Search results

1

CAPITALISING ON TRANSLATION MARKET DATA IN THE FIELD OF COMMERCIAL LAW

100%

WIĘCŁAWSKA E.

Comparative Legilinguistics

|

2018

|

vol. 33

89-115

PL

Autor prezentuje dane uzyskane w ramach przeprowadzonego badania sondażowego z wykorzystaniem ankiety autorskiej online (https://www.interankiety.pl/i/RGmj5rDv), które stanowi część większego projektu badawczego dotyczącego jakości pisemnych tłumaczeń dokumentów angielskojęzycznych z zakresu prawa handlowego, jakie stanowią załączniki w postępowaniu przed sądem rejestrowym, dotyczącym podmiotów podlegających wpisowi do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (RP, KRS). Postawione pytania badawcze lub hipotezy dotyczą relacji lub porównania ogólnopolskich danych dotyczących spraw z elementem zagranicznym w kontekście zalegających w aktach sądowych, w przedmiotowych wydziałach KRS dokumentów anglojęzycznych wraz z ich poświadczonymi tłumaczeniami. Kwestionariusz został przeprowadzony z uwagi na wiele czynników: zdefiniowanie profilu gatunkowego tekstów, które bedą stanowić korpus, określenie ogólnych, socjologicznie uwarunkowanych tendencji w strukturze tych tekstów oraz – przede wszystkim – określenie wymiernego i możliwego do zastosowania klucza do wyłonienia kryterium wyszukiwania dokumentów, które będą stanowić korpus do przeprowadzenia dalszej analizy ilościowej oraz jakościowej wybranych struktur jezykowych (kolejne etapy projektu).

EN

The author presents data gathered in an online survey questionnaire (https://www.interankiety.pl/i/RGmj5rDv) which is a part of a broader research project related to the quality of translation of English language documents in the field of commercial law that are processed in the judicial registration proceedings in reference to the entities subject to registration at the Register of Entrepreneurs of the National Court Register (RP, KRS). The questions and hypotheses posed by the author relate to the relationship or comparison of nation-wide data concerning cases with foreign element in the context of the documents in translation on file in the National Court Register (source texts and their certified translations). The survey is the first stage of this project and has been ascribed a number of aims: allowing for a definition of the genre profile of the corpus texts; identifying the general sociologically conditioned tendencies in their structure; and – primarily – determining the practically feasible search criterion for compiling a design corpus for further quantitative and qualitative analysis of selected language structures (the ensuing stages of the said project).

2

Grenzen van de (on)vertaalbaarheid van de nationale rechtsterminologie in context van de Europese harmonisatietendensen

71%

Štefková M.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5: Neofilologia. Zeszyt specjalny

39-48

PL

Pełna ekwiwalencja konceptów prawnych pochodzących z różnych systemów prawnych w przypadku tłumaczeń prawniczych jest trudna do osiągniecia. Terminologia prawnicza jednego systemu prawnego nie daje się łatwo przenieść do innego systemu prawnego; jest to proces, który pod względem złożoności można porównać z tłumaczeniem pojęć kulturowych. Interpretacja, ekwiwalencja częściowa, ekwiwalencja opisowa, ekwiwalencja funkcjonalna to strategie często stosowane przez tłumaczy tekstów prawnych i prawniczych w celu poradzenia sobie z wyzwaniami związanymi z tłumaczeniem terminologii prawniczej. W niniejszym artykule omówiono granice (nie)przetłumaczalności pojęć prawnych z perspektywy rosnącej internacjonalizacji prawa Unii Europejskiej. Przedstawione zostały przykłady ilustrujące zjawisko wprowadzania zharmonizowanych, ponadnarodowych pojęć prawnych do ustawodawstwa krajowego. Następnie omówiono problem tłumaczenia za pośrednictwem trzeciego języka. W podsumowaniu znalazły się natomiast niektóre tendencje i trendy w tłumaczeniu prawniczym będące wynikiem trwającego procesu.

EN

Full equivalence between legal concepts from different legal systems is difficult to achieve in legal translation. Legal concepts in one legal system are not easy to transfer to another legal system, a process which is similar to the complexity of translating culture-bound concepts in general. Interpretation, partial equivalence, description equivalence, functional equivalent are frequent strategies applied by legal translators in order to overcome the challenges in translating legal concepts. In this article, we will discuss the boundaries of the (un)translatability of legal concepts from the perspective of the growing internationalization of law within the EU. On the basis of examples, we will illustrate the adoption of harmonized supranational legal concepts into national legislation. Next, we will deal with the problem of translating via a third language. Finally, we will summarize some tendencies in legal translation as a result of the process.

NL

Volledige equivalentie van juridische concepten uit verschillende rechtsstelsels is in de juridische vertaling moeilijk te bereiken. Juridische concepten in één rechtsstelsel zijn niet makkelijk over te dragen in een ander rechtsstelsel, een proces dat vergelijkbaar is met de complexiteit van het vertalen van cultuurgebonden concepten in het algemeen. Interpretatie, gedeeltelijke equivalentie, gebruik van omschrijvingsequivalenten, functionele equivalentie zijn strategieën die door juridische vertalers frequent worden toegepast om de uitdagingen bij het vertalen van juridische concepten te overwinnen. In dit artikel zullen we de grenzen van de (on)vertaalbaarheid van juridische concepten bespreken vanuit het perspectief van de groeiende internationalisering van het recht binnen de EU. Aan de hand van voorbeelden illustreren we de invoering van geharmoniseerde supranationale juridische concepten in nationale wetgeving. Vervolgens behandelen we het probleem van vertalen via een derde taal. Ten slotte zullen we enkele tendensen in het juridisch vertalen samenvatten als een resultaat van deze processen.

3

Het competentieprofiel van de juridische vertaler en de methode van rechtsvergelijking als instrument bij het vertalen van ‘onvertaalbare’ juridische terminologie

71%

Knap-Dlouhá P.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5: Neofilologia. Zeszyt specjalny

49-62

PL

Komparastykę prawniczą można definiować na dwa sposoby. Po pierwsze, z perspektywy opisowej, gdzie można ją zastosować do wyjaśnienia, w jaki sposób działają dwa systemy prawne lub niektóre instytucje w ramach danego systemu prawnego. Po drugie, jako instrument dla osiągnięcia innych celów w obszarze prawa. Wykorzystanie metod porównywania prawa jest właśnie częścią obszaru stosowanego przez tłumaczy tekstów prawnych i prawniczych. Komparastyka prawnicza sensu stricto nie jest tematem niniejszego artykułu, traktuje się ją jako narzędzie edukacyjne czy też materiał do ćwiczeń z tłumaczenia tekstów prawnych i prawniczych. W pierwszej kolejności zbadana została metodologia komparatystyki prawnej, a następnie zastosowano ją do konkretnych problematycznych czy też „nieprzetłumaczalnych” terminów prawnych i prawniczych. Przykładami są odniesienia do koncepcji prawnych, instytucji lub procedur, które występują w systemie prawnym języka źródłowego, ale nie występują w systemie prawnym języka docelowego. Jedną z najważniejszych zasad komparastyki prawniczej jest to, że jeżeli chcemy porównać dwa obiekty czy też pojęcia, należy przyjąć, ze są one porównywalne, przynajmniej w odniesieniu do jednego aspektu (tertium comparationis). W przeciwieństwie do prawników, którzy bezpośrednio stosują metody komparastyki, tłumacze tekstów prawnych i prawniczych nie mogą zadowolić się wyżej opisaną zasadą. Bez względu na tertium comparationis muszą znaleźć tłumaczenie dla danego podmiotu prawnego, dokumentu lub procedury, nawet jeśli nie mają one odpowiednika w systemie prawnym języka docelowego. Punktem wyjścia do zilustrowania określonych rozwiązań tego typu problemów tłumaczeniowych jest to, ze tłumacze tekstów prawnych i prawniczych muszą działać jako pośrednicy między różnymi kulturami prawnymi, mając za zadanie efektywne przekazanie informacji prawnej niezależnie od różnych tradycji i języków prawa.

EN

We can define the legal comparison in two ways. From the perspective of the description, in which it can be used to explain how two legal systems or certain institutions operate within a particular legal system, or from an application as an instrument to achieve other purposes within the legal domain. The use of the methods of comparative law comparison for legal translators lies precisely in this applied area. In this article, comparative law is not approached in itself, but purely as an educational tool and exercise in legal translation. We will examine the methodology of legal comparison and apply it to concrete problematic, or ‘untranslatable,’ legal terms. Examples are references to legal concepts, institutions or procedures that only occur in the source language legal system but not in the target language legal system. One of the most important principles of legal comparison is that if we want to compare two objects or concepts, we must assume that they are comparable, at least in relation to one aspect (tertium comparationis). Unlike lawyers who use the method of legal comparison directly, legal translators cannot content themselves with this principle. They must find a translation for a particular legal entity, document or procedure, even if it has no equivalent in the target language legal system. The starting point for illustrating certain solutions to such translation problems is that legal translators should act as mediators between different legal cultures with the task of effectively transferring legal information, regardless of different legal traditions and legal languages.

NL

We kunnen de rechtsvergelijking op twee manieren definiëren: vanuit het perspectief van de beschrijving, waarin het kan worden gebruikt om uit te leggen hoe twee rechtsstelsels of bepaalde instellingen binnen een bepaald rechtsstelsel opereren, of vanuit de toepassing als een instrument om andere doelen binnen het juridische domein te bereiken. Het gebruik van de rechtsvergelijkingsmethoden voor juridische vertalers ligt juist in dit toegepaste gebied. In dit artikel wordt rechtsvergelijking niet an sich benaderd, maar louter als een educatief hulpmiddel en een oefening in juridische vertaling. We zullen de methodologie van rechtsvergelijking onderzoeken en deze toepassen op concrete problematische, of ‘onvertaalbare’, juridische termen. Voorbeelden zijn verwijzingen naar juridische concepten, instellingen of procedures die alleen voorkomen in het rechtssysteem van de brontaal, maar niet in het rechtssysteem van de doeltaal. Een van de belangrijkste principes van rechtsvergelijking is dat we moeten aannemen, als we twee objecten of concepten willen vergelijken, dat ze vergelijkbaar zijn, tenminste in relatie tot één aspect (tertium comparationis). In tegenstelling tot advocaten die de methode van rechtsvergelijking rechtstreeks gebruiken, kunnen juridische vertalers zich niet tevreden stellen met dit principe. Ze moeten een vertaling vinden voor een bepaalde rechtspersoon, document of procedure, zelfs als deze geen equivalent heeft in het rechtssysteem van de doeltaal. Het uitgangspunt voor het illustreren van bepaalde oplossingen voor dergelijke vertaalproblemen is dat juridische vertalers moeten optreden als bemiddelaars tussen verschillende juridische culturen met de taak om juridische informatie effectief over te dragen, ongeacht de verschillende juridische tradities en juridische talen.

Refine search results

2 Roczniki Humanistyczne

1 Comparative Legilinguistics

1 Knap-Dlouhá P.

1 WIĘCŁAWSKA E.

1 Štefková M.

3 2018

CAPITALISING ON TRANSLATION MARKET DATA IN THE FIELD OF COMMERCIAL LAW

Grenzen van de (on)vertaalbaarheid van de nationale rechtsterminologie in context van de Europese harmonisatietendensen

Het competentieprofiel van de juridische vertaler en de methode van rechtsvergelijking als instrument bij het vertalen van ‘onvertaalbare’ juridische terminologie