Search results

1

„I zawsze w sercu obraz twój nosić będę…” – kobiety w pieśniach Mordechaja Gebirtiga

100%

Jeziorkowska-Polakowska A.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2011

|

vol. 1

|

issue 1

115-125

EN

Mordecai Gebirtig (1877-1942), workman, carpenter, merchant, poet, actor. Due to scarce amount of biographical facts on his life, his works became the only source of information on poet’s years. He debuted in 1905 in Cracow’s magazine ‘Socjaldemokrat’, fifteen years later his first poetry volume Folkstimlech (Folk tune) compiling twenty poems has been published. Majne lider (My songs) collection, published in 1936, contained fifty four lyrics together with melodies (years 1920-1936). Analysis of Gebirtig’s works, apart from revealing his biographical mysteries, enables creation of typical Jewish woman portrait – from birth until death. Every phase seems to be reflected in poet’s works: the childhood, the youth, the marriage, the motherhood and the senility. The quotation from Mordecai Gebirtig’s ballads illustrate women in various scenes. The emerging image seems not to be homogenous and clear, it is greatly determined by community limitations that all those women had been encountered with. They simply play roles they were given. Daughters can either be obedient or rebellious, wives – humble, discontented, demanding, maids are magnificent, beautiful, loving, recalling their love affair memories, sometimes even fallen… This is life. One could say there is nothing innovative about this – ordinariness and reality. But in this seemingly ordinary and realistic portrait there is an exceptional and peculiar feature – idealized vision of a mother. True sanctuary of Jewish tradition, protecting family, faith and all most valuable virtues.

PL

Mordechaj Gebirtig (1877-1942), robotnik, stolarz, kupiec, poeta, aktor. Ze względu na niewielką ilość faktów biograficznych z jego życia, jego twórczość stała się jedynym źródłem informacji o latach życia poety. Debiutował w 1905 roku w krakowskim czasopiśmie „Socjaldemokrat”, piętnaście lat później ukazał się jego pierwszy tomik poezji Folkstimlech (Melodia ludowa), składający się z dwudziestu wierszy. Wydany w 1936 roku zbiór Majne lider (Moje pieśni) zawierał pięćdziesiąt cztery teksty piosenek wraz z melodiami (lata 1920‑1936). Analiza dorobku Gebirtiga, poza ujawnieniem jego biograficznych tajemnic, pozwala na stworzenie typowego portretu żydowskiej kobiety – od narodzin do śmierci. W twórczości poety zdaje się odbijać każdy etap: dzieciństwo, młodość, małżeństwo, macierzyństwo i starość. Powyższy cytat z ballad Mordechaja Gebirtiga ilustruje kobiety w różnych scenach. Wyłaniający się obraz wydaje się nie być jednorodny i klarowny, w dużej mierze determinują go ograniczenia wspólnotowe, z jakimi zetknęły się wszystkie te kobiety. Po prostu odgrywają role, które im przydzielono. Córki mogą być albo posłuszne, albo zbuntowane, żony – pokorne, niezadowolone, wymagające, panny są wspaniałe, piękne, kochające, przywołujące wspomnienia miłosne, czasem nawet upadłe… Takie jest życie. Można powiedzieć, że nie ma w tym nic nowatorskiego – zwyczajność i rzeczywistość. Ale w tym pozornie zwyczajnym i realistycznym portrecie jest cecha wyjątkowa i osobliwa: wyidealizowana wizja matki. Prawdziwe sanktuarium tradycji żydowskiej, chroniące rodzinę, wiarę i wszystkie najcenniejsze cnoty.

2

Jaskinia Makpela (mi'arat hammakpelah). Tradycja żydowska i archeologia świętych grobów w Hebronie

100%

Kubisiak P.

Wrocławski Przegląd Teologiczny

|

2021

|

vol. 29

|

issue 2

61-75

PL

Historia biblijnego Izraela jest imponująca. Mimo że uwaga historyków i archeologów w większości skupiona jest na Jerozolimie, należy pamiętać, że pierwszymi nabytymi na własność skrawkami Ziemi Obiecanej były pole i jaskinia w Hebronie. Tam również mieściła się pierwsza stolica królestwa Dawida, która po wygranej kampanii przeciwko Jebusytom została przeniesiona do Jerozolimy. Choć temat jaskini Makpela wydaje się dość powszechny, polska literatura biblijna jest w tej kwestii dość uboga. Niniejszy artykuł w pierwszej kolejności poświęca uwagę krótkiej egzegezie fragmentów Księgi Rodzaju traktujących o podjętym zagadnieniu; następnie zostaje przybliżona terminologia, która w kwestii zrozumienia tematu jest kluczowa. Innowacyjny punkt to spojrzenie w głąb żydowskiej kabały, która niezwykle interesująco rysuje tradycję Makpeli, bardzo głęboko zakorzenionej w judaizmie. Ostatnim zagadnieniem jest ujęcie archeologiczne, które mimo braku możliwości działań naukowych w dzisiejszym kompleksie grobowym biblijnych patriarchów przybliża kilka ciekawych faktów z przeszłości, pobudzając przy tym wyobraźnię, i stwarza niesamowitą atmosferę wokół jednego z najbardziej owianych tajemnicą obiektów sakralnych świata.

EN

The history of Biblical Israel is impressive. Although most of the attention of historians and archaeologists is focused on Jerusalem, it should be remembered that the first piece of the Promised Land acquired was a field and a cave in Hebron. Also, here was the first capital of the kingdom of David located, which was moved to Jerusalem after winning the campaign against the Jebusites. Although the topic of Machpelah cave seems quite common, it should be admitted that Polish biblical literature is quite poor in this respect. This article first of all focuses on ashort exegesis of excerpts from the Book of Genesis on the subject, then deals with the terminology, which is crucial in understanding the topic. The text sheds new light on Jewish Kabbalah, which in a very interesting way draws on the tradition of Machpelah, very deeply rooted in Judaism. The last point is the archaeological approach, which, although it does not have the possibility of scientific activities in today’s sepulchral complex of Biblical patriarchs, brings some interesting facts from the past, stimulating the imagination and creating an incredible atmosphere around one of the most mysterious sacred objects in the world.

3

"Uprawiam archeologię pamięci" - rozważania o utworze Singer. Pejzaże pamięci Agaty Tuszyńskiej

100%

Zaborowska J.

Prace Literaturoznawcze

|

2016

|

issue 4

201-212

EN

The article presents the role of memory, which is a base of book Singer. Landscapes of memory. They have been cited in the thesis theorists who deal with the issue scientifically memory, among other things, Pierre Nora. Biography Nobel prize winner based on the traces of the past - both material and the subjective memories. Agata Tuszyńska also analyzed literary creation Singer. It was noted how much writing Tuszyńska is associated with her own identity.

4

Kalman Segal. Nad (za) wymyśloną rzeką

100%

Nalepa M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2020

|

vol. 12

|

issue 1

122-135

EN

In 1946 Segal left Sanok, the city of his childhood, forever. However, he never broke emotional and spiritual ties with the “small town” on the San, as he calls it. That is why, most of his works are devoted to the “landscape of trust” in Podkarpacie. In his poems and prose, he often used the motifs deriving from the Jewish tradition. One of them is a mystical river Sambation. He shapes his own polemical standpoint on the meanings constructed around it. First of all, he rejects the eschatological and historiosophical symbolism of the legendary river. In his prose, it is an artificial border that differentiates people according to their nationality, wealth, social status, customs, religious and political beliefs.

PL

Segal opuścił na zawsze miasto swego dzieciństwa Sanok w 1946 roku. Nigdy nie zerwał jednak więzi emocjonalno-duchowych z „miasteczkiem” nad Sanem, jak je nazywa. Stąd większość jego utworów poświęcona jest podkarpackiemu „krajobrazowi zaufania”. W swoich wierszach i prozie często posiłkował się motywami przejętymi z tradycji żydowskiej. Jednym z nich jest mistyczna rzeka Sambation. Na zbudowanych wokół niej znaczeniach kształtuje własne, polemiczne stanowisko. Przede wszystkim odrzuca eschatologiczną i historiozoficzną symbolikę legendarnej rzeki. Jest ona w jego prozie sztuczną granicą różnicującą ludzi ze względu na narodowość, majętność, pozycję społeczną, obyczaje, przekonania religijne i polityczne.

Refine search results

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

1 Prace Literaturoznawcze

1 Studia Żydowskie. Almanach

1 Wrocławski Przegląd Teologiczny

1 2021

1 2020

1 2016

1 2011

1 Jeziorkowska-Polakowska A.

1 Kubisiak P.

1 Nalepa M.

1 Zaborowska J.

„I zawsze w sercu obraz twój nosić będę…” – kobiety w pieśniach Mordechaja Gebirtiga

Jaskinia Makpela (mi'arat hammakpelah). Tradycja żydowska i archeologia świętych grobów w Hebronie

"Uprawiam archeologię pamięci" - rozważania o utworze Singer. Pejzaże pamięci Agaty Tuszyńskiej

Kalman Segal. Nad (za) wymyśloną rzeką