Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  synonim
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

PARAPHRASES OF LEGAL TERMINOLOGY BASED ON LAY PERCEPTIONS

100%
OKAWARA M. H.
Comparative Legilinguistics
|
2015
|
vol. 24
7-17
PL
Praca dotyczy kwestii stosowania prostego języka prawnego i prawniczego w Japonii. W pierwszej części autorka omawia spór toczący się w tym zakresie pomiędzy prawnikami i laikami. Następnie omawia badanie dotyczące parafrazy terminologii prawa cywilnego w ramach grantu naukowego pt. ‘A Study on Paraphrase of Civil Legal Terms based on Lay Perception’, finansowanego przez Japońskie Stowarzyszenie Promocji Nauki od kwietnia 2012 do marca 2013 roku. Badanie wykazało, że w wielu przypadkach terminy prawnicze są błednie rozumiane przez użytkowników nie mających wykształcenia prawniczego. Jednym z takich terminów jest ‘zamiar’ (故意).
EN
This paper discusses the issue of plain legal language in Japan. First, several legal language battles between legal and lay people are shown, followed by a paraphrase work on civil legal terms based on a research titled ‘A Study on Paraphrase of Civil Legal Terms based on Lay Perception’, which was funded by Grants-in-Aid for Scientific Research of Japan Society for the Promotion of Science from April of 2012 to March of 2013. The research was conducted, using corpus analysis of civil legal terms appeared in ordinary writings and questionnaire of legal experts. The finding of the research is that ‘misunderstood’ legal words which appear more than 50% in non-legal writings is an obstacle to lay understanding. One ‘misunderstood’ legal term ‘intent’ (故意) is selected for paraphrase analysis from the point of views of antonym, synonym, derivative of legal term.
2
Publication available in full text mode
Content available

Nagromadzenia leksemów współfunkcyjnych jako element stylu XVI-wiecznej prozy pamiętnikarskiej (na materiale diariusza Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła)

89%
Zarębski R.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2015
|
vol. LXI
281-296
PL
W artykule zwrócono uwagę na jedną z ważniejszych cech stylowych dawnej prozy pamiętnikarskiej, jaką jest występowanie ciągów synonimicznych. Kryterium genetyczne pozwoliło wyodrębnić szeregi złożone z: 1) jednostki leksykalnej pochodzenia obcego (łacińskiego, włoskiego, orientalnego itd.) i rodzimego, np. bonaccia – ucichnienie wiatru; 2) dwóch leksemów rodzimych, np. odnoga morska – jezioro; 3) leksemu rodzimego i obcego, np. grosz – majdyn oraz 4) dwóch leksemów obcych, np. caurus – magistro. Typ pierwszy tworzą zazwyczaj wyrazy równoznaczne, natomiast leksemy należące do pozostałych grup są zwykle bliskoznaczne. Omawiane szeregi, objaśniając sens wielu wyrazów nieznanych polszczyźnie końca XVI wieku, pełnią najczęściej funkcję semantyczną. Niekiedy mają także charakter ozdobny, a sporadycznie – ekspresywny. Zwrócono także uwagę na wielość formuł metajęzykowych wprowadzających wyrazy synonimiczne: to jest, po naszemu, po łacinie, po włosku, zową, rozumie się, objaśnienia z łącznikiem wyzerowanym.
EN
The article mentioned one of the most important stylistic feature of the old diarist prose, that is the occurrence of synonymic series. The genetic criterion made it possible to distinguish series composed of: 1) lexemes of foreign origin (Latin, Italian, Oriental etc.) and native, such as: bonaccia – ucichnienie wiatru; 2) two native lexemes, such as: odnoga morska – jezioro; 3) native and foreign lexemes, such as: grosz – majdyn and 4) foreign lexemes, such as: caurus – magistro. The first type of lexemes is characteristic of words of equivalent meaning, whereas lexemes which belong to three other types are usually synonymous. The series discussed, while explaining the meaning of a lot of words not known to 16th-century Polish, usually perform the semantic function. Sometimes they also have the ornamental character and, sporadically, the expressive character. Attention was also devoted to the multiplicity of metalinguistic formulae which introduce synonymic words: jest, po naszemu, po łacinie, po włosku, zową, rozumie się, explanations without the copula.
3

Розвиток української футбольної лексики у Cхідній Ґаличині на початку ХХ століття

89%
Protsyk I.
Slavica Wratislaviensia
|
2017
|
vol. 165
315-327
EN
A detailed examination of the materials of Ukrainian sports periodicals at the end of the XIXth and the beginning of the 20th century and special editions of that time dedicated to football gives us the opportunity to trace the development of Ukrainian football vocabulary in the Eastern Halychyna of that period. Analysis of different thematic groups of football vocabulary at its initial but very intensive stage of its formation showed that in terminological football vocabulary borrowing football names was practiced, and correlation between national and foreign components was in favour of the former. It is remarkable that here and there loanwords had a few Ukrainian equivalents each, which was typical for the period of formation of national terminological systems — functioning of synonymic terms, sometimes extensive synonymic rows of special names denoting the same notion.
PL
Artykuł stanowi podsumowanie badań nad rozwojem ukraińskiego słownictwa piłkarskiego w Galicji Wschodniej na przełomie XIX i XX wieku. Badanie zostało przeprowadzone na korpusie tekstów pochodzących z ukraińskich czasopism sportowych oraz publikacji specjalistycznych poświęconych tematyce futbolowej, wydawanych od końca XIX do lat trzydziestych XX wieku. Analiza różnych grup tematycznych leksyki piłkarskiej z okresu jej początkowego, a zarazem intensywnego rozwoju wykazała, że wśród terminoleksyki piłki nożnej funkcjonowały jednocześnie nazwy rodzime i zapożyczone. Z badania wynika również, że wzajemny stosunek składników ukraińskich i obcojęzycznych rysował się na korzyść tych pierwszych. Ponadto na podstawie badanych artykułów prasowych odnotowano, że autorzy tekstów czasami wysuwali propozycje stosowania ukraińskich odpowiedników nazw zapożyczonych. Takie zachowanie językowe było typowym zjawiskiem w czasie kształtowania się ukraińskich systemów terminologicznych i przejawiało się między innymi funkcjonowaniem bliskoznacznych terminów, czasem długich synonimicznych szeregów nazw specjalnych, dla oznaczania tego samego pojęcia.
4
Publication available in full text mode
Content available

Z problematyki badań nad językiem polskich przekładów Historii Aleksandra Wielkiego

89%
Zarębski R.
Forum Lingwistyczne
|
2018
|
issue 5
39-51
EN
The author presents the research on lexis and style of Polish translations of The Story of Alexander the Great – a manuscript translation by Leonard of Bończa (1510) and an anonymous print publication of 1550 as a comparative source; both sources constitute a series of translations. The manuscript provides an interesting lexical material (especially various synonymic equivalents placed in the glosses), which can broaden our knowledge on the affluence of lexical resource of Old Polish language. The study of translational practice of a medieval author opens up new perspectives of research, because of varied use of Latin in Polish language. The 16th century print publication sheds some light on the stylistic and linguistic characteristics of the manuscript, indicating constant and variable elements of the language.
5

The morphosemantics of selected English doublets: Synchrony and diachrony

89%
Kamola-Uberman W.
Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching
|
2018
|
issue 15/2
9-39
EN
Doublets are “etymological siblings”, and, even though the term suggests it, they do not necessarily only form pairs. In English, where – because of its history of extensive influence exerted by speakers of different languages – the lexicon is extremely broad and complex, there are many cases of multiplets, i.e., whole word families with a common etymological root which can often be traced back to Proto-Indo-European. Usually their meanings are similar (e.g. fragile and frail), in other cases, though, the meaning can be very different or even opposite (e.g. host and guest). The aim of this paper is to highlight the scope of semantic evolution of lexemes of the same origin, as there is no place for absolute synonymy in a language. Similarities, or shared semantic scopes connecting the words, will also be provided.
PL
Dublety są „etymologicznym rodzeństwem” i, mimo że sama nazwa to sugeruje, niekoniecznie występują jedynie w parach. W języku angielskim, którego słownictwo jest niezwykle bogate i zróżnicowane z powodu wieloletniego mieszania się języków zdobywców Anglii i autochtonów, występuje wiele przypadków multipletów, czyli całych rodzin słów o tej samej etymologii. Znaczenia dubletów są zazwyczaj podobne (np. frail ‘wątły, drobny’ i fragile ‘kruchy, delikatny’), lecz w niektórych przypadkach mogą się znacznie różnić, lub być nawet przeciwne (np. host ‘gospodarz’ i guest ‘gość’). W większości przy-padków możemy prześledzić pochodzenie tych słów aż do języka praindoeuropejskiego, który jest językiem-matką wszystkich dzisiejszych języków indoeuropejskich. Celem niniejszego artykułu jest unaocznienie zakresu zmian semantycznych pomiędzy słowami o tym samym pochodzeniu, gdyż nie ma w języku miejsca na absolutną synonimię. Podobieństwa i pojęcia łączące te słowa również zostaną podane.
6
Publication available in full text mode
Content available

Вплив конексту на актуалізацію синонімічних значень у творах сучасних українських письменників

71%
Semak Л.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2020
|
vol. 6
|
issue 15
127-136
PL
Artykuł przedstawia synonimy funkcjonujące w tekstach współczesnej ukraińskiej prozy kobiecej. Analizowane są znaczenia jednostek leksykalnych wchodzących w relacje synonimiczne w określonych warunkach kontekstowych. Podano procesy semantyczne, w wyniku których następuje semantyczna wariacja w znaczeniach synonimów. Metodą analizy składowej opisano semantyczną kompozycję znaczeń synonimów: ujawniono całkowe, różnicowe i okazjonalne składowe semantyki wielu bliskich znaczeniowo słów. Wyjaśniono osobliwości transformacji składu rdzeni znaczeń słów pod wpływem kontekstu. Podkreśla się, że znaczenie słów pod wpływem kontekstu ulega pewnym zmianom, które warunkują postęp relacji synonimicznych.
EN
This paper is devoted to synonyms that function in the texts of modern Ukrainian female prose. The meanings of lexical units that enter into synonymous relations under the certain contextual conditions are analyzed. The semantic processes during which there is a semantic variation in meanings of synonyms are given. Using the method of component analysis, the semantic composition of the meanings of synonyms is described: the integral, differential and occasional components of the semantics of synonyms are revealed. The peculiarities of the transformation of the seme structure of words meanings under the context influence are clarified. It is emphasized that words meaning under the influence of the context undergoes certain changes, which determines the promotion of synonymous relations.
UK
У статті досліджено синоніми, що функціонують у текстах сучасної української жіночої прози. Проаналізовано значення лексичних одиниць, що вступають у синонімічні відношення за певних контекстуальних умов. Наведено семантичні процеси, за яких відбувається семне варіювання у значеннях синонімів. За допомогою методу компонентного аналізу описано семний склад значень синонімів: виявлено інтегральні, диференційні й оказіональні складники семантики низки близьких за значенням слів. З’ясовано особливості трансформації семного складу значень слів під впливом контексту. Наголошено, що значення слів під впливом контексту зазнає певних зрушень, що зумовлює поступ синонімічних відношень.
7
Publication available in full text mode
Content available

Zapisy polskie w słownikach i glosariuszach XV w. - terminy, źródła, perspektywy badawcze

63%
Leńczuk M.
Polonica
|
2015
|
vol. 35
103-114
EN
The article describes the history of the European lexicographic tradition from the 8th to the 15th century with the particular attention devoted to those vocabularia and glossaria which contain Polish glosses. The author discusses the terms such as: dictionarium, vocabularium, granarium, rosarium and glossarium. All the locations of the 15thcentury Latin lexicographic sources which include Polish words are enumerated and new research perspectives are shown, in particular those concerning the problems which are awaiting further examination.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.