Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: transcendentalna jedność apercepcji

Sort By:

Limit search:

Czyste pojęcia intelektu oraz transcendentalna jedność apercepcji jako źródła dialektyki Hegla

100%

Wodziński M.

Kultura i Wartości

2018

issue 26

Die im vorliegenden Artikel durchgeführte Analyse macht deutlich, welchen Einfluss Kants Tafel der reinen Begriffe des Verstandes und die in ihrem Rahmen erscheinenden Beziehungen zwischen einzelnen Kategorien als Inspiration für die Entstehung des Hegelschen Entwurfes der Dialektik hatte. Wie es gezeigt wurde, gründen die in der Wissenschaft der Logik entwickelten Begriffe wie Anfang, Einheit der Vielfalt, Werden oder Sein auf Kantischen Kategorien der Allgemeinheit, der Relation und der Qualität. In Anlehnung an Kantische Kategorien aus der Gruppe der Modalität schafft Hegel seine Dialektik des Notwendigen, indem er das Zufällige (was jedoch bei Kant das Mögliche ist) mit dem Seienden verbindet. Außer einer genauen Untersuchung der "Abstammung" dieser Entlehnungen, verweist der Artikel auch darauf, dass solche Konzepte wie die transzendentale Einheit der Aperzeption, intuitiver Verstand, die Idee der Unsterblichkeit der Seele und das allgemeine Primat der praktischen Vernunft vor der theoretischen (Fichte und Schellling übernahmen es von Kant) zur Grundlage von Hegels Entwurf des Absoluten in der uns heute bekannten Form wurden.

Analyzed is the impact that Kant’s table of pure concepts of understanding and the relations between its specific categories had on Hegel’s dialectics concept. The author observes that concepts which appear in the first part of Science of Logic such as Beginning, Unity of Multiplicity, Mediation or Being are based on Kant’s categories such as Totality, Relation or Quality. Also based on Kant’s categories, but those from the modality group, Hegel creates his dialectics of what is necessary by combining that which is accidental ( yet possible, in Kant’s case) with that which is existing. Aside from a precise analysis of the “heritage” of these references, the author notes that concepts such as transcendental unity of apperception, intuitive intellect, the idea of soul immortality and the overall domination of practical reason over the theoretical one (taken by Fichte and Schelling from Kant), became the foundation of Hegel’s concept of Absolute in the shape that we know it now.

Analiza przeprowadzona w niniejszym artykule pokazuje, jak wpływową inspiracją dla stworzenia przez Hegla swojej koncepcji dialektyki była Kantowska tablica czystych pojęć intelektu i pojawiające się w jej obrębie relacje między poszczególnymi kategoriami. Jak zostało wykazane pojawiające się w Nauce Logiki pojęcia, takie jak początek, jedność wielości, stawanie się czy istnienie, bazują na Kantowskich kategoriach ogółu, stosunku, czy jakości. Również w oparciu o Kantowskie kategorie, lecz tym razem z grupy modalności, Hegel tworzy swoją dialektykę tego, co konieczne, łącząc ze sobą to, co przypadkowe (a u Kanta możliwe) z tym, co istniejące. Oprócz dokładnej analizy „rodowodu” tych zapożyczeń, artykuł wskazuje również, że takie koncepcje, jak transcendentalna jedność apercepcji, intelekt intuitywny, idea nieśmiertelności duszy i ogólny prymat rozumu praktycznego nad teoretycznym (przejęte przez Fichtego oraz Schellinga od Kanta), stały się fundamentem Heglowskiej koncepcji absolutu w kształcie, jaki znamy obecnie.

Podmiot i przedmiot poznania jako efekt syntezy transcendentalnej jedności apercepcji w sformułowaniu neopragmatycznym. Stanowisko Roberta B. Brandoma

100%

Żuromski D.

Diametros

2013

issue 37

169-192

Jedną z charakterystycznych tez dla klasycznego amerykańskiego pragmatyzmu (w skrócie TP) oraz współczesnego neopragmatyzmu (w skrócie TNP), w odniesieniu do zagadnienia: „Jak umysł i język odnoszą się do świata?” jest ta, że idee podmiotu i przedmiotu poznania nie mają charakteru pierwotnego i autonomicznego. Owe idee były raczej traktowane przez przedstawicieli pragmatyzmu jako efekt pewnego procesu, który w porządku pojęciowym, reprezentowanym na przykład w analizie pojęciowej, lub ontologiczno-redukcyjnym był uznawany jako bardziej podstawowy. Współcześnie jednym z najbardziej oryginalnych i szeroko dyskutowanych neopragmatystów drugiego pokolenia, któremu można zasadnie przypisać TNP, jest amerykański filozof Robert B. Brandom. Zaskakującą rzeczą w jego koncepcji jest to, że formułuje on TNP odwołując się w swojej semantyczno-pragmatycznej wykładni do interpretacji słynnej tezy Kanta o transcendentalnej jedności apercepcji. Celem artykułu jest po pierwsze przedstawienie tezy pragmatyzmu w ramach koncepcji Brandoma oraz po drugie interpretacja, zgodnie z którą istnieją podstawy, aby stanowisko Brandoma określić mianem transcendentalizmu.

One of the characteristic theses of the classical American pragmatism (in short TP) and contemporary neopragmatism (in short TNP) with regard to the question: "How do the mind and language relate to the world?" is that the concepts of the subject and object of knowledge are not primitive and autonomus. Rather, these concepts were construed by the pragmatists and the neo-pragmatists as a result of a process which, in the order of philosophical explanation, reflected e.g. in conceptual analysis or ontological reduction, was considered to be more basic. Today, one of the most original and widely discussed neopragmatists, who can reasonably be recognized as belonging to TNP, is an American philosopher Robert B. Brandom. What is surprising in Brandom’s theory is that it is formulated against the background of a semantic-pragmatic interpretation of Kant's famous thesis about the transcendental unity of apperception. The purpose of this article is, firstly, to present Robert Brandom’s theory as a version of TNP and, secondly, to provide an interpretation, according to which there is a reason to describe Brandom’s neopragmatism as transcendentalism.

Refine search results

1 Diametros

1 Kultura i Wartości

1 Wodziński M.

1 Żuromski D.

1 2018

1 2013

Search results

Czyste pojęcia intelektu oraz transcendentalna jedność apercepcji jako źródła dialektyki Hegla

Podmiot i przedmiot poznania jako efekt syntezy transcendentalnej jedności apercepcji w sformułowaniu neopragmatycznym. Stanowisko Roberta B. Brandoma