Search results

1

Dwa teksty staropolskie z przełomu XV i XVI wieku. Dekalog i Oracio contra Febrem

100%

Wydra W.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2015

|

vol. 22

|

issue 1

281-290

PL

The article publishes two hitherto unpublished texts which were written at the turn of the 15th century in two incunabula. One is the Polish Decalogue in verse recorded in the incunabulum of the Library of the Canons Regular of the Lateran in Cracow, whereas the second text is the Latin Oracio contra febram with an insertion in the Polish language from the incunabulum of the National Library in Warsaw.

2

An Unstudied Compilation with the Name of Andrew the Apostle

100%

Miltenova A.

Studia Ceranea

|

2014

|

vol. 4

85-94

EN

The paper presents an unstudied text with the name of the Apostle Andrew in the miscellany of 15th c., now Muz.10272, Rashka orthography. The text (with traces of archaic archetype) is a unique copy of the compilation. The history of the manuscript is very interesting, because it belonged to the A. Hilferding collection in the past. The aim of the author is to propose a preliminary analysis of the text, its origin and chronology, as well as its context in the Slavic tradition.

3

Славянский перевод апокрифа "Didascalia Domini / Откровение святым апостолaм" (BHG 812a-e)

100%

Райнхарт Й.

Studia Ceranea

|

2014

|

vol. 4

141-160

RU

The New Testament apocryphon Didascalia Domini is one of the least known. Its original was written in Greek, according to François Nau, at the end of the 7th century. Relatively early it was translated into Old Church Slavonic. At present five copies of this translation are known, stretching from the 13th to the 15th century. Three of them belong to the Serbian redaction, one each to the Russian (East Slavic) and to the Middle Bulgarian redaction. According to Michail Nestorovič Speranskij the translation originated in Bulgaria. The Greek copies, the oldest of which stems from the 11th century, have divergent final chapters. Moreover, the Slavic translation has yet another ending not corresponding to any of the Greek texts. The textological analysis of the five Slavic copies makes it possible to get an idea of their mutual relationship. On the basis of the linguistic archaisms of the text one can surmise that the translation has been made in Eastern Bulgaria during the 11th century. At the end of the paper there is a critical edition of the Slavic text.

4

O Wojciecha Kętrzyńskiego edycji Epitaphium Dithardi abbatis słów kilka

63%

Zuzek T.

Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej

|

2023

|

issue 40

35-50

EN

This paper seeks to acquaint the readers with problems related to Wojciech Kętrzyński’s 1893 edition of Epitaphium Dithardi abbatis [Epitaph of abbot Dithard] in volume six of Monumenta Poloniae Historica. In contrast to the information the scholar disseminated which was subsequently commonly adopted, Epitaphium Dithardi abbatis was not a part of the hand-written collection of the so-called Oliva sources (Fontes Olivenses). This laudatory work in a verse form, in honour of the ﬁrst abbot of the Oliva monastery, was probably created in the 13th century, and today is known mainly from the 17th-century epitaph tablet surviving in the Oliva Cathedral in Gdańsk, which Wojciech Kętrzyński did not see personally. He issued Epitaphium Dithardi abbatis taking as the basis a copy of the text surviving in the Kórnik manuscript call no. BK 65, copied from this tablet in 1749. Today, in view of the existence of an older copy of the text, included in the Gdańsk manuscript (APG, call no. 940/422) copied not from the tablet but from the 15th-century polychrome, Kętrzyński’s edition should be considered insufficient.

PL

Celem artykułu jest przybliżenie problematyki związanej z edycją Epitaﬁum opata Ditharda, dokonaną przez Wojciecha Kętrzyńskiego w 1893 r. w szóstym tomie Monumenta Poloniae Historica. Wbrew powszechnie przyjętej za sprawą tego uczonego informacji Epitaﬁum opata Ditharda nie wchodziło w skład rękopiśmiennej kolekcji tzw. źródeł oliwskich (Fontes Olivenses). Ten wierszowany utwór pochwalny na cześć pierwszego opata klasztoru oliwskiego powstał najprawdopodobniej w XIII w., a znany jest dziś głównie z drewnianej tablicy z XVII w., znajdującej się w archikatedrze oliwskiej w Gdańsku, której Wojciech Kętrzyński nie znał z autopsji. Wydał on Epitaﬁum opata Ditharda, biorąc za podstawę kopię tekstu zachowaną w rękopisie kórnickim sygn. BK 65, zdjętą z tego tabulatum w 1749 r. Z uwagi na fakt, że istnieje starsza kopia tekstu tego dzieła, zapisana w rękopisie gdańskim (APG, sygn. 940/422), zdjęta nie z tabulatum, a z piętnastowiecznej polichromii, edycję Kętrzyńskiego należy dziś uznać za niewystarczającą.

5

Łacińskie źródła jako kontekst badań historycznojęzykowych

51%

Rojszczak-Robińska D.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

|

2018

|

vol. 74

81-92

PL

Pytania o łacińskie źródła średniowiecznych polskich tekstów od dawna były obecne w badaniach nad początkami polskiego języka religijnego. W ostatnich latach, m.in. dzięki nowemu wydaniu Rozmyślania przemyskiego (tzw. wydanie fryburskie), w którym równolegle do tekstu zestawiono podstawę źródłową, problem źródeł zaczęli podejmować coraz częściej także historycy języka, najczęściej poprzestając na istniejących spisach źródeł. W artykule wskazano kilka problemów, które dzięki własnym poszukiwaniom źródeł łacińskich mogły uzyskać nowe rozwiązania. Autorka jest przekonana, że choć poszukiwania źródeł nie są zadaniem historii języka, to powinny stale towarzyszyć badaniom najstarszych tekstów religijnych.

EN

Questions about the Latin sources of medieval Polish texts have been asked from the outset of research in the origins of Polish religious language. The new edition of Rozmyślanie przemyskie (Przemyśl Meditation), in which Latin sources are juxtaposed with Old-Polish text, has triggered interest in sources among Polish historical linguists, most of whom have accepted the existing lists of sources. The article points to a number of problems for which new solutions have been found thanks to a new search for Latin sources. The author is convinced that while searching for sources is not the task of the history of language, it should continually accompany studies on the oldest religious texts.

6

Lestár Gyulaffi’s Manuscripts and the Fragmentation of a Magnum Opus

32%

Bibor M. J.

Folia Toruniensia

|

2021

|

vol. 21

9-29

EN

Lestár Gyulaffi (1556–1606?) was a secretary of the Greater Chancery of the Transylvanian Principality. Today, he is best-known as a writer of historical notes and commentaries. These records are considered an excellent source and therefore used by scholars researching the age. As the texts have not been recently published, researchers usually use the 19th-century text edition. However, looking at the original documents preserved in the ELTE University Library in Budapest, one realizes that Gyulaffi’s writings do not form a compact work, the 19th-century edition is largely a constructed text. In the present paper I will present what additional information can be obtained from the examination of the manuscripts.

PL

Lestár Gyulaffi (1556-1606?) był sekretarzem Wielkiej Kancelarii Księstwa Siedmiogrodu. Dziś najbardziej znany jest jako autor notatek i komentarzy historycznych. Zapisy te są uważane za doskonałe źródło i dlatego są wykorzystywane przez uczonych badających ten okres. Ponieważ teksty nie były ostatnio publikowane, badacze zazwyczaj posługują się XIX-wieczną edycją tekstów. Jednak patrząc na oryginalne dokumenty zachowane w BU UEL, można zauważyć, że pisma Gyulaffiego nie tworzą zwartego dzieła, XIX-wieczne wydanie jest w dużej mierze tekstem skonstruowanym. W niniejszym artykule przedstawię, jakie dodatkowe informacje można uzyskać z badania rękopisów.

DE

Lestár Gyulaffi (1556-1606?) war Sekretär der Großkanzlei des Fürstentums Siebenbürgen. Heutzutage ist er am meisten als Memoirschreiber und Autor von historischen Kommentaren bekannt. Seine Notizen sind eine hervorragende Quelle und werden von den Forschern, die sich mit dieser Epoche auseinandersetzen, gerne genutzt. Da die Texte zuletzt nicht veröffentlicht wurden, bedienen sich die Forscher gewöhnlich der Textedition aus dem 19. Jahrhundert. Doch wenn man die in der UB ELU aufbewahrten Originalschriften näher betrachtet, kann man erfahren, dass die Schriften Gyulaffis kein einheitliches Werk darstellen. Die Ausgabe aus dem 19. Jahrhundert ist größtenteils ein konstruierter Text. Im Beitrag schildere ich, welche zusätzlichen Informationen man aus der Analyse der Handschriften einholen kann.

Refine search results

2 Studia Ceranea

1 Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

1 Folia Toruniensia

1 Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej

1 Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

1 2023

1 2021

1 2018

1 2015

2 2014

1 Bibor M. J.

1 Miltenova A.

1 Rojszczak-Robińska D.

1 Wydra W.

1 Zuzek T.

1 Райнхарт Й.

Dwa teksty staropolskie z przełomu XV i XVI wieku. Dekalog i Oracio contra Febrem

An Unstudied Compilation with the Name of Andrew the Apostle

Славянский перевод апокрифа "Didascalia Domini / Откровение святым апостолaм" (BHG 812a-e)

O Wojciecha Kętrzyńskiego edycji Epitaphium Dithardi abbatis słów kilka

Łacińskie źródła jako kontekst badań historycznojęzykowych

Lestár Gyulaffi’s Manuscripts and the Fragmentation of a Magnum Opus