Search results

1

Wykluczenie cyfrowe i co dalej? Nowe technologie jako katalizator podziałów społecznych i bodziec dla cywilizacyjnego rozwoju

100%

Porębski L., Katedra Politologii i Historii Najnowszej W. H. A., leszekpo@agh.edu.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2014

|

vol. 50

PL

Rozwój nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych (Information and Communication Technologies – ICT) prowadzi do znaczących przemian w różnych sferach życia społecznego. W tekście przedstawiono wybrane aspekty wpływu ICT na strukturę społeczną i ład społeczny zarówno na poziomie pojedynczych społeczeństw, jak i w kontekście globalnym. Najbardziej bezpośrednią konsekwencją rozwoju nowych technologii jest zjawisko wykluczenia cyfrowego związane z nierównym dostępem do ICT. Choć w ostatnich latach ulega ono wyraźnemu osłabieniu, to ciągle kształtuje nowy model ładu, w którym całe grupy społeczne, a w skali globalnej regiony świata, tracą dystans cywilizacyjny do liderów rewolucji informacyjnej. Dla opisu nowego układu sił w „cyfrowo podzielonym” świecie używa się często określeń informacyjny apartheid lub wirtualna kolonizacja. Obie koncepcje podkreślają, że rozwój ICT spowodował pogłębienie polaryzacji ekonomicznej społecznej i cywilizacyjnej pomiędzy krajami i regionami rozwiniętymi i rozwijającymi się. Paradoksalnie, nowe technologie mogą też być jednak bodźcem ułatwiającym grupom wykluczonym i pozostającym na marginesie życia społecznego gwałtowny i skuteczny awans. W tym kontekście dobrym przykładem jest realizacja w Bangladeszu programu udostępniania telefonii komórkowej na obszarach wiejskich. Projekt ten, adresowany przede wszystkim do ludzi ubogich, przyniósł nie tylko wzrost dochodów, ale także poprawę warunków życia i gospodarczej konkurencyjności lokalnych społeczności. ICT mogą więc także prowadzić do ograniczenia podziałów i różnic społecznych.

2

Ruchomości mieszczan jako atrybuty stratyfikacji społecznej (XVI–XVIII w.).

100%

Leśniak F.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2015

|

vol. 1

90-106

PL

The article shows actions which accompanied the social division in towns e.g. Kraków, Nowy Sącz, Krosno and Wojnicz. It is based on the posthumous inventories containing registers of movables. The inventories are reections of property status of townspeople, which is shown in the table. Statistical data in the table have been arranged according to the division of the inhabitants into groups – the richest, moderately wealthy and poor. The people’s gender has also been taken into consideration. The sources of information have been commented and completed in the text dealing with dierent aspects of material culture as an inherent part of townspeople everyday life.

3

Mieszkańcy z wyższym wykształceniem w przestrzeni Łodzi

88%

Szafrańska E., Uniwersytet Łódzki K. G. M. i. T.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2007

|

issue 8

EN

The analysis of population distribution according to the educational level in urban areas represent the classical studies of the socio-spatial differentiation in cities. This paper shows the distribution of the university educated population within the area of Łódź. The study is based on the results of National Census of 1978, 1988 and 2002. This time span has given us an opportunity to compare the changes in the socio-spatial structure of education, which occurred in the city in the last decade of real socialism, with those that took place in the transformation period. The analysis have shown that the spatial distribution of university graduate population in Łódź between 1978 and 2002 underwent a considerable change. The most significant changes were observed in the city’s outskirt areas attached to Łódź following the 1988 administrative reform. In effect of these areas strongly developing the residential function, the local inhabitants are now found to be better educated than those in the housing estates proximate to the downtown area. A closer look into these changes allows us to conclude that in the 1990s the university graduate population found the housing estates located in the city centre and estates of blocks of flats to be increasingly less attractive than the housing estates on the city’s outskirts. After 1989, when the land lease rent re-emerged as an important aspect in real property sales, the buying capacity became the primary criterion in the rivalry for better housing resources. An important component of the dwelling’s standard was its surroundings, both natural and social, therefore the property’s location largely grew in significance. The results of the 2002 National Census showed that the better-educated population, being economically stronger, preferred outskirt locations (including suburban zones). This phenomenon was accompanied by the formation of enclaves of unemployment, poverty, and social pathologies in the areas prevalently occupied by the lowest-educated population. This processes can lead to segregation and social exclusion of the old developments in the central city quarters of Łódź.

PL

W artykule przedstawiono analizę rozmieszczenia mieszkańców z wyższym wykształceniem w przestrzeni Łodzi na podstawie danych pochodzących z narodowych spisów powszechnych przeprowadzonych w latach 1978, 1988 i 2002. Okres ten dał możliwość porównania zmian, jakie zaszły w strukturze przestrzennej wykształcenia w mieście w ostatniej dekadzie realnego socjalizmu ze zmianami, jakie nastąpiły w okresie transformacji.

4

The Homology of Musical Tastes in Poland

75%

Domański H., Przybysz D., Wyrzykowska K., Zawadzka K.

Studia Socjologiczne

|

2020

|

issue 4(239)

183-211

EN

The main aim of the analysis is to determine to what extent preference for specific musical genres is related to social position. The study was based on data from a survey conducted in 2019 on a random sample of Poles. The explained phenomena are six genres representing broad spectrum of musical tastes: classical music, jazz, rock, rap, pop, and disco polo. The results of the analysis indicate that the diversity of musical tastes does not come down to one dimension. Family socialization, educational level, and, in part, class position exert the highest impact not only on preferences of classical music but also on liking jazz, rock and disco polo. The class effect appears almost negligent in preference for pop and rap which lead us to general conclusion that cultural stratification does not cover all forms of activity having a selective effect. Musical preferences turn out to be extremely strongly connected with parent’s cultural capital and respondents’ level of education.

PL

Głównym celem tej analizy jest ustalenie, preferowanie jakich gatunków muzyki związane jest z usytuowaniem w hierarchii społecznej silniej, a jakich słabiej. W artykule wykorzystano dane z badania zrealizowanego w 2019 roku na ogólnopolskiej próbie dobranej metodą losową. Wyjaśnianym zjawiskiem jest sześć gatunków, które wydają się w miarę trafnym odzwierciedleniem szerokiego spektrum upodobań muzycznych Polaków: muzyka poważna, jazz, rock, rap, pop i disco polo. Wyniki analizy wskazują, że zróżnicowanie gustów muzycznych nie sprowadza się do jednego wymiaru. Wprawdzie hierarchia klasowa odtwarza się najsilniej w preferowaniu muzyki poważnej, jednak niewiele ustępują jej upodobania do jazzu, rocka i disco polo. Poza stratyfikacją klasową lokują się preferencje do muzyki popularnej i rapu. Wynikałoby stąd, że mechanizmy stratyfikacyjne nie obejmują wszystkich form aktywności i oddziałują wybiórczo. Preferencje muzyczne okazują się wyjątkowo silnie związane z kapitałem kulturowym rodziców i wykształceniem respondentów. One to głównie uruchamiają kształtowanie dystansów klasowych.

5

Homo hierarchicus w nowoczesnej utopii (na przykładzie Roku potopu Margaret Atwood i Atlasu chmur Davida Mitchella)

75%

Banaś M. A.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2018

|

issue 36

EN

Maria Anna BanaśThe College of Foreign LanguagesThe Technical University of SilesiaGliwice, Poland Homo Hierarchicus in Modern Utopia (on the Basis of The Year of the Flood by Margaret Atwood and The Cloud Atlas by David Mitchell) Abstract: The paper explores the hierarchical model of society as shown in the dystopian novel The Year of the Flood by Margaret Atwood and in one of the narratives of Cloud Atlas – Orison of Sonmi 451 by David Mitchell. The chief aim of the paper is to identify both similarities and differences manifested in the construction of the social world. A special emphasis has been placed on the role of a hierarchical order present in these narratives which has a direct impact on the structure of communities operating within the social world. In the analysis the author refers to the theory of a French sociologist and anthropologist Louis Dumont, who sees hierarchy as a fundamental principle organizing social life typical of traditional societies and perceived as an anomaly and deviation in Western culture, and to the model of social structure as shown by Jacek Szmatka, who sees it as an indispensable tool in grasping and understanding processes taking place within the community.Keywords: sociology of literature, utopia, social stratification

PL

For an abstract in English, scroll down. Maria Anna BanaśKolegium Języków Obcych Politechniki Śląskiej Homo hierarchicus w nowoczesnej utopii (na przykładzie Roku potopu Margaret Atwood i Atlasu chmur Davida Mitchella) Abstrakt: W eseju autorka podejmuje próbę opisu hierarchicznego modelu społeczeństwa ukazanego w dystopijnej powieści kanadyjskiej pisarki Margaret Atwood Rok potopu oraz w jednej z narracji Atlasu chmur – Anyfonie Sonmi 451 brytyjskiego pisarza Davida Mitchella. Celem autorki jest wskazanie elementów wspólnych dla tych konstrukcji świata społecznego ze szczególnym uwzględnieniem roli hierarchicznego porządku przedstawionego we wspomnianych przedmiotach analizy, a następnie zwrócenie uwagi na różnice w funkcjonowaniu wybranych zbiorowości działających w obrębie szeroko rozumianego świata społecznego. W analizie autorka odwoła się do teorii francuskiego socjologa i antropologa Louis Dumont, dla którego hierarchia stanowi fundamentalną zasadę organizującą życie społeczne, typową w społeczeństwach tradycyjnych a postrzeganą za anomalię i odstępstwo od normy w społecznościach nowoczesnych a także do schematu struktury świata społecznego autorstwa Jacka Szmatki, istotnego dla uchwycenia i zrozumienia procesów zachodzących w obrębie danej zbiorowości i relacji tej zbiorowości z resztą społeczeństwa.Słowa kluczowe: socjologia literatury, utopia, stratyfikacja społeczna Homo Hierarchicus in Modern Utopia (on the Basis of The Year of the Flood by Margaret Atwood and The Cloud Atlas by David Mitchell) Abstract: The paper explores the hierarchical model of society as shown in the dystopian novel The Year of the Flood by Margaret Atwood and in one of the narratives of Cloud Atlas – Orison of Sonmi 451 by David Mitchell. The chief aim of the paper is to identify both similarities and differences manifested in the construction of the social world. A special emphasis has been placed on the role of a hierarchical order present in these narratives which has a direct impact on the structure of communities operating within the social world. In the analysis the author refers to the theory of a French sociologist and anthropologist Louis Dumont, who sees hierarchy as a fundamental principle organizing social life typical of traditional societies and perceived as an anomaly and deviation in Western culture, and to the model of social structure as shown by Jacek Szmatka, who sees it as an indispensable tool in grasping and understanding processes taking place within the community.Keywords: sociology of literature, utopia, social stratification

6

New dimensions of educational inequality in Poland

63%

Studia Socjologiczne

|

2010

|

issue 1

7

Nowy rodzaj stratyfikacji społecznej w kontekście zjawiska wykluczenia cyfrowego

63%

Marczak Ł.

Studia Paradyskie

|

2015

|

issue 25

121-132

PL

Artykuł ukazuje wykluczenie cyfrowe jako czynnik warunkujący nowy rodzaj stratyfikacji społecznej. Na początku wyjaśnia się wielowymiarowość wykluczenia społecznego w celu zestawienia go ze zjawiskiem wykluczenia cyfrowego i ukazania, jak należy odnosić te zjawiska względem siebie. Następnie przedstawia się definicję zjawiska wykluczenia cyfrowego i w kontekście czynników stratyfikacyjnych społeczeństwa wymienia się stopień wykluczenia cyfrowego jako nową cechę różnicującą społeczeństwo. W dalszej części przechodzi się do ukazania wymiarów zjawiska wykluczenia cyfrowego. Opracowanie kończy się przedstawieniem działań zmierzających do przeciwdziałania zjawisku wykluczenia cyfrowego.

EN

The article shows the digital exclusion as the key factor influencing a new kind of social stratification. At the beginning the multidimensionality of social exclusion is explained in order to compile it with the phenomenon of the digital exclusion and to show how these phenomena should be related to each other. It then provides a definition of the digital exclusion in the context of the society stratification factors, where the digital exclusion is then mentioned as a new feature differentiating society. Later on the dimensions of the digital exclusion are illustrated. The paper concludes with a presentation of measures aimed at tackling the problem of digital exclusion.

8

The importance of ethnic and religious structures in the region of Sahel: Socio-political and security dimensions. The case study of Mauritania

63%

Warsza P. J.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2018

|

issue 3

81-103

EN

This article aims to underline the importance of ethnic and religious structures for both animating and understanding political and security dynamic in the region, based on the example of the Islamic Republic of Mauritania. The first part of the article aims to identify sociopolitical factors influencing the security situation in the country and beyond, in sometimes surprising ways, with the main emphases on the importance of ethnic and religious structures and the role of political Islam. The second part of the article provides an exemplification of the multiple, not always coordinated, security initiatives in the region, that Mauritania is aspiring successfully to play lining role in, partly thanks to its complex understanding of security resulting from its unique social structure.

PL

Celem artykułu jest podkreślenie znaczenia czynnika etniczno-religijnego zarówno dla przebiegu, jak i zrozumienia dynamiki politycznej i bezpieczeństwa w regionie Sahelu. Zagadnienie zaprezentowano na przykładzie Islamskiej Republiki Mauretańskiej. W pierwszej części artykułu zidentyfikowano – czasem nieoczywiste – czynniki społeczno-polityczne wpływające na bezpieczeństwo Mauretanii i całego regionu, ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia struktur etnicznych i religijnych oraz roli „politycznego islamu”. W drugiej części przedstawiono i zanalizowano liczne, nie zawsze skoordynowane inicjatywy bezpieczeństwa w regionie, wskazujące, iż Mauretania z powodzeniem aspiruje do roli regionalnego lidera w aspekcie bezpieczeństwa. Źródłem sukcesu owych dążeń jest kompleksowe zrozumienie zagadnienia bezpieczeństwa – wynikające w przypadku Mauretanii z doświadczenia własnej wyjątkowej struktury społecznej.

9

Nierówności dochodowe na Pomorzu Zachodnim: między egalitaryzmem a klasą średnią

63%

Czyszkiewicz R., Durka W.

Opuscula Sociologica

|

2014

|

issue 3(9)

5-16

PL

W artykule przedstawiono analizę dotyczącą nierówności dochodowych mieszkańców województwa zachodniopomorskiego. Analiza oparta jest na danych dotyczących dochodów ujętych w deklaracjach PIT-37 (pracownicy) i PIT-36 (przedsiębiorcy) złożonych we właściwych urzędach skarbowych w latach 2005–2012. Punktem odniesienia analizy są koncepcje społecznego egalitaryzmu oraz klasy średniej.

EN

This article presents an analysis of the income inequality in the region of West Pomeranian. The analysis is based on data on income included in the PIT-37 Tax Return (employees) and PIT-36 (entrepreneurs) filed at competent tax offices in 2005–2012. The reference point of the analysis are the concepts of social egalitarianism and the middle class.

10

Social inequalities and the development of society from a sociological perspective

45%

Miczyńska-Kowalska M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2019

|

vol. 60

84-100

EN

The aim of the article is to attempt to answer the questions: what are the causes of inequality throughout history, what are the causes of inequality in today’s post-industrial society and how can the growing inequalities be counteracted. The analysis of the social inequalities in the development of society employs a sociological approach. The values that lead to the social inequalities: power, money and prestige, can be demonstrated as being part of the history of the inequalities taking place in European society and its development since the 19th century. The article focuses on the concept of social stratification becoming one with progressive social development. It introduces theories explaining social inequalities. Social inequality is classified as one of the most important social problems. It stresses that inequality in life time is changing. It is noted that social inequality and economic development are reciprocal. It is pointed out that today’s post-industrial society has increased the role of education and profession, and that education is today one of the essential goods that diversifies whole social groups; it is also a factor in the reduction of marginal inequality. It was considered that unemployment and precariat constitute an important social problem of the 21st century. It is shown that inequality continues to grow, leading to difficulties in the development of society. It presents a number of factors (in practice) which cause the reduction in social inequalities, as well as the negative consequences of social divisions.

PL

Celem podjętego w artykule tematu jest próba odpowiedzi na pytanie: jakie są przyczyny powstawania nierówności na przestrzeni dziejów i jakie są przyczyny nierówności w współczesnym społeczeństwie postindustrialnym oraz jak przeciwdziałać narastającym nierównościom. Przedstawiona analiza nierówności społecznych w rozwoju społeczeństwa ma charakter socjologiczny. W artykule wskazano dobra generujące nierówności społeczne: władzę, pieniądze, prestiż; przedstawiono historię nierówności zachodzących w społeczeństwie europejskim wraz z jego rozwojem od XIX wieku. Zaprezentowano ideę stratyfikacji społecznej wraz z postępującym rozwojem społecznym. Ukazano teorie wyjaśniające nierówności społeczne. Nierówności społeczne zakwalifikowano jako jeden z najważniejszych problemów społecznych. Podkreślono, że nierówności w czasie ulegają zmianom. Zwrócono uwagę, że nierówności społeczne i rozwój ekonomiczny są wzajemnie sprzężone. Wskazano, że we współczesnym społeczeństwie postindustrialnym wzrosła rola wykształcenia i wykonywanego zawodu oraz, że to właśnie wykształcenie jest współcześnie jednym z podstawowych dóbr, które różnicuje całe grupy społeczne; jest także czynnikiem redukcji krańcowych nierówności. Uznano, że bezrobocie i prekariat stanowią ważny problem społeczny XXI wieku. Uwypuklono, że nierówności wciąż rosną prowadząc do pojawienia się trudności w rozwoju społeczeństwa. Zaprezentowano szereg czynników (w praktyce) wpływających na zmniejszenie nierówności społecznych, jak i negatywne konsekwencje wynikające z podziałów społecznych.

Refine search results