Search results

1

Chrześcijaństwo pozakonfesjonalne i Søren Kierkegaard

100%

TOEPLITZ K.

Filozofia Chrześcijańska

|

2018

|

vol. 15

85-106

PL

According to Søren Kierkegaard, the development of Christianity is a history of going away from it, or at least of mitigating the criteria of belonging to it. Dane proposes two models of the trans confessional faith: (1) The recognition of the earthly life of Jesus Christ, of his death and resurrection, and nothing more. (2) The recognition of the faith as that which was defi ned above in the fi rst point and, additionally, on this basis of the choice of the Bible, which is possible as the secondary act related to the faith but not as its starting point. Moreover, all the interpretations of the beyond-confessional faith should be subjectively considered by a single individual. Kierkegaard mentions here some mystical elements. All the religious relationships should be personal in character. As far as the questions of faith and reason are concerned, the standpoint of Paulinism – either/or – is binding. Kierkegaard demands that the existing churches recognise themselves as representing the mitigated forms of Christianity; otherwise they have to undergo criticism. For him, the fi rst two centuries of the existence of Christianity are the ideal ones, and the personal model is the „witness of the truth”, of which he gives the detailed description. The increasing phenomenon of the trans-confessional faith has its roots in the civilisational changes (the secularization) as well as in the intensive manifestation, in the history of Christianity, of the practices which are inconsistent with the biblical background.

2

Wy-słowienia i wy-obrażenia. Przyczynek do refleksji antropologicznej

75%

Kołodziej P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia

|

2013

|

vol. 4

|

issue 140

116-127

PL

W tekście podjęto rozważania na temat fenomenu ludzkiej mowy oraz relacji słowo – obraz, w odniesieniu do kultury współczesnej (opartej na tradycji logocentryzmu, lecz coraz silniej zdominowanej przez obraz i „narrację ekranowego algorytmu”), a także w kontekście wyzwań współczesnej edukacji szkolnej. Za główne zadanie szkoły uznać należy stwarzanie uczniom optymalnych warunków rozwoju języka jako podstawowego atrybutu człowieczeństwa, dzięki któremu człowiek poznaje i oswaja świat. Tak sformułowany cel, możliwy do realizacji także w ramach wy-sławiania obrazów, wymaga jednak odejścia od edukacyjnego prowincjonalizmu i przyjęcia z pełną konsekwencją antropocentrycznego modelu kształcenia.

3

Subiektywizm i problemy egzystencjalne w "Zapiskach Maltego Lauridsa Brigge" Reinera Marii Rilkego oraz w "Godzinie prawdziwych odczuć" Petera Handkego

71%

Majcher P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 33

|

issue 3

187-196

EN

This article analyses The Notebooks of Malte Laurids Brigge (1910) by Rainer Maria Rilke and A Moment of True Feeling (1975) by Peter Handke, aiming to demonstrate that the protagonists of the two works are trying to overcome existential problems through the subjectivist perception of reality. The article demonstrates how Rilke and Handke referred to subjectivity in their works listed above. The comparison of The Notebooks of Malte Laurids Brigge and A Moment of True Feeling reveals Handke’s attitude to the concept proposed by Rilke.

4

Subiektywizm i problemy egzystencjalne w "Zapiskach Maltego Lauridsa Brigge" Reinera Marii Rilkego oraz w "Godzinie prawdziwych odczuć" Petera Handkego

63%

Majcher P., Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie W. F., majpiotr@interia.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2016

|

vol. 33

|

issue 3

EN

This article analyses The Notebooks of Malte Laurids Brigge (1910) by Rainer Maria Rilke and A Moment of True Feeling (1975) by Peter Handke, aiming to demonstrate that the protagonists of the two works are trying to overcome existential problems through the subjectivist perception of reality. The article demonstrates how Rilke and Handke referred to subjectivity in their works listed above. The comparison of The Notebooks of Malte Laurids Brigge and A Moment of True Feeling reveals Handke’s attitude to the concept proposed by Rilke.

5

„Are we all feminists now”? Wyzwania ze strony Feministycznej Jurysprudencji wobec tradycyjnej teorii prawa

63%

Rodak L.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2014

|

vol. 1(8)

67-76

PL

The potential of Feminist Jurisprudence is mainly built on its criticism of Traditional Jurisprudence. Through the deconstruction of the latter’s main categories such as objectivity,justice, equality, and rationality, Feminist Jurisprudence aims to demonstrate that Traditional Jurisprudence tends to mask inequality, exclusion and lack of recognition rather than beingable to bring about change or provide the values under research. What is more, FJ indicates a wide range of topics that are not explored by Traditional Jurisprudence and thus have nochance to be dealt with using traditional tools. As a result, Feminist Jurisprudence provides a separate language, a different epistemology and methodological tools that can broadenaccess to justice including all subjects by giving them recognition. What follows from thesetwo approaches to jurisprudence and two distinct sets of epistemological assumptions isa different understanding of the subject and a different vision of social relations. As Feminist Jurisprudence convincingly shows, traditional law, with its inclination for objectivity defendslegal norms as part of the legal and social order rather than an individual autonomy andintegrity of subjects. In this paper I would like to suggest a middle-way solution going beyondthe dualistic categories of objectivity and subjectivity. The proposal calls for a deep structuralchange of the legal discourse as the only one that really matters from the feminist point of view.

6

Some Remarks on the Application of Bayesian Analysis in Law

63%

Janik B., Banaś P.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2015

|

vol. 1(10)

31-40

EN

This paper discusses the use of Bayesian analysis in law. It introduces the key concepts of Bayesian analysis by giving some common examples of criminal cases. It focuses on the advantages of Bayesian analysis over some other probability interpretations (mainly the frequentist one). The last part of the text discusses the general notion of truth in legal proceedings and its possible interpretations within the probabilistic framework – given the Bayesian subjectivists-objectivists discussion.

7

Pojęcie sporu prawnego w prawie międzynarodowym : uwagi na tle sprawy Wysp Marshalla przeciwko niektórym potęgom jądrowym

63%

Kałduński M.

Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego

|

2017

|

vol. 15

7-28

EN

This articles considers the concept of legal disputes in international law. On 5 October 2016, the International Court of Justice delivered judgments in three cases brought by the Marshall Islands against certain nuclear weapons States (against India, Pakistan and the United Kingdom). In all three of them, the Court decided that it did not have jurisdiction to entertain the case as the application was inadmissible due to the absence of legal dispute between the States. To put it short, for the first time in the history of the ICJ there has been no legal dispute about nuclear weapons between the Marshall Islands and the respective Respondents. With the large support of non-governmental organizations, the Marshall Islands instituted proceedings against the nuclear powers (the applications were admitted only against the above three States) for the alleged non-compliance with the treaty and customary obligation to pursue in good fait, and to bring to a conclusion negotiations leading to nuclear disarmament and cessation of the nuclear arm race. The Court made significant pronouncements on legal dispute which require careful examination. In particular, the narrow majority in this case developed an additional subjective criterion of the "awareness" of the Respondents regarding the claims of the Applicant, underlining a surprising and unwanted move towards increasing formalism and subjectivism of the International Court. Paragraph 41 of the judgment (UK) states: "a dispute exists when it is demonstrated, on the basis of the evidence, that the respondent was aware, or could not have been unaware, that its views were 'positively opposed' by the applicant". This article discusses legal and political disputes as well as the concept of justiciability of disputes. It further considers the reasoning of the Court with particular regard to the awareness criterion introduced by the Court. It is submitted that the new awareness criterion is not only at variance with the established jurisprudence of the Court, but also undermines the obligation of the Court to rely on objective conditions and facts and compromises judicial economy and sound administration of justice. One may wonder whether the ICJ introduced deliberately the awareness criterion in order to remove from the list a case which was highly political and might have discouraged the great powers from the optional clause system and the international adjudication as a whole.

8

Czynnik religijny w wychowaniu i samowychowaniu

51%

Parysiewicz B. M.

Family Forum

|

2015

|

issue 5

95-110

EN

The article takes up the problem of understanding the religious education in the contemporary social and cultural context. It analyses the leading contemporary cultural attitudes, those of activism and autonomy in the perspective of building personal holiness of the believer, confronting them with the attitudes of submission to the will of God in a spirit of humility. The article addresses the issue of human subjectivity and its absolutist interpretation, in which freedom has no limits, which makes it difficult to adopt the Christian ideal of education, based on the active search for the will of God and obedience to it. The article also takes up the question of dogmas as a form of objectification of human religious experience, necessary for the proper development of religiosity and the way to holiness of life. The last issue discussed is a prayer as a tool for spiritual development and the obstacles and their consequences in the proper understanding and use of prayers, caused by mixing orders of spiritual and cultural myths.

PL

Artykuł podejmuje problem rozumienia wychowania religijnego we współczesnym kontekście społeczno-kulturowym. Analizuje wiodące dla współczesnej kultury postawy aktywizmu i autonomii w perspektywie budowania osobistej świętości wierzącego, konfrontując je z postawami poddania się woli Bożej w duchu pokory. Ukazuje, w jaki sposób postawy te, połączone z subiektywizmem poznania, zaburzają rozwój religijny człowieka, stanowiąc przeszkodę w przyjmowaniu łaski Bożej. Artykuł podejmuje kwestię podmiotowości człowieka i jej absolutystyczną interpretację, w której wolność nie ma ograniczeń, co znacznie utrudnia przyjęcie chrześcijańskiego ideału wychowania, opartego na aktywnym poszukiwaniu woli Bożej i posłuszeństwie jej. Artykuł podejmuje też kwestię dogmatów jako formy obiektywizacji religijnego doświadczenia człowieka, koniecznej do prawidłowego rozwoju religijności i drodze ku świętości życia. Ostatnim, omawianym zagadnieniem jest modlitwa jako narzędzie rozwoju religijnego oraz przeszkody i ich skutki we właściwym rozumieniu i wykorzystaniu modlitwy, powstałe na skutek mieszania porządków duchowych i mitów kulturowych.

9

"Charisteria" i historia. Polemika Jerzego Pelca z estetyką Władysława Tatarkiewicza

51%

Kowalik Ł.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2018

|

issue 2

10

Architektura nowoczesności

51%

Kuźniarz B.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2016

|

vol. 28/2

64-90

EN

In the text I trace the philosophical outlines of the modern movement in architecture. The thesis I aim at defending posits that architectural modernism reflects the fortunate moment – and a turning point of sorts – in the history of the human species, where the human form reached its mature form of an autonomous individual, before its subsequent absorption and dissolution in the structures of the late or postmodern capitalism. The contemporary aesthetic critique of modern architecture with its “violence” and romantic spirit of lofty solitude, however reasonable, modest or realistic that critique may seem, is in fact part and parcel of a larger process of gradual selfeffacement of the human form from the most important stories taking place on the surface of the earth.

11

Literaturoznawstwo osobiste

51%

Januszkiewicz M.

Przestrzenie Teorii

|

2015

|

issue 23

11-26

EN

The article titled “Personal literary interpretation” deals with problems which have usually been marginalized in literary studies, but which seem to be very important in the context of the humanities, as broadly defined. The author of this article intends to rethink the problem of literary studies not in objective, but in personal terms. This is why the author wants to talk about what he calls personal literary interpretation, which has nothing to do with subjective or irrational thinking, but which is rather grounded in the hermeneutical rule that says that one must believe in order tounderstand a text or the other (where ‘believe’ also means: ‘to love’, ‘engage’, and ‘be open’). The article presents different determinants of this attitude, ranging from Dilthey to Heidegger and Gadamer. Finally, the author subscribes to the theory of personal interpretation, which is always dialogical.

PL

The article titled “Personal literary interpretation” deals with problems which have usually been marginalized in literary studies, but which seem to be very important in the context of the humanities, as broadly defined. The author of this article intends to rethink the problem of literary studies not in objective, but in personal terms. This is why the author wants to talk about what he calls personal literary interpretation, which has nothing to do with subjective or irrational thinking, but which is rather grounded in the hermeneutical rule that says that one must believe in order to understand a text or the other (where ‘believe’ also means: ‘to love’, ‘engage’, and ‘be open’). The article presents different determinants of this attitude, ranging from Dilthey to Heidegger and Gadamer. Finally, the author subscribes to the theory of personal interpretation, which is always dialogical.

12

Między encyklopedyczną niewiedzą a kompetencją mniemaną, czyli manowce aksjologiczne polskiej krytyki przede wszystkim rockowej

51%

Dorobek A.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2018

|

vol. 10

443-455

EN

After initial observations concerning the necessity of axiological assessments (value judgements) in the work of any critic or musical journalist seriously treating his profession, we shall attempt to establish to what extent these judgements are to be found in Polish rock journalism (with necessary references to jazz or classical music criticism). As shall be seen, using the term „axiological assessment” in an academically serious manner is virtually impossible in this field – considering that, in their value judgements, the so called Polish rock critics generally assume either the perspective of „encyclopedic” objectivism that efficiently prevents any attempts at axiological classification, or the stance of naive subjectivism that implies the lack of any musicological competence whatsoever and results in writing about the purely emotional, if not physiological reactions of a journalist/critic to the music under dicussion rather than about the music itself. Separate attention shall be devoted to the critical „competence supposed” that is generally exemplified by formulating value judgements by the authors who lack the sufficient knowledge of the essence and/or possible contexts of the musical matter in question. In conclusion, we shall attempt to identify the basic conditions of axiological consciousness that any reliable journalist/critic should fulfill.

PL

Po wstępnych uwagach na temat niezbędności refleksji aksjologicznej w pracy krytyka poważnie traktującego swą profesję, podejmiemy tu próbę oceny, jak dalece owa refleksja jest obecna w rodzimej krytyce rockowej – z niezbędnymi odniesieniami do publicystyki poświęconej jazzowi, a nawet muzyce klasycznej. Jak się okaże, pojęcia owej refleksji w danym odniesieniu trudno używać w sposób poważny – zważywszy, że optyka, w jakiej tak zwani rodzimi krytycy postrzegają omawiane produkcje muzyczne, określona jest zasadniczo albo przez „encyklopedyczny” obiektywizm, skutecznie zapobiegający wszelkim próbom wartościującej hierarchizacji, albo przez naiwny subiektywizm, implikujący brak realnych kompetencji muzykoznawczych i wyrażający się w pisaniu nie tyle o muzyce, ile o ewokowanych przez nią reakcjach piszącego, rozumianych raczej w irracjonalny sposób uczuciowy czy wręcz fizjologiczny niż intelektualny – albo wreszcie przez kompetencję mniemaną, która znajduje wyraz w formułowaniu osądów, także wartościujących, na podstawie wiedzy w najlepszym razie niepełnej. W konkluzji spróbujemy przedstawić warunki minimum, jakie aksjologicznie świadomy publicysta powinien spełniać.

13

O banalności dobra wspólnego – studium hermeneutyczne

51%

Stasiak M.

Świat Idei i Polityki

|

2015

|

issue 14

9-24

PL

Artykuł – zbudowany z trzech sekwencji tematycznych – stanowi próbę wypracowania nowego wymiaru idei dobra wspólnego, możliwego do urzeczywistnienia w wymiarze praktycznym, szczególnie w perspektywie uszczuplających się zasobów naturalnych. Po pierwsze, autorka definiuje pojęcia takie jak: dobro, wspólnota, dobro wspólne, wskazując tendencje do dwubiegunowego myślenia o powyższych ideach: relatywistycznego i absolutystycznego. Drugim etapem rozważań jest analiza idei z perspektywy hermeneutyki. Autorka uzasadnia tytułową banalność dobra wspólnego, tkwiącą nie w samej idei, ale w sposobie myślenia o niej. Trzecia sekwencja tematyczna stanowi próbę wyjaśnienia nowego podejścia do zagadnienia dobra wspólnego, którego najważniejszym elementem jest jego podział na dobra formalne oraz materialne (definiowane odtąd na gruncie polityki nie zaś etyki).

EN

Article is an attempt for the creation a new way of thinking about the common good, which is possible to realize in practice (particularly in view of depleting natural resources). Firstly, author defines terms such as: the good, the community , the common good, indicating a tendency to bipolar thinking about these ideas: relativist and absolutist. The second part consist analysis of these ideas from the one perspective – hermeneutics. In this part „banality” is not a „name” for common good. It is a „name” for the way of thinking (bipolar). In the third thematic sequence, author explain the new way of thinking. From now we have formal and material good defined in political sphere rather than ethics.

14

Austriacka szkoła ekonomii i jej przedstawiciele

51%

Janik M.

Roczniki Ekonomii i Zarządzania

|

2014

|

vol. 6(42)

|

issue 2

43-75

PL

Szkoła austriacka przeżywała okresy świetności oraz zastoju. Pierwsza fala ekonomistów austriackich, takich jak C. Menger, F. Wieser, E. Bőhm-Bawerk zdobyła tak duże uznanie, iż większość jej założeń zostało praktycznie wcielonych do głównego nurtu. Następne pokolenie, czyli F. von Hayek oraz L. von Mises, również cieszyło się dużym uznaniem wśród ekonomistów, jednak większość ich życia przypadła na okres, kiedy niesłychaną popularność zdobywały teorie J.M. Keynesa, wskazując łatwą drogę wyjścia z kryzysu lat 1929-1935, będącego rzekomo kryzysem gospodarki kapitalistycznej, tak propagowanej przez Hayeka czy Misesa. Szkoła austriacka odzyskała swą renomę w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku, kiedy najbardziej rozwinięte gospodarki świata zostały dotknięte przez największy kryzys gospodarczy od lat trzydziestych. Kryzys ten polegał na jednoczesnym występowaniu wysokiej inflacji oraz bezrobocia, tj. stagflacji. W teorii Keynesa zjawisko to nie miało wytłumaczenia. Również w latach siedemdziesiątych Nagrodą Nobla z ekonomii wyróżniony został Hayek, co spowodowało wzrost zainteresowania szkołą austriacką. W tym samym czasie ogromną pracę dla rozwoju i popularyzacji szkoły austriackiej wykonali działający na amerykańskich uniwersytetach naukowcy: I. M. Kirzner oraz M. Rothbard.

EN

The Austrian school of economics experienced both its heyday and stagnation. The first wave of Austrian economists, such as C. Menger, F. von Wieser, E. von Böhm-Bawerk was so widely recognized that most of its assumptions were practically incorporated into the mainstream. The next generation, that is F. von Hayek and L. von Mises, also enjoyed universal recognition among economists, however, most of their lifetimes fell on the period when J. M. Keynes’ theories became immensely popular, as they showed an easy way to overcome the crisis of 1929-1935 that was allegedly a crisis of the capitalist economy, the economy so much promoted by Hayek or Mises. The Austrian school regained its renown in the 1970s, when the world’s most developed economies were affected by the greatest economic crisis since the 1930s. The crisis consisted in simultaneous occurrence of a high inflation and unemployment, that is stagflation. In Keynes’ theory this phenomenon was not explained. It was also in the 1970s that Hayek was awarded the Nobel prize, which aroused interest in the Austrian school. At the same time I. M. Kirzner and M. Rothbard who worked in American universities did great work to develop and promote the Austrian school.

15

Od sporu o dwie etyki ku etyce niekonsensualnej

51%

Wajsprych D.

Rocznik Andragogiczny

|

2015

|

vol. 22

67-78

EN

The article refers to two very clear and culturally permanent ethical concepts which remain in clear opposition towards each other. These are: traditional ethics and the ethics of authenticity paradigms. The first one, rooted in rationalistic ancient tradition (Aristotle) and Christian moral concept (Thomas Aquinas), defines the mode of existence of moral values as universal (objective), while the second, rooted in expressivist individualism, defines the mode of existence of moral values as individual (subjective). The article suggests stepping out of the dispute “either traditional ethics or ethics of authenticity” and proposes nonconsensual ethics based on the category of understanding. Nonconsensual ethics is the ethics of dialogue in social action as an universalisation of everyday life interactions in a subjective standard of valuation. This means that the person determines their subjectivity which is preceded by the reflection and the operations of their mind, and substantiates the stability of their subjective arguments via others.

PL

Artykuł nawiązuje do dwóch bardzo wyrazistych i trwałych kulturowo koncepcji etycznych, pozostających względem siebie w wyraźnej opozycji. Są to: paradygmat etyki tradycyjnej i etyki autentyczności. Pierwszy, mający swe źródła w racjonalistycznej tradycji starożytnej (Arystoteles) i chrześcijańskiej koncepcji moralnej (Tomasz z Akwinu), określa sposób istnienia wartości jako uniwersalny (obiektywny), drugi natomiast, mający swe źródła w indywidualizmie ekspresywistycznym, określa sposób istnienia wartości jako indywidualny (subiektywny). W artykule sugeruje się wyjście poza spór: „albo etyka tradycyjna, albo etyka autentyczności” i proponuje dla praktyki wychowania etykę niekonsensualną opartą na kategorii rozumienia. Etyka niekonsensualna jest etyką dialogu w działaniu społecznym jako uniwersalizacja interakcji życia codziennego w podmiotowym standardzie waluacji. Oznacza to, że człowiek sam wyznacza swoją podmiotowość poprzedzoną refleksją i operacjami własnego rozumu i uzasadnia stabilność swoich podmiotowych racji za pośrednictwem drugiego człowieka.

16

Kafkas China

45%

Kaul S.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2015

277-289

PL

Kafka zajmuje się na początku XX wieku chińskimi zasadami funkcjonowania społecznego i chińskim ‚sposobem myślenia‘. Jest to czas, w którym Chiny – ze względu na przemiany polityczne w kraju – faktycznie wzbudzają zainteresowanie na polu międzynarodowym. Jednak obraz Chin w twórczości Kafki jest ukształtowany przede wszystkim przez własne wyobrażenia autora. Artykuł ukazuje to na trzech przykładach: wierszu Jan-Tsen-Tsais Głęboka noc, opowiadaniu Kafki Budowa chińskiego muru i paraboli Dschuang Dsis Sen o motylu.

EN

Although Kafka deals with China’s social structures and ways of thinking at the beginning of the 20th century, that is, at a time when China’s political upheaval gets international attention, his image of China is essentially characterized by its own poetic self-image. This is to be shown on the basis of three examples: Jan-Tsen-Tsai’s poem „In the Depths of Night“, Kafka’s short story The Great Wall of China, and Dschuang Dsi’s parable Dreaming of a Butterfly.

DE

Obwohl Kafka sich mit den gesellschaftlichen Gefügen und Denkweisen Chinas zu Beginn des 20. Jahrhunderts auseinandersetzt, in einer Zeit also, in der China aufgrund seiner politischen Umbruchsituation internationale Aufmerksamkeit auf sich zieht, ist sein Bild von China wesentlich durch sein eigenes dichterisches Selbstbild geprägt. Dies wird an drei Beispielen aufgezeigt: Jan-Tsen-Tsais Gedicht In tiefer Nacht, Kafkas Erzählung Beim Bau der chinesischen Mauer und Dschuang Dsis Gleichnis Der Schmetterlingstraum.

17

Pies na krótkiej smyczy na chwiejnym mostku

32%

Muskat Tabakowska E.

Porównania

|

2020

|

vol. 26

|

issue 1

17-37

EN

The inspiration for the paper was the metaphor that Dougles Hofstadter applies to translation. He defines the task of the translator – with particular reference to translation of literary texts – as that of the builder of a bridge that spans the canyon, joining its two sides: the original and the translation. An initial rickety foot-bridge, it gradually turns into a sturdy construction with the translator’s repeated attempts at discovering ever-deepening layers of meaning. Inevitably subjective, the building process requires the translator’s concentration upon individual dimensions of the translated text. These dimensions, or aspects, come strikingly close to what is defined as dimensions of imagery in Ronald Langacker’s model of grammar and natural language. In a wider perspective, the convergence is an argument for transdisciplinarity as a valid approach to translation studies. The translator is led by his own competence, imagination and the feeling of empathy, but at the same time they are constrained by “a short leash”: restrictions imposed by languages, cultures and the peculiarities of individual context. To illustrate the point, the author discusses a text (taken from her own translator’s dossier) in which multiple, and sometimes conflicting, identities of the protagonist require particular attention to lexical and stylistic minutiae. It is such details that constitute the leash, at the same time enabling the translator to construct the bridge.

PL

Punktem wyjścia artykułu jest tytułowa metafora, której Douglas Hofstadter używa, mówiąc o przekładzie. Hofstadter opisuje zadanie stojące przed tłumaczem, zwłaszcza w przypadku tekstu literackiego, jako dzieło budowniczego mostu, spinającego dwa brzegi kanionu oddzielającego oryginał od przekładu. Konstrukcja, która jest z początku jedynie chwiejną kładką, stopniowo zmienia się w solidny most, w miarę jak tłumacz odkrywa coraz głębsze warstwy znaczeń. Ten proces, nieuchronnie subiektywny, wymaga skupienia uwagi na rozmaitych aspektach przekładanego tekstu. Są one uderzająco podobne do wymiarów obrazowania w modelu gramatyki i języka naturalnego stworzonym przez Ronalda Langackera. W szerszej perspektywie ta zbieżność stanowi argument przemawiający za transdyscyplinarnym podejściem do problematyki przekładu. Pracą tłumacza kierują jego kompetencja, wyobraźnia i empatia, ale jednocześnie podlegają one restrykcjom tytułowej „krótkiej smyczy”: ograniczeniom stwarzanym przez język, ale także przez wymogi określonego kontekstu. Jako ilustrację, autorka przytacza przykłady zaczerpnięte z własnego warsztatu tłumacza. Jest to tekst, w którym różne, a czasem wzajemnie sprzeczne, tożsamości bohaterki wymagają od tłumacza szczególnej uważności wobec leksykalnych i stylistycznych detali. To one tworzą smycz, jednocześnie umożliwiając tłumaczowi budowanie mostu.

Refine search results

Chrześcijaństwo pozakonfesjonalne i Søren Kierkegaard

Wy-słowienia i wy-obrażenia. Przyczynek do refleksji antropologicznej

Subiektywizm i problemy egzystencjalne w "Zapiskach Maltego Lauridsa Brigge" Reinera Marii Rilkego oraz w "Godzinie prawdziwych odczuć" Petera Handkego

Subiektywizm i problemy egzystencjalne w "Zapiskach Maltego Lauridsa Brigge" Reinera Marii Rilkego oraz w "Godzinie prawdziwych odczuć" Petera Handkego

„Are we all feminists now”? Wyzwania ze strony Feministycznej Jurysprudencji wobec tradycyjnej teorii prawa

Some Remarks on the Application of Bayesian Analysis in Law

Pojęcie sporu prawnego w prawie międzynarodowym : uwagi na tle sprawy Wysp Marshalla przeciwko niektórym potęgom jądrowym

Czynnik religijny w wychowaniu i samowychowaniu

"Charisteria" i historia. Polemika Jerzego Pelca z estetyką Władysława Tatarkiewicza

Architektura nowoczesności

Literaturoznawstwo osobiste

Między encyklopedyczną niewiedzą a kompetencją mniemaną, czyli manowce aksjologiczne polskiej krytyki przede wszystkim rockowej

O banalności dobra wspólnego – studium hermeneutyczne

Austriacka szkoła ekonomii i jej przedstawiciele

Od sporu o dwie etyki ku etyce niekonsensualnej

Kafkas China

Pies na krótkiej smyczy na chwiejnym mostku