Search results

1

Przyszłość zwolnień podatkowych dla związków wyznaniowych w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego USA

100%

Michalik P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2013

|

vol. 16

5-22

PL

Orzecznictwo Sądu Najwyższego USA (SN) w zakresie zwolnień podatkowych dla związków wyznaniowych od lat pozostaje niezmienione. Jednak konstytucyjna przyszłość przedmiotowych zwolnień pozostaje niejasna. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest rozwój praw osób homoseksualnych, zgodnie z orzecznictwem SN gwarantowanych przez klauzule równej ochrony prawnej i klauzulę sprawiedliwego procesu V i XIV Poprawki do Konstytucji federalnej. Najnowsze orzecznictwo SN w sprawach Christian Legal Society Chapter v. Martinez z 2010 r., Hosanna-Tabor Evangelical Lutheran Church and School v. EEOC z 2012 r. oraz United States v. Windsor z 2013 r. pozwala wyznaczyć najbardziej prawdopodobne kierunki przyszłych rozstrzygnięć SN w narastającym konflikcie między pełnym równouprawnieniem homoseksualistów, a wolnością religijną, gwarantowaną przez klauzule swobodnej praktyki i klauzulę ustanowienia I Poprawki. Zdaniem autora precedensy z Martinez i Windsor jednoznacznie wskazują, iż „homofobiczne” kościoły mogą w przyszłości, zgodnie z ustanowionymi odpowiednio w 1983 i 1990 r. precedensami z Bob Jones University v. United States i Employment Division v. Smith, utracić przywilej zwolnienia podatkowego. Z drugiej jednak strony – jeśli małżeństwo homoseksualne nie stanie się w USA instytucją uniwersalną – jednomyślne rozstrzygnięcie z Hosanna-Tabor, otwiera przed SN możliwość wyłączenia „homofobicznych” kościołów spod jurysdykcji precedensu ze Smith. co pozwoliłoby im zachować przywileje podatkowe bez konieczności rezygnacji z własnych, dyskryminujących homoseksualistów przekonań.

EN

For many years, the United States Supreme Court (SC) decisions in the field of tax exemptions for churches have remained unchanged. Still, their constitutional future is not clear. The main reason behind that is development of LGBT rights, guaranteed by the Equal Protection and Due Process Clauses of the Fifth and Fourteenth Amendments to the US Constitution. The recent SC decisions in Christian Legal Society Chapter v. Martinez from 2010, Hosanna-Tabor Evangelical Lutheran Church and School v. EEOC from 2012, and United States v. Windsor from 2013, show us the most possible directions in which the SC would enter into growing conflict between a full homosexual equality and religious freedom, guaranteed by the Free Exercise and Establishment Clause of the First Amendment to the US Constitution. According to the author, after the SC decisions in Martinez and Windsor it seems quite obvious that “homophobic” churches would have lost their tax exempt status under the provisions of Bob Jones University v. United States and Employment Division v. Smith. From the other hand – if only same-sex marriage would not have become universal in the USA – the unanimous decision in Hosanna-Tabor would have got “homophobic” churches out of the operation of Smith, in order to prevent them from abandoning their discriminatory tenets.

2

Instytucje kościelne jako organizacje pożytku publicznego

100%

Plisiecki M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2013

|

vol. 16

161-183

PL

Artykuł dotyczy instytucji kościelnych jako podmiotów posiadających status organizacji pożytku publicznego. Przedstawia informacje o regulacjach zawartych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz rolę tych regulacji w kształtowaniu sektora organizacji pozarządowych. Polska ustawa jawi się jako próba odpowiedzi na wyzwania współczesnego świata, w przyjętych rozwiązaniach i wykładni występuje wiele kontrowersji. Niejasne jest m.in. określenie statusu instytucji kościelnych. Nie są one zaliczane przez ustawodawcę do organizacji pozarządowych, lecz posiadają możliwość uzyskania statusu organizacji pożytku publicznego. Omówiono charakterystyczne dla tych podmiotów wymogi i specyfikę ich funkcjonowania jako takich organizacji. Przedstawiono funkcjonowanie instytucji kościelnych w praktyce, zawarte w raporcie GUS z 2009 r. Dokonano przeglądu nazw wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego organizacji kościelnych, które okazały się cennym źródłem informacji o rodzajach aktywności, podejmowanych przez Kościoły i organizacje społeczne. Do tekstu dodano załącznik, zawierający wykaz organizacji, którym ze względu na nazwę można przypisać charakter religijny.

EN

This article concerns ecclesiastical institutions as entities having the status of a public benefit organization. Provides information on the regulations contained in the Act on Public Benefit and Volunteer Work, and the role of regulation in the development of the NGO sector (non-governmental organization). Polish law is seen as an attempt to respond to the challenges of the modern world, and there occurs controversy in it. The status of ecclesiastical institutions is unclear. They are not included by the legislature to NGOs, but have the ability to obtain the status of a public benefit organization. The text discusses the specific requirements for these entities, and the specificity of them as non-profit organizations. Activities of institutions dedicated to religion have been explained in practice, according to the report of the 2009 CSO. A review of the names listed in the National Court Register of church organization was presented, which proved to be a valuable source of information about the types of activities undertaken by churches and social organizations. The list of the organizations was added as an appendix.

3

Przesłanki delibacji orzeczenia kościelnego we włoskim sądzie apelacyjnym

100%

Bednarski P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2013

|

vol. 16

43-63

PL

We włoskim prawie prywatnym kościelne orzeczenia nieważności małżeństwa mogą uzyskać skuteczność cywilną. Zanim to jednak nastąpi muszą one zostać poddane kontroli w trakcie specjalnego rodzaju postępowania, które przeprowadza właściwy sąd apelacyjny. W trakcie tej kontroli sąd bada czy określone przez prawo przesłanki zostały spełnione. Tego rodzaju badanie ma na celu ochronę zarówno włoskiego porządku prawnego jak i samej instytucji małżeństwa. Pośród wymogów jakie musi spełniać orzeczenie kościelne zanim zostanie uznane należy wymienić właściwość sędziego kościelnego do orzekania o nieważności małżeństwa, prawo strony do obrony i udziału w procesie, niesprzeczność z orzeczeniem wydanym przez sąd włoski oraz niesprzeczność z włoskim porządkiem publicznym. Analiza zagadnienia przesłanek delibacji orzeczenia kościelnego pozwala zauważyć różnice jakie występują pomiędzy prawem kanoniczny a włoskim prawem prywatnym. Są one szczególnie widoczne w odniesieniu do przesłanek nieważności małżeństwa oraz kwestii dobrej wiary małżonków zawierających małżeństwo.

EN

In the Italian private law the church marriage annulment can obtain the effectiveness in the civil law. Before then, the judical decisions must be surveyed during the special type of procedure, which shall be carried out by the competent court of appeal. During this procedure the court shall examine whether defined by the law conditions have been fulfilled. This type of examination is intended to protect both the Italian legal order and the institution of marriage. Among the requirements which must be fulfilled by the judgment of the church before it will be recognized, it should be listed: jurisdiction of the ecclesiastical judge to rule on the marriage annulment, right of the parties to defence and participation in the process, non contrariety with the judgment given by the Italian court and non contrariety with the Italian public order. The question of the conditions of the proceeding concerning the recognition of ecclesiastical marriage annulments allows to note the differences which exist between the canon law and Italian private law. They are especially apparent in regard to the conditions governing the invalidity of a marriage and issues of spouses contracting marriage in a good faith.

4

The Secularisation in Europe from Lithuanian Perspective

86%

Pūkenis R.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2013

|

vol. 16

213-228

EN

Taking the Lithuanian perspective on the substantial progress of secularization processes Europe-wide, a number of general observations can be made. First and foremost, it must not be overlooked that the forefathers of the European integration process were politicians of the Christian democratic colour, and the process of integration as such was endorsed by the Holy See. Still, however, the Church would warn (and still warns) that it was impossible to build a true unity of the Old Continent by denying the Christian roots of the European culture and without respecting the rights inherent in human nature. The actual implementation of the idea of integration seems, however, to ignore some urgent warnings sent out by the Church. It facilitates the progress of secularization processes, and, in Lithuanian law, it manifests itself, among others, in the proposals of changes in regulations regarding marriage understood as a permanent union between a man and a woman. No doubt, it poses a major challenge to the Church; obviously, it will only be able to resist such tendencies if its firm stance and testimony deserve credibility. It should be noted, however, that the implementation of the proposals of separation of legal regulations from the principles inherent in human nature also threatens the society, regardless of the ideological standpoint of its members.

PL

Patrząc z litewskiej perspektywy na dokonujący się w Europie postęp procesów sekularyzacyjnych można sformułować przynajmniej kilka generalnych uwag. Przede wszystkim nie powinno się zapominać, że u początków europejskich procesów integracyjnych stali politycy będący chrześcijańskimi demokratami, a sam proces integracji był wspierany przez Stolicę Apostolską. Jednocześnie jednak Kościół konsekwentnie ostrzegał (i nadal ostrzega), że niemożliwe jest zbudowanie prawdziwej jedności Starego Kontynentu bez odwołania do chrześcijańskich korzeni kultury jego narodów i bez poszanowania praw wpisanych w naturę człowieka. Przejęty w praktyce sposób realizacji idei integracyjnych ignoruje jednak niektóre z ważnych ostrzeżeń formułowanych przez Kościół. Ułatwia to postęp procesów sekularyzacyjnych, a na gruncie prawa litewskiego objawia się m. in. postulatami zmian w przepisach dotyczących małżeństwa pojmowanego jako trwały związek kobiety i mężczyzny. Dla Kościoła jest to niewątpliwe wyzwanie i trzeba uznać, że będzie on zdolny do przeciwstawienia się takim tendencjom tylko pod warunkiem wiarygodności dawanego przezeń świadectwa. Trzeba jednak podkreślić, że realizacja postulatów oderwania przepisów prawnych od zasad wpisanych w naturę człowieka zagraża również społeczeństwu i to bez względu na przekonania światopoglądowe jego członków.

5

Nadzór nad fundacjami kościelnymi w Polsce

86%

Gura G.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2013

|

vol. 16

93-109

PL

W prawie polskim, w odniesieniu do fundacji, przyjęty został model nadzoru subsydiarnego o charakterze prawnym. Nadzór pośredni jest wykonywany przez organy administracji publicznej, a nadzór bezpośredni przez sądy powszechne. Ustawodawca zróżnicował nieco sytuację prawną fundacji kościelnych w porównaniu z innymi fundacjami poprzez to, że nadzór pośredni nad nimi wykonują w pierwszej kolejności, niezależnie od organów państwowych, również kościelne osoby prawne będące fundatorami bądź wskazane w statucie. Ponadto inaczej uregulowane zostały w ich przypadku kwestie związane z ustanawianiem zarządców przymusowych. Wskazane odrębności zwykło uznawać się za przywilej prawny fundacji kościelnych. Autor prezentuje częściowo odmienny pogląd i przywołuje argumentację przemawiającą za tym, że wymóg podwójnego nadzoru nad fundacjami kościelnymi stanowi raczej obciążenie, a nie przywilej strony kościelnej. Jego zdaniem należałoby w przyszłości zrezygnować z tego wymogu i przedstawia swoją propozycję w tej materii.

EN

The supervision over the church foundations reflects the subsidiary supervision model under Polish law. The indirect supervision is carried out by the public authorities, whereas the direct supervision is carried out by the common courts. The legislator diversified the legal status of the church foundations as compared with other foundations. Notwithstanding the state authorities, the indirect supervision over the church foundations is carried out in the first place by the church legal persons constituing founders or other legal persons specified in the statute. Moreover, the rules of the compulsory administration were set out in a different manner in regard to the church foundations. The abovementioned differences are used to be regarded as a church foundation’s’ privilege. However, the author’s standpoint is partially different to the one mentioned above, arguing that the requirement of double supervision over the church foundations constitutes an additional burden rather than a privilege. In the author’s opinion, the above requirement should be given up in the future; he presents his suggestions in this matter.

6

Fundacje zakładane przez osoby prawne Kościoła katolickiego w Polsce a fundacje pobożne

86%

Walencik D.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2013

|

vol. 16

65-91

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza statusu prawnego fundacji zakładanych przez osoby prawne Kościoła katolickiego, o których mowa w art. 26 konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z 1993 r. i art. 58 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (fundacje kościelne) oraz pobożnych fundacji, o których mowa w przepisach Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. Ponadto w artykule poruszono zagadnienie wpływu systemu prawa polskiego i systemu prawa kanonicznego na działalność wymienionych fundacji. Przeprowadzone analizy prowadzą do wniosku, że fundacje zakładane przez osoby prawne Kościoła katolickiego na forum państwowym są takimi samymi osobami prawnymi, jak inne fundacje i w pełni podlegają przepisom prawa polskiego, zwłaszcza ustawy o fundacjach, którą należy stosować wprost a nie per analogiam, ale z uwzględnieniem modyfikacji wynikających z art. 58 u.s.p.k.k., stanowiących lex specialis. Sytuacja prawna tych fundacji nie jest równocześnie regulowana przez prawo kanoniczne, w szczególności przez kan. 113-123 i 1299-1310 KPK (z wyjątkiem przepisów dotyczących nadzoru kościelnego), chyba że ich treść zostanie wprowadzona do statutu fundacji. Fundacje kościelne tym samym nie muszą być jednocześnie fundacjami w rozumieniu prawa kanonicznego. Brak w prawie polskim bezpośrednich odesłań do prawa kanonicznego w kwestii działalności fundacji kościelnych. Trudno też uznać, aby przepisy art. 26 konkordatu, art. 58 u.s.p.k.k. i ustawy o fundacjach stanowiły dorozumiane odesłanie do prawa kanonicznego przez swoją „niekompletność”, z wyjątkiem regulacji dotyczących nadzoru kościelnego nad fundacjami.

EN

The article looks into the legal status of foundations established by ecclesiastical juridical persons, referred to in Article 26 of the 1993 Concordat between the Holy See and the Republic of Poland, and Article 58 of the Act of 17 May 1989 on the Relationship of the State to the Roman Catholic Church in the Republic of Poland (ecclesiastical foundations) and pious foundations, referred to in the 1983 Code of Canon Law. Besides, the article addresses the impact of the Polish legal system and of canon law on the functioning of the aforesaid foundations. A closer look at the problem in question leads to a conclusion that foundations established by juridical persons of the Roman Catholic Church in the Polish state enjoy the same legal status as other foundations and are fully subject to the rules and regulations applicable in the Republic of Poland, in particular the Foundations Act which should be applied directly and not per analogiam, yet allowing for the modifications arising from Article 58 of the Act on the Relationship of the State to the Roman Catholic Church in the Republic of Poland, which are regarded as the lex specialis. At the same time, the legal position of these foundations does not fall within the provisions of canon law, in particular Canons 113-123 and 1299-1310 CCL (except for the provisions on ecclesiastical supervision), unless their content is incorporated into the foundation charter. Therefore, ecclesiastical foundations do not need to be foundations within the meaning of canon law. Polish law lacks any direct references to canon law with regard to the activities of ecclesiastical foundations. Likewise, the provisions of Article 26 of the Concordat and Article 58 of the Foundations Act do not offer any implicit reference to canon law by their "incompleteness", except for the regulations governing ecclesiastical supervision over such foundations.

7

Aspekty prawne współpracy dyrektora szkoły publicznej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi

86%

Balicki A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2013

|

vol. 16

229-248

PL

Nauczanie religii odgrywa bardzo ważną rolę w wychowaniu młodego pokolenia. Jest ono obecne w polskim systemie oświaty. Zgodnie z przepisem art. 12 ustawy o systemie oświaty, nauka religii jest organizowana na życzenie rodziców w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach i ponadgimnajalnych. Kształt przepisów dotyczących nauczania religii w szkołach i przedszkolach publicznych nakłada obowiązek współpracy dyrektora szkoły z Kościołami i związkami wyznaniowymi w zakresie nauczania religii. Najbardziej widoczne jest to w zakresie zatrudniania nauczycieli religii. Wprawdzie podmiotem zatrudniającym nauczyciela religii jest dyrektor szkoły, jednakże nie może on zatrudnić osoby nie posiadającej misji kanonicznej. Kościoły i związki wyznaniowe mają również możliwość cofnięcia misji kanonicznej, co skutkuje zwolnieniem takiego nauczyciela, nawet w ciągu roku szkolnego. Obowiązek wspomnianej współpracy widoczny jest również przy organizacji rekolekcji wielkopostnych. Nie są to jedyne sfery współpracy szkoły z Kościołami i związkami wyznaniowymi. Wspomniana współpraca powinna być jak najściślejsza, gdyż w wielu aspektach pracy szkoły może ona przynieść pozytywne rezultaty wychowawcze.

EN

Religious education plays a very important role in the upbringing of the young generation. It is present in the Polish educational system. The provisions on religious education in schools and preschools requires cooperation of the school and churches and religious organizations in the field of religious education. This is most evident in the employment of teachers of religion. Although the subject of employing a teacher of religion is director of the school, but he can not hire a person lacking canonical mission. Churches and religious organizations are also able to release a teacher, even during the school year. The obligation of the cooperation is also seen in the organization of the Lenten retreat. The are not the only areas of cooperation should be the closest possible, as in many aspects of school can bring positive outcomes of education.

Refine search results

7 Studia z Prawa Wyznaniowego

1 Balicki A.

1 Bednarski P.

1 Gura G.

1 Michalik P.

1 Plisiecki M.

1 Pūkenis R.

1 Walencik D.

7 2013

Przyszłość zwolnień podatkowych dla związków wyznaniowych w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego USA

Instytucje kościelne jako organizacje pożytku publicznego

Przesłanki delibacji orzeczenia kościelnego we włoskim sądzie apelacyjnym

The Secularisation in Europe from Lithuanian Perspective

Nadzór nad fundacjami kościelnymi w Polsce

Fundacje zakładane przez osoby prawne Kościoła katolickiego w Polsce a fundacje pobożne

Aspekty prawne współpracy dyrektora szkoły publicznej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi