Search results

1

Reprezentacja zdominowanych przez działania artystyczne. Jej szanse i zagrożenia na podstawie działalności Krzysztofa Wodiczko

100%

Mikołajewska K.

Stan Rzeczy

|

2013

|

issue 1(4)

151-166

PL

W artykule analizowana jest sytuacja reprezentacji zdominowanych, co stanowi jedną ze strategii sztuki publicznej. Celem takiej działalności jest konstruowanie na nowo przestrzeni publicznej i odnowienie demokracji. Na przykładzie dorobku Krzysztofa Wodiczki, który konsekwentnie posługuje się strategią reprezentacji, ujmując się m.in. za ofiarami przemocy czy imigrantami, autorka stara się pokazać napięcia związane z taką praktyką. Podejmowane wątki są następujące: po pierwsze, kto jest nadawcą komunikatu – czy jest nim artysta, czy zdominowani? Po drugie, na ile zdominowani są w stanie autonomicznie sformułować swój komunikat, a po trzecie – kto może być odbiorcą sztuki publicznej: całe społeczeństwo, warstwy dominujące czy sami uczestnicy projektów? Mimo licznych wątpliwości i dwuznaczności związanych z reprezentowaniem wydaje się, że tylko dzięki artyście grupy nieuprzywilejowane mogą zaistnieć w sferze publicznej.

EN

In this article the author proposes an analysis of the situation of representing the dominated, which is one of the strategies used in the public art movement. The aim of such a strategy is to re-construct public space and renewing democracy. The tensions inherent in this strategy are shown on the example of works by Krzysztof Wodiczko, a well-known Polish artist, who consequentially uses the strategy of representation in order to help e.g. victims of domestic violence and immigrants. The main issues are, first of all – who is the author of the message: the artist or the dominated? Secondly, to what extent can the dominated formulate their message autonomously? Third, who can be the recipient of public art: the whole society, the dominant groups or the participants of the projects? In spite of many ambiguities it seems that representation is the only way, in which members of underprivileged groups can come into being in the public sphere.

2

Powrót „Dziadów”, czyli dwa teatry

86%

Kopciński J.

Załącznik Kulturoznawczy

|

2015

|

issue 2

64-86

PL

Szkic Jacka Kopcińskiego jest poświęcony nowym realizacjom Dziadów Adama Mickiewicza we współczesnym teatrze polskim. Autor zestawia ze sobą spektakle dwóch awangardowych reżyserów młodszego pokolenia: Michała Zadary i Pawła Passiniego, a także analizuje wywiady udzielone przez obu twórców. Celem szkicu jest rekonstrukcja artystycznej świadomości reżyserów, którzy konfrontują się z najważniejszym polskim dziełem dramatycznym. Rekonstrukcja ta prowadzi do ukazania dwóch strategii interpretacyjnych, które odpowiadają odmiennym kierunkom rozwoju polskiego teatru współczesnego. Zadara inscenizuje cały tekst dramatu, ale zniekształca jego sensy, żeby zbudować krytyczny dystans wobec mitów romantycznych. Natomiast Paweł Passini dokonuje adaptacji dramatu, ale podąża za jego metafizycznym znaczeniem i wystawia go jak obrzęd w zgodzie z ideą romantyczną. Spektakl Zadary autor umieszcza w nurcie teatru krytycznego, natomiast przedstawienie Passiniego odczytuje jako propozycję alternatywną, którą nazywa teatrem wspólnoty wyobrażonej. Kontekstem dla tych rozważań jest jubileusz 250. rocznicy powstania Teatru Narodowego i teatru publicznego w Polsce.

3

Knitting – (wo)men’s occupation

81%

Kępa E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2019

|

issue 70

71-83

PL

Czy mężczyzna, który robi na drutach, wykazuje się dziś odwagą? Tak sformułowane pytanie odsyła do znaczeń przypisywanych dzierganiu, tradycyjnie postrzeganemu jako zajęcie kobiece, wykonywane w przestrzeni prywatnej. W ramach prezentowanego artykułu, odwołując się do przeszłości oraz w oparciu o analizę współczesnych praktyk rękodzielniczych, opisuję proces dekonstrukcji dokonujący się w tym obszarze. Szczególną uwagę poświęcam analizie aktywności mężczyzn, którzy robią na drutach publicznie, naruszając tym samym stabilność znaczeń rozpiętych pomiędzy tym, co męskie i niemęskie, pomiędzy praktyką hegemoniczną i subwersywnymi aktami jej kwestionowania.

EN

Does a man who knits demonstrate courage? The question refers to the meanings attributed to knitting, which has traditionally been perceived as a female occupation performed in private space. In this article, referring to the past and the analysis of contemporary craft practice, I describe the process of deconstruction in this area. I am particularly interested in men knitting in public. The aim of my considerations is to analyze the difference between the meaning of what is male and female in knitting, and between hegemonic practice and subversive acts of deconstruction.

4

W poszukiwaniu potencjału zmiany szkoły. O typie biograficznym zboczeńca

72%

Makowska A.

Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

|

2014

|

vol. 1

PL

W artykule stawiam tezę o potencjale zmiany normatywnego porządku rzeczywistości szkolnej, który tkwi w wybranych zachowaniach uczestników i uczestniczek życia szkolnego. Opisuję go przez pryzmat neoklasycznie odczytanego typu biograficznego zboczeńca, jednego z typów wyróżnionych przez Floriana Znanieckiego w pracy Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. Perspektywą teoretyczną badań, na podstawie których stawiam tę tezę, jest kulturalizm. Strategią pozyskiwania i analizy danych: etnografia. W zakończeniu przywołuję koncepcję subwersji znaczeń Juditch Buttler, jako propozycję użycia języka do zmiany myślenia i konstruowania rzeczywistości.

EN

In the article I put the thesis about the potential for the change of the normative order of the school reality, which is present in the selected behaviour patterns of the school life’s participants. I describe it through the prism of the neoclassically understood type of the biographical pervert, one of the types distinguished by Florian Znaniecki in Contemporary People and the Civilization of the Future. The theoretical perspective of the research, I base my thesis on, is culturalism. The strategy for obtaining and analyzing data is ethnography. In conclusion I mention Judith Buttler’s concept of the subversion of meaning, as the proposal for using the language to change the way we think and construct reality.

5

La risa de Eva: mito, historia y la subjetividad femenina en la novela El libro de Eva de Carmen Boullosa

72%

Andzel O’Shanahan E.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2022

|

issue 12

193-208

PL

W artykule zaproponowano mitokrytyczne podejście do powieści El libro de Eva (2020) meksykańskiej pisarki Carmen Boullosy. Subwersywna interpretacja narracji mitycznych stanowi jedno z najbardziej znaczących podejść krytyki poststrukturalistycznej, skupionej na kwestionowaniu arbitralnego ustalania znaczeń. Analizowana w artykule powieść jest przykładem oporu wobec hierarchicznej kodyfikacji symboli, właściwej ideologii patriarchalnej. Na poziomie dyskursu ciągłość między czasem mitycznym i historycznym podkreśla znaczenie narracji założycielskich jako części pamięci zbiorowej i ram konceptualnych określających historię. Odzyskanie biblijnej postaci Ewy przywraca pierwszej kobiecie prawo do konstruowania i artykułowania własnej podmiotowości.

EN

This article offers a myth-critical analysis of the novel El libro de Eva (2020) by the Mexican writer Carmen Boullosa. Subversive reading of mythical narratives is one of the most interesting proposals of the post-structuralist criticism, centered on questioning the arbitrary determination of meanings. The analysed novel exemplifies the resistance to the hierarchical codification of symbols typical of the patriarchal ideology. At discourse level, the continuity between mythical and historical times underlines the importance of foundational narratives as part of collective memory and conceptual frameworks determining the course of history. The vindication of the figure of biblical Eve restores the right of the first woman to construct and articulate her own subjectivity.

6

Przekład jako akt subwersji, czyli o pewnym polskim tłumaczeniu tragedii historycznej Theodora Körnera pt. Zriny

72%

Małczak L.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2018

|

vol. 9

|

issue 1

299-319

PL

Przedmiotem analizy jest jedno z polskich tłumaczeń tragedii historycznej Theodora Kornera pt. Zriny. Utwór niemieckiego dramatopisarza i poety został w XIX wieku co najmniej sześciokrotnie przetłumaczony na język polski i cieszył się, zwłaszcza w drugiej połowie XIX wieku, po klęsce powstania styczniowego, dużą popularnością. Jej źródłem był subwersywny potencjał dzieła, za pośrednictwem którego można było poruszać tematy objęte wówczas cenzurą — przede wszystkim problematykę walki o wolność. Dzieło historyczne obcego autora, skądinąd jednego z zaborców, mówią¬ce o walce o wolność i w obronie ojczyzny, toczonej przez kogoś innego, w innym czasie i przestrzeni, stało się medium manifestowania uczuć patriotycznych. O tym, że utwór tak był odczytywany, świadczą głosy krytyczne i przesunięcia w jednym z przekładów, który powstał w zaborze rosyjskim, autorstwa Ludwika Jenikego.

EN

The object of the analysis in this article is one of the Polish translations of historical tragedy of Theodor Körner entitled Zriny. The German author’s piece has been at least six times translated into Polish language and was - especially in the second part of the 19th century, after the collapse of January Uprising - very popular. The reason of the popularity was his subversion. Through Zriny it was possible to talk about a struggle for freedom - the theme forbidden by Russian censorship. Historical piece written by a foreign author, which talks about the struggle for freedom and for defence of the homeland, the struggle lead by someone else, in other time and place, became a medium for manifesting of patriotic feelings. This function of Polish Zriny confirms his interpretation in critics and one of the translations which was written by Ludwik Jenike in Russian occupation zone with all subversive translation shifts made by the translator.

HR

| Predmet clanka je analiza jednog prijevoda povijesne tragedije Theodora Kornera Zriny. ovo djelo njemackog dramskog pisca i pjesnika najmanje je śest puta pre- vedeno na poljski jezik u 19. stoljeću. Bilo je vrlo popularno pogotovo u drugoj polovini 19. stoljeća, nakon sijecanjskog ustanka, zahvaljujući svom subverzivnom potencijalu. Omogućivalo je pisanje o temi zabranjenoj u to vrijeme — borbi za slobodu. Povijesno djelo stranog autora, inace jednog od osvajaca Poljske, koje govori o borbi za slobodu i o obrani domovine koju vodi netko drugi, u drugom vremenu i prostoru, postalo je (ne samo) za Poljake medij iskazivanja rodoljubnih osjećaja. Svjedoci o tome nacin na koji je kriticki iśćitavano, kao i pomake u jednoj varijanti prijevoda, nastaloj u ruskoj okupacijskoj zoni, ciji je autor Ludwik Jenike.

7

Homo academicus polonicus. Autoteorie jako twórcze i krytyczne pisanie akademickie

58%

Adamczewska-Baranowska I.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2022

|

issue 11

43-57

EN

The author explains and defines autotheories by analyzing Polish-language texts: Znikanie (Disappearance) by Izabela Morska, Polska, rozkosz, uniwersytet (Poland, Pleasure, University) by Michał Paweł Markowski and Harcowanie na planie. Her-storia stawania się matką-akademiczką w polskim uniwersytecie (Enter Stage Left. Her-story of Becoming Mother-Academic at a Polish University) by Beata Karpińska-Musiał. Upon reading of these texts, it becomes evident that there is a critical potential in autotheories that link academic writing with memoir. Autotheories are also an example of creative, literary academic writing.

PL

Autorka przybliża i definiuje autoteorie, analizując polskojęzyczne przykłady: Znikanie Izabeli Morskiej, Polskę, rozkosz, uniwersytet Michała Pawła Markowskiego oraz Harcowanie na planie. Her-storia stawania się matką-akademiczką w polskim uniwersytecie Beaty Karpińskiej-Musiał. Z lektury tekstów wynika, że autoteorie łączące piśmiennictwo naukowe z memuarem mogą mieć potencjał krytyczny. Są też przykładem twórczego, literackiego piśmiennictwa naukowego.

8

Subversive artistic strategies of the avant-garde and the crisis of modern experience

58%

Lorenc I.

Art Inquiry. Recherches sur les arts

|

2017

|

vol. XIX (XXVIII)

17-31

EN

The purpose of this essay is to present several important changes in the sphere of modern experience and the strategies of the neo-avant-garde which correspond to them. Subversive practices of the avant-garde, as well as the neo-avant-garde, are inscribed in the new systems of cultural functionalization, which in many of their manifestations, on the one hand, lead to the loss of art’s critical potential. On the other hand, however, the potency and the staying power of the avant-garde in its new form – despite numerous declarations of its death – lie in its critical re-immersion in contemporary human experience and in preserving the tension between engagement and critical distance characteristic of the experience of late modernity. This, however, requires the reworking of the old formulas of anti-modernist protest and the fragile alliances with postmodernism.

PL

Zamierzeniem niniejszego szkicu jest wskazanie na kilka ważnych dla zmian zachodzących w polu nowoczesnego doświadczenia i odpowiadających im strategii neoawangardy. Awangardowe, jak również neoawangardowe praktyki subwersywne wpisują się w nowe systemy kulturowej funkcjonalizacji, które w ich wielu przejawach prowadzą – z jednej strony – do utraty potencjału krytycznego sztuki. Jednakże z drugiej strony siła oddziaływania i moc przetrwania awangardy w nowej formule, wbrew licznym konstatacjom jej śmierci, po przepracowaniu dawnych formuł jej anty-modernistycznego protestu i kruchych przymierzach z postmodernizmem, tkwi w jej ponownym, krytycznym zanurzeniu się w doświadczeniach współczesnego człowieka. W przechowywaniu przez nią napięcia między zaangażowaniem i krytycznym dystansem cechującego późnonowoczesne doświadczenie.

9

NIEDOKOŃCZONA PARTIA SZACHÓW: DEMISTYFIKACJA FIGURY OFIARY I SUBWERSJA DYSKURSU ODPOWIEDZIALNOŚCI W POWIEŚCI DANAS JE SREDA (DZISIAJ JEST ŚRODA) DAVIDA ALBAHARIEGO

44%

Rosić T.

Porównania

|

2018

|

vol. 23

|

issue 2

201-212

EN

David Albahari’s novel Danas je sreda (Today is Wednesday) belongs to a group of novels in post-Yugoslav literary production in which – since 2010 – paternity policies have been intensely explored in the context of mechanisms of remembering/forgetting. The paper reviews the narrative strategies of son-narrator testimony by which the stabile identity positions and policies within the complex father-son opposition are disintegrated and and annulled. This disintegration occurs in the process of testifying about the past historical events such as the Informbiro Resolution, the organization of the concentration camp on the Goli otok and the collapse of the SFRY. The father figure also makes the reader face the processes of neoliberal globalization and repatriarchalization, on the one hand, as well as with the necessity of re-examination of the past and establishment of the culture of memory in post-Yugoslav region, on the other. But the fundamental demystification of the figure of the victim – both historical and political – subverts the discourse of responsibility that is established as an already impossible speech in Albaharis novel, branding the post-Yugoslav project of a culture of memory as utopian.

PL

Powieść Davida Albahariego Danas je sreda (Dzisiaj jest środa) należy do tych powieści (post)jugosłowiańskiej produkcji literackiej, które od 2010 roku poddają krytycznemu oglądowi polityki ojcostwa w kontekście mechanizmów pamiętania i zapominania. W pracy zanalizowano modele narracyjne oraz strategie dezintegrujące dookreślone pozycje tożsamościowe relacji ojciec – syn w procesie zaświadczania o przeszłości (mowa tu o takich wydarzeniach, jak np. rezolucja Biura Informacyjnego, tworzenie obozu na Nagiej Wyspie czy rozpad Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii). Figura ojca stawia czytelnika w obliczu procesów neoliberalnej globalizacji i repatriarchalizacji z jednej strony, z drugiej zaś – konieczności zweryfikowania przeszłości i tworzenia kultury pamięci na obszarze postjugosłowiańskim. Gruntowna demistyfikacja figury ofiary zarówno historycznej, jak i politycznej prowadzi do subwersji dyskursu odpowiedzialności, który w odniesieniu do krajów byłej Jugosławii w tytułowej powieści Albahariego konstytuuje się jako utopijny projekt kultury.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

1 Art Inquiry. Recherches sur les arts

1 Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

1 Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN

1 Porównania

1 Przekłady Literatur Słowiańskich

1 Stan Rzeczy

1 Sztuka Ameryki Łacińskiej

1 Załącznik Kulturoznawczy

1 Adamczewska-Baranowska I.

1 Andzel O’Shanahan E.

1 Kopciński J.

1 Kępa E.

1 Lorenc I.

1 Makowska A.

1 Małczak L.

1 Mikołajewska K.

1 Rosić T.

2 2022

1 2019

2 2018

1 2017

1 2015

1 2014

1 2013