Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: the Sun

Sort By:

Limit search:

Stereotyp słońca w polszczyźnie ludowej

100%

Bartmiński J., Niebrzegowska S.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1994

vol. 6

95–143

Autorzy przedstawiają polski ludowy stereotyp słońca. Jest on antropocentryczny, budowany na podstawie doświadczeń potocznych, kontrastujących z obrazem naukowym – tkwi korzeniami w głębokiej przeszłości. Zawiera ślady animizmu oraz archaicznego religijnego kultu słońca, zachowuje związek z uniwersalną symboliką, przyłącza naddane sensy takie, jak ‘życie’, ‘szczęście’, ‘wolność i swoboda’, ‘męskość’ itd. Językowo-kulturowy obraz słońca przedstawiają opierając się na XIX- i XX-wiecznej dokumentacji polskiej kultury ludowej zgromadzonej w pracowni etnolingwistycznej Instytutu Filologii Polskiej UMCS. Znaczną jej część stanowią materiały terenowe zebrane w latach 1960–1994 przez zespół etnolingwistyczny. Wyróżniają cztery warianty stereotypu słońca, ściśle powiązane ze sobą, ujmujące realnie istniejący fizyczny obiekt w różny sposób: (1) słońce jako ‘dzienne światło na niebie’ (wariant podstawowy i najbogatszy, obejmujący wiele aspektów przedmiotu, poza stałymi, jak: kategorie nadrzędne, opozycje, kolekcje, pochodzenie, wygląd, właściwości, czynności, przeżycia, rozmowy ze słońcem, obiekt, czas i przestrzeń, przepowiedni i zapowiedzi, ekwiwalencję oraz symbolikę), (2) słońce jako ‘blask, ciepło’; (3) ‘miejsce nasłonecznione’; (4) ‘pogoda słoneczna’. Osobno przedstawiają hasła: wschód, zachód i zaćmienie słońca. Proponują gatunkowy układ w części dokumentacyjnej artykułu hasłowego.

The authors depict the Polish folk stereotype of the sun. The said stereotype is anthropocentric, and is built on the basis of common experiences, which stands in stark contrast to the scientific view of the sun. It is rooted in ancient past. The stereotype in question contains traces of animism and the archaic religious cult of the sun. It retains the connection with universal symbolism and incorporates added meanings such as ‘life’, ‘happiness’, ‘freedom and liberty’, or ‘manliness’, and so on. The linguistic-cultural view of the such is presented o the basis of the 19th and 20th century documentation of Polish folk culture accumulated in the ethnolinguistic laboratory at the Institute of Polish Studies at MCSU in Lublin. Large section of the documentation consists of materials collected by the ethnolinguistic research team during field studies that took place between 1960-1994. The authors distinguish four variants of the stereotype of the sun that are closely related, and which capture the truly existing physical object in different ways: (1) the sun as ‘the day light in the sky’ (the most basic and the richest variant that covers many different aspects of the object, excluding the stable aspects, such as: superordinate categories, oppositions, collections, the origin, the appearance, properties, actions, experiences, conversations with the sun, the object, time and space, predictions and forecasts, equivalence, and symbolism), (2) the sun as ‘glare, warmth’; (3) ‘a sunlit place’; (4) ‘sunny weather’. The authors present the following entries separately: sunrise, sunset and solar eclipse. They suggest a genre organization of the documentative part of the entry.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 1994

1 Bartmiński J.

1 Niebrzegowska S.

Search results

Stereotyp słońca w polszczyźnie ludowej