Search results

1

Możliwości wykorzystania nanomateriałów jako środków masowego rażenia i ich nośników

100%

Niedbała M. P.

SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

|

2016

|

issue 2(5)

152 - 162

PL

Obok wielu korzyści wynikających z procesów miniaturyzacji i nanotechnologii w walce z nowotworami, zwiększania możliwości technicznych sprzętu elektronicznego czy trwałości, a przede wszystkim odporności eksploatacyjnej różnego rodzaju maszyn, należy pamiętać o zagrożeniach wynikających z tych działań. Największym problemem nanotechnologii wciąż pozostaje znaczna toksyczność jej produktów. Ogromnym niebezpieczeństwem jest możliwość wykorzystywania nanotechnologii przez grupy terrorystyczne, których celem pozostają nie tylko duże skupiska ludności czy miejsca publiczne, ale także ujęcia wody pitnej czy przemysłowe farmy chowu zwierząt. Już teraz należy poważnie rozpatrywać możliwość użycia broni lub środków masowego rażenia opartych na nanotechnologiach, które nie są wykrywalne przez standardowe systemy ostrzegania o środkach chemicznych czy inne detektory. Dużym zagrożeniem mogą stać się nanosensory, które w łatwy i szybki sposób będą określać liczebność skupisk ludzkich i wyznaczać cele ataków, czy nanosprzęt wywiadowczy, który znacznie ułatwi pozyskiwanie informacji pozwalających na projektowanie nowych rodzajów broni i środków masowego rażenia.

EN

Next to the many benefits of miniaturization and nanotechnology in the fight against cancer, increase of the technical capacity of electronic equipment or its durability, and above all operational resistance of all sorts of machines, we should be aware of the dangers of such activities.The main problem of nanotechnology still remains a significant toxicity of its products. The enormous danger is the possibility of using nanotechnology by terrorist groups, which aim remain not only a big population centers or public places, but also fresh water intakes or industrial livestock farms. We should seriously consider the possibility of using weapons or means of mass destruction based on the nanotechnology, which are not detectable by standard chemical agents’ warning systems or other detectors.The great threat can become nanosensors, which in an easy and fast way will determine the multiplicity of human clusters and set targets to attack, or the intelligence nanoequipment, which greatly facilitate the acquisition of information to design new types of weapons and means of mass destruction.

2

Testy toksyczności jako uzupełnienie monitoringu na składowiskach odpadów komunalnych

84%

Wdowczyk A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

issue 542

201-212

PL

Celem artykułu było przedstawienie potrzeby zastosowania testów toksyczności do oceny odcieków pochodzących ze składowisk odpadów komunalnych. Z prowadzonych obecnie badań wchodzących w skład monitoringu składowisk odpadów komunalnych trudno jest precyzyjnie określić, jakie związki chemiczne mogą znajdować się w odciekach oraz jaki wpływ mogą wywierać na organizmy bytujące w środowisku. Badania te, oparte w całości na parametrach fizykochemicznych, nie obrazują rzeczywistego zanieczyszczenia wód, ponieważ większość związków obecnych w odciekach pozostaje nieznana i stanowi potencjalne zagrożenie. Autor zarekomendował wykorzystanie dwóch rodzajów testów do badań odcieków ze składowisk odpadów komunalnych, prowadzonych na V. fischeri i D. magna, m.in. ze względu na niski koszt oraz łatwość przeprowadzonych badań. Zwraca również uwagę na fakt, że poszczególne składniki odcieków mogą wywoływać odmienne reakcje, powodując synergiczne lub antagonistyczne efekty toksyczne, które nie zostaną zidentyfikowane za pomocą analiz fizykochemicznych, a mogą zostać wykryte za pomocą testów toksyczności.

EN

The aim of this article is to present the need to use toxicity tests to assess the waste water from municipal landfills. It is difficult to determine precisely what chemical compounds can be found in leachate and what impact they can have on organisms living in the environment. These studies, based entirely on physicochemical parameters, do not illustrate the actual water pollution. The author recommended the use of two types of tests to test leachate from municipal waste dumps, carried out on V. fischeri and D. magna, among others due to the low cost and ease of the research carried out. The author draws attention to the fact that individual components of leachate may cause different reactions, causing synergistic or antagonistic toxic effects, which will not be identified by physicochemical analyses, but may be detected by means of toxicity tests.

3

Zanieczyszczenia wód powierzchniowych metalami ciężkimi i związkami organicznymi: farmaceutykami, narkotykami i pestycydami

67%

Szymonik A.

Edukacja Biologiczna i Środowiskowa

|

2014

|

issue 2

34-40

PL

Badania prowadzone w ostatnich latach potwierdziły, że wody powierzchniowe całego świata, w tym Polski, są zanieczyszczone związkami organicznymi i metalami ciężkimi. Związki organiczne, to m.in. farmaceutyki (diklofenak, naproksen, ibuprofen, estrogeny, antybiotyki), pestycydy czy narkotyki (kokaina, amfetamina i jej pochodne), a najczęściej identyfikowane metale w wodach powierzchniowych to: Ni, Hg, As, Pb, Cd. Związki te mogą rozpuszczać się w wodach powierzchniowych i kumulować w osadach rzecznych. Co więcej, farmaceutyki zidentyfikowano w wodach przeznaczonych do spożycia. Wszystkie wymienione związki stanowią duże wyzywanie dla ochrony środowiska i ekologii, gdyż ich obecność w wodach powierzchniowych jest wynikiem mało skutecznych procesów oczyszczania ścieków. Problem występowania farmaceutyków, metali ciężkich, pestycydów a w ciągu ostatnich 10 lat nielegalnych substancji odurzających dotyczy wód powierzchniowych na całym świecie. Obecność metali ciężkich, w tym Ni, Cd potwierdzono w rzece Rhine w Niemczech i w osadach rzecznych rzeki Kłodnicy w Polsce. Pb oznaczono w rzekach na terenie Czech. Metale ciężkie (Ni, Cd, Pb) zidentyfikowano w osadach rzecznych na terenie Polski (rzeki Wisła, Kłodnica, Przemsza). Farmaceutyki zidentyfikowano w rzekach na terenie Polski: w Warcie, Odrze, Wiśle, Wierzycy i Kanale Gliwickim. Oznaczone leki należały do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz żeńskich hormonów płciowych. W rzekach na terenie Hiszpanii zidentyfikowano substancje lecznicze należące do kilku grup terapeutycznych. Farmaceutyki oznaczono w wodach przeznaczonych do spożycia. W rzekach na terenie Czech i Turcji zidentyfikowano obecność groźnych dla zdrowia ludzkiego pestycydów: DDT, HCH, HBC. W ciągu ostatnich lat pojawiły się doniesienia o obecności w wodach powierzchniowych narkotyków, w niewielkim stężeniu, poniżej 10 ng/l.

EN

Studies in the recent years have confirmed that surface water around the world, including Poland, are contaminated with organic compounds and heavy metals. Organic compounds include pharmaceuticals (diclofenac, naproxen, ibuprofen, estrogens, antibiotics), pesticides or drugs (cocaine, amphetamine and its derivatives). The most common metals identified in surface waters were: Ni, Hg, As, Pb, Cd. These compounds can accumulate in surface waters, in river sediments. Pharmaceuticals have been identified in waters intended for human consumption. All of these compounds are large calling for the protection of the environment and ecology. Their presence in surface waters is the result of ineffective wastewater treatment processes. The problem of the occurrence of pharmaceuticals, heavy metals, pesticides, and over the past 10 years of illegal drugs applies to surface waters throughout the world. The presence of heavy metals, Ni, Cd was confirmed in the Rhine river in Germany and river sediments of the river Kłodnica in Poland. Pb was determined in rivers in the Czech Republic. Heavy metals (Ni, Cd, Pb) have been identified in river sediments in Polish (river Vistula, Kłodnica, Przemsza). Pharmaceuticals have been identified in Polish rivers: Warta, Odra, Vistula, Wierzyca and Kanał Gliwice. Identified pharmaceuticals belong to the group of non-steroidal anti-inflammatory drugs and female sex hormones. In Spanish rivers, there were identified pharmaceuticals belong to several therapeutic groups. Pharmaceuticals were determined in waters intended for human consumption. In Czech Republic and Turkey, researchers identified the presence of dangerous to human health pesticides: DDT, HCH, and HBC. In recent years, there have been reports of the presence of drugs in surface waters, at low concentrations, less than 10 ng/l.

4

Fluorouracyl i doksorubicyna – kardiotoksyczne cytostatyki w miejscu pracy

67%

Kupczewska-Dobecka M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2020

|

vol. 71

|

issue 3

363-373

EN

The aim of the study is to analyze the potential occupational hazards of fluorouracil (FU) and doxorubicin (DOX). The literature review was based on factual and bibliographic scientific databases of the available peer-reviewed journals and the so-called gray literature. In Poland, the process of determining the acceptable levels of occupational exposure for selected anticancer drugs has been underway since 2014, and the basis for determining the maximum allowable concentration values is usually the concentration equivalent to 0.1% of the lowest therapeutic dose found in the literature. In addition, uncertainty coefficients are used, which take into account the mechanism of action of the cytostatics, the dynamics of metabolism, the assessment of classification and labeling for carcinogenic, mutagenic, genotoxic, reproductive toxicity, organ toxicity, the ability to accumulate cytostatics, the assessment of cumulative effects with other cytostatics, the physicochemical form and data completeness. Where possible, the risk of additional cancer is estimated. Directive 2004/37/EC on the protection of workers from the risks related to exposure to carcinogens at work (the carcinogens and mutagens directive ‒ CMD) is a key legal solution in the field of public health in the European Union, focused on the issue of occupational cancer. These cytostatics, FU and DOX, are genotoxic and are classified as hazardous. Life-threatening heart damage is a serious side effect of both FU and DOX. The analysis has shown that the inclusion of dangerous drugs in the list of substances subject to the requirements of the CMD is completely justified. The cytostatics classification and labeling procedure should be harmonized throughout the European Union, which will ensure a reliable and credible risk management in this area.

PL

Celem pracy jest analiza potencjalnych zagrożeń zawodowych związanych z fluorouracylem (FU) i doksorubicyną (DOX). Przegląd piśmiennictwa przeprowadzono, korzystając z faktograficznych i bibliograficznych baz naukowych obejmujących czasopisma recenzowane oraz z tzw. szarej literatury. W Polsce od 2014 r. trwa proces ustalania dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla wybranych leków przeciwnowotworowych, a podstawą do wyznaczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń jest zwykle stężenie ekwiwalentne 0,1% najmniejszej znalezionej w piśmiennictwie dawki terapeutycznej. Stosuje się także współczynniki niepewności, które uwzględniają: mechanizm działania cytostatyku, dynamikę metabolizmu, ocenę klasyfikacji i oznakowania pod kątem właściwości rakotwórczych, mutagennych oraz genotoksycznych, szkodliwego działania na rozrodczość, działania toksycznego na narządy, zdolność kumulacji cytostatyku, ocenę działania łącznego z innymi cytostatykami, postać fizykochemiczną oraz kompletność danych. Jeśli jest to możliwe, szacuje się ryzyko wystąpienia dodatkowego nowotworu. W Unii Europejskiej kluczowym rozwiązaniem prawnym dotyczącym zdrowia publicznego, ukierunkowanym na problematykę nowotworów zawodowych, jest dyrektywa CMD (carcinogens and mutagens directive). Omawiane cytostatyki wykazują działanie genotoksyczne i są zaliczone do grupy leków niebezpiecznych. Ich poważnym działaniem ubocznym jest zagrażające życiu uszkodzenie serca. W przeprowadzonej analizie wykazano, że włączenie leków niebezpiecznych do wykazu substancji podlegających wymaganiom dyrektywy CMD jest całkowicie uzasadnione. Procedura klasyfikacji i oznakowania cytostatyków powinna zostać zharmonizowana w całej Unii Europejskiej: zapewniłoby to rzetelne i wiarygodne zarządzanie ryzykiem.

5

Skutki zdrowotne środowiskowej i zawodowej ekspozycji na glin

67%

Łukasz B., Rybakowska I. M., Krakowiak A., Sein Anand J.

Medycyna Pracy

|

2020

|

vol. 71

|

issue 1

79-88

EN

This work features a review of literature discussing the health effects of environmental and occupational exposure to aluminum (Al) and its compounds. The sources of exposure, absorption routes and metabolism are discussed in detail. The role of Al and its compounds in the etiology of some diseases, related to both environmental exposure and exposure in the work environment, is also presented. Aluminum toxicity most often affects the central nervous system, the skeletal system, the hematopoietic system, the urinary tract and the respiratory system. An increased effect of active forms of oxygen can stimulate the formation of amyloid deposits. The clinical image of aluminum smelters was dominated by ataxia, memory impairment, impaired abstract thinking and depressive states. Aluminum compounds have a detrimental effect not only on the psychic but also motor skills.

PL

Praca jest przeglądem literatury omawiającej skutki zdrowotne środowiskowej i zawodowej ekspozycji na glin (Al) i jego związki. Szczegółowo omówiono w niej źródła narażenia, drogi wchłaniania i metabolizm. Przedstawiono także rolę Al i jego związków w etiologii niektórych chorób związanych zarówno z narażeniem środowiskowym, jak i ekspozycją w środowisku pracy. Toksyczność Al najczęściej dotyczy układów nerwowego, kostnego, krwiotwórczego, moczowego i oddechowego. Zwiększony efekt działania aktywnych form tlenu może stymulować powstawanie złogów amyloidowych. W obrazie klinicznym wytapiaczy aluminium dominowały: ataksja, zaburzenia pamięci, upośledzenie myślenia abstrakcyjnego i stany depresyjne. Związki glinu powodują zaburzenia sprawności nie tylko psychicznej, ale również motorycznej.

6

Nanorurki węglowe – charakterystyka substancji, działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

67%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 2

259-276

EN

Carbon nanotubes (CNTs) are a diverse group of nano-objects in terms of structure, size (length, diameter), shape and characteristics. The growing interest in these structures is due to the increasing number of people working in exposure to CNTs. Occupational exposure to carbon nanotubes may occur in research laboratories, as well as in plants producing CNTs and their nanocomposites. Carbon nanotubes concentration at the emission source may reach 10⁷ particles/cm³. These values, however, are considerably reduced after the application of adequate ventilation. Animal studies suggest that the main route of exposure is inhalation. Carbon nanotubes administered orally are largely excreted in the feces. In animals exposed by inhalation, CNTs caused mainly inflammation, as a result of oxidative stress, leading above all to changes in the lungs. The main effect of animal dermal exposure is oxidative stress causing local inflammation. In animals exposed by ingestion the mild or no toxicity was observed. Carbon nanotubes did not induce mutations in the bacterial tests, but they were genotoxic in a series of tests on cells in vitro, as well as in exposed mice in vivo. Embryotoxicity of nanotubes depends mainly on their modifications and carcinogenicity – primarily on the CNT size and its rigidity. Occupational exposure limits for CNTs proposed by world experts fall within the range of 1–80 μg/m³. The different effects of various kinds of CNT, leads to the conclusion that each type of nanotube should be treated as a separate substance with individual estimation of hygienic normative. Med Pr 2017;68(2):259–276

PL

Nanorurki węglowe (carbon nanotubes – CNT) są grupą nanoobiektów zróżnicowaną pod względem budowy, rozmiaru (długości i średnicy), kształtu oraz własności. Dzięki wielu interesującym właściwościom znajdują szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach. Rosnące zainteresowanie tymi strukturami pociąga za sobą zwiększenie liczby osób pracujących w narażeniu na CNT. Ekspozycja zawodowa na nanorurki może występować zarówno w laboratoriach prowadzących nad nimi badania, jak i w zakładach produkujących CNT lub zawierające je nanokompozyty. Poziomy stężeń liczbowych CNT w pobliżu źródła ich emisji mogą sięgać wielkości rzędu 10⁷ cząstek/cm³. Wartości te jednak znacznie się obniżają po zastosowaniu odpowiedniej wentylacji. Z badań na zwierzętach wynika, że główną drogą narażenia jest inhalacja. Nie ma dowodów na wchłanianie przez skórę. Nanorurki węglowe podawane drogą pokarmową w znacznym stopniu są wydalane z kałem. Nie opisano metabolizmu nanorurek węglowych. W badaniach inhalacyjnych na zwierzętach CNT wywoływały głównie stan zapalny, na skutek stresu oksydacyjnego, prowadząc przede wszystkim do zmian w płucach. U zwierząt narażanych drogą dermalną główny efekt to stres oksydacyjny wywołujący miejscowy stan zapalny. Najmniej objawów toksyczności zaobserwowano u zwierząt eksponowanych drogą pokarmową. Nanorurki węglowe nie indukowały mutacji w testach bakteryjnych, jednak działały genotoksycznie w wielu testach prowadzonych zarówno na komórkach in vitro, jak również u narażanych myszy in vivo. Działanie embriotoksyczne CNT zależy głównie od ich modyfikacji, natomiast rakotwórcze – od rozmiaru i sztywności. Zaproponowane przez światowych ekspertów wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla CNT mieszczą się w przedziale 1–80 μg/m³. Różnorodność skutków działania CNT skłania do tego, żeby każdy rodzaj nanorurek był traktowany jak oddzielna substancja wymagająca osobnego szacowania normatywu higienicznego. Med. Pr. 2017;68(2):259–276

7

Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe

67%

Jarosiewicz M., Bukowska B.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 1

121-134

EN

Brominated flame retardants (BFR), including tetrabromobisphenol A (TBBPA) represents 25% of the global market of flame retardants. Among them, TBBPA is used on the largest scale (approx. 60%) because of its firebreak properties and widespread occurrence in every day products such as furniture, upholstery, adhesives and electronic equipment. A broad application of TBBPA can contribute to environmental pollution. Tetrabromobisphenol A has been determined in soil, water, river sediments and the atmosphere. Tetrabromobisphenol A is characterized by a high value of coefficient n-octanol/water (log P = 4.5), low acidity, and it may exist in undissociated or dissociated form. Due to the high hydrophobicity, TBBPA may accumulate in living organisms, including humans at different food chain levels. The occurrence of TBBPA in humans, e.g., in blood, fat tissue and mother milk, has been reported. Tetrabromobisphenol A is classified as hazard statements (H) H400/H410, which means that it is toxic to aquatic biota, causing long-term changes in these organisms. Up to now, only a few studies have been conducted to assess potential toxicity of high doses of TBBPA to mammals. Although many people are occupationally exposed to TBBPA during production or processing of this substance in their workplaces, there are only a few studies that have assessed the real hazard associated with TBPPA exposure. The aim of the study was to discuss the latest literature (mainly from the years 2010–2016) referring to the presence of TBBPA in the environment and its effects to living organisms. Data concerning occupational exposure to TBBPA were also presented. Med Pr 2017;68(1):121–134

PL

Tetrabromobisfenol A (tetrabromobisphenol A – TBBPA) należy do grupy bromowanych związków uniepalniających (brominated flame retardants – BFR), stanowiących aż 25% rynku wszystkich substancji opóźniających palenie. Wśród nich TBBPA wykorzystywany jest na największą skalę (ok. 60%) ze względu na jego powszechne zastosowanie przeciwogniowe w produktach codziennego użytku, takich jak meble, obicia, obudowy sprzętów elektronicznych, akcesoria elektrotechniczne i kleje. Szerokie zastosowanie omawianego związku może przyczyniać się do zanieczyszczenia środowiska. Tetrabromobisfenol A wykryto w glebie, wodzie, osadach rzecznych i ściekowych oraz powietrzu. Retardant ten charakteryzuje się wysoką wartością współczynnika podziału oktanol/woda (log P = 4,5), niską kwasowością oraz występowaniem w formie zdysocjowanej i niezdysocjowanej. Ze względu na dużą hydrofobowość TBBPA może kumulować się w organizmach żywych na różnych poziomach łańcucha pokarmowego, w tym także u ludzi. Tetrabromobisfenol A oznaczono w ludzkim materiale biologicznym, takim jak osocze, tkanka tłuszczowa czy mleko matek. Tetrabromobisfenol A został zaklasyfikowany jako H400/H410 (zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia – hazard statements (H)) czyli związek toksyczny dla organizmów wodnych, powodujący zmiany długoterminowe. Nieliczne badania donoszą o potencjalnej toksyczności wysokich dawek TBBPA dla ssaków. Chociaż wiele osób jest narażonych zawodowo na TBBPA zarówno podczas jego produkcji, jak i przetwarzania w miejscu pracy, jest bardzo mało badań oceniających realne zagrożenie tym retardantem. Celem pracy było zebranie i omówienie najnowszej literatury (głównie z lat 2010–2016) dotyczącej obecności TBBPA w środowisku i jego działania na organizmy żywe. Omówiono także prace prezentujące dane o zawodowym narażeniu na TBBPA. Med. Pr. 2017;68(1):121–134

8

Nanopestycydy – jasna czy ciemna strona mocy?

67%

Matysiak M., Kruszewski M., Kapka-Skrzypczak L.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 3

423-432

EN

Nanotechnology has been used in many branches of industry, including agriculture, where nanomaterials are used as carriers of chemical plant protection compounds, as well as active ingredients. Meanwhile, the effects of nanopesticides exposure on the human body are unknown. Due to their occupation, farmers should be particularly monitored. This paper summarizes the use of nanoparticles in agriculture, the route of potential exposure for agricultural workers and the current state of knowledge of nanopesticides toxicity to mammalian cells. The authors also discuss techniques for detecting nanoparticles in the workplace, as well as biomarkers and effects of exposure. The results of this review indicate that the use of nanotechnology in agriculture can bring measurable benefits by reducing the amount of chemicals used for plant protection. However, there is no research available to determine whether or not the use of pesticide nanoformulations increases the harmful effects of pesticides. Moreover, the results of research on cell lines and in animal models suggest that nanoparticles used as active substance are toxic to mammalian cells. Interestingly, there is also a complete lack of epidemiological studies on this subject. In the nearest future the effects of exposure to nanopesticides may require a particular attention paid by scientists and medical doctors who, treat agricultural workers and their families. Med Pr 2017;68(3):423–432

PL

Nanotechnologia znalazła zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, m.in. w rolnictwie, gdzie nanomateriały służą jako nośniki chemicznych środków ochrony roślin, a także jako substancje aktywne pestycydów. Nieznane są jednak skutki ekspozycji człowieka na działanie nanopestycydów. Grupą, której ze względu na wykonywany zawód powinno się poświęcić szczególną uwagę, są rolnicy. W niniejszej pracy podsumowano kierunki wykorzystania nanocząstek w rolnictwie, drogi narażenia pracowników rolnych na ich działanie oraz aktualny stan wiedzy na temat toksyczności nanomateriałów wobec komórek ssaków. Przedstawiono także techniki detekcji nanocząstek w środowisku pracy oraz biomarkery służące ocenie narażenia i skutków ekspozycji. Wyniki przeglądu wskazują, że użycie zdobyczy nanotechnologii w rolnictwie może przynieść wymierne korzyści w postaci zmniejszenia ilości stosowanych chemicznych środków ochrony. W literaturze nie ma jednak badań określających, czy stosowanie nanocząstek jako nośników nie zwiększa efektów szkodliwego działania pestycydów na ludzki organizm. Ponadto wyniki badań na liniach komórkowych oraz modelach zwierzęcych świadczą, że nanocząstki stosowane jako substancje aktywne mogą być toksyczne dla komórek ssaków. Zauważalny jest jednocześnie zupełny brak badań epidemiologicznych dotyczących tego zagadnienia. Wydaje się, że w najbliższym czasie skutki ekspozycji na nanopestycydy mogą wymagać szczególnej uwagi nie tylko środowiska naukowego, ale także lekarzy opiekujących się pracownikami rolnymi i ich rodzinami. Med. Pr. 2017;68(3):423–432

9

Nanozłoto – działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

67%

Świdwińska-Gajewska A. M., Czerczak S.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 4

545-556

EN

Nanogold has different properties and biological activity compared to metallic gold. It can be applied in many fields, such as medicine, laboratory diagnostics and electronics. Studies on laboratory animals show that nanogold can be absorbed by inhalation and ingestion. It can penetrate deep into the epidermis and dermis, but there is no evidence that it is absorbed through the skin. Gold nanoobjects accumulate mainly in the liver and spleen, but they can also reach other internal organs. Nanogold can cross the blood–brain and blood–placenta barriers. Toxicokinetics of nanogold depends on the particle size, shape and surface charge. In animals exposure to gold nanoparticles via inhalation induces slight changes in the lungs. Exposure to nanogold by the oral route does not cause adverse health effects in rodents. In animals after injection of gold nanoobjects changes in the liver and lungs were observed. Nanogold induced genotoxic effects in cells, but not in animals. No adverse effects on the fetus or reproduction were found. There are no carcinogenicity studies on gold nanoparticles. The mechanism of toxicity may be related to the interaction of gold nanoobjects with proteins and DNA, and it leads to the induction of oxidative stress and genetic material damage. The impact of nanostructures on human health has not yet been fully understood. The person, who works with nanomaterials should exercise extreme caution and apply existing recommendations on the evaluation of nanoobjects exposure. The risk assessment should be the basis for taking appropriate measures to limit potential exposure to nanometals, including nanogold. Med Pr 2017;68(4):545–556

PL

Nanozłoto różni się właściwościami i działaniem biologicznym od złota metalicznego. Może ono znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach, takich jak medycyna, diagnostyka laboratoryjna czy elektronika. Z badań przeprowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych wynika, że nanozłoto może się wchłaniać drogą oddechową i pokarmową. Może penetrować w głąb naskórka i skóry właściwej, ale nie ma dowodów, że wchłania się przez skórę. Nanoobiekty złota kumulują się głównie w wątrobie i śledzionie, ale mogą docierać do innych narządów wewnętrznych. Nanozłoto może pokonywać bariery krew–mózg i krew–łożysko. Toksykokinetyka nanozłota zależy od wielkości cząstek, kształtu oraz ładunku powierzchniowego. U zwierząt narażanych drogą inhalacyjną nanocząstki złota wywoływały niewielkie zmiany w płucach. Podawane drogą pokarmową nie powodowały negatywnych skutków zdrowotnych u gryzoni. U zwierząt, którym wstrzykiwano dootrzewnowo nanoobiekty złota, obserwowano zmiany w wątrobie i płucach. Wykazano genotoksyczność nanozłota w badaniach in vitro na komórkach, ale nie potwierdzono takiego działania u zwierząt. Nie zaobserwowano szkodliwego wpływu nanoobiektów na płód czy rozrodczość. Nie ma badań dotyczących działania rakotwórczego nanocząstek złota. Mechanizm działania toksycznego nanozłota może być związany z jego oddziaływaniem z białkami i DNA, co w efekcie prowadzi do indukowania stresu oksydacyjnego lub uszkodzeń materiału genetycznego. Wpływ nanostruktur na zdrowie człowieka nie jest jeszcze w pełni wyjaśniony. Osoby pracujące z nanomateriałami powinny zachować szczególną ostrożność i stosować istniejące zalecenia przy ocenie narażenia zawodowego na nanoobiekty. Przeprowadzona ocena ryzyka powinna stanowić podstawę do podejmowania odpowiednich działań ograniczających potencjalne narażenie na nanometale, w tym również nanozłoto. Med. Pr. 2017;68(4):545–556

Refine search results

6 Medycyna Pracy

1 Edukacja Biologiczna i Środowiskowa

1 Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

1 SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja

2 2020

1 2018

4 2017

1 2016

1 2014

3 Czerczak S.

2 Świdwińska-Gajewska A. M.

1 Bukowska B.

1 Jarosiewicz M.

1 Kapka-Skrzypczak L.

1 Krakowiak A.

1 Kruszewski M.

1 Kupczewska-Dobecka M.

1 Matysiak M.

1 Niedbała M. P.

1 Rybakowska I. M.

1 Sein Anand J.

1 Szymonik A.

1 Wdowczyk A.

1 Łukasz B.

Możliwości wykorzystania nanomateriałów jako środków masowego rażenia i ich nośników

Testy toksyczności jako uzupełnienie monitoringu na składowiskach odpadów komunalnych

Zanieczyszczenia wód powierzchniowych metalami ciężkimi i związkami organicznymi: farmaceutykami, narkotykami i pestycydami

Fluorouracyl i doksorubicyna – kardiotoksyczne cytostatyki w miejscu pracy

Skutki zdrowotne środowiskowej i zawodowej ekspozycji na glin

Nanorurki węglowe – charakterystyka substancji, działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego

Tetrabromobisfenol A – toksyczność, narażenie środowiskowe i zawodowe

Nanopestycydy – jasna czy ciemna strona mocy?

Nanozłoto – działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego