Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  tłumaczenie tekstów prawnych
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Badania nad językami prawa prowadzą zarówno lingwiści, jak i prawnicy, każda grupa zawodowa w nieco innym zakresie. Prawnicy skupiają uwagę na instytucjach państwa i prawa, tworzeniu i stoso­waniu przepisów prawa i na kwestiach (re)konstruowania norm prawnych. Lingwiści natomiast inte­resują się komunikacją językową w zakresie prawa w różnych kontekstach oraz istotą języków prawa występujących jako idiolekty i polilekty specjalistyczne. Tworzenie tekstu zamierzonego jako praw­ny/ustawowy odbywa się w zinstytucjonalizowanym kontekście działania różnych zespołów oraz or­ganów prawotwórczych w ramach państwa, przy użyciu odpowiednich języków prawa. Natomiast czystą fikcją prawną jest koncepcja tzw. racjonalnego prawodawcy, który używa języka prawnego. O przebiegu i sposobie tłumaczenia tekstów prawnych decyduje w pierwszym rzędzie funkcja prze­kładu w społeczeństwie docelowym: (1) regulacyjna (z mocy prawa), lub (2) czysto informacyjna.
PL
Przedmiotem analizy są adekwatność i jasność motywowanych nazw organów państwowych w przekładach aktów ustrojowych. W celu ustalenia stopnia adekwatności rozpoznania przedmiotu odniesień nazw w wyjściowym systemie prawnymprzeprowadzono badanie sondażowe. Jego wynik pozwala na sformułowanie wniosku, że w systemach nieprzystających dosłowny przekład nazw organów może być referencyjnie pusty nawet dla osób z wiedzą dziedzinową. Generalnie można przyjąć, że właściwa identyfikacja zawartości referencyjnej (denotatu) z daną nazwądeterminowana jest poziomem wiedzy o nazwanym przedmiocie w wyjściowym systemie prawnym. Znacznym ułatwieniem w dekodowaniu znaczenia nazw własnych organów państwowych okazuje się przekład funkcjonalny.
EN
Characterizing the German legal language at a syntactic level, the researchers point to the frequent use of structures called light verb constructions (Ger. Funktionsverbgefüge). The article attempts to present this phenomenon in the context of legal translation into Polish. The theoretical part includes the characteristics of a formal verbal phrases syntax and a description of their syntactic and semantic properties. The empirical part presents the analysis of dictionary equivalents and equivalents which appear in the Polish translation of the selected two German acts of law. The article focuses on translation solutions in order to formulate general conclusions concerning potential solutions for Polish translation of these constructions.
PL
Charakteryzując niemiecki język prawny na płaszczyźnie składniowej, badacze wskazują na częste użycie konstrukcji zwanych zwrotami werbo-nominalnymi (niem. Funktionsverbgefüge). Artykuł stanowi próbę zaprezentowania tego zjawiska w kontekście przekładu tekstów prawnych na język polski. Część teoretyczna obejmuje charakterystykę formalną werbalnych fraz składniowych oraz opis ich właściwości składniowych i semantycznych. W części empirycznej została przeprowadzona analiza ekwiwalentów słownikowych, a następnie przekładowych zastosowanych w wybranych przekładach niemieckich tekstów prawnych na język polski w celu sformułowania ogólnych wniosków dotyczących potencjalnych rozwiązań translacyjnych dla tych konstrukcji w języku polskim.
PL
W artykule podjęto zagadnienie trwałości polskiej terminologii prawnej w kontekście przemian zachodzących w prawodawstwie w pierwszej połowie XIX w. po wprowadzeniu Kodeksu Napoleona jako prawa powszechnego obowiązującego w Księstwie Warszawskim. Badaniami objęto słownictwo terminologiczne z trzech pól tematycznych: OPIEKA, RODZINA i ROZWÓD. Leksykę związaną z tymi pojęciami prawnymi, obecną w tłumaczeniach Kodeksu Napoleona, skonfrontowano z terminami używanymi w prawie polskim od czasów najdawniejszych do końca XVIII w. Biorąc pod uwagę tożsamość wyrażeń językowych, a nie ich odnośność pojęciową, stwierdzono duży udział leksyki prawnej wykazującej stabilność: 44% terminów użytych w przekładach Kodeksu Napoleona znanych było w dawnej polskiej terminologii prawnej. Z przeprowadzonych badań wynika, że XIX-wieczny tłumacz francuskiego prawa, które w sferze pojęciowej zrywało z dotychczasową tradycją prawną Rzeczypospolitej szlacheckiej, opierał się w znaczącym stopniu na zastanej leksyce. Zauważono również, że stabilność charakteryzuje przede wszystkim terminy syntetyczne wyrażające podstawowe pojęcia prawne, natomiast wśród terminów nowych dominują wielowyrazowe korelaty bardziej złożonych pojęć prawnych.
EN
The article discusses the persistence of Polish legal terminology in the context of the legal changes that were introduced in the first half of the 19th c. after the Napoleonic Code had become public law in the Duchy of Warsaw. The presented research covers vocabulary related to three thematic fields: CARE, FAMILY and DIVORCE. The study compares the lexis that is associated with these areas and that can be found in the Napoleonic Code with the terms that had been used in Polish law until the end of the 18th century. The study, which focuses on the sameness of the terms rather than their referents, shows a large number of persistent legal terms: 44% of the terms used in the translations of the Napoleonic Code had been present in the Polish legal terminology earlier. It also indicates that the 19th-century translation of French law, which significantly differed from the legal tradition of the Commonwealth of Poland, was largely based on the already used terminology. Finally, the study shows that the translator used traditional synthetic terms when referring to basic legal concepts. The new terms, by contrast, include mostly multi-word equivalents of more complex legal concepts.
Ius Matrimoniale
|
2022
|
vol. 33
|
issue 1
5-30
EN
This article offers a discussion about the revised translation can. 1055–1165 of the Code of Canon Law of 1983. The new translation was approved by the Polish Bishops’ Conference on November 18, 2021. The author discusses the most important changes in the translation into Polish of the canons regulating marriage, giving the justification for the revision. In most cases, the changes consist of linguistic corrections, especially stylistic ones. Sometimes, however, thorough verification of the existing translation revealed the necessity of more substantial modifications. One of the reasons inspiring the new translation was the ambition to adjust the language of the Code of Canon Law to the Polish language of the law and lawyers’ language.
PL
Artykuł zawiera omówienie zrewidowanego przekładu kan. 1055-1165 Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku. Nowe tłumaczenie zostało zatwierdzone przez Konferencję Episkopatu Polski dnia 18 listopada 2021 roku. Autor omawia najważniejsze zmiany w tłumaczeniu na język polski kanonów regulujących małżeństwo, podając uzasadnienie dokonanych nowelizacji. W większości przypadków zmiany polegają na dokonaniu korekty językowej, zwłaszcza stylistycznej. Niekiedy jednak skrupulatna weryfikacja dotychczasowego przekładu ujawniła konieczność dokonania poważniejszych merytorycznych modyfikacji. Jedną z racji inspirujących nowy przekład było pragnienie dostosowania języka Kodeksu prawa kanonicznego do polskiego języka prawnego i prawniczego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.