Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  szkoły publiczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł podejmuje problem napięcia między wolnością religijną w jej wymiarze pozytywnym i negatywnym, na przykładzie orzeczenia Niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 16 maja 1995 roku, w sprawie umieszczania krzyży w szkołach publicznych. W pierwszej części artykułu analizie poddane zostały unormowania Konstytucji RFN z 1949 roku w zakresie gwarancji wolności religijnej, jako podstawa, do której odwołuje się wskazane orzeczenie. W drugiej zaś części przeanalizowano wskazane orzeczenie, z uwzględnieniem zdań odrębnych.
PL
W odniesieniu do zagadnienia oceny pracy nauczyciela religii – katechety aktami o podstawowym znaczeniu są: ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (ze zmianami), rozporządzenie MEN z dnia 2 listopada 2000 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego, rozporządzenie MEN z dnia 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego
PL
W czterostopniowym systemie awansu zawodowego nauczycieli powoływane są komisje, których zadaniem jest obiektywna ocena nauczycieli. W komisjach wiodącą rolę powinni spełniać eksperci, bowiem to oni muszą zadbać o jednolitość kryteriów i sposobu oceniania dorobku zawodowego nauczycieli. To zaś wymaga fachowego przygotowania, wiedzy merytorycznej w zakresie specjalności, jaką reprezentuje nauczyciel, umiejętności pracy w zespole i stosowania się do przepisów prawnych dotyczących procedury awansu nauczycieli. Ten wymóg dotyczy również ekspertów w zakresie nauczania religii jako specyficznej formy katechezy , która na dobre zadomowiła się w tym uprzywilejowanym środowisku rozwoju młodego człowieka . Tym bardziej, że katecheci są nieustannie motywowani do stałej formacji i z natury swojego posłannictwa korzystają z możliwości awansu na najwyższy stopień w hierarchii nauczycielskiej. Ponieważ nie ma odrębnych zapisów prawnych, które regulowałyby powoływanie i funkcjonowanie ekspertów katechetycznych, warto więc zapytać, jak przedstawiają się obowiązujące przepisy w tej materii?
4
75%
PL
W artykule zostały przedstawione najważniejsze zmiany dotyczące awansu zawodowego nauczycieli, które zostały wprowadzone w Karcie Nauczyciela, i które dotyczą również nauczycieli religii rzymskokatolickiej.
EN
The aim of the article was presenting unification process of the education system in Poland after regaining independence in 1918. System of education in the territories of particular annexationist and successively adopted legislation aimed at standardizing education in Poland was presented briefly. Undoubtedly, most attention was paid to the Act of 11 March 1932 of the system of education, which adoption was a breakthrough in the development of education in the interwar period. Until 1932 school legislation was made of pre-war acts applicable in a particular area, the laws referring to only a few fields of education, as well as regulations and directives of the Minister of Religious Affairs and Public Education, which were published on an ad hoc basis and only temporarily. Among these, Temporary regulations for elementary schools from 1917, Order of 1919 of education obligation or two acts of 1922 – of establishing and maintaining public elementary schools and of the construction of public elementary schools.
PL
W artykule poruszono tematykę unifikacji systemu oświaty w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Przedstawiono krótko ustrój szkolnictwa na ziemiach poszczególnych zaborców, a następnie zaprezentowano kolejno uchwalane akty prawne, mające na celu ujednolicenie oświaty w Rzeczypospolitej. Niewątpliwie najwięcej uwagi poświęcono ustawie z 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa, której uchwalenie było momentem przełomowym w rozwoju oświaty w dwudziestoleciu międzywojennym. Do 1932 r. prawo oświatowe tworzyły pojedyncze ustawy przedwojenne, obowiązujące na określonym obszarze, ustawy obejmujące tylko nieliczne dziedziny szkolnictwa oraz rozporządzenia i zarządzenia Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, które wydawane były doraźnie i w samym założeniu miały charakter tymczasowy. W tym między innymi Przepisy tymczasowe o szkołach elementarnych w Królestwie Polskim z 1917 r., Dekret o obowiązku szkolnym z 1919 r. czy dwie ustawy z 1922 r. – o zakładaniu i utrzymywaniu publicznych szkół powszechnych oraz o budowie publicznych szkół powszechnych.
PL
Autor przedstawia obowiązujący od 6 kwietnia 2000 r. nowy system awansu zawodowego. Rozpoczynając pracę w szkole katecheta staje się nauczycielem stażystą, potem kontraktowym, mianowanym, a wreszcie może uzyskać stopień nauczyciela dyplomowanego.
7
Content available remote

Skierowanie do nauczania religii

63%
PL
Nauczanie religii w szkołach publicznych zaliczamy do tzw. res mixtae, które to z natury rzeczy leżą w gestii zainteresowania zarówno władzy państwowej jak i kościelnej. Rozstrzyganie tego rodzaju spraw winno być w każdych warunkach przedmiotem uzgodnień pomiędzy państwem i związkami wyznaniowymi. Przede wszystkim zaś tym uzgodnieniom winny podlegać normy, dotyczące zatrudniania, przenoszenia i zwalniania nauczycieli religii. Dokumentem o podstawowym znaczeniu, warunkującym zatrudnienie nauczyciela religii przez konkretną szkołę jest uzyskanie przez niego tzw. misji kanonicznej, czyli skierowania do nauczania religii. Obecnie obowiązujące przepisy w tym przedmiocie wykazują dość dużą niespójność i jak się wydaje, nie są dostatecznie zsynchronizowane z polskim systemem prawa pracy. W niniejszym opracowaniu postaramy się ukazać podstawowe braki obowiązujących rozwiązań prawnych, ukazując jednocześnie proponowane kierunki zmian. Dokonamy tego na przykładzie nauczycieli religii desygnowanych przez władze Kościoła katolickiego.
8
Content available remote

Nauczanie religii w Polsce Ludowej

63%
PL
Po zakończeniu II wojny światowej aż do roku 1961 nauczanie religii – podobnie jak przed wojną - prowadzone było na terenie szkół publicznych. Jednakże już od roku 1945 rozpoczął się proces systematycznego i konsekwentnego ograniczania tegoż nauczania przez ówczesne władze. Ostateczna i całkowita likwidacja nauczania religii w szkołach publicznych nastąpiła po uchwaleniu ustawy z dn. 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania. Nauczanie katechetyczne odtąd miało odbywać się w punktach katechetycznych, których działalność miała być nadzorowana przez inspektorów oświaty.
EN
The audit examined the effectiveness of competent bodies in the area of prevention of abnormal curvature in spine. In the first place, the audit focused on whether they were diagnosed and monitored, whether conditions in schools allowed for minimising their development, whether information and education campaigns were organised and whether those were effective. The audit covered 2017–2019, and it was conducted in five Polish regions: Lubuskie, Małopolskie, Podlaskie, Śląskie and Zachodniopomorskie. In each of these regions, the situation in two local administrative units (Polish: gmina) was examined, as well as in four primary schools. In total, the audit covered ten offices and 20 primary schools. The auditors gathered information on periodic screening of schoolkids and the number of diagnosed abnormal curvatures in spine – from the entities outsourced by school principals to provide school nurses services. Also, the findings of the audit carried out by the Sanitary Inspectorate were used, regarding ensuring appropriate equipment and conditions at schools and the weight of schoolbags. Moreover, a survey was conducted in schools, with the participation of 741 teachers and 1,956 parents of schoolkids.
PL
Analizie poddano skuteczność działań właściwych organów na rzecz profilaktyki wad postawy uczniów. Oceniono przede wszystkim, czy problem ich rozwoju jest należycie rozpoznany i monitorowany, warunki pobytu w szkołach zorganizowane tak, aby minimalizować czynniki sprzyjające powstawaniu wad, czy podejmowano działania informacyjne oraz edukacyjne i jaka była ich efektywność. Kontrolą objęto lata 2017–2019. Przeprowadzono ją w pięciu województwach: lubuskim, małopolskim, podlaskim, śląskim i zachodniopomorskim. W każdym z nich zbadano sytuację w dwóch gminach i czterech szkołach podstawowych. Łącznie kontrolą objęto 10 urzędów oraz 20 publicznych szkół podstawowych. Uzyskano też informacje dotyczące wykonanych badań bilansowych uczniów oraz liczby rozpoznanych u nich wad postawy od podmiotów leczniczych, z którymi dyrektorzy szkół zawarli porozumienie na udzielanie świadczeń pielęgniarki szkolnej. W informacji wykorzystano wyniki kontroli Inspekcji Sanitarnej na temat przestrzegania obowiązku zapewnienia wyposażenia stanowisk nauki oraz obciążenia plecaków. Ponadto w szkołach przeprowadzono badanie ankietowe, w którym wzięło udział 741 nauczycieli i 1956 rodziców
EN
Political, social and economic transformation, which have been taking place in Poland from 1989, were the grounds for the changes in the higher education system. Especially young people showed an interest in education, because they had limited chances in finding an attractive and well-paid job. This is why an evolution in the range of higher education was marked by a rapid demand for higher education. As an effect of this social requirements there was an increase of the number of higher education institutions. In 1990-2007 came into being 42 public schools and 322 private schools. The higher education financing system in Poland performs the division into public schools financing from the state budget and private schools which procure funds sporadically for the statutory activities. The development of the personnel academic is not stable and shows a tendency towards getting older. The decrease in birth rate is not conductive to the development of the private universities, which incomes are mainly from the fees collecting from students.
PL
Przemiany polityczne, społeczne i gospodarcze, które dokonują się w Polsce od 1989 roku, stały się podstawą zmian w systemie szkolnictwa wyższego. Szczególnie młodzi ludzie wykazywali zainteresowanie edukacją, ponieważ mieli ograniczone szanse na znalezienie atrakcyjnej i dobrze płatnej pracy. Dlatego ewolucja w zakresie szkolnictwa wyższego charakteryzowała się szybkim popytem na szkolnictwo wyższe. W efekcie tych wymagań społecznych nastąpił wzrost liczby szkół wyższych. W latach 1990-2007 powstały 42 szkoły publiczne i 322 szkoły niepubliczne. System finansowania szkolnictwa wyższego w Polsce dokonuje podziału na szkoły publiczne finansowane z budżetu państwa oraz szkoły niepubliczne, które sporadycznie pozyskują środki na działalność statutową. Rozwój kadry naukowej nie jest stabilny i wykazuje tendencję do starzenia się. Spadek przyrostu naturalnego nie sprzyja rozwojowi uczelni niepublicznych, których dochody pochodzą głównie z opłat pobieranych od studentów.
EN
Primary and secondary schools and Catholic kindergartens are educational institutions of a special nature. This study concerns the analysis of the applicable Polish educational provisions regarding religious education in these institutions and the proposed changes in the applicable law. Currently, parents can choose to study religion or ethics for their children. They may also choose not to make any choice. In practice, there are situations in which parents choose a Catholic school but do not want their child to participate in religion classes. In such cases, disputes often arise in the relationship between parents and their children and the directors of Catholic schools. This article proposes changes to Polish law to eliminate this type of problematic situations by guaranteeing religious education in Catholic educational institutions in educational law. Parents choosing a Catholic school for their child would also be bound by their choice. In the event of a change in their beliefs, realizing their constitutional right to freedom of conscience and religion in private and public life, and in particular the right of parents to freely raise their children religiously and morally in accordance with their beliefs, they would be obliged to transfer the child to another school that meets their expectations.  
PL
Szkoły podstawowe i ponadpodstawowe oraz przedszkola katolickie są placówkami oświatowymi o szczególnym charakterze. Niniejsze opracowanie dotyczy analizy obowiązujących polskich przepisów prawa oświatowego w zakresie nauczania religii w tychże placówkach i proponowanych zmian w prawie obowiązującym. Obecnie rodzice dla swoich dzieci mogą dokonać wyboru albo nauki religii, albo etyki. Mogą także nie dokonać żadnego wyboru. W praktyce dochodzi do sytuacji, w których rodzice wybierają szkołę katolicką i jednocześnie nie chcą, aby dziecko uczestniczyło w lekcjach religii. Często w takim przypadku dochodzi do sporów w relacji pomiędzy rodzicami i ich dziećmi a dyrektorami szkół katolickich. W niniejszym artykule postulowane są zmiany w polskim prawie, aby wyeliminować tego typu problematyczne sytuacje, poprzez zagwarantowanie w prawie oświatowym nauczania religii w katolickiej placówce oświatowej. Rodzice dokonując wyboru dla swojego dziecka szkoły katolickiej jednocześnie byliby związani swoim wyborem. W sytuacji zmiany swoich przekonań, realizując swoje konstytucyjne prawo do wolności sumienia i religii w życiu prywatnym i publicznym, a w szczególności prawa rodziców do swobodnego wychowania religijnego i moralnego dzieci zgodnie ze swoimi przekonaniami, zobowiązani byliby do przeniesienia dziecka do innej szkoły wypełniającej ich oczekiwania.
EN
The aim of this article is to highlight these aspects of individualisation within the learningteaching-process of foreign languages, which are attainable in public schools. These methods may require more teachers` effort, but their implementation needs particularly a new attitude and a different usage of the recourses available at school, which is a concern of inclusive didactics. In the first part of the article the origin of individualisation in the process of learning and teaching foreign languages will be discussed. In the second part a conducted research concerned with the individualisation of teaching foreign languages in primary schools will be presented.
PL
Wymagania kwalifikacyjne do nauczania religii w przedszkolach i szkołach publicznych w Polsce określane są w porozumieniach zawieranych pomiędzy poszczególnymi kościołami a Ministrem Edukacji Narodowej. W artykule niniejszym dokonano porównania na ile wymagania ustalone w w/w porozumieniach odbiegają od standardów ustalonych dla ogółu nauczycieli. Omówiono także charakter prawny przedmiotowych porozumień.
EN
The qualifications required for teaching religion in public schools and kindergartens in Poland are defined in agreements concluded between particular churches and the Minister of Education. The present article compares to what extent the requirements specified by the afore-mentioned agreements differ from the standards established for all teachers. The legal character of objective agreements is also discussed.
EN
The audit conducted by NIK in 2020 on the organisation of works of teachers was the first in-depth study of the kind. The results of the audit provide an added value to the public debate on the work of teachers, its conditions and the way it is paid for. One of the issues indicated by schools managers is recruitment of qualified teaching staff, especially in scien ces (mathematics and physics). The audit also showed that classrooms were frequently insufficiently equipped (e.g. IT classrooms with insufficient number of computers), and that schools lacked appropriate stationary. In addition, during the pandemic schools had problems with providing teachers with equipment necessary for remote teaching (ma inly fast internet connection) and with training on how to operate IT programmes in the area. While teachers complained about difficulties with objective assessment of students’ knowledge and presence at classes. The main conclusion of the audit is the need to update (in cooperation with teachers) the organisational standards of teaching. There is a risk that negative tendencies (such as the high average age of teachers, difficulties in recruiting te achers in sciences and foreign languages) will continue. What is more, managers of schools have been obliged to ensure better equipment in classrooms and better organisation of the teaching process (including online classes) so as to guarantee safety of work.
PL
Do najbardziej drażliwych elementów debaty publicznej związanej z pracą nauczy cieli należą ich wynagrodzenia oraz kwestia pensum, które w szkołach podstawowych i średnich wynosi 18 godzin. W praktyce pedagodzy pracują znacznie dłużej, ponieważ ich obowiązki nie ograniczają się do prowadzonych lekcji. Sprawy organizacji pracy w szkołach i jej warunków powróciły w publicznej dyskusji w związku z epidemią COVID-19, która spowodowała konieczność prowadzenia zajęć zdalnie, na co większość placówek nie była odpowiednio przygotowana. W podjętej w 2020 r. kontroli NIK kompleksowo zajęła się tymi zagadnieniami. Głównym wnioskiem jest konieczność aktualizacji przyjętych rozwiązań dotyczących standardów organizacyjnych i statusu nauczyciela, aby odpowiadał wymogom współczesności.
EN
The paper looks into the case-law of the Constitutional Tribunal concerning the teaching of religion in Polish state schools. The teaching of religion in a state school has long been attracting attention as a major issue in the relations between the state, churches and other religious organizations. Most of these are resolved by the Constitutional Tribunal, which, however, in the author's view, often advances theses that are debatable, inadequately justified and at times controversial. To support his assertion, the author highlights a decision of 2 December 2009 (file ref. U 10/07) in which the tribunal examined the constitutionality of including the grade in religion in the calculation of the overall pupil's performance. In the author's opinion, in acknowledging the constitutionality of such action, the tribunal assumed a misguided identification of the examined problem.
PL
Opracowanie charakteryzuje orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego dotyczące problematyki obecności nauki religii w szkołach publicznych w Polsce. Zagadnienie obecności religii w szkole publicznej jest dzisiaj jednym z głównych problemów w stosunkach państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi. Większość z tych problemów jest rozstrzygana przez Trybunał Konstytucyjny, który jednak zdaniem autora często formułuje tezy wątpliwe, niedostatecznie uzasadnione, czasami kontrowersyjne. Na poparcie tego twierdzenia autor przedstawia orzeczenie z 2 grudnia 2009 r. (w sprawie o sygnaturze akt U 10/07), w którym Trybunał zajął się kwestią zbadania konstytucyjności wliczania oceny z religii do średniej ocen ucznia. W ocenie autora, Trybunał uznając konstytucyjność wliczania tej oceny do średniej, przyjął błędną identyfikację rozstrzyganego problemu
EN
This article focuses on the redefinition of Catholic religious education in Italian state schools, from compulsory religious instruction into a non-compulsory discipline of “religious culture”, by analyzing how the issue is framed and negotiated by political, religious and educational actors between 1974 and 1984. The negotiations between governmental and Church representatives in the revision of the Concordat led to attempts at a compromise on religious education, its regime and its guarantees for students’ choices. However, social movements and school reforms forced various actors and institutions to reframe it in non-confessional, pedagogical and professional terms in public arenas. “Religious culture”, as a category promoted by teachers and intellectuals, became both a social problem and the main justification for the ownership of the Catholic Church over the problem.
PL
Artykuł poświęcony jest redefinicji katolickiej edukacji religijnej we włoskich szkołach państwowych, poczynając od obowiązkowego nauczania konfesyjnego po nieobowiązkowy przedmiot pt. „kultura religijna”. W pracy autor odpowiada na pytanie, jak te kwestie były kształtowane i negocjowane przez podmioty polityczne, religijne i oświatowe w latach 1974-1984. Negocjacje pomiędzy przedstawicielami Państwa i Kościoła, zmierzające do rewizji Konkordatu, doprowadziły do podjęcia próby zawarcia kompromisu dotyczącego edukacji religijnej, jej statusu i gwarancji wolnego wyboru przez uczniów. Jednak ruchy społeczne i reformy szkolnictwa zmusiły różne podmioty i instytucje do przeformułowania jej w kategoriach niekonfesyjnych, pedagogicznych i zawodowych w sferze publicznej. „Kultura religijna”, jako kategoria promowana przez nauczycieli i intelektualistów, stała się zarówno problemem społecznym, jak i głównym uzasadnieniem dla uznania zagadnienia za kwestię własną Kościoła Katolickiego.
EN
Switzerland is currently confronted with a strong political movement that aims at restricting civil rights of certain minority groups, in particular Muslims. This has led to several limitations to their religious practices, some of them even approved by popular vote. From a legal point of view, the question arises which role this shift in politics plays in the Federal Supreme Court’s interpretation of the fundamental right to freedom of religion granted by the Swiss Constitution in cases regarding Muslims. By means of a case study in the field of public education, this paper examines how the political environment influences the relevant case law. It arrives at the conclusion that although the Court was at first following the political trend of restricting Muslims’ fundamental rights, it has taken a stronger stand against such tendencies in recent decisions.
PL
Szwajcaria stoi obecnie w obliczu silnego ruchu politycznego, którego celem jest ograniczenie praw obywatelskich niektórych grup mniejszościowych, w szczególności muzułmanów. Doprowadziło to do różnych ograniczeń ich praktyk religijnych. Niektóre z tych ograniczeń zostały nawet zaakceptowane w głosowaniu powszechnym. Z prawnego punktu widzenia powstaje pytanie o rolę, jaką ta zmiana w polityce odgrywa w przyjmowanej przez Federalny Sąd Najwyższy interpretacji podstawowego prawa do wolności religii zagwarantowanego w szwajcarskiej Konstytucji w sprawach dotyczących muzułmanów. Artykuł analizuje wpływ środowiska politycznego na orzecznictwo odnosząc się do spraw z zakresu edukacji publicznej. W konkluzji stwierdza się, że chociaż Sąd początkowo wpisywał się w polityczny trend ograniczania podstawowych praw muzułmanów, to jednak w ostatnich decyzjach zajmuje mocniejsze stanowisko przeciwko takim tendencjom.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.