The considerations presented in the article focus on issues related to the implementation of the assumptions of the concept of sustainable development in relation to valuable natural areas that perform tourist functions. The research interests focused on Finland and the United States of America. Due to the large diversity resulting from natural, geographical, spatial and organizational or political conditions - the presented catalog of practical solutions contains a comprehensive set of initiatives that implement in practice the assumptions of sustainable development. These include both activities resulting from the implementation of nationwide projects as well as initiatives implemented at the level of local associations. The presented solutions show that the assumptions of sustainable development are a source of valuable inspiration for practical activities, and the concept itself is not limited only to the discursive and theoretical aspects.
PL
Przedstawione w artykule rozważania ogniskują się wokół zagadnień związanych z implementacją założeń koncepcji rozwoju zrównoważonego w odniesieniu do obszarów przyrodniczo cennych, pełniących funkcje turystyczne. W kręgu zainteresowań badawczych znalazły się dwa kraje: Finlandia oraz Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. Ze względu na dużą różnorodność wynikającą zarówno z uwarunkowań przyrodniczych, geograficznych, przestrzennych jak i organizacyjnych czy politycznych – prezentowany katalog rozwiązań praktycznych zawiera obszerny zestaw inicjatyw, które realizują w praktyce założenia rozwoju zrównoważonego. Wśród nich wymienić można zarówno działania wynikające z realizacji ogólnonarodowych projektów jak i inicjatywy realizowane na poziomie stowarzyszeń lokalnych. Prezentowane rozwiązania uwidaczniają, że założenia rozwoju zrównoważonego stanowią źródło cennych inspiracji dla działań praktycznych, a sama koncepcja nie ogranicza się jedynie do warstwy dyskursywnej i teoretycznej.
Przyroda w swej formie ożywionej i nieożywionej jest warunkiem koniecznym istnienia gospodarki turystycznej, w pewnym sensie jest podstawowym składnikiem produktu turystycznego. Dlatego uznano, że warto dokonać analizy mechanizmów legislacyjnych, które warunkują od strony prawnej zabezpieczenie jakości głównych zasobów produkcyjnych gospodarki turystycznej w Polsce. Produktywne zarządzanie, jego efektywność ekonomiczna i organizacyjna, wymagają niejakiej znajomości reguł ustawodawczych w zakresie tworzenia warunków dla rozwoju turystyki zrównoważonej.
EN
The nature, in its animate and inanimate form is the precondition of the tourist industry, in a sense the former is the basic material for the latter. Therefore we have decided that it is worthwhile executing the analysis of the legislative mechanisms which legally condition the security of the main production resources of the tourist industry in Poland. Productive management, its economic and organisational efficiency require a certain acquaintance with the legislative rules within this scope. The authors of this study are focused on the description of the legal conditionings of organisation and management in the Polish system of environmental protection.
Głównym celem artykułu jest przedstawienie oferty enoturystycznej w Polsce jako części turystyki zrównoważonej. Właściwa konfiguracja tej oferty może zapewnić turystom wypoczynek zdrowy i zgodny z naturą. Może ona również wpłynąć na konserwację i zachowanie dziedzictwa regionu. Pojęcie zrównoważonej turystyki ma ścisły związek z pojęciem zrównoważonego rozwoju – na wyjaśnieniu tych kwestii skupia się pierwsza część artykułu. W kolejnej części przedstawione są poglądy na ekoturystykę jako część turystyki zrównoważonej. W ostatniej zaś omówiono zarządzanie ofertą enoturystyczną polskich winnic.
Urozmaicone walory turystyczne miejsc i obiektów zwiększają możliwość uprawiania różnych form turystyki. W pracy przedstawiono wzajemne relacje pomiędzy walorami kulturowymi i geoturystycznymi obiektów położonych na obszarze Polski. Przeprowadzono analizę cech obiektów znajdujących się w Centralnym Rejestrze Geostanowisk Polski oraz położonych na obszarze istniejących geoparków i posiadających walory kulturowe (geostanowiska kulturowe). Dokonano selekcji geostanowisk oraz wskazano te o najwyższych walorach. Przeanalizowano również ruch turystyczny w obrębie najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc i jednocześnie posiadających walory związane ze środowiskiem abiotycznym. Wspólna promocja, połączenie walorów geologicznych i kulturowych w jeden produkt turystyczny może być podstawą rozwoju różnych form turystyki oraz wzmocnienia jej roli poznawczej i edukacyjnej.
Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania terenów zieleni miejskiej do realizowania turystyki przyrodniczej. Różnorodność zarówno tej formy turystyki, jak i charakteru zielonej infrastruktury miast pozwala na przygotowanie bardzo szerokiej i zróżnicowanej oferty w tym zakresie. W artykule podjęto próbę uporządkowania teoretycznych podstaw zagadnienia turystyki przyrodniczej, miast zrównoważonych i roli zieleni w rozwoju i kształtowaniu przestrzeni publicznej miast oraz w życiu mieszkańców i turystów. Przedstawiono również obiekty i obszary atrakcyjne dla miłośników tej formy turystyki. Wydaje się, że miasto, a zwłaszcza obszary metropolitarne są mimo wszystko atrakcyjne dla turystyki przyrodniczej.
Pandemia COVID-19 spowodowała radykalne zmiany w codziennym życiu ludzi oraz funkcjonowaniu gospodarek. Uważa się, iż zmiany te mają charakter ewolucyjny i zapoczątkują nową fazę transformacji, jednak praktyki stosowane obecnie zarówno przez osoby prywatne, jak i przez firmy mogą zostać zaniechane, gdy kryzys dobiegnie końca. W kontekście podróżowania powrót do nieodpowiedzialnych zachowań doprowadziłby do ponownego pojawienia się niechęci do turystyki. Celem niniejszej notatki jest rozważenie, czy pandemia COVID-19 jedynie czasowo rozwiązała istniejący wcześniej problem nadmiernej turystyki (overtourism) i związanego z nią braku stosowania zrównoważonych praktyk. Mimo iż ograniczenia w podróżowaniu wprowadzane przez różne państwa ze względu na rozprzestrzenianie się koronawirusa spowodowały wystąpienie zjawiska zamrożenia turystyki (zero tourism), w większości krajów świata działania w sektorze turystycznym zostały już wznowione. Autorzy niniejszej notatki, prezentując ramy koncepcyjne, podkreślają, że jeśli branża będzie nadal funkcjonować na takich samych zasadach jak przed pojawieniem się koronawirusa, problem nadmiernej turystyki wróci po zakończeniu się pandemii. Dlatego też, aby nie dopuścić do takiego rozwoju sytuacji, autorzy sugerują położenie nacisku na turystykę jakościową, wpajanie podróżującym odpowiedzialnych zachowań oraz wykorzystywanie zdobyczy technologicznych.
Celem niniejszego artykułu jest ocena skutków oddziaływania turystyki na środowisko przyrodnicze w Bieszczadzkim Parku Narodowym, jak również sprawdzenie, czy funkcjonowanie obszarów chronionych w Bieszczadach oraz realizacja zadań ochronnych znajduje swoje odzwierciedlenie w podnoszeniu świadomości ekologicznej zwiedzających. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że możliwy do osiągnięcia jest kompromis pomiędzy zachowaniem zasad ochrony przyrody, a oczekiwaniami i potrzebami zwiedzających.
EN
The purpose of this article is to evaluate the effects of tourism on the natural environment in the Bieszczady National Park, as well as to check whether the functioning of protected areas in the Bieszczady Mountains and the implementation of protection is reflected in the increasing environmental awareness of the visitors. The results of this study indicate that it is possible to achieve a balance between the principles of conservation and the needs and expectations of the visitors.
Celem rozważań jest przedstawienie teoretycznego, długookresowego modelu turystyki zrównoważonej, który spełniałby warunki: kompletności, uniwersalności, jednoznaczności i prostoty. Podstawą konstrukcji modelu było przyjęcie, m.in. na podstawie studiów literaturowych, kilku głównych założeń oddających istotę turystyki zrównoważonej. Sam model został zaś zbudowany przy wykorzystaniu metody wnioskowania dedukcyjnego z przyjętych założeń. Do jego prezentacji zastosowano graficzny obraz funkcji matematycznej oraz zapis formalny. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej, mającej charakter wprowadzający, przedstawiono w skróconej formie, przegląd głównych koncepcji turystyki zrównoważonej. W drugiej części zaprezentowano, wybrane z literatury przedmiotu, próby oddania istoty turystyki zrównoważonej przy wykorzystania ujęcia modelowego. Z kolei trzecia, zasadnicza część artykułu zawiera proponowany teoretyczny, długookresowy model turystyki zrównoważonej. Obejmuje ona w szczególności graficzną formę modelu, a także opis: celów budowy modelu, jego głównych założeń, zastosowanych zmiennych, modelowych warunków równowagi i jej zakłóceń, prezentację czynników oddziaływują-cych na zmienne niezależne, jak również możliwości oraz ograniczenia wykorzystania modelu.
EN
An aim of deliberations is to present a theoretical long-term model of sustainable tourism that would have met the prerequisites of completeness, universality, explicitness, and simplicity. A ground for construction of the model was an adoption, among other things on the basis of literature studies, of a few basic assumptions showing the essence of sustainable tourism. The very model was built with the use of the method of deductive reasoning on the grounds of adopted assumptions. For its presentation, there were used a graphical picture of the mathematical function and a formal record. The article consists of three parts. In the first one, of the introductory nature, there are presented, in an abbreviated form, a review of the main concepts of sustainable tourism. In the second part, there are presented, selected from the subject literature, attempts to convey the essence of sustainable tourism with the use of the model approach. In turn, the third, the essential part of the article, includes the proposed theoretical long-term model of sustainable tourism. It comprises, in particular, a graphical form of the model as well as a description of the objectives of model construction, its main assumptions, applied variables, model terms of equilibrium and disturbances thereof, presentation of the factors affecting independent variables as well as the opportunities and constraints of model use.
Postęp w zakresie zrównoważonego rozwoju jest wciąż niewystarczający pomimo wielu inicjatyw podejmowanych w globalnej i lokalnej skali. Dotyczy to także turystyki zrównoważonej. Nie wszystkie jej elementy mimo nazwy spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju. Stopień zrównoważenia turystyki można jednak znacznie zwiększyć, przekształcając konwencjonalnie działających wytwórców usług turystycznych w zrównoważone podmioty gospodarcze. Wymaga to istotnych zmian w strukturze zasobów, którymi dysponują. Kluczowe znaczenie mają w tym przypadku zrównoważone zasoby ludzkie, a więc personel złożony z kierowników i pracowników wykonawczych, angażujących się w zrównoważony rozwój. Taki personel daje gwarancję, że wytyczone cele ekologiczne i społeczne będą sprawnie realizowane. Głównym celem artykułu jest prezentacja modelowych rozwiązań dotyczących struktury zasobów zrównoważonych wytwórców usług turystycznych oraz ich atrybutów. Podjętej analizie towarzyszy charakterystyka zrównoważonych zasobów według własnej autorskiej koncepcji, która stanowi nie tylko inspirację do dalszej naukowej penetracji tematu, ale także podstawę praktycznego tworzenia zrównoważonych przedsiębiorstw turystycznych.
EN
The progress in the area of sustainable development is still insufficient despite many initiatives taken at the global and the local scale. This insufficient progress also applies to sustainable tourism. In fact, it is only partially sustainable because not all of its components meet the criteria of sustainable development. The degree of sustainability of tourism can be greatly increased by transforming conventionally operating manufacturers of tourist services into sustainable enterprises. This requires revolutionary changes in the structure of resources that they have. All the resources of this type of enterprises should be sustainable. Sustainable human resources play the key role in the area; such a staff consists of managers and operational employees engaging in sustainable development. They guarantee the effective realization of ecological and social objectives. The main aim of this article is to present the model solutions for the structure of resources of sustainable producers of tourist services and their attributes. With the proposed solutions, tourism will to a greater extent contribute to balancing intergenerational needs.
Artykuł dotyczy turystyki dźwiękowej – nowej formy turystyki, polegającej na podróżowaniu do miejsc charakteryzujących się wyjątkowością akustyczną lub występowaniem unikalnych krajobrazów dźwiękowych. Celem artykułu jest analiza relacji między turystyką dźwiękową a rozwojem zrównoważonym. Turystyka dźwiękowa została przedstawiona jako zgodna z koncepcją zrównoważonego rozwoju. Ponadto wskazano potencjał krajobrazów dźwiękowych dla rozwoju turystyki zrównoważonej.
EN
The paper deals with the sound tourism –a new form of tourism, which is based on travelling to places with unique acoustic characteristics or unique soundscapes. The aim of the article is to analyze the relationship between sound tourism and sustainable tourism. The paper demonstrates that sound tourism conforms to the idea of sustainable development. It also highlights the fact that soundscapes should be protected given the opportunities they offer for sustainable development
Koncepcja zrównoważonego rozwoju pojawia się w literaturze od kilkudziesięciu lat w odniesieniu do modelu gospodarki w różnych dziedzinach, w tym również w turystyce. Strategia rozwoju turystyki w Polsce na każdym poziomie samorządowym powinna zawierać koncepcję zrównoważonego rozwoju regionów z uwzględnieniem przyjętych dla niej spójnych zasad. Ze względu na ograniczony zakres lub brak badań nad zrównoważonym rozwojem regionów (przede wszystkim w aspekcie wpływu podejmowanych działań), w niniejszym artykule przeglądowym podjęto temat zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do turystyki, świadomości ekologicznej turystów oraz możliwości realizacji alternatywnych rodzajów turystyki w Polsce.
EN
The conception of balanced development has been appearing in the literature for the last decades in reference to a model of economy in different domains as well as in tourism. A strategy of tourism development in Poland on each level of local authorities should include the regions’ balanced development conception which includes concise regulations approved for it. Due to limited scope or lack of studies on regions’ balanced development ( first of all in the aspect of the influence of the undertaken activities), this review article deals with the issue of balanced development in reference to tourism, tourists’ ecological awareness and possibility to realize alternative kinds of tourism industry in Poland.
Turystyka zrównoważona nie ma określonych form ruchu turystycznego, lecz odnosi się do sposobu organizacji i funkcjonowania gospodarki turystycznej jako całości. Pojezierze Brodnickie, jako cel podróży turystycznych, posiada wybitne walory do uprawiania turystyki zrównoważonej. W artykule przedstawiono charakterystykę rozwoju turystyki kajakowej i rowerowej jako form turystyki zrównoważonej. W pierwszym etapie przedstawiono historię turystyki, a następnie dokonano kompleksowej analizy cech turystyki kajakowej i rowerowej. Zaprezentowano i omówiono główne problemy ze wskazaniem rozwiązań i możliwości wykorzystania wyników do promocji turystyki na Pojezierzu Brodnickim.
EN
Sustainable tourism does not have any defined forms of tourist traffic. It refers to form of organization and functioning of tourism management as a whole. The Brodnica Lakeland, as a destination for tourists has an outstanding value for the qualified tourism. This article applies to characterize canoeing and cycling tourism as the forms of sustainable tourism. In the first stage the history of tourism is presented. After that analysis of canoeing and cycling tourism characteristics is made. Authors present and discuss main problems of sustainable tourism. They indicate solutions and possibilities of using opinions and study results to improve the offer of tourism in the Brodnica Lakeland.
able tourism is not considered as a form of tourism. The category „sustainable tourism” is an axiological category. The concept of „sustainable tourism” has the status of a universal idea. In the sustainable tourism model, social, economic and aesthetic needs are emphasized. They are not distributed symmetrically between groups of tourism subjects. Sustainable tourism, considered as a model for the whole tourism, must include the right to limit development and forms of tourism in the name of preserving exceptional and universal human goods. Essential for the problem of sustainable tourism seems to be the question: Is sustainable tourism adapted to the principles of modern civilization, or is it a model of action that will bring about change in the social space of the present? Keywords relating to the fair and equitable sharing of income from tourism have an overtone both social and political, in the discovery of many revolutionary ideologies. The idea of sustainable tourism indicates the link between the possibilities of meeting the universal need for travel and the need to preserve the world these travels take place. The concept of sustainable tourism seems to be a social ethos that accentuates the kind of solidarity of a man who takes responsibility for his social order and the acquired cultural and natural heritage. An important issue for the tourism development seems to be the nature of orthodoxy sustainability.
PL
Turystyka zrównoważona nie jest uznawana za formę turystyki. Kategoria „turystyki zrównoważonej” jest zatem kategorią aksjologiczną. Wyraża pewien ideał odnoszący się do obrazu społeczeństwa idealnego. Pojęcie „turystyki zrównoważonej” ma status idei uniwersalnej. W modelu turystyki zrównoważonej akcentuje się potrzeby społeczne, ekonomiczne i estetyczne. Nie są one symetrycznie rozłożone między tymi grupami podmiotów. Turystyka zrównoważona traktowana jako model odnoszący się do całej praktyki turystycznej człowieka musi zawierać w sobie przyzwolenie dla ograniczania rozwoju i form turystyki w imię zachowania dóbr wyjątkowych i dla człowieka uniwersalnych. Istotowym dla problematyki turystyki zrównoważonej wydaje sie byc pytanie: Czy turystyka zrównoważona ma dostosować sie do zasad działania obowiązujących we współczesnej cywilizacji czy ma być wzorem działania, który przyniesie zamiany w całej społecznej przestrzeni współczesności? Hasła odnoszące się do sprawiedliwego i równego podziału dochodu z turystyki mają wydźwięk tak społeczny jak i polityczny, odnajdowany w wielu ideologiach rewolucyjnych. Idea turystyki zrównoważonej wskazuje na związek między możliwościami zaspokojenia powszechnej potrzeby podróżowania a konieczności ochrony i zachowania świata, w którym owe podróże się urzeczywistniają. Koncepcja turystyki zrównoważonej wydaje się mieć charakter etosu społecznego akcentującego gatunkową solidarność człowieka biorącego odpowiedzialność za tworzony przez siebie porządek społeczny i otrzymane dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze. Istotną kwestią wydaje się być natura owej ortodoksji zrównoważenia.
The article presents: 1) the evolution of the concept of leisure; 2) the challenges facing contemporary civilization in terms of leisure; and 3) the concept of leisure, which promotes sustainable tourism. According to the author only concept of leisure, which takes into account all the potentiality of human being – with his biological, emotional, spiritual and cultural needs – guarantees effective practice of sustainable tourism. Upbringing and education play an important role in reaching such a concept of leisure.
PL
Artykuł prezentuje 1) ewolucję koncepcji odpoczynku; 2) wyzwania, jakie współczesna cywilizacja stawia wobec odpoczynku oraz 3) koncepcję odpoczynku, która wspiera zrównoważoną turystykę. Zdaniem autora tylko odpoczynek, który uwzględnia całą potencjalność człowieka wraz z jego potrzebami biologicznymi, emocjonalnymi i kulturowo- duchowymi gwarantuje skuteczne uprawianie turystyki zrównoważonej. Ważną rolę w dochodzeniu do takiej koncepcji odpoczynku odgrywa nauczanie i wychowanie.
Tourism has its functions and dysfunctions for the reception region. The purpose of the study is to state which of Polish regions can be characterized as the areas of sustainable tourism reception. To achieve the aim of the study the following hypothesis was put forward: voivodships of northern and southern Poland were the areas of sustainable tourism reception in 2015. The examination of the sustainable tourism should take into consideration both positive and negative influence of tourism on the environment and society; that is why the taxonomic measure of development was employed. The study included variables concerning tourism directly as well as those connected indirectly with its development in the given area. Regarding the substantive criteria of variables’ selection the author considered the state of the art in tourism and economic sciences. The conducted research indicated that some of regions in Poland can be recognized as the sustainable tourism reception regions.
PL
Celem artykułu jest określenie, na terenie których polskich województw turystyka najlepiej spełnia kryteria zrównoważonego rozwoju. Aby zrealizować cel badawczy, postawiono hipotezę, która brzmi: „Obszarami recepcji turystyki zrównoważonej w 2015 roku były województwa położone na północy i południu Polski”. Badanie turystyki zrównoważonej musi brać pod uwagę zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ tej gałęzi gospodarki na środowisko i społeczeństwo, dlatego aby zweryfikować hipotezę badawczą, zastosowano taksonomiczny miernik rozwoju. W badaniu uwzględniono zmienne stricte dotyczące turystyki oraz te związane pośrednio z jej rozwojem na danym terenie. W kwestii kryteriów merytorycznych doboru zmiennych brano pod uwagę stan wiedzy w obszarze nauk o turystyce i nauk ekonomicznych. Przeprowadzona analiza wykazała, że część polskich województw może zostać uznana za obszary recepcji turystyki zrównoważonej.
Celem niniejszej publikacji było przedstawienie pomysłu tworzenia Zielonych Szlaków Greenways jako czynnika pobudzającego i rozwijającego turystykę. W pracy dokonano prezentacji idei i głównych przesłanek Zielonych Szlaków Greenways. Ukazano ich znaczenie; opisano korzenie i rozwój Zielonych Szlaków Greenways na świecie, w Europie i w Polsce. Analizie poddano jeden z przykładów Zielonych Szlaków Greenways zlokalizowanych w Polsce – Szlak Odry. Wskazano pozytywny wpływ Szlaku Odry na rozwój turystyki w wybranych, mniejszych miejscowościach leżących na tym szlaku. Przywołano najważniejsze osiągnięcia i sukcesy w tej dziedzinie. Tezą postawioną w pracy było założenie, że Zielone Szlaki Greenways mogą stanowić istotny czynnik pobudzający rozwój turystyki, zwłaszcza w skali regionalnej. Dotyczy to w szczególności miejsc i miejscowości położonych na obszarach o mniejszym potencjale turystycznym. Artykuł powstał przy wykorzystaniu zwartych materiałów książkowych, czasopism, jak również informacji netograficznych i kontaktów osobistych z koordynatorami Zielonych Szlaków Greenways. Metoda badawcza zastosowana w publikacji to krytyka piśmiennicza i wywiad telefoniczny. Wyniki badań potwierdzają postawioną tezę, że Zielone Szlaki Greenways pozytywnie wpływają na sytuację i rozwój turystyki.
EN
The aim of this publication is to present the idea of creating Greenways as a factor stimulating and developing tourism. The paper presents the idea and the main premises of Greenways. It shows their significance. The publication describes the roots and the development of Greenways in the world, in Europe and in Poland. An analysis is made of one of the examples of Greenways in Poland—the Oder River trail. The paper presents a positive influence of the Oder River Trail on the development of tourism in selected smaller towns located on the trail. The most important achievements and successes in this area are shown. The thesis formulated in the paper was the assumption that Greenways can be an important factor stimulating the development of tourism, particularly at the regional scale. In particular, it concerns places and towns with lower tourism potential. The paper was created with the use of nonserial book materials, journals, as well as netographic information and personal contacts with Greenways coordinators. The research method used in the publication was literature criticism and a telephone interview. The research findings positively verified the formulated thesis that Greenways positively influence the situation and development of tourism.
Slow tourism is a new trend in tourism development. It combines sustainable tourism (which means that economical, environmental, and social aspects are important) and responsible tourism. The idea of the ‘slow’ is linked with culture, cuisine, nature, and society. The main aim is living in harmony with nature. Everybody should think about their own influence on the environment. This is the first step in protecting nature. The main purpose of this article is to explain the difference between farm stay accommodations in Poland which are connected with slow food, slow tourism or slow life with those which are not. Moreover, the author wants to present slow tourists – who they are, and what needs they have.
Dobków is a medium-size village in the West Sudetes which for long did not benefit from tourism development in the region. Owing to the activity of local leaders, numerous initiatives have been implemented in Dobków since 2005, aimed at the revitalization of the rural space, promotion of local traditions and tourist values, and creation of attractive tourist products. While developing the latter, major emphasis is put on regional geoheritage, especially the legacy of ancient volcanism, and visitor’s experience of rural environment authenticity. Nowadays the main effort is directed towards adapting an old farmstead for a centre of regional education, which – after completion – will serve as a major visitor centre in the region. The case study of Dobków shows that consequent expansion of educational space is among the key components of creativity in a village.
W świetle koncepcji theatrum mundi życie ludzkie jawi się jako udramatyzowany spektakl, podczas którego w zależności od sytuacji przyjmujemy rolę aktorów lub spektatorów. Żyjąc w teatrze codzienności, przerywanym okresowo czasem świąt, przybieramy określone maski i pozy, potrzebne do odegrania swojej roli. W teatralność świata wpisuje się również postmodernistyczna turystyka. Dla rozrywki konsumentów tworzy się w panoramie miast i wsi turystycznych swoiste spektakle, dające iluzję prawdziwości. Aktorami biorącymi udział w aranżowanych widowiskach są nie tylko ludzie, ale często także zwierzęta, które zmusza się do określonych zachowań, wyznaczając im rolę regionalnej atrakcji. Wyzyskuje się je w transporcie, w pokazach i akrobacjach, w przemyśle pamiątkarskim, fotograficznym i gastronomii. W każdym z tych przypadków autentyczność zastępowana jest inscenizacją teatralną z elementami mistyfikacji, ze szkodą dla zwierząt. Wiąże się to z myśleniem komercyjnym, które zmienia zwierzęta w produkt rynkowej wymiany. Zjawisko to nie zostanie całkowicie wyeliminowane, dopóki istnieć będzie popyt na atrakcje z udziałem zwierząt. Podstawą niniejszego opracowania stała się obserwacja, kwerenda internetowa oraz fotografowanie jako metoda uzupełniająca do obserwacji.
EN
In the light of the concept of theatrum mundi, human life is seen as a dramatized spectacle, during which, depending on the situation, we assume the role of actors or spectators. Living in the theater of everyday life, interrupted periodically by the holidays, we assume defined masks and poses, one need to play his role. Post-modern tourism is also a part of the world’s theatricality. For the consumers’ entertainment specific performances, giving the illusion of authenticity are made within the panorama of touristic cities and rural areas. Actors involved in arranged performances are not the people on their own, but often also animals that are forced to specific behaviors, assigning them the role of regional attraction. They are exploited in transport, shows and acrobatic performances, photography, gastronomy and memorablia industry. In each of this cases, the authenticity is replaced with staging theater with elements of mystification, to the detriment of the animals themselves. This relates to the commercial thinking, which treats animals as a product of market exchange. This practice will not be completely eliminated, while there will be still demand for attractions with the presence of animals. The basis of this study was observation, internet query as well as factual query as a complementary method for observation.
Turystyka natywna jako indywidualna, niesformalizowana i niezinstytucjonalizowana forma zwiedzania świata należy do grupy współczesnych nurtów rozwoju turystki, takich jak turystyka zrównoważona, etniczna czy turystyka powolna. Ten rodzaj uprawiania turystki ma m.in. za zadanie wspieranie rozwoju gospodarczego lokalnych społeczności i nawiązuje do polityki propoor turyzmu. Przydatnym narzędziami dla obsługi turystyki natywnej są narzędzia informatyczne powszechnie wykorzystywane w e-turystyce. Połączenie założeń stosowanych w turystyce natywnej i narzędzi wykorzystywanych w e-turystyce może stać się podstawą dla opracowania internetowych systemów informacji w zakresie e-turystyki natywnej. Pozwoliłyby one na zaspokojenie potrzeb i rozwój zainteresowań wyspecjalizowanych turystów indywidualnych i ułatwiłyby rozpowszechnienie ofert lokalnych dostawców rożnego typu, niszowych usług turystycznych. Celem artykułu jest oparta na studium przypadku charakterystyka idei e-turystyki natywnej i jej relacji do innych form turystyki zrównoważonej. Ponadto autorzy przedstawili zasady funkcjonowania portalu ETNOS – jednego z portali internetowych pionierskich w zakresie e-turystyki natywnej, który umożliwi m.in. rozpowszechnienie tej nie nowej, lecz istotnie zmodyfikowanej propozycji turystyki
EN
Native tourism as an individual and non-institutionalized, non-formalized form of exploring the world belongs to the modern trends of tourism development, including sustainable tourism, ethnic tourism or slow tourism. This type of tourism has, among other things, designed to promote the economic development of local communities and refers to the policy of pro-poor tourism. Tools commonly used in e-tourism became also useful for native tourist services. The combination of these two trends in tourism: native tourism and e-tourism, may become the basis for the development of online information systems within native e-tourism. Such systems, from their nature, could help in the realization of individual and qualified tourists’ needs and interests as well as in facilitating the dissemination of offers by local suppliers of various, niche types of tourist services. The article is a key study and describes the concept of the Native E-Tourism and its relation to other forms of sustainable tourism. It also shows principles of the ETNOS portal – one of the pioneer Internet portals in native e-tourism that helps in diffusion of a not new but modified concept in tourism.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.