Search results

1

Problemy fonetyczne Słoweńców uczących się języka polskiego

100%

Wtorkowska M., Uniwersytet w Lublanie

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2011

|

vol. 18

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące problemów fonetycznych, jakie napotykają słoweńscy studenci w początkowej fazie nauki języka polskiego. Przed Słoweńcami uczącymi się języka polskiego stoi szereg problemów ortofonicznych, wynikających z samego zróżnicowania polszczyzny, np. norma wzorcowa fízyka norma użytkowa fizýka czy wymowa samogłosek nosowych, np. wziął, pączek, wąs [vźoÁ, poŠček, v“ s], bezdźwięczną wymową wygłosowych spółgłosek dźwięcznych, np. obraz [obras], upodobnieniami w grupach spółgłoskowych, np. dziewczyna [Þ'efčyna], jak i różnic między językiem rodzimym, a przyswajanym, np. wymowa głosek, których nie ma w rodzimym systemie słoweńskim, np. ą, ę, ł, dwu- lub trójznaki odpowiadające jednej głosce: chłopak [χÁopak] dziadek [Þ'adek], różne oznaczanie ortofoniczne tego samego dźwięku, np. [u]: kura – góra, [χ]: hak – chodzić, [ž]: rzeka – żaba, [ć]: ciocia, ćwiczenie, miedź. Artykuł ma charakter porównawczy, a więc może być pomocny w pracy dydaktycznej polskich lektorów ze słoweńskimi studentami.

EN

The article shows certain phonetic difficulties encountered by Slovene students during the initial stages of learning Polish. These learners face a number of pronunciation-related problems resulting from various phenomena occurring in Polish, including variation across different registers (cf. standard pronunciation fízyka ‘physics’, vernacular pronunciation fizýka), the realization of nasal vowels (cf. wziął ‘he took’, pączek ‘doughnut’, wąs ‘moustache’ [vźoÁ, poŠček, v“ s]), word-final devoicing of voiced consonants (obraz ‘picture’ [obras]), or assimilations within consonant clusters (dziewczyna ‘girl, girlfriend’ [Þ'efčyna]). Furthermore, problems arise due to the differences between the native and the target language, as e.g. in the case of Polish sounds absent from the native Slovene system, such as ą, ę, or ł, di- and trigraphs corresponding to single sounds, cf. chłopak ‘boy, boyfriend’ [χÁopak], dziadek ‘grandfather’ [Þ'adek], or various graphic representations of the same phoneme, e.g. [u]: kura ‘hen’ – góra ‘mountain, top’; [χ]: hak ‘hook’ – chodzić ‘to walk’, [ž]: rzeka ‘river’ – żaba ‘frog’, [ć]: ciocia ‘aunt’ – ćwiczenie ‘exercise’ – miedź ‘copper’. The article employs a comparative approach to the issues at hand and may therefore prove useful for teachers of Polish working with Slovene students.

2

System samogłoskowy gwary Dąbrówki Wielkopolskiej

63%

Jocz L.

Gwary Dziś

|

2016

|

vol. 8

115-140

EN

The aim of the paper is to provide a phonetic and phonological description of the vowel system of the Dąbrówka Wielkopolska dialect. The analysed material revealed the very good retention of the original dialectal phenomena (e.g. the diphthongal pronunciation of *[ɨ], diversity of monophthongal and diphthongal variants of */o/, or two allophones of /u/ conditioned by the preceding consonant). The acoustic analyses provide a precise phonetic description of the dialect’s vowels and revisions to the previous descriptions (e.g. the allophone of /u/ after coronal and palatal consonants is not only lowered, but also centralised, the reflexes of */eː, eN, ẽ/ after palatals are distinct from /i/, the reflex of */aː/ is sometimes lower than [ɔ], but never reaches the height of [ɒ]). Farther, the perceptive and acoustic analyses revealed a – hitherto unnoticed – opposition between the reflexes of */eː/ on the one hand, and the reflexes of */e/ before /N/ and the vocalic reflexes of */ẽ/ on the other, and, consequently, made it possible to discover a “new” vowel phoneme.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono akustyczno-fonetyczną i fonologiczną analizę samogłosek współczesnej gwary Dąbrówki Wielkopolskiej. W przebadanym materiale stwierdzono bardzo dobre zachowanie fonetycznych cech gwarowych (np. dyftongicznej wymowy *[ɨ], bogactwa wariantów dyftongicznych i monoftongicznych */o/ czy uwarunkowanej sąsiedztwem lewostronnym alofonii /u/). Analiza akustyczna pozwoliła na precyzyjną charakterystykę głosek gwary i rewizję dotychczasowych opisów (np. alofon /u/ po koronalnych i palatalnych jest nie tylko obniżony, ale również scentralizowany, kontynuanty */eː, eN, ẽ/ po miękkich zachowują odrębność od /i/, kontynuant */aː/ bywa nieco obniżony w stosunku do [ɔ], ale nie osiąga poziomu [ɒ]). Ponadto analizy audytywne i akustyczne umożliwiły wykazanie niezauważonej dotychczas opozycji pomiędzy kontynuantem */eː/ a kontynuantem /e/ przed /N/ i ustnym kontynuantem */ẽ/, a w konsekwencji odkrycie „nowego” fonemu samogłoskowego.

3

System samogłoskowy gwary luzińskiej

51%

Jocz L.

Polonica

|

2016

|

vol. 36

191-227

EN

The paper gives a phonological and acoustic description of the Luzino vowel system. The analysis showed evident phonetic changes in the last 50–60 years which are, however, not so numerous and striking as in many other Kashubian dialects. The most important of them are: heightening of stressed *[ɛ] into [ɘ̟], phonetic reduction and identification of unstressed *[ɛ] and [ə], splitting of *[ɑ̃, õ] into [VN], and disappearance of fronted allophones of /u/. The paper enabled also to describe some vowel sounds of the dialect much more precisely than it was done in the past which apply especially to *[ə] and *[ɑː]. As to the phonology, contrasts between all 9 oral phonemes established in older descriptions were retained. The original nasal vowels were, conversely, lost as phonemes and developed into sequences /Vŋ/ with various phonetic realizations of /ŋ/.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

1 Gwary Dziś

1 Polonica

2 2016

1 2011

2 Jocz L.

1 Uniwersytet w Lublanie

1 Wtorkowska M.

Problemy fonetyczne Słoweńców uczących się języka polskiego

System samogłoskowy gwary Dąbrówki Wielkopolskiej

System samogłoskowy gwary luzińskiej