Search results

1

System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej: charakterystyka i diagnoza wątpliwości. Uwagi wprowadzające

100%

Grzybowski M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 1 (9)

129-150

PL

Ukształtowanie relacji strukturalnych i funkcjonalnych pomiędzy instytucjami władzy publicznej należy do kluczowych właściwości każdego z systemów polityczno-ustrojowych i – w płaszczyźnie jurydycznej – konstytucyjnych. Wybór systemu podstawowych rozwiązań w tym zakresie określa sposób wykonywania władzy w państwie tj. system rządzenia; w innej wersji terminologicznej: system rządów. Z metodologicznego punktu oglądu można mówić, co najmniej, o dwóch płaszczyznach analizy mechanizmu sprawowania władzy (określanego jako „system rządów”), czyli o normatywnym (konstytucyjno-prawnym) i praktycznym (polityczno-behawioralnym) systemie rządów. W Polsce przy kształtowaniu konstytucyjnego „systemu rządów”, w toku prac nad projektami Konstytucji RP z 1997 r., istotnymi punktami odniesienia były: a) system rządów parlamentarno-gabinetowych (zwłaszcza w postaci „zracjonalizowanej”), b) system parlamentarno-prezydencki (zwany, aczkolwiek niejednoznacznie, „systemem pośrednim”) oraz – na dalszym planie – „system rządów prezydenckich” (system prezydencki).

EN

The shaping of structural and functional relations between bodies of state authority is one of the key characteristics of any political system and – at the juridical level – of any constitutional system. The choice of basic solutions in this regard determines the method of exercising authority in the state, i.e. its system of rule; also referred to as a system of government. From the methodological perspective, we may distinguish at least two levels of the analysis of the state power mechanism (referred to as the „system of government”), i.e. the normative (constitutional-legal) system of government and the practical (political-behavioural) one. In Poland, when developing the constitutional „system of government,” in the course of work on the drafts of the 1997 Constitution of the Republic of Poland, the relevant points of reference included: a) the parliamentary-cabinet system (particularly in the „rationalized” form), b) the parliamentary-presidential system (referred to as, quite ambiguously, an „indirect system”), and – to a lesser degree - the „system of presidential rule” (presidential system).

2

Cechy hiszpańskiego systemu rządów

80%

Myśliwiec M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2010

|

issue Nr 2,3 (2,3)

131-146

PL

Hiszpański system rządów można określić jako zracjonalizowany system parlamentarno – gabinetowy. Charakteryzują go bowiem wszystkie cechy, które tradycyjnie są przypisywane temu modelowi: dualizm egzekutywy, neutralizacja polityczna głowy państwa, czy też polityczna odpowiedzialność rządu przed parlamentem. Przyjęte rozwiązania umożliwiają także wysoką skuteczność działania rządu. Jednakże specyfika ukształtowanej po 1978 roku sceny politycznej sprawia, że model ten - w zależności od aktualnego układu sił w parlamencie – może okresowo zbliżać się do jednego z dwóch rozwiązań. Jeżeli bowiem jedno ugrupowanie polityczne uzyskuje bezwzględną ilość mandatów w Kongresie Deputowanych, to system wykazuje duże podobieństwo do modelu parlamentaryzmu gabinetowego. Natomiast w sytuacji sprawowania władzy przez rząd mniejszościowy, system zbliża się nieco do rozwiązań charakterystycznych dla parlamentaryzmu komitetowego. Celem niniejszego opracowania jest zatem próba wskazania najistotniejszych cech hiszpańskiego systemu rządów.

EN

The Spanish political regime can be defined as a system of parliamentary government. The most characteristic features of it are: the dualism of executive, the neutral position of the head of state and the political responsibility of the government before the parliament. Besides, accepted legal solutions allow for the high effectiveness of the governmental action.The specification of the Spanish political stage, formed after 1978, allow to getcloser to the model of the parliamentary government (in the case of existence of the majority government) or to the model of parliamentary committee (in the case of the minority government). Thus, the main aim of this article is to present some key features of the Spanish political regime.

3

Creation Powers of the President of the Slovak Republic

80%

Majerčák T.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2013

|

issue 1 (13)

111-142

EN

In this paper I focus on the creation powers of the President in view of the current problems. I also attempt to find answers to some of the questions related to the issue whether, provided the Constitution of the Slovak Republic concedes the President of the Slovak Republic the power to appoint a constitutional official on the proposal of a collective body or a specific person, the President may refuse to appoint a public official, and what the position of the President is in this kind of appointment, thus what function he performs.

PL

W tym artykule skupiam się na kreacyjnych uprawnieniach prezydenta Republiki Słowackiej w świetle aktualnych problemów. Chcę również znaleźć odpowiedzi na niektóre pytanie związane z tym, czy przy założeniu, że Konstytucja RS powierza prezydentowi uprawnienie do powoływania urzędników konstytucyjnych w oparciu o wniosek organu kolektywnego bądź konkretnej osoby, Prezydent może odmówić powołania urzędnika publicznego i jaka jest pozycja Prezydenta w tym typie powoływania, czyli jakie funkcje wykonuje.

4

Status i rola opozycji parlamentarnej niemieckiego Bundestagu – zagadnienia wybrane

80%

Juchniewicz J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2010

|

issue 1 (1)

221-230

PL

Artykuł dotyczy wybranych zagadnień instytucji opozycji parlamentarnej w niemieckim parlamentaryzmie. Opozycja parlamentarna w niemieckim systemie rządów jest zjawiskiem powszechnie akceptowanym. Na jej status i pozycję wpływa wiele czynników, od struktury organów wewnętrznych i sposobu ich kreowania, po konkretne instytucje prawa parlamentarnego pozwalające na czynne uczestniczenie w realizacji podstawowych funkcji Bundestagu. Organami wewnętrznymi niemieckiego Bundestagu są Prezydent Bundestagu, Prezydium, Rada Seniorów oraz komisje. Sposób obsady poszczególnych organów, ich zadania i sposób procedowania (zwłaszcza Rady Seniorów) umożliwiają ugrupowaniom opozycyjnym w sposób rzeczywisty wpływać na funkcjonowanie Izby. Tym samym, mimo braku prawnej instytucjonalizacji zjawiska opozycji na szczeblu federalnym, można mówić o politycznym uznaniu praw opozycji parlamentarnej w Niemczech.

EN

The article concerns chosen issues of the institution of the parliamentary opposition in the German parliamentary system. The parliamentary opposition in the German system of governments is a universally accepted phenomenon. Many factors affect its status and the position, from the structure of internal organs and the way of creating them, for specific institutions of the parliamentary law allowing for active participating in the realization of basic functions of the Bundestag. A President of the Bundestag, a Presidium, Advice of Seniors and committees are internal organs of the German Bundestag. The manner of the casting of individual organs, their tasks and the way of proceeding (especially Advice of Seniors) enable opposition groupings in the real way to influence functioning of the Chamber. In the process, in spite of the lack of the legal institutionalization of the phenomenon of the opposition on the federal level, it is possible to tell about political recognizing laws to the parliamentary opposition in Germany.

5

System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej w świetle aktualnych propozycji jego zmian

80%

Jaskiernia J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 2 (10)

125-142

PL

System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej, ukształtowany przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., uważany jest za właściwy. Stworzył podstawę do stabilnych rządów i bezkonfliktowej alternacji władzy. Od czasu jego obowiązania nie odnotowano znaczących kryzysów rządowych. Pewne napięcia pomiędzy prezydentem a premierem odnotowane zostały jednak w okresie koabitacji prezydenta Lecha Kaczyńskiego i premiera Donalda Tuska (1997-2000). Spór kompetencyjny w kwestii reprezentacji RP na forum Rady Europejskiej został rozstrzygnięty przez Trybunał Konstytucyjny. Powstał natomiast problem, czy próg odrzucenia weta prezydenta (3/5) nie jest zbyt wysoki w sytuacji, gdy prezydent popiera opozycję i uniemożliwia rządowi przeprowadzenie fundamentalnych reform. Śmierć prezydenta Kaczyńskiego zamknęła okres koabitacji i uczyniła spór nieaktualnym. Przy ewentualnych zmianach konstytucji powstanie jednak okazja, by przemyśleć tę kwestię w kontekście racjonalności przyjętych tu rozwiązań.

EN

System of government of the Republic of Poland, based upon the Constitution of 2 April 1997, is considered as an appropriate. It created a base for the stable governments and alternation of power without conflicts. Since its introduction, not major government’s crisis was noted. Some tensions between President and the Premier Minister has occurred, however, during a cohabitation between President Lech Kaczyński and Premier Minister Donald Tusk (1997–2000). Controversies in the question of representation of the Republic of Poland in the European Council has been solved by the Constitutional Tribunal. It occurred however a problem, whether level of 3/5 to override presidential veto is not too high in situation, when President has backed an opposition and make impossible to fulfill the fundamental reforms introduced by the Committee of Ministers. The death of President Kaczyński make this controversies un-actual. When occasion of changes of Constitution may occurred, this problem should be analyzed in the context of rationalization of those regulation.

6

Kontrasygnata jako wyznacznik systemu rządów

80%

Frankiewicz A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2010

|

issue Nr 2,3 (2,3)

159-184

PL

Zadaniem jakie postawiła sobie autorka niniejszego artykułu jest wykazanie, że kontrasygnata jest tak istotnym elementem systemu rządów panującego w danym państwie, że jej brak lub istnienie, jak również sposób włączenia tej instytucji w tryby mechanizmu danego modelu rządów świadczy o tym jaki konkretny system, bądź jaka jego modyfikacja została przyjęta na gruncie danej konstytucji. W artykule wykazane zostało ponadto, że zasady ustrojowe mają jedynie ogólny wpływ na regulację kontrasygnaty. Wiele z nich jest potrzebnych, aby kontrasygnata funkcjonowała, jednak ich przyjęcie w prawie ustrojowym nie determinuje istnienia kontrasygnaty. Najważniejszymi czynnikami, które decydują o istnieniu tej instytucji są takie elementy systemu rządów jak dualizm egzekutywy oraz przyjęcie założenia o braku odpowiedzialności politycznej głowy państwa. Cechy te występują łącznie w systemie parlamentarnym. W celu wykazania powyższych tez najpierw przedstawiono typologię systemów rządów, a następnie – po wskazaniu systemów, w których kontrasygnata nie występuje i przyczyn tego stanu rzeczy – usystematyzowano kontrasygnatę i postać w jakiej została ona przyjęta ze względu na stopień modyfikacji systemu.

EN

he task undertaken by the Author of the article is to demonstrate that the countersignature is such a significant element of the system of government established in a given state that the existence or lack of the countersignature, as well as the method of incorporating it into the procedure of a given model of government, determines which particular system or which of its modifications had been accepted on the grounds of a given constitution.In the article it has been also proved that the constitutional principles have only general influence on the regulation of the countersignature. Many of them are necessary for the countersignature to function, however their establishment in the constitutional law do not determine the existence of the countersignature. The most important factors that decide whether this institution exist are compo- nents of the system of government, such as the dualism of the executive power and the assumption of lack of political responsibility of the head of the state. These features occur together within the parliamentary system. In order to prove the aforementioned thesis, a typology of the systems of government has been presented, then – after indicating the systems in which the countersignature does not exist and presenting the reasons of such situation – the countersignature and the form in which it has been adopted, in regard to the degree of the modification of the system, has been systematized.

7

Afrykański model autorytaryzmu – Zimbabwe czasów Roberta Mugabe

80%

Chołaszczyński K.

Historia i Polityka

|

2010

|

issue 2/3(9/10)

82-102

EN

This article is consecrated the events which they had place in Republic of Zimbabwe, after obtainment of independence by this country. After many years of racial segregation and the ignoring of world public opinion, the new political creature which was named Zimbabwe was appointed in three months to life in place of Southern Rhodesia. The unformed democratic tradition, lack of intertribal unity, unclear perspectives on futurę and fear before the White settlers’ return, broughtto total taking over the power by Robert Mugabe and the ZANU PF. By many years liberator’s legend, permitted Mugabe on country control. However, his desire of power altered country with parliamentary democracy in extreme presidential system wipingone’s face, and in some aspects Crossing authoritarian system. Economic catastrophe caused, that Robert Mugabe had to give back majority of his prerogatives to oppositional in relation to him, Prime Minister Morgan Tsvangirai. In this article, the intention of analyse cause for which so charismatic person, using tribe’s fear before colonial times, could bring so great national tragedy. How this happened, that the national icon which had to emancipate with colonial pressure became the symbol of pressure. He was compared to Mandela, and nowhe is compares to Malan.

8

Państwa autorytarne międzywojennej Europy jako zbiór. Uwagi wstępne

70%

Kulesza W.

Historia i Polityka

|

2010

|

issue 2/3(9/10)

69-81

EN

n the article author compares authoritarian systems in Europę, which were ex- istingbetween 1920 to 1938. Author shows how different those systems were in the Interwar period, existingboth in republican and monarchical political system. Authoritarianisms can be classified by different criteria: style of rule, type of leader (military, bureaucratic), position of opposition, economic system. Author notices, that for some authoritarianisms characteristic is the matter of creating a monoparty justafter coming to power by authoritarian forces: it is not political party coming to power, but the power in the country is creating loyal party. Article shows, that apart from some common features, significant differences between European authoritarianisms were existing.

9

Między konstytucyjną słabością a rzeczywistą siłą — rumuńska prezydentura w okresie sprawowania urzędu przez Traiana Băsescu

61%

Banaś M.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2014

|

vol. 16

170 - 185

EN

21 November 1991 is a date when the new constitution was adopted in Romania. According to its text, the legislative power belongs to bicameral parliament and the executive power is possessed by a popularly elected president and cabinet responsible before legislature. The relationship between two centres of the executive is characterized by an unbalanced distribution of power, which means that the constitution provides for the president a rather ceremonial role and primacy for the cabinet. However, we should remember that the law is very often verified by its practice. Because of this we should rather assume that despite the constitutional weakness a person who holds the office of the Romanian president may act as an active political player. To check whether such situation is possible, the author decided to analyse the course of presidency of Traian Băsescu.

10

Oryginalne rozwiązania systemów rządów na przykładzie Zakonu Maltańskiego

61%

Ławniczak A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 3 (19)

73-96

PL

Artykuł przedstawia ustrój Zakonu Maltańskiego w metodologii właściwiej dla badania i opisu ustroju państwa. Autor prezentuje pogląd, że Zakon Maltański stanowi przykład państwa zakonnego typu konfesyjnego, z cechami charakterystycznymi dla państwa, do których zalicza strukturę władz oraz podział władzy, o cechach państwa republikańskiego.

EN

The article presents governmental system of Order of Malta with methodology applying to description and analyzing the system of state. Author assumes that the Order of Malta is an example of confessional monastic state with features specific for a state like structure of powers, division of powers and other characteristic for republican type of a state.

11

Wszystko już było, czyli dziedzictwo polskiego parlamentaryzmu XX wieku

61%

Patyra S.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 4 (62)

75-94

EN

The Article is an attempt to evaluate the experiences of Polish parliamentarism in the twentieth century. The author analyzes Polish constitutional regulations and parliamentary practice, with a particular focus on the solutions adopted in the years 1919–1935, as well the impact of these regulations on the evolution of Polish parliamentarism after the Second World War, also taking into account the current political experiences. The analysis leads the author to the conclusion, that the contemporary defects of the system of parliamentary government are to a large extent the result of the historical experiences of Polish parliamentarism.

PL

Artykuł stanowi próbę oceny doświadczeń polskiego parlamentaryzmu w dwudziestym wieku. Autor analizuje polskie regulacje konstytucyjne oraz praktykę parlamentarną, szczególnie koncentrując się na rozwiązaniach przyjętych w latach 1919–1935, a także wpływ tych regulacji na ewolucję polskiego parlamentaryzmu po II wojnie światowej, uwzględniając również aktualne doświadczenia ustrojowe. Analiza prowadzi autora do konkluzji, iż współczesne mankamenty systemu rządów parlamentarnych w znacznej mierze bazują na historycznych doświadczeniach polskiego parlamentaryzmu.

12

System rządów w Polsce w latach 1918 – 1922

61%

Kaczmarczyk-Kłak K.

Studia Prawnicze KUL

|

2018

|

issue 1

57-80

EN

The article presents the way that governance has formed in Poland after winning the independence in 1918. It also includes the discussion on first legal acts with institutional meaning such as decree law dated on 22nd November 1918 about the supreme representative authority of the Republic of Poland and the act of Parliament's ordinance of 20th February 1919 entrusting Józef Piłsudski with further execution of the office of Chief of state. These documents became the basis for reborn country and enabled to rebuild institutions in historically difficult period. In the opinion of author, the experiences of first years of independence had ultimatelly influenced the solutions that were adapted in so called March Constitution from the year of 1921.

PL

Artykuł przedstawia kształtowanie się systemu rządów w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., w tym pierwsze akty prawne o znaczeniu ustrojowym – dekret z 22 listopada 1918 r. o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej oraz uchwałę Sejmu Ustawodawczego z 20 lutego 1919 r. o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa. Stały się one podstawą funkcjonowania odrodzonego państwa polskiego, umożliwiając w trudnym okresie historycznym odbudowę państwowości. Zdaniem Autorki doświadczenia pierwszych lat niepodległości wpłynęły ostatecznie na rozwiązania, które przyjęto w tzw. Konstytucji marcowej z 1921.

13

Instytucja referendum ogólnokrajowego w Mołdawii

51%

Pogłódek A.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2014

|

vol. 17

142 - 156

EN

This paper addresses the problem of the role of a nationwide referendum in Moldova. Considered both from the practical application of this institution, as well as from the existing legal solutions. The system of Moldova adopted a wide range of opportunities for the use of the referendum (constitutional, legislative, consultative). Among the entities authorized to initiate a referendum are also citizens. Legal solutions adopted in Moldova deserve a positive assessment, although you can also fi nd some weaknesses of regulatory framework. Unfortunately, the practice of this institution is quite modest. It shows that the referendum has not so far been a major instrument for the settlement of public affairs.

14

Republika czy kryptomonarchia? Pozycja ustrojowa głowy państwa w systemie rządów Samoa

51%

Eska-Mikołajewska J.

Prawo i Polityka

|

2019

|

issue 9

63-86

EN

The author analyses the political position of the head of state of Samoa. Referring the Samoan system of government to the other eleven sovereign states of the South Pacific, it should be considered as an exception as the one which has not been clearly defined yet. Samoa has a mixed system of government that combines elements derived from the Westminster tradition with the native system of political and social organisation serving as the foundation for a local government. The presentation of the head of state in Samoa was done in the light of constitutional provisions along with an indication of the mechanisms determining the position of this office in political practice. The presentation of the above issues required an institutional and legal analysis as well as a critical analysis and a descriptive method. This analysis allowed to indicate that in the evolutionary process of constitutional development, some elements that may have so far moved towards recognising this microstate as a constitutional monarchy have been redefined. The introduction of republican methods of exercising executive authority supports calling the head of state of Samoa president.

15

Recepcja kanclerskiego modelu rządów w Polsce

51%

Balicki R.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 5 (39)

55-68

PL

Polski model władzy wykonawczej zakłada istnienie dwuczłonowej egzekutywy, w której rząd jest silny konstytucyjnie przyznanymi mu kompetencjami, natomiast władza pre-zydenta legitymizowana jest jego wyborem dokonywanym w głosowaniu powszechnym. Sytuacja taka tworzy pole konfliktów pomiędzy najwyższymi organami władzy. War-to wiec rozważyć celowość dokonania w przyszłości zmian w polskim modelu ustrojo-wym i wprowadzenia do systemu ustrojowego modelu rządów wzorowanego na niemiec-kim systemie rządów kanclerskich.

EN

The Polish executive governance model assumes the existence of a two-part executive, in which the strength of the government lies in its constitutional competences and the power of the president is legitimized by his being selected in general elections. Such situation creates a space for conflict between the highest authorities. It is therefore worth to consider the desirability of making changes in the Polish governance model in the future and introducing into the system of governance a model based on the German system of chancellery governance.

16

The Specificity of Presidential Systems of Government in Francophone African Countries

51%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 6 (40)

49-69

EN

The paper deals with distinguishing features of presidential systems of government adopted in the current or former constitutions of some Francophone African countries, such as Benin, Djibouti, Ivory Coast or the Republic of Congo. Particular attention has been devoted to the internal structure of the executive branch of government (the existence of the prime minister as a separate body) as well as to the reception of diverse mechanisms of rationalised parliamentarianism created previously in the constitution of the French Fifth Republic. The dynamics of constitutional changes leading to the adoption of presidentialism in place of semi-presidentialism and vice versa in such countries as Niger or Senegal has also been taken into account. In the light of the findings, it can be stated that the specific properties of presidentialism in Francophone Africa prove its apparent distinctness from certain typical assumptions of this model.

PL

Artykuł omawia wyróżniające cechy prezydenckich systemów rządów przyjmowanych w obowiązujących lub wcześniejszych konstytucjach niektórych frankofońskich państw afrykańskich, takich jak Benin, Dżibuti, Wybrzeże Kości Słoniowej czy Republika Kongo. Szczególna uwaga została poświęcona wewnętrznej strukturze władzy wykonawczej (występowanie premiera jako odrębnego organu), jak również recepcji różnych mechanizmów parlamentaryzmu zracjonalizowanego ustanowionych uprzednio w konstytucji V Republiki Francuskiej. Uwzględniona została również dynamika zmian konstytucyjnych prowadząca do przyjmowania, w państwach takich jak Niger czy Senegal, prezydencjalizmu w miejsce semiprezydencjalizmu i odwrotnie. Na podstawie dokonanych ustaleń, można stwierdzić, że specyficzne właściwości prezydencjalizmu w Afryce frankofońskiej dowodzą jego ewidentnej odmienności od niektórych typowych założeń tego modelu.

17

Parlamentaryzacja marokańskiego systemu rządów na gruncie konstytucji z dnia 29 lipca 2011 r.

51%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 4 (20)

95-115

PL

Artykuł dotyczy zjawiska parlamentaryzacji marokańskiego systemu rządów na gruncie konstytucji z 2011 r. Do jej uchwalenia doszło w wyniku niepokojów społecznych znanych jako tzw. Arabska Wiosna. Nowa konstytucja zastąpiła ustawę zasadniczą z 1996 r. Zgodnie z nowymi regulacjami konstytucyjnymi pozycja monarchy została ograniczona, jednak nadal pozostaje on kluczowym elementem systemu rządów. Jednocześnie konstytucja wzmocniła pozycję rządu kierowanego przez premiera. Zmianie uległa ponadto pozycja parlamentu. Przykładowo, król mianuje szefa rządu z łona partii politycznej, która zwycięża w wyborach parlamentarnych, i z uwzględnieniem ich wyników. W porównaniu z poprzednią konstytucją rząd wydaje się silniej powiązany z parlamentem – szczególnie z izbą pierwszą. Ta ostatnia posiada lepsze instrumenty kontroli parlamentarnej. Obecnie marokański system rządów pozostaje bliższy europejskiemu modelowi parlamentarnemu.

EN

The paper concerns the phenomenon of parliamentarisation of the Moroccan system of government in the light of the constitution of 2011. The act was adopted as a result of civil unrest known as the so-called Arab Spring. The new constitution replaced the basic law of 1996. According to the new constitutional provisions, the role of the monarch has been limited. At the same time, the constitution has improved the position of the government headed by the prime minister. Moreover, the status of the parliament has been changed. By the way of example, the king appoints the prime minister from within the political party, which wins the parliamentary elections, and with a view to their results. In comparison with the previous constitution, the government seems to be more strongly connected with the parliament – especially with the first chamber. The latter has better tools for parliamentary oversight. Currently, the Moroccan system of government is closer to the European model of parliamentarianism.

18

The System of Government under the Small Constitution of 1919

51%

Prokop K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 6 (46)

55-62

EN

The subject of the article is to identify factors and conditions that determined the system of government of the IInd Republic of Poland under the Small Constitution of 1919. This act served as a temporary constitution until the March Constitution of 1921 came into force, which happened completely only at the end of 1922. Under the Small Constitution there has been made an attempt to introduce the system of supremacy of the parliament. It turned out to be impossible because of high authority of the head of state – Józef Piłsudski, who also served as the Commander-in-Chief. Therefore, the system of balance between the Legislative Sejm and the Chief of State was shaped in the political practice.

PL

Przedmiotem opracowania są okoliczności i uwarunkowania, które określiły system rządów II Rzeczypospolitej w okresie obowiązywania Małej Konstytucji z 1919 r. Akt ten pełnił funkcję tymczasowej konstytucji do czasu wejścia w życie Konstytucji Marcowej z 1921 r., co nastąpiło w pełni dopiero pod koniec 1922 r. Na mocy Małej Konstytucji dokonała się próba wprowadzenia systemu rządów zgromadzenia. Okazało się to niemożliwe ze względu na wysoki autorytet głowy państwa – Józefa Piłsudskiego, który pełnił również funkcję naczelnego wodza. Dlatego też w praktyce ustrojowej ukształtowała się zasada równowagi między Sejmem Ustawodawczym a Naczelnikiem Państwa.

19

System rządów w konstytucji Tunezji z 25 lipca 2022 r. na tle procesu autokratyzacji państwa w okresie prezydentury Kaïsa Saïeda

51%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 4(74)

271-283

PL

Artykuł dotyczy systemu rządów ustanowionego w Konstytucji Tunezji z 25 lipca 2022 r. Autor zwraca uwagę, że zarówno sam ten akt prawny, jak i proces jego stanowienia winien być postrzegany jako przejaw przyspieszonego odejścia od demokratycznych mechanizmów i standardów. Proces autokratyzacji został zapoczątkowany za prezydentury Kaïsa Saïeda, choć już wcześniej występowały na tym polu negatywne symptomy. Doprowadziło to do zagwarantowania w konstytucji z 2022 r. dominacji prezydenckiej nad rządem i parlamentem, ponieważ pozycja szefa państwa została znacząco wzmocniona w porównaniu z tym, co wynikało z poprzedniej ustawy zasadniczej (ona została przyjęta w 2014 r., w następstwie Arabskiej Wiosny). Autor argumentuje, że ze względu na brak równowagi władz, konstytucyjny system rządów w Tunezji odpowiada bardziej założeniom niedemokratycznego hiperprezydencjalizmu niż typowego modelu prezydenckiego.

EN

The paper deals with the system of government that was established in the Constitution of Tunisia of July 25, 2022. The author points out that both this legal act and the accompanying constitution-making process should be seen as the result of the rapid departure from democratic mechanisms and standards. The autocratization process was launched during the presidency of Kaïs Saïed, although negative tendencies in this field had already occurred earlier. This led to the 2022 Constitution guaranteeing presidential dominance over the government and parliament, as the position of the head of state was significantly strengthened compared to the previous basic law (it was adopted in 2014, in the aftermath of the Arab Spring). The author argues that due to the imbalance of power, the constitutional system of government in Tunisia corresponds more to the assumptions of undemocratic hyper-presidentialism than the typical presidential model.

20

Konstytucyjny system rządów Rzeczypospolitej Polskiej

51%

Kornaś J.

Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko

|

2023

|

vol. 11

|

issue 1

5-13

EN

The article attempts to provide a comprehensive analysis of the relationships between the bicameral parliament, which constitutes the legislative power, and the president and government as the executive branch in the Polish constitution. By examining the constitutional provisions governing the relationship between parliament and government, the article hypothesizes that the Constitution of April 2, 1997, contains sufficient instruments to define the Polish system of government as a rationalized parliamentary model.

PL

W artykule podjęto próbę całościowej analizy zawartych w polskiej konstytucji zależności między dwuizbowym parlamentem stanowiącym władzę ustawodawczą a prezydentem i rządem jako organami władzy wykonawczej. Rozważając zapisane w konstytucji relacje między parlamentem a rządem, przyjęto hipotetycznie założenie, że w Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 roku znalazła się wystarczająca ilość instrumentów pozwalających na określenie polskiego systemu rządów jako modelu parlamentaryzmu zracjonalizowanego.

Refine search results

System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej: charakterystyka i diagnoza wątpliwości. Uwagi wprowadzające

Cechy hiszpańskiego systemu rządów

Creation Powers of the President of the Slovak Republic

Status i rola opozycji parlamentarnej niemieckiego Bundestagu – zagadnienia wybrane

System rządów w Rzeczypospolitej Polskiej w świetle aktualnych propozycji jego zmian

Kontrasygnata jako wyznacznik systemu rządów

Afrykański model autorytaryzmu – Zimbabwe czasów Roberta Mugabe

Państwa autorytarne międzywojennej Europy jako zbiór. Uwagi wstępne

Między konstytucyjną słabością a rzeczywistą siłą — rumuńska prezydentura w okresie sprawowania urzędu przez Traiana Băsescu

Oryginalne rozwiązania systemów rządów na przykładzie Zakonu Maltańskiego

Wszystko już było, czyli dziedzictwo polskiego parlamentaryzmu XX wieku

System rządów w Polsce w latach 1918 – 1922

Instytucja referendum ogólnokrajowego w Mołdawii

Republika czy kryptomonarchia? Pozycja ustrojowa głowy państwa w systemie rządów Samoa

Recepcja kanclerskiego modelu rządów w Polsce

The Specificity of Presidential Systems of Government in Francophone African Countries

Parlamentaryzacja marokańskiego systemu rządów na gruncie konstytucji z dnia 29 lipca 2011 r.

The System of Government under the Small Constitution of 1919

System rządów w konstytucji Tunezji z 25 lipca 2022 r. na tle procesu autokratyzacji państwa w okresie prezydentury Kaïsa Saïeda

Konstytucyjny system rządów Rzeczypospolitej Polskiej