Search results

1

The Transfer of Governance from the Nation State to a Corporate Global Economy

100%

Vargas-Hernández J. G.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2012

|

issue 2.3(20.3)

125-134

EN

The article describes how transnational corporations, international organizations, and supranational institutions play an increasingly important role in the global economy. The complex array of relationships involves political actors – states and their associations, as well as market entities, which – by getting stronger – enter in competition with states for dominance in the global market. The increasing competition between state and international corporations limits room for society (societies), reserving for them sometimes a marginal position.

2

Wpływ zakorzenienia przedsiębiorstwa na przewagę konkurencyjną – perspektywa korporacji transnarodowej

100%

Gołębiowski T.

International Business and Global Economy

|

2014

|

vol. Volume 33

495–505

EN

The paper is aimed at the analysis of the concept of firm’s embeddedness and its influence on firm’s competitive advantage in the context of resource-based view of a firm, business networks theory, and international business theories. Embeddedness is characterized by the number of functional areas of the firm involved with external partners and the number of these partners, intensity and sustainability of linkages, and interdependence of relationships’ actors. The right level of embedding is crucial for augmenting and exploitation of the knowledge available to the firm. Therefore, embeddedness has been recognized as a significant determinant of firm’s sustainable competitive advantage in international markets. The paper discusses the specific issues related to relationship management, incl. those connected with the level and nature of embeddedness in transnational corporations (TNC). Analysis covers both the internal embeddedness, i.e. in linkages within the internal TNC network, and the external embeddedness, i.e. in relationships of headquarters or foreign subsidiaries with independent actors in a host country.

3

Globalne pozyskiwanie zasobów - zarys problemu

100%

Pakulska T., Poniatowska-Jaksch M.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2008

|

vol. 221

|

issue 1-2

17-35

EN

The information technology revolution of the past decade and the progressive liberalization of the world’s economies have boosted the importance of global resourcing among enterprises. Many businesses have begun to reevaluate the role of individual resources and factors of production. Large transnational corporations are leading the way in this process. In international economic literature, global resourcing is usually defined in terms of outsourcing and offshoring. In Poland, no research has been made in this area so far. Pakulska and Poniatowska-Jaksch set out to identify the causes of global resourcing and limitations to the process. Their aim is to stimulate greater interest in these problems among Polish researchers. Global resourcing seems to be especially important in an era of intensifying institutionalism and growing challenges faced by enterprises. Nowadays businesses are expected to pay more attention to various social and environmental problems. This trend leads to new forms of global resourcing and is changing its intensity. The regional arrangement of “winners” and “losers” is changing in both micro- and macroeconomic terms. However, this process is difficult to measure due to a proliferation of international non-equity ties. Consequently, it is necessary to work out new methods to examine the socioeconomic implications of global resourcing, the authors say. Priorities include research into the geographic distribution of non-equity ties.

4

Czy globalizacja zagraża społecznej gospodarce rynkowej?

100%

Karczmarek T. T.

Myśl Ekonomiczna i Polityczna

|

2010

|

issue 3(30)

13-29

EN

Globalization is a real threat for the social market economy and globalization does not protect weak, ill and helpless people. Multinational corporations acknowledge only one criterion, i.e. profit. To illustrate the situation the author presents a short characteristic of international economic co-operation. He asks the following questions: What was the aim of deregulation of the economic markets? What chaos was caused by that deregulation? How can these negative tendencies be reversed? In conclusion the author speaks about the negative influence of globalization on the social market economy. He also describes the features of three attitudes towards globalization, i.e. a radical one, a neoliberal one and a reformist one. Globalization in its present version is spontaneous and will have to be “civilized” in the forthcoming decade.

5

Korporacje transnarodowe w gospodarce światowej – ocena działalności

100%

Brach J.

Ekonomia XXI Wieku

|

2015

|

issue 1 (5)

27-46

EN

Transnational corporations have been active in the world economy for hundreds of years – since the XVIth century – but new dimensions in their activities in the world economy have been observed since 1960. The activities of that type of companies are assessed differently. On one hand these companies create and have the access to technology, have huge technological and R&D capabilities, and marketing capabilities. They are also responsible for the creation of international trade and are the most important players on the market of FDI. However, on the other hand their market power sometimes is derived from their specific advantages which – on the selected markets – they are able to transform into political power without any accountability. They also use their specific advantages to generate market imperfections, remove competition and eliminate some conflicts, at the same time creating new ones, directly connected with their activities. In the article the author tries to assess the results of activities of these companies.

6

Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w działalności badawczo-rozwojowej korporacji transnarodowych

75%

Cudowska-Sojko A., Grzybowska A.

Optimum. Studia Ekonomiczne

|

2015

|

vol. 3(75)

PL

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) są ważnym czynnikiem dynamizacji sektora badawczo-rozwojowego. Przyczyniają się one także do technologicznego unowocześniania gospodarki kraju przyjmującego obcy kapitał. Jednym ze sposobów transferu technologii jest realizacja bezpośrednich inwestycji zagranicznych przez korporacje transnarodowe. Celem artykułu jest próba określenia wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, dokonywanych przez korporacje transnarodowe, na transfer technologii w gospodarce współczesnej. Zastosowana metoda badawcza obejmuje analizę źródeł literaturowych oraz statystycznych, dotyczących zagadnień związanych z bezpośrednimi inwestycjami, transferem technologii, jak również korporacji transnarodowych.

EN

Foreign Direct Investment is an important factor strengthening the R&D sector. It contributes to the technological modernization of the economies of countries absorbing foreign capital. One method of technology transfer is the implementation of foreign direct investment by transnational corporations. The aim of the paper is to assess the influence of foreign direct investment made by transnational corporations on technology transfer in the contemporary economy. Research methods applied in the paper include analysis of the literature and analysis of statistical data related to direct investment, technology transfer, and transnational corporations.

7

ZASTOSOWANIE TAKSONOMII RELATYWNEJ DO BADANIA SKUTECZNOŚCI STRATEGII KORPORACJI JAPOŃSKICH W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ

75%

Cheba K.

Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych

|

2017

|

vol. 18

|

issue 2

210-219

PL

Analizy dotyczące strategii funkcjonowania japońskich korporacji w świecie są przedmiotem wielu badań i analiz. Cechą charakterystyczną inwestycji japońskich jest przyciąganie w miejsce ich lokalizacji podwykonawców, a nawet konkurentów. Inwestorzy japońscy wysoko cenią także relacje tworzone z otoczeniem bliższym organizacji. Celem pracy jest ocena skuteczności strategii korporacji japońskich w gospodarce światowej. W pracy do badania skuteczności tych strategii wykorzystano taksonomię relatywną. W badaniach wykorzystano informacje publikowane przez UNCTAD w ramach rankingu „World Investment Report”. Analizowano dane z lat 2010-2013. Skuteczność strategii korporacji transnarodowych analizowano biorąc pod uwagę relacje występujące pomiędzy wartością aktywów zagranicznych a wartością sprzedaży za granicą tych korporacji.

EN

Japan has been for many years one of the biggest investors in the world. Analyzes of the strategies of Japanese corporations in the world are subject to a lot of research and analysis. The purpose of the paper is to evaluate the effectiveness of Japanese corporate strategies in the global economy. In the study, the effectiveness of these strategies relative taxonomy was used. In the research the information published by UNCTAD was used. The relationship between the value of foreign assets and the value of sales abroad has been studied.

8

RELACJE MIĘDZY ŚWIATEM BIZNESU A POLITYKĄ. UWARUNKOWANIA EUROPEJSKIE

75%

Lenkiewicz T.

Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW

|

2015

|

issue 2

145-158

EN

The following paper indicates that in every political system different groups cooperate and connect with each other in order to influence the public policy and to strive towards their goals. Many European groups that are active on the European Union level represent different sectors of industry – most of their members are national representatives, including federations, associations or corporations united in supranational organizations. Pressure groups which are active on European level are defined as politically independent organizations which try to influence the political sphere, but contrary to political parties to not strive towards claiming the power. The transnational corporations possess the power which is connected with economy, technics and knowledge. What is more, they control more than one third of global resources, thus influencing the political decisions and development directions of many states. Another crucial issue connected with widely understood world of business is the erosion of ethical standards in this circles.

9

The Subjects of Public International Law in a Globalized World

75%

Kirchner S.

Baltic Journal of Law & Politics

|

2009

|

vol. 2

|

issue 1

83-96

EN

Today we are witnessing a fundamental shift in Public International Law (PIL) in which the number of actors increases dramatically and in which communication means power. The matrix of PIL is undergoing a major change. This change is not abrupt but has to be seen in the context of the shift away from the Westphalian model of PIL since 1945. Also, globalization is not a new phenomenon, although the current era of globalization, which was made possible due to the fall of the iron curtain and recent technological developments, raises the question how to describe the emerging international legal community in terms of international legal theory. As the importance of the role of the state as an actor of international law is reduced (albeit not to a degree that the state would lose its de facto primacy among the subjects of international law), other actors are gaining ground, in particular international organizations, transnational corporations, NGOs and individuals. Today the latter not only have rights under Public International Law but are also involved in the creation of new rules of international law.

10

Rola strategii rozwojowych korporacji ponadnarodowych oraz ich wpływ na życie polityczne

75%

Krzeszewska M.

Acta Politica Polonica

|

2017

|

vol. 39

|

issue 1

55-65

EN

The main objective of the transnational corporations is to maximize profit, but the search for innovation and new markets for expansion causes, that these companies are somehow forced to penetrate into the realm of political activity, because it is the result of efforts to ensure the companies themselves as the most favorable conditions for the functioning of a global scale, and how the widest spectrum of action and the freedom to reach your goals.

PL

Głównym celem korporacji transnarodowej jest maksymalizacja zysku, jednak poszukiwanie innowacji oraz nowych rynków ekspansji powoduje, że przedsiębiorstwa te są niejako zmuszone do przenikania w sferę działalności politycznej, ponieważ wynika to z dążenia koncernów do zagwarantowania sobie jak najkorzystniejszych warunków do funkcjonowania w skali globalnej oraz jak najszerszego spektrum działania i swobody realizacji zamierzonych celów.

11

Analysis of Leading Cities in Central Europe: Control of Regional Economy

75%

Csomós G.

Bulletin of Geography. Socio-economic Series

|

2011

|

vol. 16

|

issue 16

21-33

EN

Nowadays, one of the characteristic orientations in social science studies focusing on cities is the ranking of cities, as well as the definition of the world's leading cities (world cities, global cities) on the basis of various criteria. Central European countries are given just a minor role in these researches, particularly in comparison with German cities with their considerable economic performance. This analysis compares the large cities of Austria, Germany and the countries of the Visegrád Group in terms of their role in economic leadership. To this end, the characteristic parameters have been examined: the GDP in purchasing power standards and nominal GDP of the cities, the revenues of large companies found in these cities, as well as the domestic market capitalization of the stock exchanges.

12

Miasta w strategiach ekspansji korporacji ponadnarodowych

75%

Wdowicka M.

Studia Miejskie

|

2014

|

vol. 13

71-84

PL

Wyniki licznych badań prowadzonych na przełomie XX i XXI w., prezentowanych w literaturze światowej, wskazuja, że globalizacja obejmuje swym zasiegiem przede wszystkim miasta, które staja sie glównymi węzłami w globalnej sieci gospodarczej (por. Castells 1989, Friedmann 1995, Robertson 1995, Graham, Marvin 2001, Scott 2001, Hall 2005, Sassen 2006, Czerny, Luczak, Makowski 2007, Taylor 2010). W miastach swoją działalność lokalizuja wielkie korporacje ponadnarodowe, nastepuje intensywna wymiana informacji, odnotowywane są najwieksze przepływy globalne, zarówno międzynarodowych kapitalów inwestycyjnych, zaawansowanych technologii, jak i wysokiej jakości kapitalu ludzkiego. Wynika to m.in. z globalnych strategii ekspansji korporacji, które w celu podniesienia swojej konkurencyjności poszukują dostępu do lokalnych źródel zaawansowanej wiedzy, wysokiej jakości kapitalu ludzkiego, innowacji i technologii. Zasadniczym celem opracowania jest analiza rozmieszczenia przestrzennego dzialalności największych korporacji ponadnarodowych świata, w tym geograficznych kierunków przepływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz lokalizacji siedzib zarzadów korporacji.

EN

The results of a lot of studies conducted in the late 20th and early 21st centuries presented in world literature indicate that globalisation embraces primarily those cities that are chief nodes in the global economic network (cf. Castells 1989, Friedmann 1995, Robertson 1995, Graham, Marvin 2001, Scott 2001, Hall 2005, Sassen 2006, Czerny et al. 2007, Taylor 2010). Cities are places in which large transnational corporations locate their activity, where there is an intensive exchange of information, and where the heaviest global flows are recorded, whether of international investment capital, advanced technologies, or high-quality human capital. This follows, among other things, from the global expansion strategies of the corporations which, in order to boost their competitiveness, seek access to local sources of advanced knowledge, highquality human capital, innovation, and technology. The aim of this paper is to analyse the spatial distribution of activities of the biggest transnational corporations of the world, including geographical flow directions of foreign direct investment and the location of the corporations’ headquarters.

13

Zarządzanie globalnym klientem – wyzwania organizacyjne

75%

Bandurowski P.

Nauki o Zarządzaniu

|

2014

|

issue 4(21)

9-21

EN

The subject of this article is to draw attention to a relatively new kind of customer management, namely Global Account Management (GAM) and identify the main factors determining success on the global market place. Market players who want to develop and keep on going with main customers are forced to expand globally. The deployment of a new GAM team therefore appears to be an integral part of the evolution of the company. The process of creating GAM is very complex and requires a holistic overview not only for cooperation with clients but also on the organizational structure of the entire company. Cooperation with global customers involves a change in the approach to service, increase of the flexibility level and ability to adapt to the permanently changing environment.

14

Kryzys ochrony zdrowia publicznego na tle problemu dostępu do szczepionek przeciw COVID-19

75%

Barczewski M., Sykuna S.

Przegląd Sejmowy

|

2021

|

issue 5(166)

249-265

EN

The Acute Respiratory Syndrome (SARS-CoV-2) pandemic has exposed significant weaknesses in many countries in terms of preparedness to deal with a completely new type of public health threat. Difficulties and delays in the supply of COVID-19 vaccines have drawn public attention to the leading role played by transnational corporations in access to medicinal products. The authors consider these problems against the background of the concept of epidemiological solidarity and the legal framework for the protection of intellectual property in the World Trade Organization. In this context, they point out the key role of human rights as an instrument to prevent the abuse of intellectual property rights.

15

Korporacje transnarodowe a standardy CSR w zakresie ochrony środowiska

75%

Drzymała A., University of Lodz, adrzymala@uni.lodz.pl

|

2016

|

vol. 19

|

issue 1

EN

The subject of this paper is the analysis of the factors that have the greatest importance regarding the implementation of the principles of social responsibility in transnational corporations. International standards for assessing corporate social responsibility define the framework and guidelines in the evaluation of the corporation in this regard. From the company's point of view, the involvement in social activities is used primarily for improving their own image. Companies try to reconcile the desire for profit with social considerations and environmental protection, however, this process is very complex. Corporations should carry out these policies and implement appropriate procedures. Additionally, consumers want to see the use of the CSR principles in practice, so corporations should measurably help the local community and/or support social organizations. In this context, the corporation may serve a wide audience, communities, and have a significant impact on the environment. The paper will attempt to answer the question regarding which factors affect the application of CSR in corporations.

16

Polityka państwa wobec korporacji transnarodowych i przenoszenie ich prac B+R

71%

Zorska A.

Studia z Polityki Publicznej

|

2016

|

vol. 3

|

issue 3(11)

109-137

EN

The paper aims at investigating the process of international R&D relocation by transnational corporations abroad. The prospective impacts exerted by corporate research units on host countries and the public policy conducted for enhancing innovativeness of national economy are presented. R&D relocation implies FDI inflows by TNCs to host countries aimed at establishing corporate research units (research centers, subsidiaries engaged in research and production) as well as expanding their local ties which generate impacts on national R&D sphere and host economy. "Foreign component" of national research sphere is developed and its characteristics differ from those of domestic research entities. There are possible both favorable and unfavorable impacts exerted by foreign research units on innovativeness of domestic entities and NIS functioning. The host state should influence growth and activity of corporate foreign research units by means of investment policy (towards FDI inflows) and innovation policy (towards TNCs' innovation activity), in both cases serving a long-term strategy for enhancing innovativeness of national economy.

PL

Celem artykułu jest zbadanie procesu przenoszenia prac B+R przez korporacje transnarodowe za granicę. Prezentowana jest tu perspektywa oddziaływania korporacyjnych jednostek badawczych na kraje goszczące oraz zagadnienie prowadzenia przez państwo polityki zmierzającej do podniesienia innowacyjności gospodarki krajowej. Przenoszenie prac B+R za granicę uruchamia przepływy zagranicznych inwestycji bezpośrednich i rozwój korporacyjnych jednostek badawczych (ośrodków B+R i filii produkcyjnych z działami badawczymi) oraz rozszerzanie ich powiązań lokalnych, co oddziałuje na krajową sferę badawczą i gospodarkę. Powstaje "zagraniczny komponent" krajowej sfery badawczej, którego charakterystyka wyraźnie różni się od cech krajowych podmiotów tej sfery. Możliwe są korzystne i niekorzystne oddziaływania korporacyjnych ośrodków B+R i filii na innowacyjność krajowych podmiotów oraz na funkcjonowanie narodowego systemu innowacyjności (NSI). W krajach goszczących państwo powinno kształtować rozwój i działalność zagranicznych jednostek badawczych należących do korporacji transnarodowych (KTN) za pomocą instrumentów polityki inwestycyjnej (wobec napływu zagranicznych inwestycji bezpośrednich) oraz instrumentów polityki innowacyjnej (częściowo wobec działalności innowacyjnej obcych korporacji). W obu wypadkach ta polityka powinna służyć realizacji długofalowej strategii podnoszenia innowacyjności krajowej gospodarki.

17

Korporacje transnarodowe i globalizacja: rozważania o genezie i ewolucji przedsiębiorstw wielonarodowych do 1929 r.

63%

Rewizorski M.

Studia Gdańskie

|

2011

|

issue 29

317-339

PL

Początków działalności przedsiębiorstw wielonarodowych można doszukiwać się w ekspansji gospodarczej grupy państw wysoko rozwiniętych, na które składają się wiodące ekonomicznie kraje Ameryki Północnej, Europy Zachodniej i Azji Wschodniej. Sytuacja po II wojnie światowej wyznaczana w sferze gospodarczej przez liberalizację i wzrost gospodarczy pozwoliła im na korzystanie z dobrodziejstw „wielostronności”. Wiele z nich dynamicznie się rozwijało, podczas gdy inne były matecznikami, które dały początek największym istniejącym obecnie przedsiębiorstwom w swoich branżach. Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie genezy i rozwoju wyżej wymienionych podmiotów do wybuchu wielkiego kryzysu z 1929 r.

EN

Beginnings of the operations of multinational enterprises may be found in the economic expansion of the group of well-developed states of North America (USA), Western Europe (the EU) and Eastern Asia (Japan). World Economy is a habitat of the functioning of transnational corporations. The situation after the World War II set in the business world by the liberalization and the growth in the economy allowed them to use benefits of the “multilateralism”. Notwithstanding in the second decade of the 20th century the bilateral international trade based on the quid pro quo principle still dominated. However even then multinationals existed, blazing trails for more developed structures. Many of them, as: Siemens, AEG, General Electric dynamically developed, while a few, as the Standard Oil, served as originators of the largest enterprises existing at present in their industries. The purpose of this article is to trace the genesis and development of the above mentioned entities until the outburst of the Great Depression in 1929. Depression, as global economic turbulence, changed the world of corporations and accelerated coming of changes, in consequence of which international companies became one of the “four riders of the globalization” through the process of the internationalization.

18

THE FORMS OF INTERNATIONAL TECHNOLOGY TRANSFER BY TRANSNATIONAL CORPORATIONS

63%

Byczkowska M., Majzel A., Kuciński A.

International Journal of New Economics and Social Sciences

|

2018

|

vol. 8(2)

147-159

EN

The resources and skills of TNC make them play the essential role in carrying out R&D work, whose effect is the production of new, often technologically advanced solutions. Striving for maintaining competitive advantages over others on foreign markets imposes the necessity to transfer the technology worked on in parent companies to TNC foreign branches and local offices. The extensive range of TNC activity through a network of units localised in various regions of the world determines the fact that they are leaders in the process of implementing and distributing innovative solutions in the world. The main aim of the paper was to identify the influence of world-largest transnational corpo-rations on entities with respect to the diffusion of technology.

PL

Posiadane zasoby i umiejętności KTN powodują, że odgrywają one fundamentalną rolę w prowadzeniu prac B+R, których efektem jest powstawanie nowych, często zaawansowanych technologicznie rozwiązań. Dążenie do utrzymania przewag konkurencyjnych na rynkach zagranicznych wymusza z kolei konieczność transferowania technologii wypra-cowanych w przedsiębiorstwach macierzystych do zagranicznych filii i oddziałów KTN. Szeroki zasięg działalności KTN poprzez sieć jednostek zlokalizowanych w różnych regionach świata decyduje o tym, że są one liderami w procesie wdrażania i rozprzestrzeniania rozwiązań innowacyjnych na świecie. Głównym celem artykułu jest określenie wpływu największych światowych korporacji transnarodowych na podmioty w zakresie rozpowszechniania technologii.

19

Postmodernity in Corporate Biographies: The Perspective of Relational Epistemology

63%

Biały K.

Kultura i Społeczeństwo

|

2019

|

vol. 63

|

issue 4

91-101

PL

W artykule do analizy dwóch biografii reprezentujących różnorodne ponowoczesne wzorce życia została zastosowana szczególna rama epistemologiczna i jej wybrane kategorie. Ponowoczesność, a właściwie ponowoczesny porządek jest traktowany jako swobodny i zmienny w odniesieniu do kategorii więzi i pracy, podczas gdy jedynym źródłem pewności dla jednostki jest ona sama i jej tożsamość, niezależnie od tego, czy jest to wariant jej przyszłych możliwości czy potrzeb. Taka charakterystyka ponowoczesności zostaje rozszerzona o kategorię rezonansu jako synonim pierwotnego/podstawowego uwikłania w świecie. Rezonansu tego jednostka jest coraz bardziej świadoma, zastanawia się nad nim i czyni/musi uczynić obiektem swojego doświadczenia.

EN

In this article the author intend to use an epistemological concept and its categories of description to analyse two specially chosen biographies reflecting diverse postmodern life patterns. Postmodernity, or in fact the postmodern order, refers to the concept of order-making dimensions discussed in the previous article concerning hypermodernity. It is treated there as casual and variable with regard to the category of relations and work, and the only certainty for the individual, in regard to future possibilities or necessities, is the individual’s own identity. This article adds the category of resonance to the characteristics of postmodernity, as a synonym for a person’s primary entanglement in the world. It is a category of which individuals are increasingly aware, on which they reflect, and which they make an object of their experience.

20

Przestrzenne aspekty produkcji i eksportu autobusów w Polsce w latach 1989–2014

63%

Połom M.

Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego

|

2015

|

vol. 29

|

issue 1

56-72

PL

W Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1949–1991 istniała Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG), która zrzeszała państwa socjalistyczne tej części świata. W ramach wewnętrznych uregulowań RWPG wytypowano przedsiębiorstwa wiodące w zakresie produkcji taboru dla transportu zbiorowego. Wśród wielu zakładów produkujących autobusy, tramwaje i trolejbusy większość dostarczała pojazdy na rynki lokalne (w ramach państwa lokalizacji przedsiębiorstwa). Tylko nieliczne były znacznie bardziej dotowane i rozwijane, i to one zajmowały się dostarczaniem taboru na szerszą skalę – funkcjonował w nich eksport (głównie w ramach RWPG). Wśród takich zakładów znajdowały się m.in. czechosłowacka Škoda, węgierski Ikarus, radziecki ZiU. Po okresie przemian politycznych związanych ze zmianą ustroju państw w Europie Środkowo-Wschodniej nastąpiły znaczne przeobrażenia przemysłu motoryzacyjnego, w tym produkcji taboru komunikacji zbiorowej. W Polsce przed 1989 rokiem istniały dwie fabryki autobusów (Autosan w Sanoku i Jelcz w Jelczu- -Laskowicach). W tym okresie Polska praktycznie nie eksportowała, a raczej nadal importowała autobusy, głównie marki Ikarus, ze względu na niewystarczające moce produkcyjne rodzimych fabryk. Po transformacji ustrojowej rynek producentów taboru komunikacji miejskiej w Polsce przeszedł ogromne przeobrażenia. Głównym czynnikiem zmian były relatywnie niskie koszty produkcji (przede wszystkim dzięki niższym płacom niż pracowników w Niemczech) przy zachowaniu jej jakości i terminowości. Powyższe determinanty wpłynęły na podejmowanie decyzji dotyczących przenoszenia produkcji przez wielkie koncerny do krajów Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski. Drugim czynnikiem przeobrażeń był proces prywatyzacyjny polskich fabryk i związany z nim transfer technologii. Ważnym elementem były także inwestycje kapitału prywatnego w zakresie produkcji pojazdów komunikacji miejskiej, które zaowocowały powstaniem nowych zakładów. Przez ostatnie 25 lat Polska stała się jednym z głównych producentów autobusów w Europie. Systematycznie rósł także eksport pojazdów wytwarzanych w Polsce, przede wszystkim do krajów Europy Zachodniej. W tym okresie swoje fabryki otworzyły takie marki, jak MAN (w Sadach k. Poznania), Volvo (we Wrocławiu), Scania oraz Cacciamali na bazie zakładu KPNA (w Słupsku). Uruchomiono od podstaw przedsiębiorstwa produkujące pojazdy pod nowymi markami, w tym Solaris (w Bolechowie k. Poznania), Solbus (w Solcu Kujawskim) i AMZ (w Kutnie). Sprywatyzowano państwowe przedsiębiorstwa w Jelczu-Laskowicach i Sanoku. W artykule przeanalizowano przemiany rynku producentów autobusów w Polsce, zarówno w zakresie lokalizacji, jak i wielkości produkcji, w ciągu ostatnich 25 lat. Przedstawiono wielkość eksportu w ujęciu przestrzennym dla analizowanego okresu 1989–2014. Zdefiniowano czynniki wpływające na sukcesy i porażki w zakresie produkcji i eksportu autobusów wśród istniejących producentów.

EN

In Central and Eastern Europe in the years 1949–1991 there existed the Council for Mutual Economic Assistance, which brought together the socialist countries of this part of the world. The internal rules of the organization selected leading companies in the production of rolling stock for public transport. Among many facilities producing buses, trams and trolleybuses, most supplied local markets only (within country borders where the facility was located), only a few were much more financed and developed, and they were engaged in the provision of rolling stock on a larger scale – export occurred (but mainly between the Council’s members). After a period of political change associated with the change of the government system, changes in Central and Eastern Europe started a significant transformation of the automotive industry, including the production of public transport fleet. In Poland, before 1989 there were two bus factories (in Sanok – “Autosan” and in Jelcz-Laskowice – “Jelcz”). After the political transformation, the market of the rolling stock producers in Poland has undergone a tremendous transformation. The main factors of the change were relatively low production costs (mainly due to lower wages than the ones of the workers in Germany) while maintaining quality and timeliness. These determinants influenced the decision on the transfer of production by large corporations to the countries of Central and Eastern Europe, including Poland. The second factor of this transformation was the privatization process in Polish factories and the technology transfer related to the process. Another important element was the investment of private capital in the production of transport vehicles, which has resulted in creating new production sites. Over the last 25 years Poland has become one of the major bus manufacturers in Europe. During this period, foreign brands opened new factories and Polish companies began producing vehicles under new brands. Companies in Jelcz Laskowice and Sanok underwent the privatization process. The article analyses the transformation of the bus manufacturers market in Poland, both in terms of location and volume of production for the past 25 years. It also shows the export volume in spatial terms for the analyzed period of 1989–2014. Moreover, it defines factors for success and failure in the production and export of buses among existing producers.

Refine search results

The Transfer of Governance from the Nation State to a Corporate Global Economy

Wpływ zakorzenienia przedsiębiorstwa na przewagę konkurencyjną – perspektywa korporacji transnarodowej

Globalne pozyskiwanie zasobów - zarys problemu

Czy globalizacja zagraża społecznej gospodarce rynkowej?

Korporacje transnarodowe w gospodarce światowej – ocena działalności

Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w działalności badawczo-rozwojowej korporacji transnarodowych

ZASTOSOWANIE TAKSONOMII RELATYWNEJ DO BADANIA SKUTECZNOŚCI STRATEGII KORPORACJI JAPOŃSKICH W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ

RELACJE MIĘDZY ŚWIATEM BIZNESU A POLITYKĄ. UWARUNKOWANIA EUROPEJSKIE

The Subjects of Public International Law in a Globalized World

Rola strategii rozwojowych korporacji ponadnarodowych oraz ich wpływ na życie polityczne

Analysis of Leading Cities in Central Europe: Control of Regional Economy

Miasta w strategiach ekspansji korporacji ponadnarodowych

Zarządzanie globalnym klientem – wyzwania organizacyjne

Kryzys ochrony zdrowia publicznego na tle problemu dostępu do szczepionek przeciw COVID-19

Korporacje transnarodowe a standardy CSR w zakresie ochrony środowiska

Polityka państwa wobec korporacji transnarodowych i przenoszenie ich prac B+R

Korporacje transnarodowe i globalizacja: rozważania o genezie i ewolucji przedsiębiorstw wielonarodowych do 1929 r.

THE FORMS OF INTERNATIONAL TECHNOLOGY TRANSFER BY TRANSNATIONAL CORPORATIONS

Postmodernity in Corporate Biographies: The Perspective of Relational Epistemology

Przestrzenne aspekty produkcji i eksportu autobusów w Polsce w latach 1989–2014