Search results

1

Dlaczego »za i przeciw« a nie »przeciw i za« – czyli o językowym obrazie świata Polaków, Anglików i Węgrów

100%

Szpyra J.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

1996

|

vol. 8

57–88

PL

Celem artykułu jest zbadanie najważniejszych czynników, które determinują uporządkowanie elementów składowych w zestawieniach paralelnych w rodzaju za i przeciw / for and against / mellette vagy ellene w języku polskim, angielskim i węgierskim. Poprzez uwzględnienie przykładów z trzech różnych języków autorka próbuje ustalić, czy zasady rządzące szykiem członów w omawianych konstrukcjach mają charakter specyficzny dla każdego języka, czy też są one bardziej uniwersalne. Autorka w części wprowadzającej zajmuje się klasyfikacją zestawień paralelnych oraz ogólną charakterystyką omawianego zjawiska w analizowanych językach. Następnie bada czynniki semantyczno-kulturowe, które rządzą szykiem elementów składowych wyrażeń dwuczłonowych. Część trzecia poświęcona jest czynnikom fenologicznym determinującym kształt wielu konstrukcji zamrożonych. W części czwartej omawia najważniejsze typy interakcji pomiędzy obydwoma typami czynników. Wykazuje, iż we wszystkich trzech językach omawianymi konstrukcjami rządzą te same zasady semantyczno-kulturowe i fonologiczne, a odstępstwa od nich można wytłumaczyć złożoną interakcją obydwu typów czynników.

EN

The paper aims at examing the most important factors which determine the ordering of elements in Polish, English and Hungarian freezes such as za i przeciw / for and against / mellette vagy ellene. We demonstrate that in all three languages expressions of this kind are governed by the same semantic, cultural and phonological principles and that exceptions to them can be accounted for in terms of the complex interaction of these factors.

2

Motywy zimnowojenne w rosyjskiej narracji medialnej – wybrane przykłady

100%

Magakian G.

Eastern Review

|

2022

|

vol. 11

|

issue 2

67-77

EN

The article is an attempt of a short analysis of the Russian-language New Cold War narrative in order to capture the perception of linguistic influences on the recipients of (multi)media information, both in the Russian and Western spaces. The linguistic image of the world built by Russian agitation and propaganda machine does not necessarily appear in symbiosis with the non-linguistic image of reality, but it has a specific influence on its “structure”. Some of the linguistic justifications of warfare are even contradictory to Russian reality but they are so suggestive and effectively based on the propaganda foundations built during the previous Cold War period that are immediately accepted by Russian/Russian-speaking audiences (Russian Field, 2022; Levada-Centr, 2022; WCIOM, 2022). It can be concluded that the determinant of the end of the post-Cold War order is the Russian return to the above-mentioned Soviet terminology of propaganda, in line with (deliberate and subliminal) terms borrowed from the previous Cold War period of 1947–1991. These terms are well-tried/proven both in theory and in practice, in particular from the post-fascist period – it is about the perception of the linguistic and extra-linguistic world of an average Russian, i.e. an actor/player/participant in the current opposition. From 1945 until now, the anti-fascist propaganda and scaring Russians (Soviet people) with the fascist threat (and the rotten capitalism of the West) is so powerful that the use of this terminology is clearly associated with the fear of war, murder, rape, etc.

PL

Artykuł jest próbą krótkiej analizy rosyjskojęzycznej nowo zimnowojennej narracji, celem wychwycenia percepcji wpływów językowych na odbiorców informacji (multi)medialnej w szczególności w przestrzeni rosyjskiej. Zbudowany przez rosyjską agitacyjną i propagandową machinę językowy obraz świata niekoniecznie występuje w symbiozie z pozajęzykowym obrazem rzeczywistości, jednak ma określony wpływ na jego „budowę”, nawet w sposób pośredni. Niektóre językowe obrazy uzasadnień działań wojennych są w sprzeczności nawet z rosyjską rzeczywistością, jednak są na tyle sugestywne i tak skutecznie opierają się na fundamentach propagandowych zbudowanych podczas poprzedniego zimnowojennego okresu, iż od razu znajdują akceptację wśród rosyjskich/rosyjskojęzycznych odbiorców (Russian Field, 2022; Levada-Centr, 2022; WCIOM, 2022). Zatem można konkludować, iż determinantą końca postzimnowojennego porządku jest często rosyjski powrót do ww. sowieckiej terminologii agitacji i propagandy, zgodnie z (świadomymi i podprogowymi) terminami zapożyczonymi z poprzedniego okresu zimnowojennego „porządku” z lat 1947–1991. Są to terminy dobrze wypróbowane/sprawdzone zarówno w teorii, jak i w praktyce, w szczególności z okresu postfaszystowskiego – chodzi o percepcję świata językowego i pozajęzykowego szeregowego Rosjanina, czyli aktora/gracza/uczestnika obecnego przeciwstawiania się postzimnowojennemu porządkowi. Od 1945 r. do teraz tak potężna jest antyfaszystowska propaganda i straszenie Rosjan (także ludzi radzieckich) faszystowskim zagrożeniem (i zgniłym kapitalizmem Zachodu), iż korzystanie z tej terminologii jednoznacznie kojarzy się ze strachem wojny, mordów, gwałtów itd.

3

Det ambivalente kvindebillede i danske ordsprog

84%

Archutowski T.

Folia Scandinavica Posnaniensia

|

2019

|

vol. 27

4-13

EN

The aim of the paper is to identify the image of a woman coded in Danish proverbs. The basis of my research is the assumption that proverbs convey knowledge of how societies perceive the reality and that proverbs are used as interpretative mechanisms. This is mainly achieved thanks to the repetitive nature of proverbs. Simultaneously proverbs force certain perception of the world upon societies and promote certain values. The image of a woman in the Danish language is composed by two stereotypes, a negative and a positive one. The image is a combination of contradictions. On one hand there is admiration for features such as care, motherhood, life experience and, hard work, but on the other hand women are submitted to discrimination and harsh social pressure. Women are depicted as talkative, dominating, evil, vain, unpredictable, unrestrained. They face pressure to get married, take good care of their looks, or be exemplary housewives. The analysis of Danish proverbs gives a possibility to observe how much women’s social status, character and the perception of women by the society have changed throughout the centuries and how these changes have influenced the language we use and the reality that the language depicts.

4

Metaphorische Komposita mit den Komponenten ‘Asylant’ und ‘Flüchtling’ im deutschen medialen Flüchtlingsdiskurs

59%

Dargiewicz A.

Prace Językoznawcze

|

2018

|

vol. XX/3

19-42

DE

In dem Beitrag wird die Aufmerksamkeit dem Migrationsdiskurs mit besonderer Berücksichtigung des Phänomens der sich darauf beziehenden Neubildungen im Gegenwartsdeutschen geschenkt. Es wird auf die Merkmale und die semantische Leistung der Komposita eingegangen, die mit dem Flüchtlingsproblem und seiner Beschreibung verbunden sind. Besondere Aufmerksamkeit wird den Sprachbildern geschenkt, mit denen man bei der Berichterstattung über das die gegenwärtige Zivilisation verunsichernde Problem arbeitet. Diese Bilder entstehen aus lexikalischen Mitteln, deren sich Medien und Politiker bei dem Umgang mit dem Thema Flucht bedienen. Sie lösen Unsicherheits-, Beunruhigungs-, Bedrohungs- und sogar Angstgefühle unter den Rezipienten aus, wecken ihre Vorstellungskraft und hinterlassen den beabsichtigten Eindruck. An herausrecherchierten Wortbildungen wird veranschaulicht, inwiefern der Sprachgebrauch eine entscheidende Rolle bei der Bewertung von Menschen und Situationen spielen kann. Und da die Rezipienten der medialen Meldungen eher nicht selbständig über bestimmte Sachverhalte nachdenken oder nachdenken wollen, werden ihre Anschauungen durch diese fertigen sprachlichen Bilder beeinflusst. Auf welche Weise über die Phänomene der uns umgebenden Welt gesprochen wird, welche Ausdrücke dafür gewählt werden, spielt eine Schlüsselrolle dabei, wie wir diese Wirklichkeit wahrnehmen.

PL

W niniejszym artykule poświęca się uwagę dyskursowi dotyczącemu problemu uchodźców ze szczególnym uwzględnieniem fenomenu złożeń powstałych we współczesnym języku niemieckim w celu realizacji tego dyskursu. Wybrane złożenia scharakteryzowane zostały pod względem metaforycznej treści, jaką przekazują. Szczególna uwaga poświęcona została obrazom językowym, którymi operuje się w sprawozdaniach i relacjach dotyczących problemu nurtującego współczesną cywilizację. Obrazy te ujawniają się w środkach leksykalnych, jakimi operują media i politycy w dyskursie dotyczącym problemu uchodźctwa. Wywołują one w społeczeństwie uczucie niepewności, zaniepokojenia, zagrożenia i strachu, pobudzają wyobraźnię odbiorców i pozostawiają wrażenie, które było zamierzone i celowe – uchodźcy to klęska żywiołowa, lawina, powódź, wielka fala. Na przykładzie wybranych złożeń ukazane zostało, jak ogromny wpływ ma użycie konkretnych środków leksykalnych w opisie otaczającej nas rzeczywistości na postrzeganie jej przez nas, tj. na jej interpretowanie oraz na kształtowanie naszej opinii o niej.

EN

This article will address the refugee-related discourse, more specifically, the compounds in the contemporary German language which were created in order to set the terms of that discourse. A detailed analysis of the selected compounds will be offered as regards their metaphorical content. Particular attention will be given to the linguistic images used in reports and accounts pertaining to the refugee crisis. The images seem to be shaped by the lexical choices made by the media and politicians contributing to the refugee-related discourse. They are supposed to provoke a sense of uncertainty, anxiety and danger in the fear-ridden society; their intent is to work on people’s imagination, to leave the impression that refugees are synonymous with natural disasters, avalanches, floods, great waves, etc. The examples of compounds in the article demonstrate how much the use of specific lexical items to describe the real world influences the way we perceive, interpret and assess it.

Refine search results

1 Eastern Review

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Folia Scandinavica Posnaniensia

1 Prace Językoznawcze

1 2022

1 2019

1 2018

1 1996

1 Archutowski T.

1 Dargiewicz A.

1 Magakian G.

1 Szpyra J.

Dlaczego »za i przeciw« a nie »przeciw i za« – czyli o językowym obrazie świata Polaków, Anglików i Węgrów

Motywy zimnowojenne w rosyjskiej narracji medialnej – wybrane przykłady

Det ambivalente kvindebillede i danske ordsprog

Metaphorische Komposita mit den Komponenten ‘Asylant’ und ‘Flüchtling’ im deutschen medialen Flüchtlingsdiskurs