Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  translatology
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Terminologia nasycona kulturowo w przekładzie wietnamsko-polskim

100%
Nowicki B.
Investigationes Linguisticae
|
2014
|
issue 31
19-32
EN
This article is to explain the basic problems of interpreting Vietnamese culture-bound terminology. The author discusses terminology related to selected customs (including concluding marriages and funerals) as well as selected examples of culture-bound legal terminology. The aim of the apper is to make readers more sensitive to problems of interpreting Vietnamese texts in which words are composed of syllables which are separated with spaces. Therefore, it may be difficult to determine where one word ends, and the other starts in a sentence. The examples provided in the paper may serve as an exemple of potential problems encountered by Vietnamese non-native speakers.
PL
Artykuł dotyczy podstawowych problemów przekładu wietnamskiej terminologii zanurzonej kulturowo. Autor omawia terminologię dotyczącą wybranych zwyczajów (zawierania związków małżeńskich oraz pogrzebów). Celem pracy jest pokazania, że różnice językowe (fonetyczne i gramatyczne) oraz kulturowe w istotny sposób wpływają na proces przekładu, mogąc niedoświadczonego tłumacza zwieść na manowce. By móc skutecznie tłumaczyć teksty z języka wietnamskiego na polski konieczna jest dogłębna znajomość kultury i realiów obu obszarów językowych, gdyż bez niej poprawne zrozumienie komunikatu w wielu przypadkach jest niemożliwe.
2
Publication available in full text mode
Content available

Terminologia prawa rzeczowego w aspekcie tłumaczeniowym chińsko-polskim

84%
Kozanecka P.
Investigationes Linguisticae
|
2014
|
issue 31
71-90
EN
The aim of this paper is to analyse basic Chinese legal terminology related to property law and to translate the examined terms into Polish. The research material shall be the second book of Polish Civil Code (Ownership and Other Property Rights) published in 1964 and Chinese Property Rights Law published in 2007, as well as theoretical literature concerning property law. The author focuses mainly on the terms regarding property rights in general and also objects and subjects of particular property rights. Since in legal language specific phrases play a significant role, that is the reason for analyzing not only single words, but also full syntagmas – the terms in this paper are presented mainly inside phrases. Although Chinese and Polish property law institutions slightly differ, the terminology seems quite parallel. However, translator has to be careful to find an optimal equivalent, forasmuch literal translation commonly does not cover Polish statutory equivalent.
PL
Celem artykułu jest analiza podstawowej chińskiej terminologii prawnej i prawniczej związanej z prawem rzeczowym przetłumaczenie badanych terminów na język polski. Materiał badawczy stanowiła księga druga polskiego Kodeksu cywilnego z 1964 r. („Własność i inne prawa rzeczowe”) oraz chińska Ustawa o prawach rzeczowych z 2007 r., a także literatura prawnicza z zakresu prawa rzeczowego. Autorka skupia się głównie na terminach dotyczących praw rzeczowych w ogólności oraz przedmiotach i podmiotach poszczególnych praw rzeczowych. Z uwagi na fakt, że w języku prawnym i prawniczym dużą rolę odgrywają określone zwroty, dlatego też analizie poddane zostały nie tylko pojedyncze słowa, ale i całe syntagmy – terminy przedstawione zostały głównie wewnątrz fraz. Choć instytucje chińskiego i polskiego prawa rzeczowego w pewnym stopniu się różnią, terminologia zdaje się być dość zbieżna. Jednakże tłumacz powinien zachować ostrożność w poszukiwaniu odpowiedniego ekwiwalentu, ponieważ dosłowne tłumaczenia nie zawsze pokrywają się z polskimi ekwiwalentami ustawowymi.
3
Publication available in full text mode
Content available

O przedmiocie i zadaniach translatoryki raz jeszcze

71%
Grucza F.
Applied Linguistics Papers
|
2018
|
issue 25/4
1-14
EN
The aim of this paper is to present current status of translatorics, including its subject and main goals. The paper is a review of my past views on translatorics, published in numerous papers and monographs since 1973, in comparison to my current position, based on long-term research. The term ‘translatorics’ was mentioned first time by myself in the conference monograph, published in 1981. Since then, my scientific work was focused and aimed to study the subject, goals, characteristics, and important discrepancies between the discipline, which I called ‘translatorics’ and other, apparently, similar ones: ‘traductology’, ‘translation studies’, ‘translatology’, ‘translation’ and ‘the theory of translation’ respectively.
4
Publication available in full text mode
Content available

Błędy programu do obróbki korpusu, podczas badań korpusowych słownictwa biznesowego i prawnego w języku wietnamskim, na przykładzie programu AntConc

67%
Królczyk J.
Investigationes Linguisticae
|
2014
|
issue 31
5-17
EN
On the one hand corpus research and corpus linguistics are relatively new fields of science but on the other hand, according to some people, there are one of fastest developing methods of linguistic research. To perform a corpus research, it is necessary to have a text corpus and a proper kind of software. The range of software kinds is wide and its easy to find free of charge on or license based software. Nevertheless, what the choice is, it is possible to encounter problems or the software will have low efficiency. Low efficiency of AntConc can be seen while researching a corpus compiled from an isolating language. After processing the corpus, consisting of 18 text items in the Vietnamese language (that is 290 pages of typescript) dedicated to the field of management and law, the software outputted incorrect results. Starting with counting the number of words in a corpus and ending with concordance plotting. There are two ways to deal with this problem. The method involves “teaching” AntConc how to read the Vietnamese language, in other words it is necessary to input a list of all words in the Vietnamese language. The second method is more time consuming because it involves replacing the spaces between syllables to a sign that will not be recognized by the software as a space. Using one of these methods could potentialy end in raising AntConc efficiency.
PL
Badania korpusowe, jak i językoznawstwo korpusowe są dość młodymi dziedzinami nauki, są też według niektórych najszybciej rozwijającymi się metodą badawczą językoznawstwa. W badaniach korpusowych wykorzystuje się korpusy tekstów i specjalne oprogramowania komputerowe. Oprogramowanie to może być darmowe albo płatne, niestety, nie ważne, na jakie oprogramowanie się zdecydujemy, mogą pojawić się błędy lub program może mieć małą skuteczność. Niska skuteczność programu AntConc jest widoczna podczas badania korpusów języków izolujących. Po wprowadzeniu do programu AntConc korpusu, składającego się z 18 pozycji w języku wietnamskim (tj. 290 stron maszynopisu), poświęconych zagadnieniom zarządzania i prawa, program przedstawiał błędne wyniki. Począwszy od policzenia ilości słów i wytypowaniu jakie pojawiają się najczęściej do tworzenia list konkordancji. Istnieje kilka sposobów na zaradzeniu takiej sytuacji, pierwszą metodą jest „nauczenie” programu AntConc czytania języka wietnamskiego innymi słowy wprowadzenie listy słów które występują w języku wietnamskim. Inną metodą, znacznie trudniejszą i wymagającą dużego nakładu pracy, jest zamiana spacji między sylabami na inny znak który nie był by czytany jako odstęp między słowami przez program AntConc. Jeżeli by zastosować jedną z wyżej wymienionych metod, program ten miał by bardzo wysoką sprawność gdyż język wietnamski nie posiada końcówek fleksyjnych i jest typowym językiem SVO.
5

Pieśń nad pieśniami Bohdana Drozdowskiego na tle tradycji przekładowej. Wybrane zagadnienia

60%
Nowak-Barcińska M.
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
|
2010
|
vol. 21
129-142
EN
The article presents the text of Solomon’s The Song of Songs in the translation of Bohdan Drozdowski and constitutes an attempt at answering the question about the comparison of Drozdowski’s interpretation with other 20th-century “literary” translations of The Song of Songs. The translations by Jerzy Żuławski, Roman Brandstaetter and Czesław Miłosz have been a point of reference for the author. The author makes the designations oblubieniec (“bridegroom”) and oblubienica (“bride”) the objects of detailed research. A comparative analysis leads to the conclusion that in the translation by Drozdowski there appears a rich network of terms for Him and Her composed of nouns and adjectives (Drozdowski gives primacy only to Żuławski). Naming lovers, Drozdowski makes use of, among ¬others, diachronic synonymy (luba, luby) as well as regional terms and loanwords (serdeńko, lubow¬nik). The formations used in the translation are confirmed in the dictionaries of the Old Polish and tradition (vocabulary of Polish love poetry). A stylistic feature of the translation by Drozdowski is its versified and rhymed form (Żuławski provides an analogy here), and in the context of the contemporary translations also archaizing and emotiveness.
6

„Zwycięstwo bogów” – Jacka Idziego Przybylskiego zaginiony przekład „Victoria deorum” Sebastiana Fabiana Klonowica

60%
Kuran M.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 2
261-275
PL
We wstępnej części artykułu autor referuje dotychczasowy przebieg badań nad poematem „Victoria deorum” Sebastiana Fabiana Klonowica, uwzględniając zagadnienie szlachectwa, alegoryczność utworu, jego kwalifikację genologiczną i tematyczną, przynależność do staropolskiej literatury parenetycznej, objaśnienie tytułu, rolę kontekstu mitologicznego, problematykę społeczną, konstrukcję dzieła, dzieje druku oraz antyczne i nowożytne źródła erudycji. Następnie przybliża dzieje tłumaczeń „Victoria deorum” (zarówno tych pozostałych w rękopisie, jak i fragmentów drukowanych w pracach badawczych), a także wspomina cząstkowe edycje łacińskie dzieła i cytuje fragmenty translacji autorstwa uczonych. Badacz informuje o odkryciu uznawanego za zaginiony przekładu Jacka Idziego Przybylskiego i charakteryzuje jego rękopis, odnaleziony w zbiorach Ambrożego Grabowskiego zdeponowanych w Archiwum Narodowym w Krakowie, po czym rozważa przyczyny, dla których tłumacz poniechał dalszej pracy, a Grabowski nie opublikował dzieła przyjaciela.
EN
In the initial part of the paper, the author revises the state of research in Sebastian Fabian Klonowic’s poem “Victoria deorum” to this day, taking into consideration the issue of nobility, the allegorical nature of the piece, its literary genetic and thematic qualification, affinity for Old-Polish paraenetic literature, explanation of the title, the role of mythological context, social problems, construction of the work, printing history as well as ancient and modern sources of erudition. Next, he describes the history of translations of the piece (both those that remain in manuscripts and fragments printed in research papers), mentions partial Latin editions of the work and quotes fragments of scholars’ translations. He also informs about a discovery of a translation, regarded as lost, by Jacek Idzi Przybylski, characterises its manuscript found in the collection of Ambroży Grabowski, deposited in the National Archive in Cracow, and follows to consider the reasons why Przybylski stopped his translation and Grabowski failed to publish the work of his friend.
7
Publication available in full text mode
Content available

The festschrift dedicated to Professor Małgorzata Korytkowska

60%
Papierz M.
Rocznik Slawistyczny
|
2022
|
issue LXXI
8

O przekładach piśmiennictwa cerkiewnosłowiańskiego autorstwa prof. Ryszarda Łużnego na tle innych polskich publikacji tego typu

60%
Skowronek M.
|
2013
|
vol. 61
|
issue 7: Słowianoznawstwo
117-135
EN
This article is a voice in the debate on the legacy of Professor Ryszard Łużny's (1927-1998) translations from Old-Church-Slavonic. This aspect of Łużny's research is presented from the perspective of the genre studies in the domain of the East Slavic medieval literature and juxtaposed against Polish translations of the Balkan Slavic literatures. The article is complemented with the bibliography of Ryszard Łużny's translations from Old-Church-Slavonic and his other translations into Polish of literature and folklore literary art from in the domain of Slavia Orthodoxa published after 1945, which have not yet been incorporated in the Bibliography of the translation of Old literature in the domain of Slavia Orthodoxa into Polish by A. Kawecka, I. Petrov and M. Skowronek.
9
Publication available in full text mode
Content available

„Najciekawsza wydaje mi się właśnie osobność” (Charles Reznikoff i przekłady Piotra Sommera)

60%
Orska J.
|
2017
|
vol. 40
|
issue 2
5-32
EN
The focus of this paper is the Polish translation of Charles Reznikoff poetry. Firstly, there goes an overall characteristic of the work by the American writer, whose conceptions became a core of the objectivist group-program of young poets connected to the Jewish diaspora in the 1930’s. Later, the main focus shifts to the conditions and presumable reasons for certain choices made by Piotr Sommer, Reznikoff’s Polish translator. Sommer’s choice – focusing predominantly on Reznikoff’s poetic miniatures – sheds light on the translator’s artistic preferences. Those poems by Reznikoff that have been translated into Polish do not carry as rich a historical, social, and cultural context – so important for an artist of the Jewish background – as his longer works, saturated with the religious allusions. However, Sommer’s translator’s craft – full of care and responsive to detail – allows his translations to frequently signal the strangeness and liminality of the passer-by subject, roaming the streets of New York.
10

Jacek Lyszczyna (13 lipca 1954 – 20 lutego 2020)

48%
Piechota M.
Pamiętnik Literacki
|
2020
|
vol. 111
|
issue 4
273-279
11
Publication available in full text mode
Content available

České ekvivalenty nové ruské frazeologie

48%
Mokienko V. M.
Bohemistyka
|
2020
|
issue 2
217-231
EN
The article discusses the problems of equivalence in the transfer of Russian phraseological neologisms into Czech. Such an analysis is based on the material of the Russian-Czech dictionary of neologisms compiled by L. Stepanova and M. Dobrova and published at the Olomouc University. A typology of phraseological equivalents, used by the authors of the dictionary, is proposed, the effectiveness of the transfer of phraseological units into the Czech language is demonstrated. A feature of phraseological neologisms of the source language is its original imagery and expressiveness, which makes the task of selecting equivalents especially difficult.
CS
Článek pojednává o problémech ekvivalence při přenosu ruských frazeologických neologismů do češtiny. Taková analýza je založena na materiálu rusko-českého slovníku neologismů sestaveného L. Stěpanovou a M. Dobrovou a publikovaným Olomouckou univerzitou. Zde je navržena typologie frazeologických ekvivalentů, kterou používají autoři slovníku, je popsána účinnost přenosu frazeologických jednotek do českého jazyka. Charakteristickým rysem frazeologických neologismů zdrojového jazyka je jeho původní zobrazení a expresivita, což znesnadňuje zejména výběr ekvivalentů.  
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.