Search results

1

„Такав обичај спроводе само педесетогодишње и више старице„ (1898): прагматика старости у традиционалној култури Словена

100%

Mykytenko O.

Slavica Wratislaviensia

|

2016

|

vol. 163

665-675

EN

The age is one of the basic categories in the participants’ stratification in traditional rituals, and the age regulations are compulsory for the different spheres of folk culture. In accordance with the traditional notions, the old were parents who have married children, and especially if they had the grandchild. The ambivalent perception of the old is caused by their knowledge of life and wisdom, as well as by the ritual cleanness, but also their potential danger as persons who are before the death. These beliefs are manifested in the context of traditional family and calendar customs and rituals, in the first place those of the funeral and repast cycle, and on the whole with the semantics of safeguard or sacrifice. At the same time already at the end of the 19th century the transformation or destruction of many rituals caused that participants in them were only the old.

UK

Вік є однією з основних категорій стратифікації учасників традиційної обрядовості, а вікові регламентації обов’язкові для різних сфер народної культури. За традиційними уявленнями, старими вважали батьків, які видали заміж/оженили дітей, а особливо, якщо вже вони мали онуків. Амбівалентність сприйняття літніх/старих людей обумовлюється як їхнім життєвим досвідом та мудрістю, так і ритуальною чистотою, а водночас і потенційною загрозою як осіб, близьких до смерті. Ці уявлення знаходять вираження в контексті традиційних родинних та календарних звичаїв та обрядів, у першу чергу поховально-поминального циклу, і загалом тих, котрі мають семантику захисту та жертвоприношення. Разом із тим, уже наприкінці ХІХ ст. трансформація або занепад багатьох обрядів призводили до того, що участь у них брали тільки люди старшого віку.

2

Czy starość ma płeć, czyli obraz zmierzchu życia w utworze Mešy Selimovicia „Ostrvo”

88%

Modelska-Kwaśniowska A.

Slavica Wratislaviensia

|

2016

|

vol. 163

727-736

EN

In the text Iexplore the picture of the main characters old age. The question concerns possible existence any difference between woman’s and man’s old age. There are two main characters, the older couple Maric who live on the nameless island what is the symbol of their loneliness and insulation, too. The picture of the old age is negative and pessimistic. It is connected with fear of death, diseases, boredom, powerless. The woman’s and man’s old age are really similar although Katarina submitted to aging when her husband needed more time. At first he was dissented at all. It is the theme of the most interesting text The old dog.

HR

Tekst Ima li starost rod ili slika životnog sumraka uSelimovićevim delu Ostrvo fokusira na slici starosti ina pitanju da li se ženska imuška starost razlikuju između sebe. Heroji Ostrva su bračni par Marić, Ivan i Katarina, penzioneri koji žive na bezimenom ostrvu. Ostrvo simbolizira njihovu osamljenost iizolaciju od sveta. Slika starosti kod Selimovića definitivno je negativna; ona se veže sa strepnjom od smrti, bolešću, čamotinjom, osećajem uzaludnosti. Ženska imuška starost ne razlikuju se mnogo između sebe, slične su iako Katarina se lakše složi sa starošću, Ivan se početno buni intenzivno, zatim polako prihvata realnost. Otome se priča unajinteresantnijem delu knjige Stari pas.

3

Wspomnienie młodości. O znaczeniu przysłowia „Przypomniała baba dziewic wieczór” w utworach Elizy Orzeszkowej

51%

Kaczor M., Narolska A.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2015

|

vol. 1

173-185

EN

The subject of the article is a linguistic and literary historical analysis of the proverb ‘The old woman recalled the evening of the virgins’ included in Eliza Orzeszkowa’s writings. The first part of the work is devoted to linguistic analysis of the abovementioned proverb. The analysis confirms that its main goal is an expression of emotions associated with awareness of passing of life. Lexis and phraseology connected with youth, passing away of the time and the old age become the exponent of general truth on the essence of human existence, and the proverb itself should be treated as the expression of passing away experience that reflects eternal and infinite human longing for happiness. In the second part of the paper the analysis undertakes features and functions of the proverb in Eliza Orzeszkowa’s selected works: Lowlands [Niziny], By the Niemen [Nad Niemnem] and Mary Rose [Panna Róża]. On their basis one may infer the process of universalisation of the studied proverb within the works of the authoress. The writer draws the proverb from Belarusian folk, and as the time went by, separated its meaning from the original context, giving the saying universal meaning.

PL

Przedmiotem artykułu jest językowo-historycznoliteracka analiza przysłowia „Przypomniała sobie baba dziewic wieczór”, zawartego w utworach Elizy Orzeszkowej. Część pierwsza pracy poświęcona jest językowej analizie przysłowia. Analiza potwierdza, iż służy ono wyrażaniu emocji związanych z upływem życia. Leksyka i frazeologia związana z młodością, przemijaniem i starością staje się wykładnikiem ogólnej prawdy o istocie ludzkiej egzystencji, samo zaś przysłowie traktować należy jako wyraz doświadczenia przemijania, odbijającego odwieczną i nieskończoną ludzką tęsknotę za szczęściem. W części drugiej pracy analizie poddane zostały funkcje przysłowia w wybranych utworach Elizy Orzeszkowej: Nizinach, Nad Niemnem i Pannie Róży. Na ich podstawie można wnioskować o dokonującym się w twórczości pisarki procesie uniwersalizacji wyrażenia. Czerpiąc przysłowie z białoruskiego folkloru, autorka z biegiem czasu odrywa je od pierwotnego kontekstu, nadając uogólnione znaczenie.

Refine search results

2 Slavica Wratislaviensia

1 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Kaczor M.

1 Modelska-Kwaśniowska A.

1 Mykytenko O.

1 Narolska A.

2 2016

1 2015

„Такав обичај спроводе само педесетогодишње и више старице„ (1898): прагматика старости у традиционалној култури Словена

Czy starość ma płeć, czyli obraz zmierzchu życia w utworze Mešy Selimovicia „Ostrvo”

Wspomnienie młodości. O znaczeniu przysłowia „Przypomniała baba dziewic wieczór” w utworach Elizy Orzeszkowej