Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  struktura tekstu
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Translating Semiotic “Polyphony” of Texts as a Culture-Formative Creation.Based on the Example of Bulgakov’s The Master and Margarita

100%
Squillace C.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2021
|
vol. 6
|
issue 2
158-169
PL
Powieść „Mistrz i Małgorzata” jest powszechnie uważana za arcydzieło literackie Michaiła Bułhakowa. Jest ona mieszanką gatunków literackich, motywów, tematów, obrazów i odniesień intertekstualnych. Wszystkie elementy, o których wyżej mowa współdziałają w tworzeniu powieści „polifonicznej”, w ujęciu Bachtina, nie tylko gdy chodzi o odmienny charakter i „głos” pojedynczych postaci, ale także o odniesienie do „wielopoziomowej” konstrukcji samego tekstu. Artykuł zilustruje cechy charakterystyczne powieści Bułhakowa oraz semiotyczny charakter tego utworu, w tym jego zdolność do generowania znaczeń, a więc „semiozy” zdefiniowanej m.in. przez C. S. Peirce’a jako „moc” znaczeniotwórcza niektórych procesów semiotycznych. Autorka niniejszej pracy postara się też znaleźć odpowiedzieć na pytanie, dlaczego powieść ta była wielokrotnie tłumaczona na język polski i włoski od 1967 roku, kiedy to pierwsze wydanie powieści ukazało się w Europie Zachodniej. Ze względu na bardzo specyficzną konstrukcję fabuły i formalne aspekty powieści tłumacze musieli zmierzyć się ze znaczną liczbą problemów „nieprzekładalności”, które mogli rozwiązać jedynie wykorzystując swój potencjał twórczy. Roman Jakobson omawiając kwestię nieprzekładalności stwierdził, że dla tego, co nieprzetłumaczalne – na przykład poezji – „możliwa jest tylko twórcza transpozycja”. Dzięki kreatywności tłumacze mogli także odkryć dalsze interpretacje literatury Bułhakowa, tworzyć i wykonać akt kulturotwórczy, ponieważ ich wysiłki oferują nowy punkt widzenia na rzeczywistość i jej postrzeganie, szerszą wiedzę o życiu społecznym nie tylko, gdy chodzi o czasy radzieckie, ale w bardziej uniwersalnej perspektywie. Ponadto mogli stworzyć także nowe modele tekstu i literackości. Dlatego powieść Bułhakowa była tłumaczona tak wiele razy i nadal jest tłumaczona na dwa wybrane przez autorkę artykułu języki (włoski i polski). I jest to również powód, dla którego można nadal uznać „Mistrza i Małgorzatę” za dzieło tekstotwórcze i kulturotwórcze, mimo że jego pierwsze wydanie ukazało się w 1940 roku.
EN
“The Master and Margarita” is generally considered Mikhail Bulgakov’s literary masterpiece. It is a “melting pot” of literary genres, motives, themes, imagery and intertextual references. All these elements cooperate in creating a “polyphonic” novel, in Bakhtin’s sense of the word, not only when it comes to the different nature and “voice” of single characters but also with reference to the “poly-structured” construction of the text itself. The paper will illustrate the peculiarity of Bulgakov’s novel and the semiotic and semiosic character of his creation. The adjective “semiosic” derives from “semiosis” as defined, among others, by C.S. Peirce, who stresses the meaning-making “power” of some semiotic processes. The paper aims also at answering the question why this novel has been translated several times into Polish and Italian since 1967 (when the first edition of the novel was published in Western Europe). Due to the very specific construction of the plot and of the formal aspects of the novel, translators had to deal with a significant number of problems of “untranslatability” that they could solve only by using their creative potential. It was Roman Jakobson who through his linguistic analysis reached the conclusion that for the untranslatable-poetry for example-“Only creative transposition is possible”. Using creativity translators were also able to discover further interpretations of Bulgakov’s literary work and to perform a culture-formative act as their efforts offer new points of view on reality and its perception, wider knowledge of the social life not only in Soviet times but in a more universal perspective as well as new models of text and literariness. That’s why a novel like Bulgakov’s masterpiece has been translated so many times and it is still translated in the two languages selected for the purposes of this research and all over the world. And this is also the reason why it can be considered a meaning-generative and culture-formative text even if its first edition appeared in 1940.  
2
Publication available in full text mode
Content available

Przemiany i przeobrażenia gatunków prasowych na przykładzie wybranych tekstów o modzie

100%
Bulisz E.
Acta Humana
|
2017
|
vol. 8
EN
The article shows genre transformation on the basis of chosen texts about fashion. The author followed through the compositional formation of texts about fashion, published in women lifestyle magazines from 19th  through 20th to 21st century. Taking into consideration pragmatic aspect, texts about fashion adapt genre indicators such as correspondence, column, story, review or advertisement. However, the genre identification should not be absolutized. The analysis of genre strings, with particular consideration of architectonics of the texts, shows that typical for contemporary magazines layouts – genres in the form of collection, composed of references (affiliated with iconographical material) are not editorial novelty. They have a long tradition, on the contrary. Another difference, according to the contemporary times, is genre richness of texts about fashion. Two schemes decided about the form of texts in the past: the genre in the form of collection that was composed of references and collection of genres with the domination of correspondence.
PL
Artykuł przedstawia przeobrażenia gatunkowe wybranych tekstów dotyczących mody. Autorka prześledziła ukształtowanie kompozycyjne materiałów ukazujących się w prasie kobiecej od wieku XIX, przez wiek XX, aż do współczesności. W aspekcie pragmatycznym publikacje modowe adaptują wyznaczniki gatunkowe korespondencji, felietonu, relacji, recenzji czy reklamy. Nie można jednak tej generycznej identyfikacji absolutyzować. Analiza ciągów gatunkowych ze szczególnym uwzględnieniem architektoniki realizujących je tekstów pokazuje, że typowe dla współczesnej prasy układy, czyli gatunki w formie kolekcji złożone ze wzmianek (stowarzyszonych z materiałem ikonograficznym) nie są redakcyjną nowością. Wprost przeciwnie – mają długą tradycję. Kolejna różnica w stosunku do współczesności dotyczy bogactwa genologicznego tekstów o modzie. W przeszłości o ich ukształtowaniu decydowały dwa schematy: gatunek w formie kolekcji złożony ze wzmianek oraz kolekcja gatunków z dominującą korespondencją.
3
Publication available in full text mode
Content available

Typograficzna strukturalizacja tekstu w pierwszym polskojęzycznym druku lubelskim

100%
Sawa A.
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
|
2022
|
vol. 16
|
issue 1
33-53
PL
Pierwsza polskojęzyczna książka została wydana w Lublinie w 1630 r. Nosi ona tytuł Słonecznik albo porownanie woli ludzkiey z wolą bożą, jej autorem jest Jeremiasz Drexelius, a wydrukował ją Paweł Konrad. O drukarzu tym nie zachowały się żadne wzmianki w źródłach. Na podstawie analizy starego druku (ze szczególnym uwzględnieniem korelacji między strukturą tekstu a jego ukształtowaniem typograficznym) można stwierdzić, że P. Konrad dobrze znał współczesną konwencję wydawniczą. Umiejętnie korzystał ze swojego – dość skromnego zasobu typograficznego, aby podkreślić strukturę tekstu. Używał trzech rodzajów pisma drukowanego, stosował kapitaliki, wersaliki i pismo tekstowe, zmieniał wielkość liter, wyśrodkowywał i wyjustowywał tekst, używał inicjałów i składu tekstu w kształt kolumny szpicowej, zamieszczał w tekście ozdobniki i świadomie operował przestrzenią niezadrukowaną.
EN
The first Polish language book was published in Lublin in 1630. The book Słonecznik albo porownanie woli ludzkiey z wolą bożą by Jeremiasz Drexelius was printed in Paweł Konrad's printing house. The name of the printer was not mentioned in historical resources. The analysis of the old print (especially the correlation between the structure and the typographic layout of the text) shows that P. Konrad knew well contemporary publishing convention. He skilfully made use of his meagre composing material in order to emphasise text structure. He used three different typefaces, small capitals, capitals, and book ordinary type. He changed the letter size, used centring, justification as well as initials and the short column. Moreover, the printer placed ornaments in the text, and he consciously employed unprinted space.
4

Teksty użytkowe jako element programu lingwistyki stosowanej – refleksja praktyczna

100%
Schatte C.
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
|
2009
|
issue 1
203-212
EN
The article discusses the role of simple functional texts such as circulars, manuals, press notes, advertising texts, recipes and CVs in the syllabus of the university course of applied linguistics. The practical analysis of such texts supports the development of linguistic reflection concerning the text structure, communicative, pragmatic and socio-cultural conditions, and the appropriate choice of linguistic means. Moreover, this kind of reflection helps to develop translatoric and text competence which is an important element of professional equipment of would-be authors and translators of functional (and other) texts.
5
Publication available in full text mode
Content available

Modlitewnik Dworskie nabożeństwo… z pojezuickiej oficyny JKM i Rzeczypospolitej w Kaliszu jako książka i tekst językowy

100%
Żmigrodzka B.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2019
|
issue 14
280-291
EN
The article is a presentation of the previously undiscussed prayer book Dworskie nabożeństwo, published in 1781 in Kalisz, a city which has a long tradition of publishing, mainly connected with the activities of Jesuits. Currently there are 6 known copies of this anonymously published prayer book (commissioned for print “by a priest of the former order of The Society of Jesus”), including the one unknown to XX century bibliographers, found in the Library of Elbląg, which has been recovered and made available recently. Dworskie nabożeństwo is a book constructed in a very original way. It contains 368 identical hexamerous prayers. Parts of the prayers are placed in tables, in a way that makes the reader consciously reconstruct the whole prayer from the elements divided between different rows in the table.
6
Publication available in full text mode
Content available

Rodzaje kłamstwa i ich wykorzystanie w tekście

100%
Ostaszewski A.
Rocznik Prasoznawczy
|
2018
|
vol. 12
33-53
PL
W praktyce komunikacyjnej, wymianie informacji wykorzystuje się rozmaite konstrukcje budowy tekstu, w których kłamstwo zlewa się z prawdą. Nikt nie zajmuje się oddzielaniem prawdziwych i  fałszywych elementów, dopóki nie zachodzi konieczność przeprowadzenia badań, ale nawet wtedy często znaczący jest wpływ sympatii i antypatii samego badacza, jak również przesłanek ideologicznych. Relacja między prawdą i kłamstwem jest więc funkcją zadań, jakie stawia przed sobą sam autor tekstu.
7
Publication available in full text mode
Content available

Zwischen Struktur, Chunks und Grammatik - Textproduktion in der DSH-Prüfung

80%
McGury S., Wulff N.
Wortfolge. Szyk Słów
|
2021
|
issue 5
1-19
PL
Celem artykułu jest przedstawienie problematyki dotyczącej struktury/treści, tzw. chunks (fragmentów tekstu) oraz gramatyki w tekstach kandydatów na studia, dla których język niemiecki jest językiem obcym. Analizie i ocenie według ustalonego katalogu kryteriów poddane zostaną teksty napisane przez kandydatów przystępujących do egzaminu na studia (tzw. DSH), którzy uczęszczali na kurs przygotowawczy,oraz tych, którzy przystąpili do egzaminu bez takiego przygotowania. Wyniki analizy pozwolą sformułować zalecenia pomocne do ustalenia podstawowych ram treściowych dla tego egzaminu.
EN
This article investigates the challenges inherent within the content (structure), word chunks, and grammar in the written part of the German language university entrance exam (Deutsche Sprachprüfung für den Hochschulzugang, DSH) taken by prospective students whose native languages are not German. The author analyses samples supplied by two groups of candidates: test takers who have attended a DSH preparatorycourse and test takers who have not. The results of her analysis allow her to develop suggestions for modifications to the content format of the DSH preparatory course.
DE
Der vorliegende Beitrag setzt sich zum Ziel, Herausforderungen in den Bereichen Struktur/Inhalt, Chunks und Grammatik in den Texten von Studienbewerbern mit Deutsch als Fremdsprache zu untersuchen. Hierfür werden die Schreibprodukte von Lernenden in der Deutschen Sprachprüfung für den Hochschulzugang (DSH) nach einem Kriterienraster analysiert und ausgewertet, wobei zwischen Prüflingen, die zuvor einen DSH-Vorbereitungskurs besucht haben, und denjenigen, die sich selbstständig auf die Prüfung vorbereitet haben, unterschieden wird. Die Ergebnisse der Analyse lassen erste Empfehlungen für die inhaltliche Gestaltung der Prüfungsvorbereitung formulieren.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.