczności i sytuacja na pograniczu muszą być zestawiane z polityką, której kierunki ustalane są w Moskwie, Warszawie, Brukseli i innych stolicach. Pierwsze pytanie badawcze brzmi zatem: Jak polityka zagraniczna Rosji, Polski i UE wpływa na życie społeczności zamieszkujących pogranicze rosyjsko-polskie? Ze względu na stopniowe otwieranie granic dla ruchu, studia nad granicami obejmują ostatnio także niefizyczne aspekty stosunków transgranicznych, w tym granice mentalne. Stąd też sformułowane zostało drugie pytanie: Jakie bariery mentalne istnieją na pograniczu rosyjsko-polskim i czy można je przynajmniej częściowo pokonać? W badaniach wykorzystano zarówno dokumenty polityczne jak i opracowania akademickie. Analiza aspektów mentalno-kulturowych oparta jest na wynikach badań socjologicznych. Artykuł rozpoczyna się od uwag dotyczących historii polsko-rosyjskiego sąsiedztwa do 1991 roku, poprzedzonych przeglądem najnowszych badań nad granicami. W dalszej kolejności ukazane zostały zmiany w polityce zagranicznej zainteresowanych podmiotów, po czym następuje analiza wpływu czynników politycznych na życie przygranicznych społeczności lokalnych, z uwzględnieniem zarówno aspektów fizycznych jak i niefizycznych.

EN

The purpose of this article is to explain the processes taking place in the PolishRussian borderland in the context of Russian and European Union (EU) foreign policy. The basic premise is that bilateral relations between Russia on the one hand, and Poland and the EU on the other, should not be considered without taking into account the communities whose situation is affected by the quality of international relations. Therefore, the problems of these communities and the situation on the border must be juxtaposed with the policies whose directions are set in Moscow, Warsaw, Brussels and other capitals. The first research question is therefore: How do the foreign policies of Russia, Poland and the EU affect the lives of local communities in the Russian-Polish borderland? Due to the gradual opening of borders for movement, border studies have recently also included non-physical aspects of cross-border relations, including mental ones. Hence, a second question was formulated: what mental barriers exist in the Russian-Polish borderland and can they be at least partially overcome? The analysis of the mental and cultural aspects is based on the results of sociological studies. The article begins with remarks on the history of the Polish-Russian neighborhood up to 1991, preceded by an overview of recent border studies. It then shows the changes in the foreign policy of the stakeholders, followed by an analysis of the impact of political factors on the life of local border communities, taking into account both physical and non-physical aspects.

10

Wizerunek Rosjanina w Polsce. Socjologiczna analiza zjawiska stereotypu narodowego w paradygmacie socjologii wiedzy

51%

Korczyński T. M.

Journal of Modern Science

|

2017

|

issue 1(32)

29-44

EN

“The images of others” play an important role in international relations, both in political and social area. They may have the form of resentment in strained relations or exist as positive stereotypes in good relations. These images translate into sympathy or antipathy, confidence or its lack towards other nationalities. Generalizations about “others” are not only an important ideological player, but they have a significant impact on consolidation of certain attitudes and opinions in social consciousness. The case of the “Russian image” is created in Poland likewise. Difficult Polish neighborhood with Russia has a long history and goes on many levels at once. The author describes dynamics of changes in the “Russian image” in Poland and Poles’ social attitudes to Russians, basing on the theory of Zbigniew Bokszański and sociological research.

PL

W kontaktach międzynarodowych, zarówno na płaszczyźnie politycznej, jak i w obszarze społecznym, istotną funkcję pełnią „obrazy innych”. W napiętych relacjach przybierają one postać resentymentów, awprzypadku dobrych relacji występują jako pozytywne stereotypy. Obrazy te przekładają się następnie na sympatię bądź antypatię, zaufanie lub jego brak wobec innych narodowości. Uogólnienia na temat „innych” są nie tylko ważnym graczem ideologicznym, ale mają znaczący wpływ także na utrwalanie określonych postaw i opinii w świadomości każdego społeczeństwa. Nie inaczej jest w przypadku kreacji obrazu Rosjanina w Polsce. Trudne sąsiedztwo Polski z Rosją ma długą historię i przejawia się na wielu poziomach naraz. W jednym artykule autor nie mógł oczywiście zaprezentować obrazu Rosjanina kształtującego się na przestrzeni wieków, zaproponował zatem, aby „historyczna” opowieść nawiązywała do badań wizerunku Rosjanina w Polsce od czasu końca drugiej wojny światowej. Opierając się na teorii Z. Bokszańskiego oraz posiłkując się badaniami socjologicznymi, autor próbował naszkicować dynamikę zmian wizerunku Rosjanina w Polsce oraz społecznego nastawienia Polaków do sąsiadów ze Wschodu.

11

KASZUBSKIE OBRAZY NIE-KASZUBÓW. O KILKU KWESTIACH LITERACKICH Z FAKTOREM POSTZALEŻNOŚCIOWYM

51%

Kalinowski D.

Porównania

|

2017

|

vol. 20

|

issue 1

63-75

EN

The article focuses on the fundamental trends in the descriptions of Kashubian literature which portrays non-Kashubians (Florian Ceynowa, Henryk Derdowski, Aleksander Majkowski, Jan Rompski). Basically it gives here designate the tendency of sympathy and antipathy. The first takes place mainly in relation to the Poles who are seen from the perspective of a common struggle against Germanization. However, this is not a consistent trend because already in the discourse of the founder of the Kashubian identity, Florian Ceynowa, criticism of the Polish model of social and national characteristics characterological can be noticed. The second and opposite trend of presenting the other and the foreign is manifested most strongly in the literature Kashubian when including the German national element. It was almost always portrayed as evil and violent. There are, however, exceptions and sometimes the Germans are portrayed with respect and admiration. When it comes to the Jewish, the Kashubian literaturę does not take a consistent stand because of the small size of this social group in Pomerania.The foreigners / the others presented in the Kashubian literature are a threat in terms of numbers, civilization or culture for the Kashubians. Hence, Kashubian writers in their creations continuously juxtapose the domestic paradise with the external cultural factors. The newcomers from outside of Kashubia bring with them greed, immorality and a lack of ideological orientation, whereas they rarely inspire positive attributes. Thus, they become colonizers of the Kashubians and hold the state and sometimes even religious power.

PL

Artykuł dotyczy podstawowych tendencji w opisach literatury kaszubskojęzycznej, portretującej nie-Kaszubów (Florian Ceynowa, Hieronim Derdowski, Aleksander Majkowski, Jan Rompski). Zasadniczo daje się tutaj wyznaczyć tendencje sympatii i antypatii. Pierwsza pojawia się głównie w stosunku do Polaków, którzy postrzegani są z perspektywy wspólnej walki z germanizacją. Jednakże nie jest to spójna tendencja, ponieważ już u założyciela dyskursu tożsamości kaszubskiej Floriana Ceynowy daje się zauważyć krytykę polskiego modelu społecznego i narodowych cech charakterologicznych. Druga, odwrotna tendencja przedstawiania innych i obcych najsilniej objawia się w literaturze kaszubskiej wobec niemieckiego żywiołu narodowego. Niemal zawsze pełnił on funkcję przykładu przemocy i zła. Pojawiają się wszakże odstępstwa i bywa, że Niemcy opisywani są z szacunkiem i podziwem. Wobec Żydów literatura kaszubska nie zajmuje konsekwentnego stanowiska, co wynika z małej liczebności tej grupy społecznej na Pomorzu.Obcy/inni przedstawieni w literaturze kaszubskiej są dla Kaszubów zagrożeniem pod względem liczebności, cywilizacji czy kultury. Stąd literaci kaszubscy w swych kreacjach stale przeciwstawiają domowy raj zewnętrznym czynnikom kulturowym. Przybysze spoza Kaszub przynoszą ze sobą chciwość, rozpustę, bezideowość, rzadko kiedy inspirując pozytywnymi cechami. Stają się zatem kolonizatorami Kaszubów, którzy utrzymują władzę w wymiarze państwowym a czasami i religijnym.

12

RELIGIJNOŚĆ A STEREOTYPY NARODOWE. ANALIZA SOCJOLOGICZNA BADAŃ POLSKIEJ MŁODZIEŻY W PARADYGMACIE FENOMENOLOGICZNEJ SOCJOLOGII WIEDZY

51%

Korczyński T. M.

Journal of Modern Science

|

2016

|

issue 3(30)

11-32

PL

W artykule poruszony został problem relacji pomiędzy stereotypami narodowymi a religijnością, sekularyzmem i tożsamością narodową. Religijność jest centralnym wymiarem społecznego tworzenia rzeczywistości i zajmuje dość uwagi fenomenologów i socjologów wiedzy, żeby wspomnieć tylko takich badaczy, jak Peter L. Berger czy Thomas Luckmann. Autor artykułu, wychodząc od teorii fenomenologicznej zbudowanej na paradygmacie socjologii wiedzy, analizuje wyniki badań, jakie realizował wśród polskich studentów i licealistów w latach 2007 i 2013. Obserwując wypowiedzi młodzieży polskiej, poszukuje on związków pomiędzy takimi zmiennymi, jak religijność, niereligijność, tożsamość narodowa a opinie badanych na temat Niemców. Stworzone indeksy religijności i niereligijności oraz indeksy patriotyzmu i braku patriotyzmu porównywane są następnie z wypowiedziami zarówno skrajnie nieprzychylnymi, jak i pozytywnymi wobec Niemców, co weryfikuje w ten sposób hipotezy badawcze.

EN

In the present article author describes a relationship between national stereotypes and religiousness, secularism and national identity. Religiousness is a central dimension of the social construction of reality and takes sufficient attention of phenomenologists and sociologists of knowledge, such as Peter L. Berger and Thomas Luckmann. The author, starting from the phenomenological theory built on the paradigm of the sociology of knowledge, analyses the results of a survey conducted among Polish students and high school students between 2007 and 2013. Observing the statements of Polisch youth, author searches correlations between variables such as religiousness, irreligiousness, national identity and the opinions of respondents on the Germans. Created indexes of religiousness and irreligiousness are compared with the extremely unfavorable statements or positive statements about the Germans. Then those indexes are correlated with an index of national identity of respondents, what verifies the hypotheses.

13

«Культура пития» и её отражение в украинском языке: лексике, фразеологии и паремиологии

45%

Savchenko A., Khmelevskiy M.

Językoznawstwo

|

2018

|

vol. 12

109-121

EN

Alcohol and alcoholic beverages have become an essential part of the Slavic culture long time ago. Often the titles of some traditional drinks have become a stereotypical national symbol of a certain country. Lexicological units (single words and expressions, idioms, proverbs and sayings) which constitute the ideographic group “The culture of drinking” can be found at every functional and stylistic level of the language. This article provides an overview of the “alcoholic portrait” of the Ukrainians. Particular attention is paid to the concept of горілкa (horilka). A special place is given to the descriptions of alcoholic drinks in Ukrainian – in colloquial speech, slang, dialects as well as in phraseology.

PL

Alkohol i napoje alkoholowe od dawna stały się nieodłączną częścią kultury słowiańskiej. Nazwy niektórych tradycyjnych napoi alkoholowych często stają się swoistym symbolem określonego narodu, podstawą stereotypowych wyobrażeń o nim.Jednostki leksykalne (poszczególne wyrazy i połączenia wyrazowe, frazeologizmy, przysłowia i porzekadła) tworzące kategorię pojęciową „Kultura picia” występują na wszystkich funkcjonalno-stylistycznych poziomach języka. W artykule analizowany jest «portret alkoholowy» Ukraińców. Szczególną uwagę poświęcono konceptualnemu dla kultury ukraińskiej pojęciu горілкa (горилка, горелка). Oddzielnie rozpatrywana jest nominacja napojów alkoholowych w języku ukraińskim: w języku potocznym, slangu, dialektach oraz we frazeologii.

RU

Алкоголь и алкогольные напитки уже давно стали неотъемлемой частью славянской культуры. Названия некоторых традиционных алкогольных напитков часто становятся своеобразным символом определённой нации, основой стереотипных представлений о ней. лексические единицы (отдельные слова и словосочетания, фразеологизмы, пословицы и поговорки), формирующие идеографическую группу «Культура пития», обнаруживаются на всех функционально-стилистических уровнях языка.В статье анализируется “алкогольный портрет” украинцев. Отдельное внимание уделяется концептуальному для украинской культуры понятию горілкa (горилка, горелка). Особо рассматривается номинация алкогольных напитков в украинском языке: разговорной речи, сленге, диалектах, а также во фразеологии.

14

Образы национальных характеров и юмористические персонажи балканских народов Южной Славии сквозь призму их стереотипного отображения в современных анекдотах

32%

Savchenko A., Khmelevskiy M.

Językoznawstwo

|

2021

|

vol. 15

241-257

PL

Artykuł poświęcony jest analizie jednej z małych form folkloru – anegdoty, a dokładniej etnoanekdoty jako sposobu odzwierciedlenia narodowej specyfiki, narodowego kolorytu, formy wyrażenia najbardziej charakterystycznych cech mentalności i stylu życia określonego ludu, nacji, grupy społecznej. Na przykładzie najbardziej typowych i rozpowszechnionych na słowiańskich Bałkanach tekstów anegdot przedstawiono najbardziej charakterystyczne dla przedstawicieli serbochorwackiego kontinuum językowego narodowo-specyficzne cechy, odzwierciedlone w tego rodzaju etnoanegdotach. Ich dodatkową cechą jest to, że często narodowe (auto)stereotypy są połączone we wspólnym obrazie (obrazach) – bohatera (lub bohaterów) najbardziej wyraziście i w całości skupiającym i reprezentującym główne stereotypy charakterystyczne dla danego narodu. Przeprowadzona analiza pozwala wnioskować, że etnoanegdota, jako szczególna odmiana tematyczna anegdoty, zawiera między innymi ważne informacje ekstralingwistyczne i może stać się obiektywnym źródłem etnolingwistycznej i kulturoznawczej charakterystyki danego kraju i zamieszkujących go mieszkańców.

EN

This article reviews one of the small forms of folklore – anecdote and, more specifically, ethno-anecdote (ethnic joke) as a way of reflecting national specifics, national colour, a form of expression of the most characteristic features of the mentality and way of life of a certain people, nation, social group. Based on texts of anecdotes that are most typical and widespread in the area of the Slavic Balkans, the characteristics of representatives of the so-called “Serbo-Croatian dialect continuum” are explored. Nationalspecific qualities reflected in ethnic jokes and stereotypes are discussed. It is concluded that ethnic jokes, as a special thematic kind of anecdote, contain, among other things, important extralinguistic information and can become an objective source when studying the ethnolinguistic and culturological characteristics of a particular country and its inhabitants.

RU

Предлагаемая статья посвящена рассмотрению одной из малых форм фольклора – анекдоту и более конкретно – этноанекдоту как способу отражения национальной специфики, национального колорита, форме выражения наиболее характерных особенностей менталитета и образа жизни определенного народа, нации, социальной группы. На примере текстов наиболее типичных и распространенных на славянских Балканах текстов анекдотов представлены наиболее типичные, характерные для представителей т.н. «сербохорватского языкового континуума» национально-специфические качества, отражаемые в подобных этноанекдотах, еще одной особенностью которых является то, что нередко национальные (авто)стереотипы объединены в собирательном образе (образах) – герое (или героях), наиболее ярко и во всей совокупности аккумулирующих и представляющих основные стереотипы, характерные для данной нации. Выводится заключение о том, что этноанекдоты, как особая тематическая разновидность анекдота, помимо прочего, содержат важную экстралингвистическую информацию и способны стать объективным источником для этнолингвистической и культурологической характеристики определенной страны и населяющих ее жителей.

Refine search results

Postawy wobec Stanów Zjednoczonych: raport z międzynarodowych badań porównawczych

“Addiction is a strange bastard”: Alcohol(ism) in Irish Fiction

Kwestie historyczne w stosunkach polsko-rosyjskich w latach 2007–2015

Postrzeganie i stereotyp Niemca wśród polskiego społeczeństwa

Postrzeganie i stereotyp Niemca wśród polskiego społeczeństwa

Nie samym śmiechem Czesi żyją, czyli kłopoty z tożsamością

Problematyka polska w XX-wiecznych operetkach niemieckich

Europejczycy. Konceptualizacja i ewaluacja wyobrażeń ukrytych za nazwą wspólnoty

Fizyczne i mentalne bariery polsko-rosyjskiego pogranicza

Wizerunek Rosjanina w Polsce. Socjologiczna analiza zjawiska stereotypu narodowego w paradygmacie socjologii wiedzy

KASZUBSKIE OBRAZY NIE-KASZUBÓW. O KILKU KWESTIACH LITERACKICH Z FAKTOREM POSTZALEŻNOŚCIOWYM

RELIGIJNOŚĆ A STEREOTYPY NARODOWE. ANALIZA SOCJOLOGICZNA BADAŃ POLSKIEJ MŁODZIEŻY W PARADYGMACIE FENOMENOLOGICZNEJ SOCJOLOGII WIEDZY

«Культура пития» и её отражение в украинском языке: лексике, фразеологии и паремиологии

Образы национальных характеров и юмористические персонажи балканских народов Южной Славии сквозь призму их стереотипного отображения в современных анекдотах