Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  studia nad nauką i technologią
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wspólnota responsywna, czyli jaka? Komunitaryzm wobec problemu partycypacji politycznej

100%
Grygieńć J.
Prakseologia
|
2016
|
vol. 158/2
75-97
PL
Autor artykułu dokonuje krytycznej analizy postulatu partycypacji obywatelskiej w postaci prezentowanej przez komunitarystów politycznych. Wysuwa on trzy tezy: (1) partycypacjonizm komunitarystyczny jest stanowiskiem niespójnym, (2) źródło tej niespójności stanowi próba pogodzenia ideału partycypacji z ideałem deliberacji obywatelskiej oraz (3) pogodzenie partycypacji z deliberacją możliwe jest jedynie na szczeblu wspólnot lokalnych. Główny zarzut wobec komunitarystycznej koncepcji partycypacji głosi, że w niewystarczającym stopniu uwzględnia ona argumenty epistemiczne za powszechnym upełnomocnieniem obywateli. W konsekwencji komunitaryści nie potrafią uzasadnić tezy o utylitarnym aspekcie partycypacji, jej sprzyjaniu podejmowaniu słusznych decyzji. Autor czyni inkluzyjność kryterium rozróżnienia partycypacji i deliberacji. Przywołując ustalenia badaczy tworzących na niwie studiów nad nauką i technologią, stwierdza, że pogodzenie partycypacji z deliberacją możliwe jest jedynie na płaszczyźnie lokalnej. Tylko tutaj uczestnicy inkluzyjnych partycypacji mogą być zarazem ekspertami. Taka korekta wspólnoty komunitarystycznej, aplikująca ją jedynie do płaszczyzny lokalnej, rozwiązuje problem napięcia między postulatami inkluzyjności i skuteczności procedur demokratycznych, ale zmniejsza doniosłość komunitaryzmu jako projektu modyfikacji demokracji liberalnej.
EN
The author carries out a critical analysis of a communitarian postulate of participatory democracy. He claims that: (1) communitarian participatory standpoint is inconsistent (2) due to its inability to reconcile the ideal of inclusive citizens’ participation with the ideal of deliberative democracy, and that (3) reconciliation of participation with deliberation is possible only at the level of local communities. His main charge against communitarian concept of civic participation is that it does not take sufficient account of utilitarian and epistemic function of democracy, i.e. its capability of providing correct solutions. Th e author makes inclusiveness a criterion of differentiation between participation and deliberation. He invokes theses of researchers in the field of science and technology studies (STS) to conclude that combining participation with deliberation is possible only on local ground. It is only here that alleged laymen can be considered experts capable of competent deliberation and problem-solving. Although such “local modification” of communitarian ideal of participatory community solves the tension between inclusiveness and eff ectiveness of democratic procedures, it simultaneously makes communitarian project not a revolution, but rather an insignificant addition to liberal democracy.
2
Publication available in full text mode
Content available

Obywatel współbadacz, czyli o pożytkach z dzielenia laboratorium – renegocjowanie umowy pomiędzy naukowcami a amatorami

100%
Stasik A.
Studia Socjologiczne
|
2015
|
issue 4(219)
101-126
PL
W artykule analizowane jest zjawisko udziału amatorów w wytwarzaniu wiedzy naukowej oraz wpływ tego zaangażowania na konstruowanie granic pomiędzy nauką a nienauką (ang. boundary-making). Na podstawie przykładów udziału niespecjalistów w wytwarzaniu wiedzy z obszaru technonauki na trzech wybranych obszarach: ochrony środowiska, medycyny oraz biologii syntetycznej stwierdza się, że w pewnych przypadkach, zgodnie z modelem nauki postnormalnej, głos zainteresowanej opinii publicznej istotnie modyfikuje zasady rządzące prowadzeniem postępowania naukowego. Analizowane przykłady pokazują jednocześnie, że osoby spoza systemu nauki są zdolne do krytycznego i owocnego udziału w konstruowaniu wiedzy. Udział w wytwarzaniu wiedzy rozważany jest jako radykalna forma realizacji postulatu szerszej partycypacji obywateli we współkształtowaniu kierunku społeczno-technologicznego rozwoju. Do zrozumienia politycznych konsekwencji tej zmiany używane są pojęcia pracy translacji i pracy puryfikacji zaproponowane przez Bruno Latoura.
EN
The article analyses the phenomenon of lay people engagement in the processes of knowledge creation and their impact on the boundary-work between science and non-science. Basing on the examples of lay people involvement on the three areas: environmental science, medicine and syntethetic biology it is argued that in some cases, in accordance with the model of post-normal science, engaged public is able to modify the protocols of scientific investigation. Thus, analysed cases show that participants from beyond the academic system are capable to bring the meaningful contribution into the processes of knowledge creation. Wider citizens’ involvement in this process is considered as a radical form of democratic participation in the technoscience. To put the light on political consequences of this ongoing transformation, Bruno Latour’s notions “work of translation” and “work of purification” are employed.
3

Epistemologiczne aspekty dyskursu o uniwersytecie

100%
Solska E.
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
|
2022
|
issue 1
125–147
EN
The subject of the article oscillates around selected topics of science and technology studies in relation to the university space of institutionalization of science. The present proposition to extend metascience so that it comprises studies on the university and the anthropocene discourse is combined with an attempt to present these studies in the perspective of deep humanities, through consilience and the outline of the socio-cultural history of the university. Hence, I present here the view of social epistemology in the science in context discourse (in the style of Alvin Goldman rather than Thomas Kuhn), understood as a science about the social dimensions of knowledge, with an emphasis on epistemic processes and practices that provide space for the main factors influencing our beliefs, especially acts of communication and institutional structures. In this respect, this text can also be treated as a gloss to the contemporary dispute about the university and a reminder that this dispute should also be a reference point for the theory of social knowledge, taking into account the different contexts of interactions and their institutional complexity in which scientific facts (and most cognitive acts) are made.
4
Publication available in full text mode
Content available

Od przekonywania do współdecydowania: zarządzanie konfliktami wokół ryzyka i technologii

80%
Stankiewicz P.
Studia Socjologiczne
|
2011
|
issue 4(203)
95-119
PL
Nowe technologie mogą wywoływać kontrowersje społeczne: po pierwsze, ich rozwój i stosowanie mogą bezpośrednio skutkować oporem społecznym i konfliktami, jak dzieje się na przykład w przypadku biotechnologii, energii atomowej, technologii in vitro, nanotechnologii; po drugie, mogą one wywoływać niepożądane skutki, takie jak zanieczyszczenie środo- wiska, globalne ocieplenie klimatu, rozpowszechnienie się nowych epidemii (BSE, świńska i ptasia grypa). U źródeł konfliktów społecznych powstających wokół tych problemów – nazywanych tutaj konfliktami technologicznymi – leży postrzeganie przez część społeczeństwa niektórych technologii jako ryzykownych bądź wprost niebezpiecznych, przy jednoczesnym uznawaniu ich przez innych aktorów społecznych za bezpieczne i niegroźne. Celem tego tekstu jest prezentacja i próba oceny wypracowanych w społecznych badaniach nad nauką i technologią strategii zarządzania konfliktami technologicznymi.
EN
New technologies may bring about social controversies in two ways at least. First, their development and implementation may directly result in social protests, as it is the case of biotechnology, nuclear energy, in-vitro, nanotechnologies, second, new technologies may cause unwanted consequences, such as pollution, global climate change, spreading of new epidemics (BSE, swine or bird flu). At the bottom of social conflicts which arise around those problems - which we call here 'technological conflicts' - is the perception of some technologies as risky or dangerous, whereas other social actors consider them safe and harmless. The fact that most of those controversies focus on technological safety requires a specific approach to managing this type of conflicts. The goal of this article is to present and assess strategies of technological conflicts' management, which have been proposed within social studies on science and technology.
5
Publication available in full text mode
Content available

O co tyle dymu? Kontrowersje wokół smogu w Polsce

80%
Grudowska J.
Studia Humanistyczne AGH
|
2022
|
vol. 21
|
issue 3
7-25
EN
This paper attempts to answer the question of what social problems the socio-technological hybridity of smog generates and what characteristics (causes and subject matter) the smog controversy acquire from the perspective of public and business actors. Smog is treated as a hybrid of knowledge and influence that is socially redefined in the form of controversy. Crucial is not the problematic nature of smog per se, but that which is generated by the involved materiality – technology and the interests of actors and their functioning within different knowledge systems. The generating, sharing and quality of air quality data as well as used measurement technologies are the subjects of public controversy over smog. The studied controversies can be found in the following areas: reliability of the provided data, quality and presence of measurement infrastructure, position in the market for air pollution information and differences in ontologies and competencies between laypeople and experts. This study was conducted using a controversy mapping method based on the desk research.
PL
W artykule zadano pytanie, jakie problemy społeczne generuje społeczno-technologiczna hybrydalność smogu oraz jakie charakterystyki (przyczyny i przedmiot) mają kontrowersje wokół smogu w perspektywie aktorów publicznych i biznesowych. Kluczowa nie okazuje się problematyczność smogu jako takiego, ale ta, którą generuje angażowana materialność – technologia oraz interesy aktorów i ich funkcjonowanie w ramach różnych systemów wiedzy. Generowanie, udostępnianie i jakość danych na temat czystości powietrza oraz wykorzystywane technologie pomiarowe są przedmiotami kontrowersji społecznych wokół smogu. Analizowane kontrowersje dotyczą następujących obszarów: wiarygodności dostarczanych danych, jakości i obecności infrastruktury pomiarowej, pozycji na rynku informacji o zanieczyszczeniach powietrza oraz różnic w ontologiach i kompetencjach na linii laicy–eksperci. Badanie własne przeprowadzono metodą mapowania kontrowersji na podstawie danych zastanych.
6
Content available remote

Porządkowanie rzeczy i ludzi. O zaletach etnografii procesu projektowego

80%
Janas K.
Stan Rzeczy
|
2022
|
issue 2(23) Kultura designu
67-94
PL
Celem artykułu jest wskazanie korzyści, jakie w ramach społecznych studiów nad designem mogą wnieść etnograficzne badania procesu projektowego. Opierając się na pracach autorów wywodzących się z nurtów pragmatycznych, studiów nad nauką i technologią (STS) oraz teorii aktora-sieci (ANT), tekst analizuje design jako socjotechniczną i usytuowaną praktykę „porządkowania rzeczy i ludzi”, a tym samym negocjowania i kształtowania wspólnego świata. Rozważania sięgają z jednej strony etnograficznych raportów, w których badacze próbowali zrozumieć oraz opisać, jak (i dlaczego właśnie tak) pracują designerzy, z drugiej – zupełnie innego pola badawczego, jakim jest antropologia praktyk medycznych w duchu ANT zaproponowana przez Annemarie Mol. Autor stara się wskazać, że wnioski z tego obszaru wykazują znaczne podobieństwa z refleksjami z etnograficznych badań nad procesem projektowym i dają pouczające spostrzeżenia dla zmiennej ontologii designu, którą można badać empirycznie.
EN
The aim of this article is to indicate the benefits that ethnographic exploration of the design process can bring to social design studies. Drawing on the work of authors writing on the basis of pragmatic approaches, science and technology studies (STS), and actor–network theory (ANT), the text analyses design as a socio-technical and situated practice of “ordering things and people” and thus also of negotiating and shaping a common world. The text considers both ethnographic reports, in which researchers have tried to understand and describe how designers work, and a completely different research area – the anthropology of medical practices (in the spirit of ANT, as proposed by Annemarie Mol). The article tries to show that the findings from this field are quite similar to the reflections of ethnographic studies on the design process and offer promising insights for a relational ontology of design that can be studied empirically.
7
Publication available in full text mode
Content available

Performatywność wiedzy w ujęciu studiów nad nauka i technologią: Wnioski z analiz pojęciowych oraz badania empirycznego.

71%
Kołtun A.
Praktyka Teoretyczna
|
2020
|
vol. 37
|
issue 3
EN
The aim of the article is to reconstruct the notion of knowledge in terms of performativity. In order to do so I take advantage of two sources. Firstly, I present the key aspects of performativity of scientific practices from the standpoint of postconstructivist Science and Technology Studies. Secondly, I put forward the conclusions from an ethnographic study concerning the practices of producing and popularising knowledge that is supposed to bring about a transformation of social reality. In principle, the notion of knowledge understood in terms of performativity is supposed to draw attention to its specific, interventionist character, not only the capacity of delivering an adequate description of the world. The initially launched knowledges are supposed to eventually turn into a fairly coherent, non-imposing, well-embedded framework for thinking and acting in a properly arranged environment. The notion of knowledge in terms of performativity should be understood as an open process which consists in social, material and discursive practices and which entails various knowledge forms: inscribed, embodied and enacted.
PL
Przedmiotem artykułu jest rekonstrukcja ujęcia wiedzy w kategoriach performatywności. W tym celu sięgam do dwóch źródeł. Po pierwsze, przedstawiam najważniejsze aspekty performatywności praktyk naukowych z perspektywy tzw. postkonstruktywistycznych studiów nad nauką i technologią. Po drugie, sięgam do wniosków z badania etnograficznego dotyczącego procesu wytwarzania i popularyzowania wiedzy ukierunkowanej na zmianę rzeczywistości społecznej. Ujęcie wiedzy w kategoriach performatywności ma na celu zwrócenie uwagi na jej specyficzny, interwencyjny charakter, nie zaś wyłącznie zdolność dostarczania adekwatnego opisuświata. Wiedza, która początkowo funkcjonuje w postaci treści dokumentów, ma stać się swoistym standardem – czyli spójną, nienarzucającą się całością złożoną z idei, praktyk i wartości funkcjonującą w odpowiednio przekonstruowanym otoczeniu. Wiedzę rozumianą w kategoriach performatywności należy więc rozumieć jako otwarty proces, który polega na przeplataniu się praktyk dyskursywnych, społecznych i materialnych i w którym uczestniczy wiele postaci wiedzy: wiedza wpisana, ucieleśniona i wykonywana.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.