Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  szkoła austriacka
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Czy należy zlikwidować parabanki?

100%
Zarządzanie i Finanse
|
2013
|
vol. 2
|
issue 1
243-256
PL
Celem artykułu było sformułowanie szeregu uwag krytycznych na temat funkcjonowania współczesnych banków jako pośredników finansowych, w kontekście negatywnej najczęściej oceny parabanków. Wskazano na fakt, iż uprzywilejowana pozycja banków, które mają dostęp do refinansowania w banku centralnym, przynosi pewne korzyści gospodarce, im samym i w stosunkowo najmniejszym stopniu – podmiotom oszczędzającym. Bezpieczeństwo wkładów w bankach jest iluzoryczne i wynika z przymusu państwowego. Oszczędzanie inne niż zwykłe przechowywanie wolnych środków wiąże się z ryzykiem. Dlatego rachunki inne niż bieżące powinny mieć charakter inwestycyjny, zgodnie z postulatami formułowanymi przez zwolenników finansów islamskich.
EN
The paper examines Hans-Hermann Hoppe’s economic rationale for secession and arguments presented in the works of this thinker in favor of secession. After a brief introduction to his views on the issue in question main drawbacks in his argumentation are being pointed out, conclusions are being drawn and suggestions are being made as to what and where should be changed and fixed in order to make it no longer suffering from inconsistencies and methodological slips as well as presenting more coherent set of claims.
3
Content available remote

Struktura cen w polskim cyklu gospodarczym. Faza spadku

63%
PL
Celem opracowania jest weryfikacja hipotezy wynikającej z teorii au- striackiej szkoły ekonomii. Mówi ona, że w spadkowej fazie cyklu koniunkturalnego, ceny dóbr wytwarzanych w sektorach najbardziej oddalonych od konsumenta spadają w stosunku do cen towarów kon- sumpcyjnych. Przeprowadzone w opracowaniu badania zmian cen w polskiej gospodarce nie pozwalają jednoznacznie pozytywnie zwe- ryfikować stawianej hipotezy. Obserwacjami zgodnymi z hipotezą były: (1) względny spadek cen nakładów inwestycyjnych w stosunku do cen dóbr konsumpcyjnych w fazach spadkowych lat 2000-2002 i 2004-2005; (2) najniższe średnioroczne wzrosty cen nakładów inwestycyjnych; (3) największe spadki cen metali we wszystkich fazach spadkowych; (4) dynamiczne spadki cen wielu surowców w latach 2008-2009. Sprzeczne ze stawianą hipotezą były następujące zmiany: (1) odwrotna, do tezy Austriaków, struktura dynamiki cen dóbr inwestycyjnych, produkcji przemysłowej oraz dóbr konsumpcyjnych w ostatniej fazie spadkowej; (2) najbardziej dynamiczne wzrosty ceny surowców; (3) względny wzrost cen maszyn i urządzeń w stosunku do cen artykułów spożywczych w dwóch pierwszych fazach spadkowych.
EN
The purpose of this paper is to verify hypothesis derived from the theory of the Austrian School of Economics. It says that in the down- ward phase of the business cycle, the prices of goods produced in sectors which are remote in relation to consumers fall comparing to the prices of the consumption goods. Conducted research of price variations in the Polish economy pro- vided no grounds for positive, unambiguous verification of this hy- pothesis. The list of observations confirming the hypothesis involves: (1) a relative decline in investment outlays’ prices comparing to the prices of consumption goods in the downward phase of the cycles in 2000–2002 and 2004–2005, (2) the lowest annual average increases of investment outlays’ prices, (3) the largest decreases in metal prices in all downward stages, (4) dynamic decrease in prices of many raw materials in years 2008–2009. The following variations, however, are contrary to the hypothesis: (1) contrary to the thesis of the Austrians, structure of the dynamics of prices of capital goods, industrial production and consumer goods in the last downward phase, (2) the most dynamic growth in prices of raw materials, (3) the relative increase in prices of machinery and equipment in relation to food prices in the first two downward phases.
EN
The aim of this paper is to discuss and evaluate the main problems in the research methodology of the Austrian school of economics. This methodology is considerably different from the mainstream approach. Representatives of the Austrian school claim that research methods cannot be transferred from the natural sciences to the economic sciences. They advocate, therefore, the application of praxeology. Research should be done by means of deductive reasoning, beginning with accepted axioms. The Austrians reject the use of mathematical formalism. Instead, they propose that research should be based on realistic assumptions, verbal logic, and cause-and-effect relationships. Furthermore, they reject precise, quantitative prediction in favour of general, qualitative prediction.
PL
Celem opracowania jest omówienie i ocena głównych zagadnień metodologii badań austriackiej szkoły ekonomii. Jej metodologia znacząco różni się od podejścia szkół głównego nurtu. Przedstawiciele szkoły austriackiej twierdzą, że nie można przenosić sposobów badań z nauk przyrodniczych do ekonomicznych. Proponują używanie prakseologii. Badania powinny być prowadzone za pomocą rozumowania dedukcyjnego, wychodząc od przyjętych aksjomatów. Austriacy odrzucają stosowanie formalizmu matematycznego. Zamiast tego proponują, aby badania oprzeć na realistycznych założeniach, logice werbalnej oraz zależnościach przyczynowo-skutkowych. Wyrzekają się również ilościowego, precyzyjnego prognozowania na rzecz przewidywania ogólnego i jakościowego.
PL
Celem artykułu było przedstawienie i omówienie poglądów szkół ekonomicznych na zagadnienie spadku cen w gospodarce. Ekonomiści znacząco różną się co do przyczyn i skutków deflacji. Przez większość przedstawicieli głównego nurtu oceniana jest ona negatywnie. Wskazują, że wynika ze spadku popytu globalnego. Ograniczenie wydatków prowadzi do pogorszenia sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw, a w konsekwencji do kryzysu gospodarczego. Natomiast szkoła austriacka twierdzi, że spadek cen dóbr konsumpcyjnych jest normalną, pozytywną tendencją charakteryzującą rozwój gospodarczy. Wynika ze wzrostu produktywności czynników wytwórczych, który jest skutkiem postępu technicznego i inwestycji.
EN
The aim of this article was to present and discuss the views of schools of economic thought on the issue of decline in prices in the economy. Economists differ considerably as to the causes and effects of deflation. By most representatives of the mainstream economics deflation is considered to be bad. They point out that it results from a decrease in aggregate demand. Reducing spending leads to the deterioration of economic situation of enterprises and consequently to the economic crisis. According to the Austrian school, by contrast, a decline in consumer prices is a normal, positive tendency characterizing economic development. Deflation results from an increase in productivity of production factors due to technological progress and investments.
PL
Ludwik von Mises, uznawany powszechnie za nieugiętego promotora wolnego rynku, stwierdził – co może zabrzmieć paradoksalnie – że idea liberalna nie powinna być uznana za indywidualistyczną. Koncepcja społeczeństwa Misesa, opierająca się na relacjach ekonomicznych pomiędzy jednostkami, była podstawą jego stanowiska w sporach ze zwolennikami idei kolektywistycznych, a zwłaszcza z socjalistami. Choć austriacka szkoła ekonomii, której von Mises był praktycznym twórcą, znajduje się obecnie poza głównym nurtem tej nauki, to jej podejście do kwestii relacji jednostki i społeczeństwa wydaje się nie tylko ciekawe, ale i pogłębione wobec tzw. mainstreamu. Ten ostatni, skupiając się – od czasów Marshalla – na formalizacji uzupełnionej podejściem ilościowym, wydaje się nie przykładać do tego zagadnienia odpowiednio dużej wagi. Stąd też w referacie podjęto próbę oceny idei komunitarystycznych na podstawie dorobku szkoły austriackiej, w tym głównie Ludwika von Misesa.
EN
Most of Ludwig von Mises’ works, the main founding father of the Austrian school of economics, deal with society and its formation. This devoted defendant of free market underlined the importance of voluntary exchange as the basic principle enabling division of labor and – as a result – economic progress. The paper is an attempt to assess the communitarian thesis, which is putting emphasis on community approach towards society, form the „Austrian” point of view based mainly on Mises and his followers.
EN
The paper focuses on the conceptualization of institution offered by the Austrian school and the Ordoliberal theory that differ significantly from other approaches within the large family of institutional theories, especially those presented by the Chicago school of economics.
PL
Tekst ten poświęcony jest zagadnieniu konceptualizacji instytucji, rozwijanym na gruncie szkoły austriackiej i ordoliberalizmu. Podejścia te znacząco różnią się od wielu innych teorii instytucjonalnych, w szczególności od założeń Chicagowskiej szkoły ekonomii i tego, w jaki sposób w odwołaniu do niej ujmuje się instytucje.
PL
Społeczna gospodarka rynkowa stanowi konstytucyjną podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej, a także fundament ładu Unii Europejskiej. Powoduje to konieczność wypracowania na gruncie teoretycznym kształtu tego modelu, aby był on dostosowany do realiów gospodarczych zarówno polskich, jak i europejskich. W literaturze przedmiotu pojawiają się postulaty wskazujące na zasadność wykorzystania do tego celu na gruncie polskim założeń personalizmu ekonomicznego. Treść artykułu dotyczy porównania na płaszczyźnie teoretycznej obu doktryn i próby odpowiedzi na pytanie o możliwość ich połączenia na gruncie polityki gospodarczej. Do analizy wykorzystano metodę komparatystyki ekonomicznej. Obszarem wspólnym obu doktryn jest wizja człowieka inspirowana filozofią chrześcijańską. Stanowi ona centralny punkt odniesienia w rozważaniu społeczno-ekonomicznych aspektów ludzkiego życia. Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej u swoich podstaw stwarza dogodne warunki dla ludzkiego rozwoju i w ten sposób może przyczynić się do realizacji założeń personalizmu ekonomicznego. Ważną kwestią pozostaje jednak rozwijanie fundamentów personalizmu ekonomicznego od strony teorii ekonomii tak, by jego zalecenia w zakresie polityki gospodarczej odpowiadały wymogom współczesnej gospodarki.
EN
The social market economy constitutes the base of the economic system of the Republic of Poland, as well as the foundation of the order of the European Union. This results in the need to develop on the basis of the theoretical shape of the model so that it is adapted to the economic realities of both Polish and European. In the literature there are proposals indicating the legitimacy of the use for this purpose on the basis of assumptions of Polish economic personalism. The article concerns the comparison of theoretically both doctrines and attempt to answer the question about the possibility of using them on the basis of economic policy. A method of the economic comparative study was used for analysis. Common area of both doctrines is the vision of man inspired by Christian philosophy. It is a central point of reference in considering the socio-economic aspects of human life. The concept of the social market economy in their foundation creates favorable conditions for human development, and thus can contribute to the objectives of economic personalism. An important question, however, remains to develop the foundations of economic personalism from the economic theory so that its recommendations for the economic policies meet the requirements of the contemporary economy.
EN
The paper is of theoretical and empirical character. Its main objective is to verify two hypotheses that are fundamental to the Austrian business cycle theory. One claims that a restrictive monetary policy causes a shortening of the production structure. The other states that increases in interest rates lead to relative differences in the decline of the output in manufacturing industries that produce goods at different distances from the consumer. The analysis presented in the paper was based on selected indicators and allowed to positively verify both hypotheses. Interest rate increases effected by the National Bank of Poland led to the formation of downward phases of the cycle. During the examined period we observed a decrease in the production time of final goods as well as relative differences in the declines in the output of the manufacturing industries which varied in their distance to the final recipients.
PL
Opracowanie ma charakter teoretyczno-empiryczny. Jego głównym celem jest weryfikacja dwóch zasadniczych dla austriackiej teorii cyklu koniunkturalnego hipotez. Pierwsza hipoteza mówi, że restrykcyjna polityka pieniężna powoduje skracanie struktury produkcji, druga ,– że podwyżki stóp prowadzą do względnych różnic w spadku produkcji branż wytwarzających dobra w różnych odległościach od konsumenta. Przeprowadzona w opracowaniu analiza, oparta na przyjętych wskaźnikach, pozwala pozytywnie zweryfikować obie hipotezy. Podwyżki stóp procentowych dokonane przez Narodowy Bank Polski prowadziły do powstawania spadkowych faz cyklu. W tym okresie w polskiej gospodarce zmniejszał się czas produkcji dóbr finalnych oraz występowały względne różnice w spadkach produkcji w branżach oddalonych w różnym stopniu od ostatecznego odbiorcy.
10
63%
PL
Ludwig von Mises należał do ostatniego pokolenia ludzi urodzonych w galicyjskim Lwowie. Jego życie dowodzi, że mimo katastrofy dziejowej, jakiej doświadczyła Austria, można ocalić wolnościowego ducha galicyjskiego i oddziaływać na rozwój współczesnej ekonomii. We Lwowie kształtował się jego bezkompromisowy charakter moralny, czemu dał potem wyraz w Wiedniu, gdy przyjął za swą sentencję życiową wskazanie Wergiliusza: „ty złemu nie ustępuj, lecz przeciw niemu idź śmielej”. W artykule zajęto się recepcją późniejszej twórczości Misesa. Analiza jego wybranych dzieł wskazuje, że przez całe życie prowadził „walkę teoretyczną” ze stworzonym przez Marksa projektem społeczeństwa i gospodarki, wcielanym następnie w życie za pomocą terroru.
EN
Ludwig von Mises belonged to the last generation of people born in the Galician Lviv. His life proves that despite the historical catastrophe suffered by Austria, the free spirit of Galicia can be saved and influence the development of modern economics. His uncompromising moral character took shape in Lviv, which he later expressed in Vienna when he adopted Virgil’s injunction as his life motto: “Yield not thou to ills, but go forth to face them more boldly than thy Fortune shall allow thee”. The article deals with the reception of Mises’s later work. An analysis of his selected works shows that throughout his life he waged a ‘theoretical struggle’ against the blueprint for society and the economy created by Marx, subsequently embodied through terror.
EN
Julian Dunajewski was a Polish economist and Minister of the Treasury of Austria-Hungary in the second half of the XIX century. He also lectured at the Jagiellonian University in Cracow and at the University of Lviv. Unfortunately, he wrote little and his economic thought is known mainly from scripts from the 1870s. These include a discussion of the functioning of banks and the banking sector, as well as Dunajewski's thoughts on the economic consequences of an unregulated banking sector, where banks are free to issue banknotes. The text presents and analyses Julian Dunajewski's views on the functioning of the banking sector and the consequences of unregulated bank money creation. Dunajewski argued that the unregulated creation of money by commercial banks is the cause of business cycles and the decline in the value of money. His views on free banking were compared with the views of contemporary free banking advocates and economists of the Austrian school. The comparative analysis shows the similarities between the views of economists of the Austrian school and Julian Dunajewski on the consequences of money emission by commercial banks. According to both the Austrian school and Dunajewski, excessive bank credit is responsible for business cycles and the granting of credit to the wrong entrepreneurs.
PL
Julian Dunajewski był polskim ekonomistą i ministrem skarbu Austro-Węgier w drugiej połowie XIX w. Wykładał również na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz na Uniwersytecie Lwowskim. Niestety pisał niewiele i jego myśl ekonomiczna jest znana głównie ze skryptów z lat 70. XIX w. Zawarte są w nich m.in. omówienie kwestii funkcjonowania banków i sektora bankowego, a także przemyślenia Dunajewskiego o konsekwencjach gospodarczych funkcjonowania nieregulowanego sektora bankowego, gdzie banki mogą dowolnie emitować banknoty. W tekście przedstawiono i przeanalizowano poglądy Juliana Dunajewskiego dotyczące funkcjonowania sektora bankowego oraz skutków braku regulacji kreacji pieniądza bankowego. Dunajewski twierdził, że nieuregulowana kreacja pieniądza przez banki komercyjne jest przyczyną cykli koniunkturalnych i spadku wartości pieniądza. Jego poglądy na wolną bankowość zostały porównane z poglądami współczesnych zwolenników wolnej bankowości oraz ekonomistów szkoły austriackiej. Analiza porównawcza ukazuje podobieństwa poglądów ekonomistów szkoły austriackiej i Juliana Dunajewskiego na konsekwencje emisji pieniądza przez banki komercyjne. Zarówno według szkoły austriackiej, jak i Dunajewskiego nadmierny kredyt bankowy odpowiada za cykle koniunkturalne oraz udzielanie kredytu niewłaściwym przedsiębiorcom.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.