Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  turn of the century
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Monismus und/als Revolution. Die Monismuskritik in MARIE EUGENIE DELLE GRAZIES modernem Epos "Robespierre" (1894)

100%
Rys M.
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
|
2018
9-33
PL
Naukowe i filozoficzne rewolucje często torują drogę dla zmian społecznych oraz politycznych. Pojęcie „monizmu” w Niemczech i w Austrii w ciągu ostatnich dekad dziewiętnastego wieku może być postrzegane jako dyskursywna oznaka takich zmian, zainspirowanych przez darwinizm i pozytywizm. Jednakże teorie, które utożsamiały się z monizmem, są nie tylko różnorodne, ale i często sprzeczne i niezgodne ze sobą, szczególnie odnośnie ich etycznych implikacji. Niniejszy artykuł przygląda się epickiemu wierszowi z 1894 roku, w którym wiedeńska poetka MARIE EUGENIE DELLE GRAZIE eksponuje, porównuje i krytykuje rozmaite monizmy. Artykuł proponuje interpretację owego wiersza, będącego przykładem, w jaki sposób DELLE GRAZIE rozumiała pojęcia literatury monistycznej. W podsumowaniu autor próbuje powiązać opisywaną przez DELLE GRAZIE Rewolucję Francuską z podobną świadomością rewolucyjną panującą w okresie przełomu wieków dziewiętnastego i dwudziestego.
EN
Scientific and philosophical revolutions often pave the way for social and political change. The concept of “monism” in Germany and Austria in the last decades of the nineteenth century can be read as a discursive marker of such a paradigm shift, inspired by Darwinism and positivism. However, theories that identified as monism were not only diverse, but often contradictory and incompatible with one another, especially in regard to their ethical implications. This article examines the epic poem Robespierre published in 1894, in which the poetess, the Vienna-based MARIE EUGENIE DELLE GRAZIE, displays, confronts and criticises a variety of monisms. This article interprets the epic poem as an illustration of DELLE GRAZIE’S understanding of monistic literature and relates delle Grazie’s choice of setting – the French Revolution – to the consciousness of revolutionary change in eighteenth-century France and nineteenth-century Austria.
DE
Wissenschaftliche und philosophische Revolutionen leiten oft soziale und politische Umbrüche ein. Der Begriff ‚Monismus‘– am Ende des 19. Jahrhunderts ein Modewort – kann als diskursiver Hinweis auf einen solchen, durch Darwinismus und Positivismus angeregten Paradigmenwechsel interpretiert werden. Trotzdem bleibt Monismus ein Nenner für unterschiedliche, gegensätzliche Theorien, die, insbesondere was ihre ethischen Konsequenzen betrifft, grundsätzlich unvereinbar sind. Im Zentrum dieses Aufsatzes steht das 1894 veröffentlichte Epos Robespierre, in dem die Wiener Dichterin MARIE EUGENIE DELLE GRAZIE verschiedene Monismen darstellt, einander gegenüberstellt und kritisiert. Das Epos wird als Beispiel von DELLE GRAZIES monistischem Literaturbegriff betrachtet. Zum Schluss wird versucht, ihre Themenwahl, die Französische Revolution, mit der Umbruchsstimmung um die Jahrhundertwende zu verknüpfen.
2

Eine Leidensgeschichte in angstvollen Zeiten. Die Frau zwischen „Neu“ und „Alt“ in Gabriele Reuters Roman „Aus guter Familie. Leidensgeschichte eines Mädchens“

89%
Redlich J.
Germanica Wratislaviensia
|
2013
|
vol. 137
35 - 45
EN
Referring to Gabriele Reuter’s Novel From a good family, the article discusses the problems which had to be faced by the society of the German Empire. The main character, Agathe Heidling, can be considered as a mirror of this era in German history: On the one hand it was an economically powerful state, very progressive. On the other hand it totally ignored the need for modernization in the social structures. Agathe is an example of the societies’ struggle, being caught between two mental bases: the conservative and the modern one. Agathe’s lack of self-confidence, her mistrust towards both of those mentalities, as well as her cowardice to choose her own way and a childhood trauma that affects her sexual consciousness – all this results in her illness: Hysteria.
3
Content available remote

Человек и религия в прозе малых жанров рубежа XIX–XX веков

71%
Баханович Н.
Studia Rossica Gedanensia
|
2019
|
issue 6
59-70
RU
Рассматривается религиозная самоидентификация личности в белорусской и польской прозе малых жанров на рубеже XIX–XX ст. Выделяются общие, созвучные времени интерпретации, а также специфичные для каждой из литератур. Показывается, как выявленные отличия связаны с конфессиональной историей народов, в частности с доминантным вероисповеданием, и их влияние на культуру.
EN
The paper is devoted to religious self-identification in Belarusian and Polish prose of small genres at the turn of the 19th–20th centuries. The overlap and differences in interpretation are distinguished. It is shown how the identified differences are related to the confessional history of peoples, in particular, to the dominant confession, and its impact on the culture.
4
Publication available in full text mode
Content available

Vom Gottesdienst zum „Lebensdienst“1. Gottesvorstellungen zwischen Frömmigkeit und Lebensreform in Lou Andreas-Salomés religionstheoretischen Schriften und ihrer Erzählung Ródinka. Russische Erinnerung

62%
Wellnitz K.
Wortfolge. Szyk Słów
|
2020
|
issue 4
1-30
PL
Niniejszy artykuł dotyczy wybranych tekstów teoretyczno-literackich, autobiograficznych i literackich Lou Andreas-Salomé i ukazuje, że zarówno spuścizna ideowa, jak i filozofia życiowa autorki krystalizowała się w przestrzeni pomiędzy koncepcjami pobożności postrzeganymi dzisiaj jako archaiczne oraz wczesno-modernistycznymi dążeniami w duchu Lebensreformbewegung (ruchu reformy życia). Przedmiotem refleksji są nie tylko eseje teoretyczno-religijne pióra Lou Andreas-Salomé, ale także listy i zapiski autobiograficzne, w oparciu o które nakreślony został obraz Boga stworzony przez pisarkę, jak i jej własna, wynikająca z woli samostanowienia, forma życia. W artykule wskazano na swoisty ruch między „starą“ ideą Boga, a nową metafizyczną ideą „życia“, charakterystyczny zarówno dla literatury, jak i dla kierunku myślenia Lebensreformbewegung. Przedmiotem dalszych rozważań jest opowiadanie pt. Ródinka (1923) Andreas-Salomé odczytywane jako próba przekucia teoretycznej refleksji pisarki na literacką realizację. Analiza pokazuje, w jaki sposób zderzają się ze sobą wzajemnie przeciwstawne wyobrażenia autorki o idealnej pobożności oraz wątki wywodzące się z ruchu reformy życia. Podjęty zostaje również problem narracyjnego modelowania opisanych przez pisarkę problemów.
EN
The paper deals with selected religious theoretical, autobiographic, and literary texts by Lou Andreas-Salomé and proposes that their ideological content, as well as the author’s biography, were shaped by the tension between the concepts of piety viewed nowadays as archaic, and the early modernist life-reform movement (Lebensreformbewegung). Lou Andreas-Salomé‘s religious theoretical essays, but also her letters and autobiographic notes are taken into consideration to trace the origin of the author’s image of God and her autonomously and free-willingly constructed form of life. The paper presents the shift from the ‘old’ prominence of God and the new metaphysical prominence of ‘Life’, characteristic both for the literature and for the ideology of Lebensreformbewegung. Subsequently, the paper focuses on Andreas-Salomé‘s short story Ródinka. Russsische Erinnerung (1923), viewed as a literary embodiment of her theoretical reflections, in which the ideas of piety and life reform clash. It is also shown to what extent these thematic motifs are narratologically founded by the author.
DE
Der vorliegende Beitrag befasst sich mit ausgewählten religionstheoretischen, autobiographischen und literarischen Texten von Lou Andreas-Salomé und veranschaulicht, dass das darin vertretene Gedankengut, aber auch die Lebensführung der Autorin, im Spannungsfeld zwischen heutzutage als archaisch geltenden Frömmigkeitskonzepten und frühmodernen Lebensreformbestrebungen entstanden. Lou Andreas-Salomés religionstheoretische Essays, aber auch Briefe und autobiographische Aufzeichnungen werden herangezogen, um ihr Gottesbild und gleichsam ihre selbstbestimmte und eigenwillige Lebensform nachzuzeichnen. Es wird eine Bewegung zwischen der ‚alten‘ Größe Gott und der neuen metaphysischen Größe des ‚Lebens‘ aufgezeigt, die kennzeichnend ist für die Literatur und das Denken der Lebensreformbewegung. In einem weiteren Schritt wird Andreas-Salomés Erzählung Ródinka. Russsische Erinnerung von 1923 als die literarische Realisation ihrer theoretischen Reflexionen in den Blick genommen und es wird nachvollzogen, wie darin Frömmigkeitsideale und Lebensreformgedanken aufeinanderprallen. Es wird aufgezeigt, inwiefern die Autorin diese thematischen Bewegungen in ihrer Erzählung auch narratologisch fundiert.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.