Search results

1

Geopolityka w cieniu swastyki

100%

Król E. C.

Studia Maritima

|

2016

|

vol. 29

141-167

EN

The author, using source materials and the literature in many languages, has assumed that in order to find the genesis of the Nazi interpretation of geopolitics it is necessary to have a look at the works written by the creators of that discipline, i.e. first of all German Friedrich Ratzel (1844–1904) and Swede Rudolf Kjellén (1864–1922). It is thanks to them that the terms – inter alia – Lebensraum (living space) and Raumsinn (sense of space) were included in the Nazi vocabulary. What later became important components of the Nazi geopolitics were: Mitteleuropa (Central Europe), Grossraumwirtschaft (big area economy) and Grossraumordnung (big area order). An important contribution was made by Karl Haushofer (1869–1946), who was in direct contact with Rudolf Hess, one of the closest associates of Adolf Hitler. The further deliberations imply that the Nazi concept of geopolitics, the main threads of which had already been included in the text of ‘Mein Kampf’, kept expanding by new slogans, becoming eclectic, and adapting to the changing situation, inside and outside Germany. The priority was still the specific doctrine of autarky, since 1936 subordinated to the preparations for war. After the outbreak of the Second World War in 1939 there appeared a programme including racial, ethnic and territorial transformations on a grand scale, inseparable from the programme of the ‘final solution’ (Endlösung), which led to extermination of the Jewish and Gypsy populations. Speaking more generally, if the war had been won, the Nazi programme of geopolitics would have led to the extermination of the Slavs (Generalplan Ost) and a final reconstruction of the European order, marked by genocide, ruthless economic exploitation and the unbridled dominance of the Germanic masters’ race (Herrenrasse).

PL

Autor, wykorzystując materiały źródłowe i wielojęzyczną literaturę przedmiotu, wyszedł z założenia, że aby znaleźć genezę narodowosocjalistycznej interpretacji geopolityki, należy sięgnąć do dorobku protoplastów tej gałęzi wiedzy, a więc przed wszystkim Niemca Friedricha Ratzla (1844–1904) i Szweda Rudolfa Kjelléna (1864–1922). To za sprawą tych badaczy do wokabularza narodowych socjalistów trafiło między innymi takie pojęcia, jak „przestrzeń życiowa” (Lebensraum) i „poczucie przestrzeni” (Raumsinn). Istotnymi komponentami nazistowskiej geopolityki stały się też z biegiem czasu: „Europa Środkowa” (Mitteleuropa), „gospodarka wielkiego obszaru” (Grossraumwirtschaft) i „ład wielkiego obszaru (Grossraumordnung). Ważne uzupełnienia wniósł też Karl Haushofer (1869–1946), utrzymujący ożywione kontakty z Rudolfem Hessem, jednym z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera. Z dalszych rozważań autora wynika, że narodowosocjalistyczna koncepcja geopolityki, której podstawowe wątki znalazły się już w tekście Mein Kampf, powiększała się o coraz to nowe hasła, stanowiąc twór eklektyczny, dostosowywany do zmieniającej się sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej Niemiec. Priorytetem pozostawała specyficzna doktryna autarkii, od 1936 roku podporządkowana przygotowaniom wojennym. Po wybuchu drugiej wojny światowej w 1939 roku pojawił się program uwzględniająca przemiany rasowe i etniczno-terytorialne na wielką skalę, z nieodłącznym programem „ostatecznego rozwiązania” (Endlösung), który prowadził do wyniszczenia ludności żydowskiej i romskiej. W dalszej perspektywie, w razie zwycięskiego zakończenia wojny, program nazistowskiej geopolityki miał przynieść zagładę Słowian (Generalplan Ost) i ostateczną przebudowę porządku europejskiego, naznaczonego stygmatem ludobójstwa, bezwzględnej eksploatacji ekonomicznej i niczym nieograniczonej dominacji germańskiej „rasy panów” (Herrenrasse).

2

Dagmar Leupolds Vaterroman „Nach den Kriegen“ als Zwischenreich von Identitätsfindung und Gedächtnis

88%

Dylewska A.

Przegląd Zachodni

|

2014

|

issue 2(351)

229-240

EN

Dagmar Leupold’s novel Nach den Kriegen constitutes a particular sphere of identity and memory, in which fact and fiction are combined and interwoven with literary and historical searches. For the narrator, a critical approach to family legends is seen as a starting point that is much needed to face the past and discover one’s own identity. In the novel the analysis of the past and its subjective organisation is carried out through memories based on the interwoven “horizons of memory” (Gedächtnishorizonte). The meta-narrator includes three types of memory: individual memory (individuelles Gedächtnis), collective memory of generations (kommunikatives Generationengedächtnis) and cultural memory (kulturelles Gedächtnis). The main theme of the novel concentrates on the assiduous search for the narrator’s father and the irresistible need to discover and understand the motives of his thoughts and actions seen in the light of the mentality and political fate of the war generation in Nazi Germany. Nach den Kriegen is also regarded as a testimony of the painful process of loss which, whilst being filled with memories and observations, ends in the discovery of one’s own identity.

3

Law in Literature, Literature under Law – A Dual Approach to Law and Literature in the Theater of the Third Reich, Based on E.W. Möller’s Thingspiel “Das Frankenburger Würfelspiel”

88%

Szczukiewicz J.

|

2019

|

vol. 10

|

issue 4

45-55

PL

The recognition that literature and law were closely linked in the Third Reich explains, firstly – the legal provisions introduced after Hitler’s seizure of power, including the establishment of the Reich Chamber of Culture, and secondly – the literary approaches which were developed on the basis of these provisions. A prime example of the intrusion of laws enacted in Nazi Germany into the literary life of those times is the theatrical form of Thingspiel, developed around the mid-thirties. This theatrical concept presents a dual approach to law and literature. Not only was the Thingspiel subordinate to the legal provisions of the Reich Chamber of Culture, but criminal law itself also became a theme of these plays. The Thingspiel originated in the Old Germanic concept of people’s and court assemblies called a “Thing”. The model of putting criminal law on stage also found its way into “Frankenburger Würfelspiel” by E.W. Möller, Head of the Theater Unit at the Reich Ministry for Public Enlightenment and Propaganda. Examining the connection between literature and law in this piece and also its function for the NS-Politics is the main aim of this study.

4

Науковий сеґмент в українському видавничому русі Центрально-Східної Європи, 1939–1945: інституційне забезпечення

75%

Головата Л., Holovata L.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia

|

2013

|

vol. 11

176-196

PL

Artykuł dotyczy segmentu naukowego w ukraińskim ruchu wydawniczym II wojny światowej. Przeanalizowano wpływ na ramy instytucjonalne nauki ukraińskiej destrukcyjnych działań ze strony ZSRR i reżimu nazistowskiego (zakaz Naukowego Towarzystwa im. Szewczenki, systematyczne represje przeciw wybitnych naukowców, ewakuacja większości instytucji badawczych do Ufy, zaprzestanie systematycznych badań, szkolnictwa wyższego i funkcjonowania firm wydawniczych). Rozpatrywane są próby reorganizacji działalności towarzystw naukowych, muzeów, archiwów, instytucji edukacyjnych, oceniono ich wkład do ruchu wydawniczego w Komisariacie Rzeszy Ukraina, Generalnej Guberni, Protektoracie Czech i Moraw, Trzeciej Rzeszy. Zwrócono uwagę na potrzebę zbadania i powrotu do współczesnego dorobku naukowego ukraińskich uczonych w języku niemieckim

EN

The article explores the role of the academic community in the Ukrainian publishing movement during the Second World War. It analyzes how the destructive actions on the part of the Soviet and the Nazi regimes (the prohibition of the Shevchenko Scientific Society, the systematic repression of prominent scholars, the evacuation of most scientific-research institutions to Ufa, and the curtailment of systematic research, higher education and publishers) influenced the institutional frameworks of scholarship and learning. It also discusses efforts to renew and reorganize the activities of societies, institutions, clubs, museums, archives, and to establish new academic and educational associations, and examines the impact they made on the scholarly publishing movement in the territories of the Reichskommissariat Ukraine, the General Government (Generalgouvernement), the Protectorate of Bohemia and Moravia (Protektorat Böhmen und Mähren), and the Third Reich. The article emphasizes the need to study and to reevaluate works by Ukrainian scholars written in the German language

5

Propaganda III Rzeszy w przeddzień XI. letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku (w świetle „Völkischer Beobachter” – naczelnego organu NSDAP)

75%

Stępiński M.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2015

|

issue 3

9-42

EN

March 16th, 1933 is one of the most important dates in the history of the international Olympic Games movement and the Olympic Games themselves. It was on that day that the decisions concerning the planned 11th Olympic Games in 1936 were made in Berlin. The decision to confer the honour of organising the 1936 Olympics to the capita of the Weimar Republic was taken in May 1936. After January 30th, 1933 the Nazis inherited the Olympic Games from the Weimar Republic, the regime they sincerely despised. They saw the benefits resulting from using the Olympic Games as an instrument for propagating their own ideas. That is why they put aside their negative attitude towards the Olympic idea. The main organiser of the Olympic Games was not the Ministry of Public Enlightenment and Propaganda headed by Joseph Goebbels but the so called ‘Great Troika’ composed of Theodor Lewald, Karl Ritter von Halt and Carl Diem. The article presents the action taken by the newspaper ‘Völkischer Beobachter’, the official organ of the NSDAP; the newspaper made a considerable contribution to the great success of the Nazi Regime’s propaganda, which the 11th Olympic Games turned out to be long before the opening ceremony.

6

Kult przywódcy w III Rzeszy w filmie propagandowym Triumf woli

75%

Wichert W.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2015

|

issue 3

79-106

EN

Propaganda was one of the most important spheres of activity for the national socialists in the Weimar Republic and the Third Reich. The central questions of the Nazi propaganda were racism, anti-Semitism, the ideology of an egalitarian national community, militarism and a pseudo-religious cult of Adolf Hitler. The specific feature of the Nazi indoctrination was its close connection with the new mass media, first of all with the film and the radio. The classical cinematographic productions under the sign of the ‘Hakenkreuz’ were the audio-visual documents from the NSDAP conventions, which took place in Nuremberg. The Triumph of the Will directed by Leni Riefenstahl depicts the party congress in 1934, i.e. when the totalitarian foundations of the Nazi regime were being built. The film – meant to be a propagandist instrument of the new rulers of Germany – presents the cult of Hitler as a charismatic leader and a political saviour of the German nation in a convincing way thanks to an appropriate film editing, the organisation of takes and the symbolism of light. The dictator filmed from below (a worm’s eye view) appeared much bigger, and the mass of the people gathered at the convention gave the impression of their smallness compared to the omnipresent Führer. The director of The Triumph of the Will also sought to show an emotional link between the Führer and his people and to underline the unconditional love for Hitler felt by the Germans. The film is still giving rise to controversy among researchers and historians, who even today are engaged in a discussion on its documentary and aesthetic values and the propagandist message in the spirit of the Nazi messianism.

7

Propaganda a prawda historyczna – Fryderyk II w filmie fabularnym III Rzeszy

63%

Szukała M.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2015

|

issue 3

59-78

EN

Since the beginning of cinematography the filmmakers have been using historical plots. But, as a rule, it has always been a mythologised version that was shown, and not the real one. That tendency has not changed, and therefore films have always been an important source for historians to do research into the state of social consciousness at the moment when the film in question was being created. This phenomenon is quite visible in the German cinema in the Weimar Republic and the Third Reich, i.e. in times of the socio-economic crisis and the triumph of the totalitarian state. Among all the Prussian characters in the films made in the Weimar Republic and the Third Reich the favourite one was Frederick II. He was much more popular than – for example – Bismarck, another outstanding figure in the Prussian history.

8

Znaczenie potencjału przemysłowego polskiego Górnego Śląska w planach III Rzeszy w latach 1933–1945

63%

Smierz M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2014

|

vol. 69

EN

This article aims to identify what was the impact of mining and metallurgical industry in the Polish part of Upper Silesia in the politics of the Third Reich before and during World War II. The basis of this text is to identify the causes of which were due to increased interest in Upper Silesia in the second half of the 30s of the 20th century (militarization, stimulating the economy through a series of state investments, and consequently an increase in demand for coal and steel, and an attempt to economic independence from other countries – autarky).

PL

Artykuł ma na celu wskazanie, jakie znaczenie miał przemysł górniczo-hutniczy w polskiej części Górnego Śląska w polityce III Rzeszy przed wybuchem i w trakcie II wojny światowej. Podstawą jest określenie przyczyn, które spowodowały wzrost zainteresowania Górnym Śląskiem w drugiej połowie lat 30. XX w. (militaryzacja, pobudzenie gospodarki przez szereg inwestycji państwowych, a w efekcie wzrost zapotrzebowania na węgiel i stal oraz próba gospodarczego uniezależnienia się od innych państw – autarkia). Tekst został podzielony na trzy części, w których omówiono gospodarcze i polityczne skutki podziału Górnego Śląska po 1921 r., pozycję ekonomiczną Górnego Śląska w polityce III Rzeszy w latach 1933–1939 oraz podczas II wojny światowej. Podkreślono także rywalizację między „starymi”, funkcjonującymi przez co najmniej kilkadziesiąt lat, górnośląskimi koncernami i ich właścicielami a właścicielami dużych firm z branży stalowej czy górniczej, funkcjonującymi do tej pory w Zagłębiu Ruhry czy Saary. Przykładem takich koncernów, penetrujących górnośląski, ale również zagłębiowski przemysł, są IG Farbenindustrie A.G. czy koncerny Friedricha Flicka i Roberta Röchlinga. Niniejszy tekst został oparty na materiałach zgromadzonych w trakcie kwerendy archiwalnej w Archiwum Państwowym w Katowicach i jego oddziale w Gliwicach oraz uzupełniony o literaturę przedmiotu.

9

Rola piłki nożnej w niewoli niemieckich obozów koncentracyjnych na podstawie wspomnień Polaków

63%

Wyskok M.

Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe

|

2019

|

vol. 2

|

issue 2

105-116

EN

The purpose of this paper is to present what was the role of football in the Nazi German concentration camps of the Third Reich from the perspective of prisoners of Polish nationality. Football, as one of the most popular sports, was very important subject and activity for Poles who were imprisoned in the concentration camps of the Nazi Germany, despite inhuman conditions in which they lived. Based especially on memories of former prisoners we can conclude that football helped them to survive the difficulties of everyday life. The time of the football match was a substitute of normal life, which some of the prisoners remembered from the time before the Second World War and gave them a feeling of hope, freedom and justice by treating everyone equally. The football was used also for entertainment and propaganda purposes by the camp authorities.

PL

Celem artykułu jest scharakteryzowanie roli, jaką odegrała piłka nożna w nazistowskich niemieckich obozach koncentracyjnych Trzeciej Rzeszy z perspektywy więźniów narodowości polskiej. Piłka nożna, jako jedna z najpopularniejszych dyscyplin sportowych, była istotnym tematem rozmów i sferą aktywności Polaków – więźniów obozów koncentracyjnych, mimo ogromnego tragizmu, jakiego tam doświadczali. Przede wszystkim wspomnienia byłych więźniów dowodzą, że szeroko pojęta piłka nożna pomagała przetrwać w nieludzkim środowisku obozów koncentracyjnych – chwile, kiedy rozgrywano mecze piłkarskie, były powrotem do czasów sprzed wojny, dawały poczucie nadziei, wolności i sprawiedliwości przez równe, zgodne z regułami gry, traktowanie wszystkich. Ponadto piłka nożna w obozach koncentracyjnych Trzeciej Rzeszy była narzędziem rozrywki i propagandy obozowego kierownictwa.

10

Wywiad na Niemcy oczami kierownika Referatu „Zachód” Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego 1932–1939

51%

Dubicki T., Majzner R.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2022

|

vol. XXIII (LXXIV)

|

issue 3(281)

211-241

EN

The article is a critical analysis of major Adam Świtkowski’s opinion concerning the functioning of military intelligence against the Third Reich, which was documented in 1943 as an expression of protest against the falsifying of history and the depreciation of the achievements of „Western” intelligence before 1939. The biggest asset of the document in question is the fact that it was written by the longest serving head of the „West” Department, who was also in charge during its most important period, i.e. between 1932–1939. Świtkowski’s opinion was drafted to complement an interrogation commissioned by a Navy Court Martial in London, within the framework of an investigation into captain Jerzy Niezbrzycki and major Tadeusz Nowiński, who were accused of defaming the then head of the Information-Intelligence Department of the Commander in Chief’s Staff . The document focuses on two matters, i.e. the consequences of the „In.3” affair with regards to intelligence gathering against Germany, and the department’s role in preparing the country against any aggression from its western neighbor. At the same time, it provides the reader with a lot of supplementary information concerning the structure and modus operandi of the military intelligence service and the effects of its operational activity.

DE

Dieser Aufsatz stellt eine kritische Analyse des Gutachtens von Major Adam Świtkowski über die Funktionsweise des militärischen Geheimdienstes gegen das Dritte Reich dar, das 1943 als Protest gegen die Geschichtsfälschung und die Abwertung der Leistungen des „West” Geheimdienstes vor 1939 verfasst wurde. Das größte Verdienst des hier vorgelegten Dokuments besteht darin, dass es von dem Offi zier verfasst wurde, der von allen am längsten für die Dienststelle „West” zuständig war, und zwar in der für diese Dienststelle entscheidenden Zeit, d. h. 1932– 1939. Er wurde als Ergänzung zu dem vom Kriegsgericht in London in Auft rag gegebenen Verhör im Rahmen der Ermittlungen gegen Hauptmann Jerzy Niezbrzycki und Major Tadeusz Nowiński verfasst, die beschuldigt wurden, die damalige Führung der Informations- und Nachrichtendienstabteilung des Obersten Befehlshabers verleumdet zu haben. Das Dokument konzentriert sich daher auf zwei Themen, nämlich die Folgen der „In.3”-Affäre für die nachrichtendienstliche Arbeit über Deutschland und ihre Rolle bei der Vorbereitung des Landes auf den Überfall auf Polen durch das Dritte Reich. Gleichzeitig liefert es aber auch viele zusätzliche Informationen über die Strukturen der Dienststelle, ihren modus operandi und ihre operativen Auswirkungen.

PL

Artykuł jest krytyczną analizą opinii mjr. Adama Świtkowskiego na temat funkcjonowania wywiadu wojskowego przeciwko III Rzeszy, przygotowanej w 1943 r. jako wyraz protestu przeciwko fałszowaniu historii oraz deprecjonowaniu osiągnięć wywiadu „zachodniego” przed 1939 r. Największą zaletą zaprezentowanego dokumentu jest to, iż został on sporządzony przez oficera, który najdłużej spośród wszystkich kierował Referatem „Zachód”, na dodatek w kluczowym dla tej służby okresie, tj. w latach 1932–1939. W związku z tym, że powstał jako uzupełnienie przesłuchania przeprowadzonego na zlecenie Morskiego Sądu Wojennego w Londynie, w ramach śledztwa przeciwko kpt. Jerzemu Niezbrzyckiemu i mjr. Tadeuszowi Nowińskiemu – oskarżonym o zniesławienie ówczesnego kierownictwa Oddziału Informacyjno-Wywiadowczego Sztabu Naczelnego Wodza, koncentruje się na dwóch kwestiach tj. konsekwencjach afery „In.3” dla pracy wywiadu na Niemcy oraz jego roli w przygotowaniu kraju na agresję ze strony III Rzeszy. Równocześnie dostarcza jednak wielu dodatkowych informacji dotyczących jego struktur, modus opperandi i efektów działalności operacyjnej.

11

Charakterystyka jednostki o charakterze autorytarnym (Erich Fromm), o osobowości autorytarnej (Theodor Adorno), o osobowości twardej (Hans Eysenck) oraz dogmatycznej (Milton Rokeach) i cechy wspólne dla tych konstruktów teoretycznych

32%

Przybytek P.

Cywilizacja i Polityka

|

2022

|

vol. 20

|

issue 20

322-358

PL

Artykuł podejmuje temat stworzonych przez Ericha Fromma, Theodora Adorno, Hansa Eysencka i Miltona Rokeacha teorii charakteryzujących osobowości szczególnie podatne na wpływ autorytaryzmu, zwalczające demokrację. W jego pierwszej części znajduje się charakterystyka tych osobowości, konkretnie jednostek o charakterze autorytarnym (Erich Fromm), o osobowości autorytarnej (Theodor Adorno), o osobowości twardej (Hans Eysenck) oraz dogmatycznej (Milton Rokeach). W drugiej części artykułu staram się znaleźć cechy wspólne dla tych konstruktów teoretycznych. W większości jest to jednak krytyka błędnego (moim zdaniem) myślenia przy tworzeniu tych teorii. Zauważyłem, że twórcy większości spośród nich, nie tylko opisują typy osobowości szczególnie podatne na wpływ autorytaryzmu, ale przede wszystkim je potępiają. W praktyce sprowadza się to do atakowania skrajnej prawicy. Jednak należy zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii, które negują takie nastawienie. Z autorytaryzmem nie można utożsamiać tylko prawicy. Sam podział prawica– –lewica nie jest zbyt ostry. Z kolei autorytaryzm nie zawsze oznacza brak humanitaryzmu, nietolerancję, prześladowania. Większość powyższych konstruktów teoretycznych wskazuje błędnie, że cechy polityczne człowiek nabywa pod wpływem otoczenia, środowiska. Natomiast nie są one jakoś dziedziczone, uwarunkowane genetycznie. Ponadto uważam, że tylko pewna, mniejsza część społeczeństwa ma sprecyzowane poglądy polityczne. I tylko wśród nich występuje grupa ludzi o skłonnościach autorytarnych. Ta część społeczeństwa, która ma niesprecyzowane poglądy polityczne może koniunkturalnie poprzeć pewną opcję polityczną, nawet autorytarną, jeżeli zapewni ona jej korzyści. Założenie, że polityczne działania społeczeństwa wynikają z wewnętrznych cech jednostek, to kolejny punkt, z którym trudno się zgodzić. W rzeczywistości decyduje skuteczność ekipy rządzącej.

EN

This article addresses the subject of Erich Fromm, Theodor Adorno, Hans Eysenck and Milton Rokeache theory characterizing personality particularly susceptible to the influence of authoritarianism, personality that combat democracy. In its first part there is the characteristics of these personalities, specifically authoritarian units (Erich Fromm), with authoritarian personality, hard personality (Hans Eysenck) and dogmatic (Milton Rozeach). The second part of this article is trying to find common features for these theoretical constructs. Mostly, however, it is a criticism of erroneous (in my opinion) thinking when creating these theories. I noticed that the creators of the majority of them not only describe personality types particularly susceptible to the influence of authoritarianism, but above all they condemn them. In practice, this comes down to attacking the extreme right. However, attention should be paid to several important issues that negate this attitude. With authoritarianism, only the right can be identified. The division of the right/left is not very sharp. In turn, authoritarianism does not always mean a lack of humanitarianism, intolerance, and persecution. Most of the above theoretical constructs indicate, in my opinion, it is wrong that the political features of a person acquire under the influence of the environment, the environment. However, they are not somehow inherited, genetically conditioned. In addition, I think that only a certain, smaller part of society has specific political views. And only among them there is a group of people with authoritarian tendencies. This part of a society that has unspecified political views can be a business – related political option, even authoritarian, if this option provides its benefits. The assumption that the political actions of society result from the internal features of individuals is another point with which it is difficult to (me) agree. In fact, the effectiveness of the ruling team decides.

12

Koncepcje prawne w zakresie prawa międzynarodowego wypracowane w III Rzeszy a jej polityka okupacji

23%

Migdał P.

Studia Prawnicze KUL

|

2017

|

issue 2

123-165

EN

Taking into account previous experiences related to the investigation of occupation systems of the Axis powers during World War II, and in particular the dominant role of the Third Reich, it seems that there are large gaps in this area and the status of those studies can be considered largely insufficient. The weakness of the existing studies is their reduction to the occupation policy and formal structures, i.e. they are rather fragmentary. Only rarely do they take into consideration comparative documentation which shows the holistic development of organizational structures of invader’s administration along with its entire experience and collective functioning mechanisms as well as the demonstration of its effectiveness. This article is an attempt to determine whether and to what extent the exercise of occupation or other forms of governance by the Third Reich under Hitler’s rule over other territories or nations constituted a political and legal system, what were different types of governance over individual territories and conquered populations in a specific legal, socio-economic and political situation. It should be noted, however, that the term “occupation” used commonly in the political history of that period is not sufficient to properly describe this phenomenon in the language of law. It is too general and inadequate to the legal status of the territories occupied or controlled by Germany, including those illegally annexed (such as “eingegliederte Ostgebiete” [annexed Eastern territories] in Poland), those that have been politically subordinated with the deprivation of peoples living there of their sovereign political power (such as the Protectorate of Bohemia and Moravia), as well as those which were only forcibly incorporated into the orbit of influence of the Third Reich but with the maintenance of satellite governments (e.g. Slovakia).

PL

Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia w badaniach nad systemami okupacji krajów Osi w trakcie II wojny światowej a szczególnie dominującej III Rzeszy niemieckiej, wydaje się, że występują w tym zakresie duże braki a stan tych badań można uznać za daleko niewystarczający. Słabością istniejących badań jest ograniczenie się do polityki okupacyjnej i struktur formalnych, czyli ich pewna wycinkowość. Rzadko uwzględnia się w nich dokumentacje porównawczą, ukazującą całościowe kształtowanie się struktur organizacyjnych zarządów okupacyjnych z uwzględnieniem całokształtu doświadczenia oraz zbiorczego mechanizmu funkcjonowania, przy wykazaniu także jego efektywności. Celem niniejszego artykułu jest, próba ustalenia, czy i o ile wypełnianie okupacji lub innych form władztwa przez III Rzeszę hitlerowską nad innymi terytoriami państwowymi czy narodami stanowiło system polityczno-prawny, jak kształtowały się różne postacie władania nad poszczególnymi terytoriami i wobec podbitej ludności w określonej sytuacji prawnej, społeczno-gospodarczej i politycznej. Należy przy tym podkreślić, że pojęcie „okupacja” używane powszechnie w historii politycznej tego okresu, nie wystarczy do poprawnego opisu zjawiska w języku nauki prawa. Jest ono zbyt ogólne i prawnicze nieadekwatne do stanu prawnego ziem zajętych lub kontrolowanych przez Niemcy i to zarówno tych anektowanych w sposób bezprawny (takich jak „eingegliederte Ostgebiete” w Polsce) jak i tych które zostały podporządkowane politycznie z pozbawieniem zamieszkałych tam narodów ich suwerennej władzy politycznej (takich jak Protektorat Czech i Moraw) i wreszcie tych, które zostały jedynie włączone przymusowo w orbitę wpływów III Rzeszy z utrzymaniem w nich rządów satelickich (np. Słowacja).

Refine search results

Geopolityka w cieniu swastyki

Dagmar Leupolds Vaterroman „Nach den Kriegen“ als Zwischenreich von Identitätsfindung und Gedächtnis

Law in Literature, Literature under Law – A Dual Approach to Law and Literature in the Theater of the Third Reich, Based on E.W. Möller’s Thingspiel “Das Frankenburger Würfelspiel”

Науковий сеґмент в українському видавничому русі Центрально-Східної Європи, 1939–1945: інституційне забезпечення

Propaganda III Rzeszy w przeddzień XI. letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku (w świetle „Völkischer Beobachter” – naczelnego organu NSDAP)

Kult przywódcy w III Rzeszy w filmie propagandowym Triumf woli

Propaganda a prawda historyczna – Fryderyk II w filmie fabularnym III Rzeszy

Znaczenie potencjału przemysłowego polskiego Górnego Śląska w planach III Rzeszy w latach 1933–1945

Rola piłki nożnej w niewoli niemieckich obozów koncentracyjnych na podstawie wspomnień Polaków

Wywiad na Niemcy oczami kierownika Referatu „Zachód” Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego 1932–1939

Charakterystyka jednostki o charakterze autorytarnym (Erich Fromm), o osobowości autorytarnej (Theodor Adorno), o osobowości twardej (Hans Eysenck) oraz dogmatycznej (Milton Rokeach) i cechy wspólne dla tych konstruktów teoretycznych

Koncepcje prawne w zakresie prawa międzynarodowego wypracowane w III Rzeszy a jej polityka okupacji