Search results

1

Wychowanie i rodzicielstwo, styl wychowania i styl rodzicielski. Analiza terminologiczna

100%

Bakiera L.

Psychologia Wychowawcza

|

2019

|

vol. 58(16)

60-72

PL

W artykule zaprezentowano rozważania na temat istoty wychowania zainspirowane dostrzeżeniem niejednoznaczności kategorii stosowanych w psychologii i dotyczących wychowania rodzicielskiego, takich jak styl rodzicielski, styl wychowania, postawa rodzicielska. Wskazano na różnice między wpływem społecznym i rozwojem a wychowaniem oraz na kluczowe właściwości działań wychowawczych (intencjonalność, celowość, procesualność, asymetryczność relacji wychowawczej). Autorka traktuje wychowanie jako długotrwałe i intencjonalne oddziaływanie interpersonalne nastawione na optymalizowanie rozwoju wychowanka. Domeną aktywności wychowawczej jest aktualizowanie potencjału rozwojowego wychowanka. Przyjmując takie założenie zauważa, że nie każde działanie rodzica świadczy o wychowaniu. Jego wpływ może mieć charakter destruktywny z punktu widzenia rozwoju dziecka. Natomiast próba wyjścia poza funkcje opiekuńczo-wychowawcze, z którymi najczęściej jest utożsamiane rodzicielstwo, zaowocowało autorskim ujęciem stylu rodzicielskiego. Omawiany jest on na podstawie złożonej sieci czynników różnicujących wymiary – interpersonalny i intrapsychiczny – doświadczeń rodziców.

2

Zaburzenia przystosowania młodzieży a style wychowania w rodzinie

75%

Wysocka E., Ostafińska-Molik B.

Pedagogika Społeczna

|

2015 (R. XIV)

|

issue 4(58)

55-79

PL

Autorki dokonują analizy mechanizmów zaburzeń w przystosowaniu społecznym młodzieży gimnazjalnej związanych ze stylami wychowania w rodzinie (styl demokratyczny, styl autokratyczny, styl liberalny kochający i niekochający). Postawiono dwie hipotezy: pierwsza dotyczyła zróżnicowania sposobu funkcjonowania społecznego młodzieży gimnazajlnej (zaburzenia emocjonalne i behawioralne) wyznaczanej stylami wychowania w rodzinie, druga dotyczyła różnicującego znaczenia sposobu pełnienia ról rodzicielskich (matki i ojca) dla procesu społecznej adaptacji młodzieży. Obie hipotezy zostały pozytywnie zweryfikowane: styl demokratyczny i liberalny kochający hamują proces wadliwego przystosowania (czynnik chroniący), zaś styl autokratyczny i liberalny niekochający proces ów wzmacniają (czynnik ryzyka zaburzeń) – największe znaczenie ma tu styl liberalny niekochający, następnie styl autokratyczny, mniejszą rolę odgrywają styl liberalny kochający i demokratyczny. W kontekście ról rodzicielskich największe znaczenie dla procesu dewiacyjnego ma deficyt stylu demokratycznego matki.

EN

The authors present the analysis of mechanisms of social adjustment disorders in high school students related to parenting styles in the family (democratic, autocratic, liberal loving and liberal unloving). The authors posed two hypotheses: the first concerned the differentiation of social functioning of youth people (emotional and behavioral disorders) determination of parenting styles in the family. The second concerned the importance of differentiating the way parental roles (mother and father) for the process of social adaptation of young people. Both hypotheses were positively verified: styles democratic and liberal loving suppress the defective adaptation (a protective factor), while the style of autocratic and liberal unloving enhance this process (risk factor disorders) – the most important is the liberal unloving style, then autocratic style, a smaller role liberal loving and democratic styles. In the context of parental roles greatest importance for the process of deviant has a deficit of democratic style mother.

3

Stałość i zmienność stylu wychowania w rodzinie w teorii i praktyce edukacyjnej

63%

Opozda D.

Wychowanie w Rodzinie

|

2016

|

vol. XIII

|

issue (1/2016)

179-191

EN

Abstract The article deals with the problem of the topicality of parenting style in the family and its meaning in the theory and practice of family pedagogy. It is an attempt to provide an answer to what is constant and what is variable in parenting styles. The answer takes into account the issues: the understanding of the term, the criteria and classifications of the parenting style, kinds of the parenting style and the determinants of changes. The main classifications of parenting style are presented in the lecture (M. Ryś, D. Baumrind, E. Maccoby, J. Martin, G. Schmidchen). They show the basic criteria of parenting styles division and their importance for the education processes. The category of parenting style applied in pedagogy is still current. It enables the describing, explaining, understanding and interpreting of the reality of upbringing. An important function in the educational theory and practice is still the traditional classification of parenting styles, in which there are distinguished an autocratic style, an authoritative style and a permissive style. In the text there are also presented other classifications, which are slightly different in the criteria and type of parenting styles. Nowadays, important issues are changes and evolution of parenting style. In the article, there are questions submitted about the direction of changes and their importance in the upbringing of children and young persons. Also presented are the results of research and analysis of such authors as J. Mariański, T. Szendlak, M. Kohn, Coleman. The results show an expansive tendency of an inert and permissive parenting style. These data show the intense changes in the pattern of the current generation upbringing. Changes occur not only in the upbringing in the family but also in the educational institutions. Today, the issue of parenting styles is a topical and important challenge for educational theory and practice. The lecture is an attempt to present just certain issues and considering those in the synthetic way from a pedagogical prospect, mainly the family pedagogy.

PL

Artykuł podejmuje problem aktualności stylu wychowania w rodzinie oraz znaczenie tego pojęcia w teorii i praktyce pedagogiki rodziny. To próba odpowiedzi na pyta nie co jest stałe, a co zmienne w stylach wychowania. Odpowiedź ta uwzględnia zagadnienia: rozumienie pojęcia, kryteria i klasyfikacje stylu wychowania, rodzaje stylu wychowania oraz uwarunkowania zmian. W artykule zaprezentowane są główne klasyfikacje stylów wychowania (M. Ryś, D. Baumrind, E. Maccoby, J. Martin, G. Schmidchen). Pokazują one podstawowe kryteria wyodrębniania stylów wychowania i ich znaczenie dla procesów edukacji. Kategoria stylu wychowania zastosowana w pedagogice jest wciąż aktualna. Pozwala ona opisać, wyjaśnić, rozumieć i interpretować rzeczywistość wychowania. Nadal duże za stosowanie w teorii i praktyce edukacyjnej ma tradycyjna klasyfikacja stylów wychowania, w której wyróżnia się styl autokratyczny, autorytatywny i permisywny. W tekście przedstawione są też inne klasyfikacje, które różnią się nieco kryteriami i rodzajami stylu wychowania. Ważnym obecnie problem są zmiany i ewolucja stylu wychowania. W artykule postawione są pytania o kierunek tych zmian i ich znaczenie dla wychowania dzieci i młodzieży. Przytoczone są wyniki badań i analiz takich autorów, jak J. Mariański, T. Szendlak, M. Kohn, J. Coleman. Pokazują one ekspansywną tendencję obojętnego i permisywnego stylu wychowania. Dane te wskazują na intensywne zmiany w zakresie modelu wychowania współczesnego pokolenia. Zachodzą one zarówno w wychowaniu w rodzinie, jak i innych instytucjach edukacyjnych. Współcześnie problematyka stylów wychowania jest bardzo aktualna i jest ważnym wyzwaniem dla teorii i praktyki edukacyjnej. Podjęta refleksja jest próbą przedstawienia niektórych tylko zagadnień i spojrzeniem na nie w sposób syntetyczny z perspektywy pedagogiki, a głównie pedagogiki rodziny.

4

Style wychowania w rodzinach miejskich i wiejskich. Zderzenie preferencji gimnazjalistów i ich rodziców

63%

Wąsiński A., Górniok-Naglik A.

Wychowanie w Rodzinie

|

2016

|

vol. XIII

|

issue (1/2016)

215-256

EN

The changes taking place in Polish families, both urban and rural, have become an undeniable fact. They are connected with civilization changes, technical progress and European integration. It results in a transformation of the system of values and norms of social coexistence expressed in a change of a model of upbringing in an urban and rural family. On the one hand, the educational effects depend on using certain educational methods and techniques and, on the other hand, on the type of relationship between parents and children. Therefore, the opinions of secondary school pupils and their parents were taken into account while analysing educational means and methods which describe a certain style of upbringing in a family. The earliest contact of a child with values comes within the family. The values become determinants of people’s life choices and aspirations. Moreover, they let an adolescent individual specify valid norms which regulate a realization of needs and a char acter and forms of their co-relations on a level of I – Others (including parents) and I – the World. In other words, they influence a preferred model of upbringing in a mature life. From a research point of view, a system of values preferred by parents is very important because it makes an axiological warp where a new generation grows up and shapes its ideals. It is both parents’ task to transfer and make their children aware of the values which are, in a context of environmental and cultural conditions, treated differently by mothers and fathers. It needs to be emphasized that parents’ definite preferences to the values are crucial not only from a point of view of their children’s future, but also in a context of the established ‘here and now’ direction and a character of educational influences – a style of upbringing.

PL

Niezaprzeczalnym faktem są zmiany zachodzące w polskich rodzinach miejskich i wiejskich. Wiążą się one z cywilizacyjnymi przekształceniami, postępem technicznym, integracją europejską. Ich rezultatem są przeobrażenia systemu wartości i norm współżycia społecznego, które wyrażają się między innymi w zmianie modelu wychowania w rodzinie, tak miejskiej, jak i wiejskiej. Efekty wychowawcze są pokłosiem z jednej strony stosowania określonych metod i technik wychowawczych, a z drugiej zależą od charakteru i typu relacji pomiędzy rodzicami i dziećmi. Dlatego też analizując środki i metody wychowawcze, składające się na określony styl wychowania w rodzinie uwzględniono opinie i preferencje nie tylko gimnazjalistów, ale również ich rodziców. Pierwsze i fundamentalne zetknięcie dziecka z wartościami dokonuje się w rodzinie. Stają się one wyznacznikami życiowych celów i aspiracji. Ponadto, wartości te po zwalają dorastającej jednostce dookreślić obowiązujące normy, regulujące realizację potrzeb oraz charakter i formy wzajemnych relacji na linii Ja – Inni (w tym rodzice) oraz Ja – Świat. Innymi słowy, kształtują one preferowany w dojrzałym życiu model zachowań. Z badawczego punktu widzenia, system wartości preferowanych przez rodziców jest niezwykle ważny, ponieważ to on stanowi osnowę aksjologiczną, na której młode pokolenie wzrasta i kształtuje swoje ideały. Zadaniem obojga rodziców jest zaszczepienie dzieciom, a później młodzieży najważniejszych wartości. Zadanie to jest jednak, w kontekście uwarunkowań środowiskowych i kulturowych, odmiennie traktowane przez matki i ojców. Trzeba podkreślić, że określone preferencje rodziców odnośnie do wartości, są istotne nie tylko z punktu widzenia przyszłości dzieci, ale również w kontekście przyjętego przez nich „tu i teraz” kierunku i charakteru oddziaływań wychowawczych – stylu wychowania.

5

Relacje rodzice – dziecko i ich prawne konteksty

45%

DYRDÓŁ M.

Wychowanie w Rodzinie

|

2014

|

vol. X (2/2014)

271-296

PL

Przedmiotem rozważań w artykule są prawne regulacje relacji pomiędzy rodzicami a ich dziećmi, odnoszące się do władzy rodzicielskiej, z jednej strony, i praw dziecka – z drugiej. Punktem wyjścia dla tych rozważań jest charakterystyka relacji: rodzice – dziecko, obejmująca ich przejawy i rodzaje, kulturowe zróżnicowanie oraz przemiany, jakim te relacje ulegały. W artykule pokazano jak zmieniło się postrzeganie władzy rodzicielskiej i jak rozumie się ją we współczesnym świecie (głównie w Polsce); opisane zostały podstawowe zasady sprawowania władzy rodzicielskiej, w tym zasada dobra dziecka i interesu społecznego, konieczności poszanowania podmiotowości dziecka i uwzględniania jego wieku oraz dojrzałości w podejmowaniu decyzji, które go dotyczą. Wymienione zostały atrybuty władzy rodzicielskiej i opisano pieczę nad osobą dziecka. W omówieniu instytucji władzy rodzicielskiej podkreślono znaczenie występującego często błędnego jej rozumienia, jak również niejasności w rozumieniu „dobra dziecka”. Z władzą rodzicielską – szczególnym stosunkiem prawnym łączą się prawa dziecka jako prawa naturalne, a nie dziecku nadane. W tekście ukazano historyczny kontekst tych praw i wyeksponowano prawa osobiste dziecka. W omówieniu prawnych kontekstów relacji rodzice – dziecko podkreślono służebną rolę prawa w regulacji tych relacji. Opisano jak przepisy prawa odnoszą się do wychowania i partnerstwa w interakcjach dorosłych z dzieckiem. Tekst kończy się wskazaniem na znaczenie, jakie dla kształtowania relacji rodzice – dziecko mają: wiedza i przekonania (rodziców i ich dzieci), dotyczące praw dziecka i władzy rodzicielskiej oraz wynikająca z tego znaczenia konieczność poznania: tej wiedzy i tych przekonań.

EN

The subject of the dissertations in the article is law regulations relating to parents and their children, referring to parental authority on one hand and children’s rights on the other. The starting point for these dissertations is study of the parent–child relationship, including its types and ways of expression, cultural diversity and transformations through which this relationship has undergone. It is pointed out in the article how the perception of parental authority has changed and how it’s understood in the modern world (mainly in Poland). Basic principles on exercising parental authority are described including the principle of children’s sake and the public interest, the necessity of respecting children’s subjectivity and taking into account children’s age and maturity when making decisions which concern them. Attributes of parental authority were listed and custody over the child described. When discussing on institution of parental authority it was emphasized that this term is often misunderstood as well as the term “children’s sake” causing ambiguities. Parental authority is linked legally with children’s rights as natural rights, not given rights. The historical context of those rights is shown in the text with the emphasis put on children’s personal rights. In discussing the legal contexts of parent-child relationship it was highlighted that the law is only of ancillary importance for the adjustment of these relations. It is described how regulations refer to upbringing and partnership in interactions between adults and children. The text ends by pointing out the significance of knowledge and beliefs (of parents and their children) on children’s rights and parental authority for developing a parent– child relationship. Consequently, this significance results in the need to study this knowledge and these beliefs.

Refine search results

3 Wychowanie w Rodzinie

1 Pedagogika Społeczna

1 Psychologia Wychowawcza

1 2019

2 2016

1 2015

1 2014

1 Bakiera L.

1 DYRDÓŁ M.

1 Górniok-Naglik A.

1 Opozda D.

1 Ostafińska-Molik B.

1 Wysocka E.

1 Wąsiński A.

Wychowanie i rodzicielstwo, styl wychowania i styl rodzicielski. Analiza terminologiczna

Zaburzenia przystosowania młodzieży a style wychowania w rodzinie

Stałość i zmienność stylu wychowania w rodzinie w teorii i praktyce edukacyjnej

Style wychowania w rodzinach miejskich i wiejskich. Zderzenie preferencji gimnazjalistów i ich rodziców

Relacje rodzice – dziecko i ich prawne konteksty