Search results

1

Genealogia międzynarodowości. Społeczna teoria stosunków międzynarodowych

100%

GAŁGANEK A.

Przegląd Politologiczny

|

2010

|

issue 3

7-22

EN

In several papers recently published by the author, the main reference was the theoretical considerations of Justin Rosenberg, in an attempt to show the reasons for the dichotomization of ‘internationality’ and ‘internality,’ and the ways of overcoming this dichotomization. This paper attempts to resolve and conclude these previously discussed issues. On the ground of Rosenberg’s theoretical assumptions, the paper answers the questions of where ‘internationality’ originated, and what is a decisive factor for its existence as the dimension of the social world. The author makes reference to the notion of uneven and combined development as interpreted by J. Rosenberg so as to reconstruct the methods applied in answering the above questions in three stages. Firstly, he discusses the model, allowing a comparison of different methods of combining uneven development with international relations. It emerges that, thus far, all these methods have tended to assume political multiplicity (internationality) rather than explain its existence. Secondly, the author reconstructs the explanations referring to the historical-and-sociological argument presented in the work of Barry Buzan and Richard Little. They place the sources of internationality in the prehistoric transition from a hunter- gatherer existence to an agricultural one, which was connected with processes of social diversification and the formation of proto-states. At first glance, Buzan and Little’s explanation seems to make the notion of uneven and combined development redundant. On more detailed analysis, however, ‘unevenness’ and ‘combination’ turn out to play a key role in Buzan and Little’s empirical argument, albeit not theorized upon. Thirdly, the author of this paper demonstrates how ‘unevenness’ and ‘combination’ are necessary elements in processes of social transformation. Thus, he demonstrates that the sources of ‘internationality’ do come from the uneven and combined nature of historical development.

2

Odzyskane człowieczeństwo. Teorie społeczne między indywidualizmem a totalizmem - koncepcje Karola Wojtyły i Margaret S. Archer

88%

Śledzińska K.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 10

113-121

PL

Nieczęsto zdarza się, że teorie społeczne podejmują zagadnienia dotyczące życia społecznego w sposób kompleksowy. Jednocześnie ujęcie dwóch niewspółmiernych aspektów: integralności i transcendencji ososby ludzkiej grozi niebezpieczeństwem błędu indywidualizmu bądź totalizmu. Kluczem tworzenia teorii integralnej jest fundament ontologiczny i uznanie ważności obu kierunków relacji społeczeństwo-jednostka i jednostka-społeczeństwo, a więc także zakorzenienie relacyjnego podmiotu osobowego w obrębie struktur społecznych, które umożliwia urzeczywistnienie siebie i pielęgnowanie życia wewnętzrnego w ścisłej relacji ze światem zewnętzrnym. W artykule zaprezentowane zostały najważniejsze kwestie związane z integralną koncepcją osoby ludzkiej z dwóch współbrzmiących ze sobą stanowisk - Karola Wojtyły i Margaret S. Archer.

3

Edukacja prawnicza na poziomie Wyobrażeniowym, Symbolicznym i Realnym

75%

Stambulski M.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2016

|

vol. 8

|

issue 3

150-161

EN

The article is an attempt to problematize legal education in order to show its unconscious structures. Methodologically it is based on a Lacanian psychoanalysis, in particular on a three level concept of language. Considerations lead to the conclusion that the unconscious structure of legal education is opposed to conscious declaration. While declarations are talking about the transfer of knowledge, the real practices are based on enforcing discipline and subordination.

PL

Artykuł jest próbą problematyzacji edukacji prawniczej w celu ukazania jest nieświadomych struktur. Metodologicznie opiera się on na psychonalizie Lacanowskiej, w szczególności na trzypoziomowej koncepcji języka. Rozważania prowadzą do konkluzji, że nieświadoma struktura edukacji prawniczej jest przeciwstawna do świadomych deklaracji. O ile deklaracje mówią o przekazywaniu wiedzy, o tyle realne praktyki są oparte na wymuszaniu dyscypliny i podporządkowania.

4

Koncepcja człowieka w teorii społecznej Margaret S. Archer

75%

Leonarska D.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 10

122-129

PL

Margaret S. Archer rozwinęła ważną koncepcję osoby ludzkiej na gruncie socjologii. Koncepcja ta w sposób wyraźny wpisuje się w jej prace nad strukturą i sprawstwem. Ukazuje ona, iż osoba ludzka jest zarazem dzieckiem i ojcem społeczeństwa, co oznacza, że z jednej strony, struktury, socjalizacja i społeczeństwo wywierają ważny wpływ na nasz rozwój. Z drugiej zaś, osoby ludzkie są aktywnymi, nie pasywnymi podmiotami działania, które za sprawą swoich licznych ludzkich sił, jak np. refleksyjność, mają zdolność do zmiany, do pozostawiania swojego śladu w społeczeństwie. Rozpoznając te cechy osoby ludzkiej, M.S. Archer podważa dwa modele człowieka promowane w dzisiejszej socjologii, tj. "człowieka nowoczesności" i "istoty społecznej", pierwszy będący zubożałym modelem człowieka, drugi natomiast jego przesocjalizowaną wersją. W niniejszym tekście przedstawiono zarys każdego z wyżej wymienionych modeli człowieka i opisano zaproponowaną przez M.S. Archer koncepcję podmiotu relacyjnego, który musi utrzymywać relacje ze wszystkimi porządkami społeczeństwa i nie może uciec od żadnego z nich.

5

Wprowadzenie do twórczości profesor Margaret S. Archer

75%

Leonarska D.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 10

9-15

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie polskiemu czytelnikowi twórczości Margaret S. Archer, współczesnej brytyjskiej socjolog, teoretyk społeczeństwa, przedstawicielki krytycznego realizmu społecznego i analitycznego dualizmu. W artykule dokonano przeglądu najważniejszych dzieł M.S. Archer, w których wypracowała ona całościową i spójną teorię społeczną. Jej badania dotyczą zasadniczo problemów struktury i sprawstwa, morfogenezy i morfostazy, zmiany społecznej, a także refleksyjności i konwersacji wewnętrznej. M.S. Archer sprzeciwia się w swojej pracy redukcjonistycznym, czyli konflacyjnym podejściom w naukach społecznych. Jej koncepcje stanowią istotny wkład do współczesnej teorii społecznej i wchodzą w dialog z koncepcjami takich socjologów, jak: Anthony Giddens, Pierre Bourdieu czy Ulrich Beck.

6

Chrześcijanin bez Boga. Teologia polityczna Pierre’a Bourdieu

75%

Łuczewski M.

Stan Rzeczy

|

2015

|

issue 1(8)

194-227

PL

Pierre Bourdieu jest teologiem, teologiem politycznym. Jednym z najważniejszych źródeł (choć ukrytym) myśli autora Reprodukcji jest klasyczne dzieło Ernsta Kantorowicza Dwa ciała króla. Studium ze średniowiecznej teologii politycznej. Konstruując jedną z najbardziej wpływowych teorii społecznych XX wieku, francuski badacz czerpie pełnymi garściami z religijnych metafor i pojęć. Stanowią one nie tyle retoryczny ornament, lecz także istotę jego myśli. Należy poważnie potraktować deklarację Bourdieu, że jest uczniem Pascala, „pascalianinem” ( pascalien). Istnieje bowiem głęboka racja, że antyklerykał i ateista opowiada się za największym apologetą chrześcijaństwa. Otóż podziela on wizję Pascala z jednym ważnym zastrzeżeniem. Deus absconditus Pascala, który ma nas uwolnić od nędzy świata, zostaje zakwestionowany, a cechy Boga jako wszechmocnego stwórcy i prawodawcy przechodzą na Państwo i naukę. W ten sposób Państwo zaczyna przypominać demiurga, Boga zła. Ponieważ Bourdieu nie wierzy w religijne drogi emancypacji spod władzy Państwa, emancypacja jako taka staje pod znakiem zapytania. Francuski socjolog znajduje jednak dwie wysoce ryzykowne drogi wyjścia: wiedzę i miłość. Emancypacja rozpoczyna się od wycofania się ze świata – od zmiany samego siebie, która jest warunkiem wszystkich zmian. Przez pokorę i ascezę wiedzie droga do konwersji naukowej, poprzez praktyki antynomijne wiedzie droga miłości. Odpowiada to dwóm wersjom gnostycyzmu: ascetycznej i libertyńskiej. W końcu jednak sam Bourdieu ulega sile Państwa i paradoksalnie staje po stronie Carla Schmitta.

EN

"Pierre Bourdieu is a theologian, a political theologian. One of the important, but hidden, source of his work is the classic work The King’s Two Bodies: A Study in Mediaeval Political Theolog y. While constructing one of the most influential social theories of the 20th century the French scholar draws handfuls of religious metaphors and concepts. These are not merely rhetorical ornaments; they are the essence of his thinking. We ought to treat seriously Bourdieu’s declaration that he is a Pascalian. There is a profound reason why the anti-cleric and atheist declares himself in favor of the greatest Christian apologist. This is because he shares Pascal’s vision with one important reservation. The Deus absconditus of Pascal, who is supposed to free us from the wretchedness of the world, is challenged while the qualities of God as the omnipotent creator and lawgiver are transferred to the State and science. In this way the State becomes reminiscent of the Gnostic demiurge, an evil God. Since Bourdieu does not believe in religious paths of emancipation from the power of the State, emancipation in itself become questionable. However, the French sociologist finds two risky ways out: knowledge and love. Emancipation begins with a withdrawal from the world, from changing oneself, which is the pre-condition for all changes. Humility and ascesis lead one along the path toward scientific conversion; the path of love leads through antinomic practices. This corresponds to two versions of Gnosticism: ascetic and libertine. In the end Bourdieu himself succumbed to the power of the State and paradoxically ended up on the same side as Carl Schmitt."

7

Między odrzuceniem religii a zbawianiem świata: itineraria socjologii i postsekularnej teorii społecznej

75%

Hałas E.

Stan Rzeczy

|

2013

|

issue 2(5)

13-29

PL

W szkicu mowa jest o rywalizacji pomiędzy różnymi rodzajami wiedzy. Ingerencja ze strony postmodernistycznej teorii społecznej w obszar teologii jest szczególnie interesująca. W centrum uwagi pozostają obecne trendy postmodernistycznego postsekularyzmu. Teologia, wskutek przemian, jakie w niej zachodzą, w ponowoczesności ułatwia związek z teorią społeczną, gdyż teologia także przejawia się w postaci postsekularnej. W obszarze teologii widoczny jest wpływ nauk społecznych i nauk o kulturze, jako że problemy społeczno-kulturowe przedstawiane są jako problemy teologiczne. Teologia polityczna, teologia wyzwolenia, teologia rewolucji i teologia feministyczna są ściśle powiązane z teologią porównawczą, w której refleksja nad pluralizmem religijnym przedstawia się jako najważniejsze zagadnienie. Diagnoza wielu odmian teologii światowej, która rozkwitła w latach sześćdziesiątych XX wieku, ukazuje interesujący aspekt tych problemów. Zsekularyzowana teologia spotyka się z teologizującą postsekularną teorią społeczną ponad i poza socjologią. Ułatwia to nieustanny dyskurs niejednoznaczności. W tym dyskursie „teologia” jest nośnikiem nieokreślonego znaczenia – „czegoś teologicznego”; innymi słowy, teologia nie jest tym samym, co teologia tradycyjna. Teoria społeczna nie jest teorią, lecz praxis, która używa terminu „teoria społeczna” w modernistycznym opakowaniu konotacyjnym nauki racjonalności, ale bez zobowiązania do utrzymania obiektywności poznania. Socjologia nie narusza zróżnicowanej kulturowej tkanki znaczeń, badając je w społecznych kontekstach. Nie ingeruje zatem w dyskurs teologiczny, choć może analizować go dla swo- ich celów poznawczych, pozostawiając wszakże to, co pozaświatowe, poza swą perspektywą analizy zjawisk społeczno-kulturowych. Socjo-teologiczny dyskurs niejednoznaczności zwraca się zarówno przeciw religii, jak i racjonalności nauki społecznej.

EN

The essay describes rivalry between different kinds of knowledge. Encroachments of contemporary social theory on the field of theology are especially interesting. The focus is on the present trends of postmodernist postsecularism. As a result of the changes it has undergone, theology facilitates connections with postmodern social theory, since theology is also postsecular. In the field of theology, the influence of the social and cultural sciences is evident to the point that sociocultural problems are being presented as theological problems. Political theology, theology of liberation, theology of revolution and feminist theology are all closely linked with comparative theology, for which reflections on religious pluralism represent the most important issue. A diagnosis of the multiple variants of world theology which bloomed in the 1960s lends an interesting aspect to the problem. Secularized theology meets with theologizing postsecular social theory above and beyond sociology. This is facilitated by the constant ambiguity of discourse. In this discourse, “theology” is a vehicle of indeterminate meaning - “something theological”; in other words, theology is not the same thing as traditional theology. Social theory is not a theory but a praxis that uses the term “social theory” with its modernist connotative envelope of science and rationality, but with no obligation whatsoever to maintain objectivity of cognition. Sociology does not disrupt the differentiated cultural tissue of meanings when studying it in social contexts. Thus, it does not interfere with theological discourse, although it may analyze this discourse, leaving the otherworldly outside its perspective of analyzing sociocultural phenomena. The sociotheological discourse of ambiguity opposes both religion and the rationality of social science.

8

Trzy patriotyzmy po trzech dekadach

75%

Łuczewski M., Sokulski M.

|

2013

|

vol. 4

|

issue 6

31-54

PL

Artykuł stanowi analizę Trzech patriotyzmów, jednego z najważniejszych i najczęściej komentowanych tekstów Andrzeja Walickiego. Sformułowana w nim typologia patriotyzmów – wierność woli narodu, wierność idei narodowej i wierność interesowi narodowemu – posłużyła autorowi do zrozumienia działań „Solidarności” i władz PZPR, a po latach uzyskała w polskiej humanistyce rangę klasyki. Odwołując się do integralnej teorii narodu i teorii mobilizujących światopoglądów, analizujemy: (a) samą typologię, a także (b) wnioskowania genetyczne i (c) strukturalne konstruowane przez Walickiego. Pokazujemy, że wyolbrzymiając wpływ idei na zmiany społeczne, autor traktuje „Solidarność” nie tyle jako ruch społeczny sprzeciwiający się represjom ze strony władzy, ile jako kolejną manifestację irracjonalnego ducha republikańsko-romantycznego. Z kolei postulowany przez niego „realistyczny patriotyzm interesu narodowego” wydaje się stanowić formę legitymizacji władzy partyjnych elit bardziej niż kontynuację dziedzictwa narodowej demokracji. Świadom tego był sam autor, który chcąc uniknąć uprawomocniania represyjnego reżimu i utrzymać status klerka, wybrał emigrację.

9

Dlaczego dobra i dlaczego dyskusyjna jest książka Raewyn Connell o teorii społecznej?

71%

Szmeja M.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2021

|

vol. 17

|

issue 2

132-143

EN

The domination of a metropolitan social theory is the main topic of Raewlyn Connell’s work. Her 2007 book titled The Southern Theory: The Global Dynamics of Knowledge in Social Science has provoked discussion among European and American sociologists alike. The main axis of the work revolves around questioning the beginning and evolution of sociology, and showing alternative sources of social knowledge. Undoubtedly, the book has its advantages and disadvantages, and the discussion of sociologists on preserving or changing the existing paradigm of social sciences has also absorbed Polish sociologists.

PL

Praca Raewyn Connell dotyczy dominacji poglądów metropolitalnych w teorii społecznej. Jej książka Teoria z globalnego Południa wywołała spór wśród europejskich i amerykańskich socjologów. Zakwestionowanie genezy socjologii i jej drogi rozwoju, wskazanie na alternatywne źródła wiedzy o społeczeństwie stanowią główną myśl pracy. Niewątpliwie książka ma zalety i wady, a dyskusja socjologów nad utrzymaniem lub zmianą istniejącego paradygmatu nauk społecznych zaangażowała również polskich socjologów.

10

O koncepcji nowego ducha kapitalizmu w ujęciu Luca Boltanskiego i Ève Chiapello

63%

Stachowiak J.

Przegląd Socjologiczny

|

2014

|

vol. 63 (LXIII)

|

issue 4

9-43

PL

Artykuł omawia i poddaje krytycznej ocenie koncepcję nowego ducha kapitalizmu według Luca Boltanskiego i Ève Chiapello. Wkrótce po publikacji książka Le nouvel esprit du capitalisme [1999] stała się jednym z najbardziej wyraźnych punktów na mapie studiów nad kulturowymi przemianami kapitalizmu i zwróciła uwagę socjologów w niemal całej Europie. Jednak w polskiej literaturze większość prac socjologicznych, także tych, które wprost nawiązują do problematyki ducha kapitalizmu, nawet nie odnotowuje tego monumentalnego opracowania. Aby choć częściowo uzupełnić tę lukę, niniejszy tekst wprowadza do lektury Le nouvel esprit du capitalisme. Zrekonstruowany zostaje teoretyczny i metodologiczny rdzeń tej pracy, leżąca u jego koncepcyjnych podstaw wizja związku między krytyką a ideologią oraz fazowe ujęcie historycznych przemian ducha kapitalizmu.

EN

This paper discusses and critically evaluates the concept of the new spirit of capitalism as developed by Luc Boltanski and Ève Chiapello. Immediately following its publication, Le nouvel esprit du capitalisme [1999] became one of the most distinct points on the map of studies on the cultural transformations of capitalism, and it has attracted the attention of sociologists around the Europe. Nevertheless, in Polish literature the majority of sociological texts omit mention of this monumental work. In order to fill this gap, at least to some extent, this paper serves as an introduction to the ideas contained in Le nouvel esprit du capitalisme. It reconstructs the theoretical and methodological core of the book, the underlying concept of the relationship between the critique and ideology, as well as idea of historical phases in the alterations of the spirit of capitalism.

11

Współczesne spojrzenie na instytucje: ewolucja pojęć, problem modelu aktora i poziomy analizy instytucjonalnej

63%

Sadowski J.

Przegląd Socjologiczny

|

2014

|

vol. 63 (LXIII)

|

issue 3

89-114

PL

Choć w polskich naukach społecznych obserwujemy symptomy rosnącego zainteresowania neoinstytucjonalizmem, to jego dorobek wciąż wydaje się względnie słabo reprezentowany w podejmowanych badaniach. Sprawa ma się nieco lepiej jeśli idzie o próby przedstawienia dorobku teoretycznego [zob. Chmielewski 1994, 2011; Skąpska 1999; Federowicz 2004; Morawski 2010], jednak również tutaj przestrzeń do dyskusji dopiero się formuje. Celem niniejszego tekstu jest podjęcie takiej dyskusji w odniesieniu do trzech zagadnień o istotnych implikacjach zarówno dla budowy teorii, jak prowadzenia badań. Chodzi o kwestie: (a) ewolucji instrumentarium pojęciowego teorii instytucjonalnej, (b) modelu działającego aktora oraz (c) integracji różnych perspektyw neoinstytucjonalnych. Jak pokazuje literatura przedmiotu, współczesny instytucjonalizm unika silnych założeń na temat istoty przedmiotu swoich badań, wprowadzając jednocześnie konstrukty teoretyczne, takie jak pole i logika, wiążące podstawową jednostkę analizy – regułę – z konkretnymi kontekstami obowiązywania. Studia nad instytucjami nie zostały zdominowane przez nurt zakorzeniony w indywidualizmie metodologicznym, a współczesne teorie w tym obszarze pozwalają na wskazanie trzech odrębnych poziomów analizy instytucjonalnej: strategicznego, ekologicznego oraz paradygmatycznego.

EN

Although there is growing interest in New Institutionalism in the Polish social sciences, this perspective seems to be still relatively poorly represented in the studies undertaken to date. Things are a little better when it comes to the general overview and history of the neo-institutional theories [see Chmielewski 1994, 2011; Skąpska 1999; Federowicz 2004; Morawski 2010], but the space for insightful theoretical discussion is still being shaped. The purpose of this paper is to undertake such discussion with respect to three theoretical issues which have significant implications for both construction of theory and research. They are: (a) the evolution of core notions, (b) the general question of institutional agency, and (c) the question of integration of the neo-institutional perspectives. The review of most cited neo-institutional literature shows that it generally avoids any strong assumptions about institutions as general entities, while at the same time it introduces additional theoretical constructs, such as “fields” and “logics”, which bind the basic unit of institutional analysis – the rule – to the specific validating contexts. Neo-institutional thought seemingly hasn’t been dominated by the approaches rooted solely in methodological individualism, and it seems reasonable to claim that at least three separate analytical perspectives or distinct levels of analysis can be distinguished, namely: strategic, environmental and paradigmatic.

12

Ukryty program w edukacji prawniczej

63%

Czarnota A., Paździora M., Stambulski M.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2018

|

vol. 10

|

issue 2

96-113

EN

The article raises an important problem of legal education in Poland. After covering the changes in legal education in the world, the paper moves on to focus on the role of academic and practical legal education. The authors point to the specific role of the hidden dimension of legal education, which tends to be unseen, but plays a key part in educating lawyers in Poland. The final part of the article discusses the possible changes to be made in the system of legal education.

PL

Artykuł porusza istotny problem edukacji prawniczej w Polsce. Po prezentacji zmian w edukacji prawniczej na świecie tekst koncertuje się na roli akademickiej i praktycznej edukacji prawniczej. Autorzy wskazują na specyficzną rolę ukrytego wymiaru edukacji prawniczej, który jest niedostrzegany, a spełnia kluczową rolę w formowaniu prawników w Polsce. Ostatnia część artykułu wskazuje na możliwości zmiany w systemie edukacji prawniczej.

13

Critical Social Analysis of Crisis

63%

Ziotti Narita F., Morelock J.

Praktyka Teoretyczna

|

2021

|

vol. 42

|

issue 4

7-37

PL

W tym artykule proponujemy krytyczną analizę społeczną kryzysy w świetle szerszych procesów rozwoju kapitalizmu, i przed wszystkim przemian po 2008 roku. Omawiamy pięć podejść rozwijanych w naukach społecznych, które mierzą się z problemem kryzysu i rozwijają teoretyczną refleksję nad problemem. Wskazujemy na wagę prekarności dla uchwycenia bieżącego kryzysu w krytycznym świetle. Tekst przybliża także sześć kolejnych artykułów z tego numeru Praktyki Teoretycznej.

EN

In this article, we offer a critical social analysis of crisis in light of capitalist development and, above all, in the post-2008 world. We discuss five approaches in the social sciences that deal with the problem of crisis and develop some theoretical lines for a critical approach to the theme. We argue that precarity can be an important topic for grasping the current crises via critical approaches. The text also presents the six articles that are part of the issue we edited for Praktyka Teoretyczna entitled “Latency of the crisis.”

14

Czy władza jest wszędzie? Krytyka dwóch uzasadnień Foucaultowskiej tezy o powszechności władzy

63%

Stachowiak J.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2016

|

vol. 12

|

issue 1

128-150

PL

Michel Foucault jest jednym z tych autorów, którzy istotnie przysłużyli się do poszerzenia znaczenia terminu „władza” oraz obszarów, w których szuka się jej przejawów. Wkład Foucaulta w rozbudowę studiów nad władzą jest jednak frapujący. Otóż w Historii seksualności Foucault zaczął otwarcie przekonywać, że władza jest po prostu wszędzie. Ten pogląd – teza o powszechności władzy – ma u Foucaulta dwa, rozwijane latami, uzasadnienia. Na użytek niniejszej analizy pierwsze z nich zyska nazwę uzasadnienia historiozoficznego, a drugie – uzasadnienia zróżnicowaniem społecznym. Celem artykułu jest krytyka ich obu, a pośrednio także tezy, którą wspierają. Ich rekonstrukcja i krytyczne rozpatrzenie są ważne dla postfoucaultowskiego nurtu w naukach społecznych, ponieważ ramy wszelkiej Foucaultowskiej analityki władzy wyznaczone są właśnie przez te dwa uzasadnienia.

EN

Michel Foucault is one of those authors who significantly impacted upon broadening the meaning of the term “power,” including realms in which one is to look for its symptoms. Foucault’s contribution to the developmental tendency within the studies of power is especially striking. In the History of Sexuality, Foucault was to openly claim that power was plainly everywhere. For years Foucault had been elaborating two ways of legitimizing this view, which is named here “a prevalence of power” thesis. For the sake of the below analysis, the first justification is going to be called historiosophical, and the second—social differentiation justification. The article aims at criticizing both of them and, although indirectly, the very thesis they support. Since the boundaries of all Foucauldian analytics of power are outlined by these two justifications, their reconstruction and critical consideration are of crucial importance for the post-Foucauldian current in social sciences.

15

„Boski Markiz”, czyli destruktor idei oświecenia

51%

Jaskólski M.

Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa

|

2012

|

vol. 5

|

issue 3

223–240

EN

The paper provides a brief outline of the major elements that made up the foundations for the political thought of Marquis D. A. F. de Sade. The author of the paper believes that these elements have not been sufficiently presented in the Polish historiography of political doctrines. The Marquis, being deeply anchored in the Enlightenment ideas and stylistics, was simultaneously the thinker who questioned a remarkable number of elements of these ideas. What he challenged were in particular: the previous descriptions of nature, natural state, location and status of the human being, social contract and the concept of State and law. By questioning these concepts he indirectly challenged also the major articles of the Declaration of Rights of Man and Citizen. His political concepts are detectable in most of his literary production and therefore the author of the paper treats what is detectable as a certain whole which perhaps is not fully consistent of morality and law, both those of ancien régime as well as those promoted by too idealistic concepts of the pre-revolutionary era. An interesting example of the originality of his way of political thinking was his attempt to present to the reader the two extremely different socio-constitutional models – that of classical Utopia and that of Anti-utopia – as included in one literary production. The essay is concluded with a brief attempt at the summarizing and assessing of the discussed concepts as viewed against our present-day reception of de Sade’s production and his location in the history of political thought.

16

Perspektywa teorii Pierre’a Bourdieu w polskich badaniach socjologicznych

51%

Dębska K.

Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa

|

2016

|

vol. 05(1-2)

55-78

PL

Theory of Pierre Bourdieu has already gained an undisputed status in Polish socio logy. This text is an attempt to show the diversity of ways of using the theory of Bourdieu by Polish scholars and researchers. The author identifies areas in which Bourdieu’s theory is used in Polish research. These are: study of social class analysis fields (fields of literature, music, contemporary art and legal and advertising fields), diagnosis of social inequalities in education and other areas of life, analysis of functioning of elites and the various types of capitals in the Polish socio-economic context. The text indicates tensions occurring between approaches and interpretations thoughts Bourdieu, represented by Polish researchers. The author also points out opportunities of developing research concepts inspired by Pierre Bourdieu, which would take into account such dimensions of social diversity as gender or sexual orientation.

17

Socjologiczne nawrócenie. Jakuba Karpińskiego teoria komunizmu

51%

Łuczewski M.

Stan Rzeczy

|

2015

|

issue 2(9)

190-211

PL

Celem artykułu jest ocena socjologii Jakuba Karpińskiego, a w szczególności – jego teorii komunizmu. Opierając się na teorii Rene Girarda, która na przykładzie pisarzy wyjaśnia „powieściowe nawrócenie”, artykuł opisuje „nawrócenie socjologiczne” polskiego socjologa. To socjologiczne nawrócenie polegało na pozbyciu się iluzji autonomicznego podmiotu i odkryciu własnej zależności od czegoś, co przekracza jednostkę i czemu można dać świadectwo. Już na samym początku swojej drogi akademickiej Karpiński wybrał służbę swojej wspólnocie narodowej i naukowej, a całe jego pisarstwo jest opisem tego, w imię czego i przeciw czemu walczył. Wynikiem pracy polskiego socjologa jest integralna teoria komunizmu, która wartościuje i wszechstronnie opisuje miniony system, a zarazem wskazuje dwie drogi wyjścia z niego: prawdę i solidarność.

EN

The goal of the paper is to describe Jakub Karpiński’s sociology and specifically – his theory of Communism. It extends the Girardian concept of „novelistic conversion” to show that sociologists, just as novelists, undergo conversion that makes them realize that they are dependent on something they can give witness to. Already in the beginning of his academic career, Karpiński decided to serve his scholar and national community. His further work articulated what he fought against and what he fought for. In consequence, he constructed an integral theory of Communism, which validates, describes the bygone system as well as points to ways of overcoming it: truth and solidarity.

Refine search results

Genealogia międzynarodowości. Społeczna teoria stosunków międzynarodowych

Odzyskane człowieczeństwo. Teorie społeczne między indywidualizmem a totalizmem - koncepcje Karola Wojtyły i Margaret S. Archer

Edukacja prawnicza na poziomie Wyobrażeniowym, Symbolicznym i Realnym

Koncepcja człowieka w teorii społecznej Margaret S. Archer

Wprowadzenie do twórczości profesor Margaret S. Archer

Chrześcijanin bez Boga. Teologia polityczna Pierre’a Bourdieu

Między odrzuceniem religii a zbawianiem świata: itineraria socjologii i postsekularnej teorii społecznej

Trzy patriotyzmy po trzech dekadach

Dlaczego dobra i dlaczego dyskusyjna jest książka Raewyn Connell o teorii społecznej?

O koncepcji nowego ducha kapitalizmu w ujęciu Luca Boltanskiego i Ève Chiapello

Współczesne spojrzenie na instytucje: ewolucja pojęć, problem modelu aktora i poziomy analizy instytucjonalnej

Ukryty program w edukacji prawniczej

Critical Social Analysis of Crisis

Czy władza jest wszędzie? Krytyka dwóch uzasadnień Foucaultowskiej tezy o powszechności władzy

„Boski Markiz”, czyli destruktor idei oświecenia

Perspektywa teorii Pierre’a Bourdieu w polskich badaniach socjologicznych

Socjologiczne nawrócenie. Jakuba Karpińskiego teoria komunizmu