Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  umowy cywilnoprawne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The subject matter of the article is the admissibility of concluding civil law contracts to employ teachers, considering the specific character of this occupational group. A change in the regulations regarding the ban on employing teachers under such contracts encourages reflection and some comments on its legitimacy. The author describes the benefits gained from this modification by teachers employed at non-public schools, as well as the losses potentially suffered by employers. The change in the law came into force on 1 September 2018 and is viewed differently by headteachers and regular teachers. In the final part of the article, the author presents her own opinion on this issue.
PL
Przedmiotem artykułu jest dopuszczalność stosowania umów cywilnoprawnych do zatrudniania nauczycieli w kontekście specyfiki tej grupy zawodowej. Zmiana w przepisach dotyczących zakazu zatrudniania nauczycieli na podstawie tych umów skłania do refleksji i skomentowania jej zasadności. Autorka charakteryzuje korzyści, jakie płyną dla nauczycieli szkół niepublicznych w związku z tą modyfikacją, oraz straty, jakie mogą ponieść pracodawcy. Omawiana zmiana weszła w życie 1 września 2018 r. i jest różnie oceniana przez dyrektorów szkół niepublicznych, jak i przez samych nauczycieli. W końcowej części artykułu autorka formułuje własną opinię na ten temat.
EN
In Poland, a significant number of people employed on a legal basis other than the employment relationship, carry out work in the conditions of economic dependence. On the other hand, there is a departure from the classical model of employee subordination, which is connected with greater independence of employees and is a consequence of the development of atypical forms of employment also within the employment relationship. Taking this into account, it is worth considering how the subjective scope of labour law should be shaped in the future. The social standing of all people for whom work is the basic source of income, and therefore the condition of a good life, is more and more similar, and negative consequences of conflicts between the sphere of professional and private life are equally severe regardless of the legal basis of employment. The social interest therefore requires taking into account some threats accompanying various forms of work done.
PL
W Polsce znaczna część osób zatrudnionych na innej podstawie prawnej niż stosunek pracy świadczy pracę w warunkach zależności ekonomicznej. Z drugiej strony następuje odejście od klasycznego modelu podporządkowania pracowniczego, co wiąże się z większą niezależnością pracowników i stanowi konsekwencję rozwoju nietypowych form zatrudnienia także w ramach stosunku pracy. Biorąc to pod uwagę, warto zastanowić się, jak w przyszłości powinien się kształtować zakres podmiotowy prawa pracy. Pozycja społeczna wszystkich osób, dla których praca stanowi podstawowe źródło dochodów, a więc warunek godnego życia, jest coraz bardziej podobna, a negatywne następstwa konfliktów pomiędzy sferą życia zawodowego i prywatnego są tak samo dotkliwe, bez względu na podstawę prawną zatrudnienia. Interes społeczny wymaga więc, aby uwzględnić zagrożenia towarzyszące różnym formom świadczenia pracy.
EN
“Junk contracts”, i.e. civil law contracts used to regulate relations similar to employment relationship, have become extremely widespread after the economic crisis in Poland. The paper explains the reasons and the effects of this, and subsequently describes public poli- cies towards civil law employment, implemented between 2014 and 2019 by the govern- ments formed by Civic Platform (Platforma Obywatelska, PO)—Polish People’s Party (Polskie Stronnictwo Ludowe, PSL), and by the United Right (that includes Law and Justice [Prawo i Sprawiedliwość] party). The public policies were relatively coherent and aimed to extend some of protective provisions characteristic for labour code contracts on civil law contracts. This lead to “normalisation” and quasi-acceptance of civil law employment as an alternative to labour code-based employment. The paper claims that the chosen trajectory was a result of the failures of plans to deeply reform the labour law and labour market, and can be dangerous, as it may result in prolonged stabilisation of a situation where non-standard forms of employment are abused.
PL
„Umowy śmieciowe”, czyli umowy cywilnoprawne wykorzystywane w celu regulowania sto- sunków zbliżonych do stosunków pracy, stały się w Polsce niezwykle popularne po kryzysie ekonomicznym. Artykuł tłumaczy przyczyny i skutki tego zjawiska, a następnie opisuje polityki publiczne podejmowane wobec umów cywilnoprawnych w latach 2014–2019 przez rządy Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz Zjednoczonej Prawicy. Działania kolejnych rządów były zasadniczo spójne i zmierzały do rozszerzenia części uprawnień charakterystycznych dla umów kodeksowych na niektóre z umów cywil- noprawnych. Doprowadziło to do „normalizacji” i swoistego zaakceptowania zatrudnienia cywilnoprawnego jako alternatywy dla umów kodeksowych. Artykuł pokazuje, że obrana trajektoria wynikała z klęsk głębszych reform rynku i prawa pracy i może nieść za sobą ryzyko długotrwałej akceptacji nadużywania niestandardowego zatrudnienia.
PL
W artykule przedstawiono problematykę zakresu obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umów cywilnoprawnych w świetle zmian, które weszły w życie 1 stycznia 2016 r. Nowelizacja zmieniła zasady podlegania ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu w przypadku zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych, wprowadzając kumulację tytułów do tych ubezpieczeń w sytuacji, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Kumulacja dotyczy nie tylko zbiegu umów cywilnoprawnych (z wyjątkiem umowy o dzieło), ale także zbiegu umowy cywilnoprawnej z prowadzeniem innej niż gospodarcza działalności pozarolniczej (na przykład bycie wspólnikiem spółki jawnej, partnerskiej) czy zbiegu umowy cywilnoprawnej z wykonywaniem pracy na podstawie umowy o pracę nakładczą. W rezultacie nastąpi rozszerzenie obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego na kolejne formy prawne wykonywania pracy, aż do uzyskania kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, która jest powszechną podstawą wymiaru składki. Innym skutkiem omawianej nowelizacji jest objęcie ubezpieczeniem wypadkowym kolejnych tytułów do ubezpieczeń społecznych ze względu na istnienie obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego.
EN
Th e article presents the problem area of social insurance obligations in relation to civil law agreements given the changes that came into force on 1st of January 2016. Th e amendment changed the principles upon which retirement and social security pensions operated with regard to employment on the basis of civil law agreements, introducing the accumulation of titles to such pensions in a situation whereby the basis of the contribution rates for social insurance is in fact lower than the minimum wage for paid employment. Th is accumulation does not merely refer to the confl uence of civil law agreements (with the exception of mandatory agreements), but also the confl uence of a civil law agreement involving the conducting of business activities other than agricultural ones (for example participation in a general partnership) or the confl uence of a civil law agreement with work done on the basis of outwork. As a result, there occurs a broadening in social security obligations to include subsequent legal forms of employment up until the point whereby the minimal rate for employment has been secured, this constituting the general basis for contribution rates. Another outcome of the said amendment is the extension of accident insurance to those titles for social security insurance as a result of the subsequently existing obligation for retirement and social security insurance.
PL
Przedmiotem niniejszego opracowania jest zagadnienie ustalania istnienia stosunku pracy przez Państwową Inspekcję Pracy w sytuacji zawarcia przez strony umowy cywilnoprawnej z naruszeniem przepisów, tj. na warunkach umowy o pracę. Jest to zagadnienie warte uwagi zwłaszcza w kontekście realizacji przez państwo i Inspekcję Pracy funkcji ochronnej wobec słabszej strony, jaką jest osoba zatrudniona. W artykule przedstawiono także różnice pomiędzy umowami prawa cywilnego a umowami prawa pracy i wykazano znaczenie tych drugich w związku z zapewnieniem stabilności zatrudnienia i pewności pracy. Wskazano także trudności związane z rozróżnianiem tychże umów i rolę jaką w tym zakresie odgrywa Inspekcja Pracy oraz sąd. W opracowaniu zasygnalizowano także, że postępowania w sprawie ustalenia istnienia stosunku pracy są skomplikowane oraz podniesiono kwestie, które wymagają poprawy w celu zapewnienia lepszej jakości działania Inspekcji Pracy. Na obecnie obowiązujących zasadach inspektorzy nie zawsze są w stanie działać w sposób odpowiedni i jakość postępowań nie spełnia oczekiwań osób zainteresowanych, czyli pracobiorców.
EN
Object of the present study is the issue of determining the existence of an employment relationship by the State Labour Inspectorate in case of concluding an agreement by the parties to a civil law in breach of the provisions, i.e. under the terms of the employment contract. This is an issue worth attention especially in the context of the implementation by the State and the State Labour Inspectorate protective function towards the weaker party, which is a person who is employed. The article also presents the differences between the civil law agreements and contracts of employment law and been shown the importance of the latter in connection with ensuring the stability of employment and job assurance. It shows also the difficulties involved in distinguishing between those agreements and the role that is played by the State Labour Inspectorate and by the court. The study also signalled that the procedure for the determination of the existence of an employment relationship is complicated and the issues which were raised need improvement in order to ensure better operation of the State Labour Inspectorate. The current rules, made that the inspectors are not always able to act in appropriate manner and the quality of the proceedings does not meet the expectations of interested person, namely employees.
EN
The article summarises the data on the use of civil law contracts (CLCs) as employment contracts, as well as the findings of other research on the segmentation of the Polish labour market and attempts to conceptualise the role, dynamics and distribution of the illegal use of CLCs. Polish labour market belongs to the most segmented in the OECD countries. The rise of CLCs is alarming since they are particularly unfavourable for the employees. The incidence of CLCs concluded with a violation of labour law, i.e. in a situation in which Labour Code contract should be formally concluded, has increased rapidly after the economic crisis. The article divides the reasons behind this into structural (unclear labour law notions, employment protection regulations, the construction of the tax wedge, the bargaining power of the employees, the weakness of the Labour Inspectorate, and the overall low respect for the law) and time-specific issues (economic uncertainty after the economic crisis, the growth of temporary work agencies, minimum wage policy, as well as the conceptual crisis within the labour law doctrine and jurisprudence regarding the core notions of the labour law). The article argues that CLCs serve as a method of a minimal formalisation of relations between an employer and an employee that fall between informal employment and Labour Code contracts.
PL
Artykuł podsumowuje dane dotyczące użycia umów cywilnoprawnych zamiast umów o pracę oraz ustalenia innych badań dotyczące segmentacji rynku pracy w Polsce i próbuje skonceptualizować rolę, dynamikę i dystrybucję sprzecznego z prawem wykorzystywania tych umów. Polski rynek pracy należy do poddanych największej segmentacji wśród krajów rozwiniętych. Wzrost wykorzystania umów cywilnoprawnych jest alarmujący, ponieważ umowy te są wyjątkowo niekorzystne dla pracowników. W trakcie kryzysu istotnie wzrósł odsetek umów cywilnoprawnych zawieranych z naruszeniem Kodeksu pracy, tj. w sytuacji, w której formalnie powinna być zawarta umowa o pracę. Artykuł dzieli przyczyny za tym stojące na strukturalne (niejasność pojęć prawa pracy, regulacje ochrony zatrudnienia, konstrukcja klina podatkowego, siła przetargowa pracowników, słabość inspekcji pracy oraz ogólny niski poziom przestrzegania prawa) oraz związane z aktualną sytuacją (niepewność ekonomiczna po kryzysie, rozwój agencji pracy tymczasowej, polityka wynagrodzenia minimalnego oraz kryzys wewnątrz doktryny i orzecznictwa prawa pracy dotyczący centralnych pojęć). Autor stoi na stanowisku, że umowy cywilnoprawne służą jako forma „minimalnej” formalizacji stosunków między pracodawcą a pracownikiem, którą powinno się sytuować między nieformalnym zatrudnieniem i zatrudnieniem na umowach kodeksowych.
PL
Artykuł poświęcony jest problematyce zrzeszania się w związkach zawodowych osób zatrudnionych na podstawach cywilnoprawnych. W szerokim zakresie tego rodzaju uprawnienia wprowadziła nowelizacja z 5 lipca 2018 r. do ustawy o związkach zawodowych. Odnosi się ona zarówno do zatrudnionych na podstawie umów z kodeksu cywilnego, jak i samozatrudnionych. Ponadto w artykule omówiono niektóre aspekty statusu działaczy związkowych świadczących pracę na podstawach cywilnoprawnych.
EN
The article is devoted to the issue of the coalition in trade unions of persons employed on civil law basis. The notion of civil law employment may be understood in different ways. In the narrow interpretation (sensu stricto) it refers only to individuals who perform work under civil law agreements, such as a contract of mandate or an agreement on the provision of services. In the wider sense (sensu largo), one might also add performing work by self-employed persons (b2b). Moreover, the article discusses some aspects of the status of trade union officials performing work on a civil law basis.
EN
The article constitutes an attempt of an analysis and an assessment of selected national regulations concerning protection of privacy of employed persons in the context of European provisions on personal data protection. The purpose of the research paper is to find an answer to the question whether on the grounds of the Polish provisions any differences to the level of legal protection of employed persons' privacy occur and what their characteristics are. In order to achieve this, the author determines the semantic scope of the notion of employment and subsequently analyses specific provision concerning protection of privacy in employment adopted by the national legislator based on the authorization provided in the Article 88 of the GDPR as well as sources of legal protection of privacy of persons employed on a basis of civil-law agreements.
PL
Artykuł stanowi próbę analizy oraz oceny wybranych krajowych regulacji dotyczących ochrony prywatności osób zatrudnionych w kontekście europejskich przepisów o ochronie danych osobowych. Celem artykułu jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy na gruncie polskich przepisów występują różnice w poziomie prawnej ochrony prywatności osób zatrudnionych ze względu na formę zatrudnienia oraz jaki mają one charakter. Aby tego dokonać, autor określa zakres semantyczny pojęcia zatrudnienia w prawie polskim, a następnie analizuje przepisy szczególne dotyczące ochrony prywatności w zatrudnieniu przyjęte przez krajowego ustawodawcę na podstawie upoważnienia zawartego w art. 88 RODO, jak również źródła prawnej ochrony prywatności osób pozostających w zatrudnieniu cywilnoprawnym.
PL
Przedmiotem analizy przeprowadzonej w artykule jest umowa o pracę, umowy cywilnoprawne (umowa o dzieło i umowa zlecenia) oraz indywidualna działalność gospodarcza w kontekście wysokości wynagrodzenia netto uzyskiwanego przy tych formach zarobkowania. W analizie brane są pod uwagę obciążenia z tytułu podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Celem artykułu jest wykazanie, która z analizowanych form zarobkowania zapewnia maksymalne wynagrodzenie netto. Rozstrzygnięcie tej kwestii zależy przede wszystkim od wysokości rocznych przychodów przy każdej z form. Istotne jest także, jak obciążenia podatkowe i składkowe wpływają na kształtowanie się wynagrodzenia netto w trakcie roku podatkowego.
EN
The analysis carried out in the article considers the amount of net remuneration obtained by an employment contract, civil contracts (contract of work and service contract) and individual economic activity. The analysis takes into account the burden of income tax and social and health insurance contributions. The aim of the article is to indicate which form of earning, from the analyzed in the research, provides maximum net salary. A settlement on this question depends primarily on the amount of annual revenue for each of the forms. In the article we present also how the tax burden and other contributories influence the development of net pay during the fiscal year.
EN
The theme of this article is an attempt to show the future of civil-law employment relations. The author presents the scale and causes of the phenomenon of the spread of civil law forms of employment and self-employment in the market economy, which are increasingly displacing the classic employment relationship. In his opinion, this tendency is permanent and irreversible. In the future, the employment model should be maintained based on the diversity of acceptable employment bases, assuming the freedom of choice of a regime among employment relationship, civil law contracts and self-employment. There is a need to leave the existing employment structure based on the subordinated work criterion under the management of the employer. It is this employment model that must guarantee the widest (fullest) scope of protection, which should compensate the employee for a permanent state of dependence (subordination) on the employer. It is possible to build other civil-law forms of employment around this specific model of employment relationship, to which, to a limited extent, protective labour law provisions should apply. In addition, there is a need to specify in the provisions of the Labour Code the criteria that distinguish the employment relationship from civil law employment relationships, and in particular the employer’s subordination criterion.
PL
W artykule podjęto próbę ukazania przyszłości cywilnoprawnych stosunków zatrudnienia. Autor przedstawia skalę i przyczyny zjawiska upowszechniania się w gospodarce rynkowej cywilnoprawnych form zatrudnienia oraz pracy na własny rachunek, które coraz częściej wypierają klasyczny stosunek pracy. Jego zdaniem, tendencja ta ma charakter trwały i nieodwracalny. W przyszłości należy utrzymać model zatrudnienia oparty na różnorodności dopuszczalnych podstaw zatrudnienia, zakładający swobodę wyboru reżimu pomiędzy stosunkiem pracy, umowami prawa cywilnego a samozatrudnieniem. Istnieje konieczność pozostawienia dotychczasowej konstrukcji stosunku pracy opartej na kryterium pracy podporządkowanej, wykonywanej pod kierownictwem pracodawcy. To właśnie ten model zatrudnienia musi gwarantować najszerszy (najpełniejszy) zakres ochrony, która winna rekompensować pracownikowi permanentny stan zależności (podporządkowania) względem pracodawcy. Wokół tak określonego modelu stosunku pracy możliwe jest natomiast budowanie innych cywilnoprawnych form zatrudnienia, do których w ograniczonym zakresie powinny mieć zastosowanie ochronne przepisy prawa pracy. Ponadto istnieje potrzeba doprecyzowania w przepisach Kodeksu pracy kryteriów odróżniających stosunek pracy podporządkowanej od cywilnoprawnych stosunków zatrudnienia, zwłaszcza zaś kryterium kierownictwa pracodawcy.
11
Publication available in full text mode
Content available

Świadczenie rodzicielskie

57%
PL
Wprowadzone w 2016 r. świadczenie rodzicielskie to nowy rodzaj świadczenia, które zapewnia wsparcie fi nansowe osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych, studentom oraz bezrobotnym w związku z urodzeniem dziecka lub przyjęciem go na wychowanie albo objęciem go pieczą zastępczą. Przyznanie świadczenia rodzicielskiego nie jest uzależnione od dochodu rodziny, ale prawo do niego mają tylko osoby, które w okresie sprawowania opieki nad dzieckiem nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego.
EN
Energy companies provide services in the field of public utilities, such as sales, or the provision of transmission or distribution services for fuels and energy. Therefore, the Energy Law Act obliges energy companies to conclude civil law contracts related to the provision of these services. In the event of refusal to conclude such an agreement, the dispute arising from this is determined by the President of the Energy Regulatory Office by way of an administrative decision.
PL
Przedsiębiorstwa energetyczne świadczą usługi z zakresu użyteczności publicznej, jak np. sprzedaż czy świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw i energii. W związku z tym ustawa – Prawo energetyczne nakłada na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek zawierania umów cywilnoprawnych związanych ze świadczeniem tych usług. W przypadku odmowy zawarcia takiej umowy powstały na tym tle spór rozstrzyga Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w drodze decyzji administracyjnej.
EN
About 1 million migrants currently reside in Poland, and mainly they are workers from Ukraine. Restrictions on crossing the borders of the Republic of Poland in the time of the COVID-19 pandemic and the prospect of economic recession have become motivating factors for Ukrainian workers to leave the Polish labor market. Restrictions of trade and services in many Polish enterprises forced the reduction of their staff in fear of bankruptcy. Entrepreneurs who dismissed their employees without waiting for government support in the form of the "anti-crisis shield" most often focused on people with the lowest seniority, who are not on employment contracts, and those coming from national minorities. The analysis of the migration of Ukrainian workers in Poland during the COVID- 19 outbreak will allow us to assess the scale of this migration and attempt to answer the question whether Polish entrepreneurs act in the spirit of national patriotism or racism. The study aims to analyze the response of public services and institutions as a result of migration caused by the spread of the SARS-CoV-2 virus. Migration and compilations related to crossing the state border have revealed the poor preparation of border services for such a large scale of migration. There has also been an increase in the number of cases of national racism in the society.
PL
Około 1 mln migrantów przebywa obecnie w Polsce, głównie są to pracownicy z Ukrainy. Restrykcje w przekroczeniu granic Rzeczypospolitej Polskiej w dobie pandemii COVID- 19 oraz perspektywa recesji gospodarczej stały się czynnikami motywującymi do opuszczenia polskiego rynku pracy przez pracowników z Ukrainy. Ograniczenie handlu i usług w wielu polskich przedsiębiorstwach wymusiło redukcję personelu w obawie przed bankructwem. Przedsiębiorcy, którzy zwolnili swoich pracowników nie czekając na wsparcie rządu w postaci „tarczy antykryzysowej", postawili najczęściej na osoby o najniższym stażu pracy, niemające umów o pracę i pochodzące z mniejszości narodowych. Skutki gospodarcze i polityczne takich decyzji odczuje w dłuższej perspektywie cały rynek pracy. Analiza migracji ukraińskich pracowników w Polsce po wybuchu epidemii COVID-19 pozwoli ocenić skalę tej migracji i podjąć próbę odpowiedzi na pytanie: Czy polscy przedsiębiorcy działają w duchu interesu publicznego, czy jednak uprzedzeń wobec obcej siły roboczej? Badanie ma na celu analizę reakcji służb i instytucji publicznych na migracje spowodowane rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Dane wskazują, że nie radziły sobie one z wydaniem nowych kart pobytu, zezwoleń na pracę. Wystąpiły komplikacje związane z przekraczaniem granicy. Wszystko to świadczy o słabym przygotowaniu służb granicznych do migracji o tak dużej skali. Ponadto doszło do wzrostu liczby zwolnień obywateli Ukrainy w czasie trwania pandemii. Zauważono również wystąpienie przejawów rasizmu w społeczeństwie. W efekcie nasiliła się migracja.
EN
The article concerns the projects of the labor code in the field of forms of securing the self-employed. In 2006 and 2018 were created two projects of the Labor Code. The authors of them tried to protect self-employed persons in the best possible way. The first Commission, which worked in the years 2002–2006, accepted in principle atypical forms of employment on the labor market. A completely different view in this regard was presented by the Commission from 2016– 2018, which perceived employment outside the employment contract as a way of circumventing the provisions of labor law, a symptom of a pathology of the labor market. However, the forms of securing self-employed workers presented by both Committees are in fact very similar.
PL
W opracowaniu omówiono projekty Kodeksu pracy w zakresie form zabezpieczenia prawnego samozatrudnionych. W latach 2006 i 2018 powstały dwa projekty Kodeksu pracy, których twórcy starali się jak najlepiej zadbać o prawnie uzasadnione interesy osób zatrudnionych na własny rachunek. Pierwsza z komisji, która pracowała w latach 2002–2006, co do zasady akceptowała nietypowe formy zatrudnienia na rynku pracy. Całkiem inne spojrzenie prezentowała w tym zakresie komisja z lat 2016–2018, która postrzegała zatrudnienie poza stosunkiem pracy jako sposób obejścia przepisów prawa pracy, przejaw swego rodzaju patologii na rynku pracy. Ostatecznie jednak przedstawione przez obie Komisje formy zabezpieczenia samozatrudnionych są w istocie bardzo podobne.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.