Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Years help
Authors help

Results found: 40

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  uzdrowisko
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
W zakres ochrony uzdrowiskowej wchodzą różnego rodzaju obszary i obiekty, zarówno przyrodnicze, jak i kulturowe (np. architektura), w tym związane z fizjografią i historią uzdrowisk, rozwojem lecznictwa, urządzeniami leczniczymi, zabytkowym układem urbanistycznym, miejscami powstawania produktów regionalnych, założeniami uzdrowiskowymi, zawsze bardzo silnie zintegrowanych z osadnictwem. Do zasobów gospodarczych uzdrowiska zalicza się nie tylko urządzenia służące lecznictwu, ale także ośrodki kultury, obiekty zabytkowe, formy ochrony przyrody oraz inne warunki i urządzenia tworzące specyficzny nastrój związany z tradycjami i pełnioną funkcją. Współczesne uzdrowiska coraz częściej stają się ośrodkami wielofunkcyjnymi związanymi nie tylko z lecznictwem, ale także z różnymi formami turystyki, w tym kulturowej, rekreacji i sportu. Polskie uzdrowiska położone są na terenach lub w pobliżu takich atrakcji turystycznych, jak parki narodowe i krajobrazowe, rezerwaty przyrody, obszary NATURA 2000. Na ich obszarze lub w sąsiedztwie znajdują się liczne muzea, zabytki kultury przemysłowej, a także największe miasta kraju z ogromną ofertą turystyki kulturowej i zabytkami klasy światowej. Wiele uzdrowisk organizuje wiele atrakcyjnych imprez kulturalnych, festiwali muzyki poważnej i rozrywkowej, teatralnych, filmowych, różnego rodzaju biesiad, festynów, dni folkloru, jarmarków, plenerów malarskiech i koncertów. Uzdrowiska, zwłaszcza górskie, stanowią niepowtarzalną scenerię dla rozwoju różnych dziedzin sztuki. W nurt uzdrowiskowego produktu turystyczno-kulturowego wpisują się historyczne i etniczne pamiątki przeszłości, biografie ludzi i rzeczy związane od lat z kulturą uzdrowiskową. Prowadzona rewaloryzacja zabytkowych budowli, parków zdrojowych, porządkowanie przestrzeni i jej nowoczesna aranżacja, czynią obecnie z uzdrowisk miejsca wyjątkowe oraz niepowtarzalne pod wieloma względami. Stanowią one także znaczny potencjał dla turystyki kulturowej ze względu na wielokulturowość terenów, na których się znajdują. W różnych regionach turystyka kulturowa staje się priorytetowym produktem turystycznym, przy bardzo znaczącym udziale uzdrowisk i związanych z nimi przyrody, historii i kulturowym dziedzictwie. Artykuł ukazuje na wybranych przykładach znaczenie uzdrowisk dla turystyki kulturowej, podkreślając istniejące w nich związki przyrody, historii, kultury i krajoznawstwa, a także krótko przedstawia obecne podstawy prawne tworzenia uzdrowisk.
PL
Turystyka zdrowotna jest dziś jedną z najpotężniejszych dziedzin turystyki. Jest to związane nie tylko ze zmianami demograficznymi (przede wszystkim starzeniem się społeczeństwa, wzrostem wykształcenia i samoświadomości, dbaniem o kondycję i zdrowie w wielu jego aspektach), ale także z koniecznością ożywienia gospodarczego dotychczasowych obszarów lecznictwa uzdrowiskowego. Zdiagnozowanie istniejącego potencjału miejscowości uzdrowiskowych i analiza czynników rozwojowych są podstawą określenia zasadniczych kierunków przyszłych działań mogących pozytywnie wpłynąć na rozwój miejscowości uzdrowiskowych. Współczesne trendy turystyki zdrowotnej mogą stać się impulsem do aktywizacji i zwiększenia konkurencyjności miejscowości uzdrowiskowych. W artykule podjęto problematykę aktywizującej roli turystyki zdrowotnej w kontekście jej wpływu na rozwój miejscowości uzdrowiskowych na przykładzie Inowrocławia i Ciechocinka. Przeprowadzone badania i analizy pozwoliły na określenie istniejącego potencjału turystycznego i leczniczego oraz możliwości jego wykorzystania. Obie miejscowości posiadają potencjał istotny dla regionu, ale jest on niedostatecznie wykorzystywany, choć z roku na rok rośnie zainteresowanie nowymi formami turystyki zdrowotnej oraz lepszym wykorzystaniem istniejących zasobów strukturalnych i funkcjonalnych obu miejscowości. Tendencja ta jest wyraźna w uzdrowisku Ciechocinek, które ma największe szanse na to, by przekształcić się w nowoczesny, wysokiej klasy kurort spa.
PL
Uzdrowisko jest miejscem, gdzie prowadzi się leczenie kuracjuszy, przy założeniu z korzystania i zachowania naturalnych produktów medycznych, dzięki którym dane miejsce uzyskało status uzdrowiska. Opłaty lokalne: miejscowa i uzdrowiskowa zasilają lokalne (gminne) budżety. Niniejszy artykuł prezentuje kwestie związane z prawnym statusem uzdrowisk w odniesieniu do opłat z nim związanych, nakładów na kuracjuszy (ich uchwalaniem czy pobieraniem). Powinny one być przyjmowane przez radę miasta/gminy i pobierane przez wyraźnie wskazane podmioty, tzw. inkasentów. Przedstawienie zobowiązań związanych z opłatami lokalnymi zostało dokonane na podstawie metody dogmatycznej, analizy przepisów prawnych i wybranego orzecznictwa.
5
Publication available in full text mode
Content available

Na kuracji i wywczasach

80%
PL
Na okres autonomii galicyjskiej przypada gwałtowny rozwój i popularność lecznictwa uzdrowiskowego, w ramach którego sławę zdobyły zarówno miejsca mające lecznicze wody mineralne, jak też dysponujące korzystnym dla zdrowia klimatem bądź innymi walorami (borowina, żętyca, zakłady przyrodolecznicze). To również czas przemian społeczno-obyczajowych, postępu w dziedzinie infrastruktury, rozwoju nauki, rozprzestrzeniania się nowych prądów zmieniających zastaną rzeczywistość. Wyjazdy wakacyjno-lecznicze stały się w nowych realiach szerzej dostępne, a uzdrowiska przeobraziły się w gwarne i ruchliwe centra. Realizowano w nich nie tylko program leczniczy, ale z biegiem lat coraz ważniejszą dla kuracjuszy dziedzinę rekreacji i rozrywki. Czas spędzony na wyjeździe, a trwał on około 6 tygodni, wypełniały rozmaite zajęcia. Część z nich wiązała się z charakterem miejsca, były to: picie wód, kąpiele, gimnastyka, spacery, inne terapie zalecane przez lekarzy zdrojowych. Resztę czasu, a było go sporo – zapełniał program kulturalno-rozrywkowy. Jego zakres był podobny do tego w życiu codziennym kuracjuszy. Bale i wieczorki z tańcami, koncerty, przedstawienia teatralne, wizyty i rewizyty należały do podstawowych przyjemności, ale również obowiązków wczasowiczów. Do dyspozycji uzdrowiskowych gości pozostawały biblioteki i czytelnie, wypożyczalnie nut i fortepianów. Można było, korzystając w własnego bądź pożyczonego transportu, zwiedzać bliższe i dalsze okolice. Z czasem upowszechniła się turystyka krajoznawcza wywodząca się ze spacerów. To ona stała się podstawą turystyki kwalifikowanej i wysokogórskiej, a także taternictwa. Rozwijające się życie kurortowe sprawiło, że do dyspozycji gości oddawano coraz liczniejsze obiekty – cukiernie, kawiarnie, restauracje, sale gimnastyczne, place do gier; wytyczano trasy spacerowe, organizowano tombole, wyścigi, pokazy. Wypoczynek, szczególnie wakacyjny, stawał się prawem coraz szerszych kręgów społecznych. Wypełniano wprawdzie skrupulatnie wymagane zwyczajem i obyczajem powinności, ale atmosfera zabawy i wypoczynku oraz specyfika miejsca budowały nową jakość. Z czasem wykreował się kurortowy obyczaj modelujący wszelką aktywność.
EN
The period of autonomy in Galicia is characterised by a rapid growth in the popularity of health resort treatment. Not only spas with mineral waters but also with a salubrious climate or other advantages (therapeutic peat, whey of ewe’s milk, nature treatment facilities) gained considerable fame. It was also a time of changes in customs of the society, progress in the area of infrastructure, development of science and the spread of new currents changing the existing reality. Health treatment during vacation time became more widely available with health resorts being transformed into bustling centres, which implemented health treatment programs as well as into entertainment and recreation facilities, more and more important for the visitors. Time spent away, about 6 weeks, was occupied by various activities. Some of them were related with the character of the place, i.e. drinking waters, baths, exercises, walks, other therapies recommended by the spa doctors. The remaining time was filled by cultural-entertainment program, similar to the activities of everyday life: balls, evening parties, dances, concerts, theatrical performances, visits and return visits – basic pleasures but also the duties of holiday makers. The visitors could dispose of libraries and reading rooms and rent pianos with musical scores. It was possible to go sightseeing in the neighbourhood and other more distant locations with the use of the visitor’s own means of transport or hired. Sightseeing tours, derived from walks, became increasingly popular. It became the basis for the development of qualified tourism and high mountain tourism, also mountaineering. The thriving life at the resorts led to the creation of more and more tourist facilities: confectionaries, cafes, restaurants, gyms, playgrounds, walking routes, lotteries, races and shows. Recreation, especially during holiday time, became the right of increasingly wider social circles. Even though the duties resulting from customs and traditions were scrupulously fulfilled, the atmosphere of fun and leisure and the specificity of a location created a new quality. With time, health spa customs developed and started modelling any undertaken activity.
EN
It does not often happen in the history of urban development that conditions in which towns are functioning are radically changed. Uniejów on the river Warta, with a population of a little above 3000, is one of such urban centres – its development path is now taking a new turn due to intensive development of tourism and recreation functions. The changes that are taking place in Uniejów are primarily affecting its residents. To find out their opinions on the new situation a survey has been conducted on a random sample of the inhabitants of the city and its region. The responses received show that generally the perception of the changes is positive – 100% of the respondents appreciate the improved appearance of the city and 76% point to increased economic growth. On the other hand, there are opinions indicating limited participation of the inhabitants in the success of the city – there are persons who feel to be affected negatively or not at all. This may be due to the fact that Uniejów has only very recently started the new development trajectory and it is too early for all the residents to feel its impact.
PL
W opracowaniu podjęto próbę określenia struktury funkcjonalnej przestrzeni uzdrowiskowej czterech miast: Kudowy Zdroju, Polanicy Zdroju, Lądka Zdroju, Dusznik Zdroju, przy wykorzystaniu metody szczegółowego zdjęcia użytkowania ziemi. Na podstawie przeprowadzonych badań terenowych, opracowań kameralnych i otrzymanych wyników należy stwierdzić, iż zastosowana metoda dała dobre rezultaty. Pozwoliła ona w sposób poprawny określić wielkość i znaczenie funkcji miejskich, dominujących w strukturze przestrzennej badanych jednostek osadniczych.
Turyzm
|
2021
|
vol. 31
|
issue 1
71-80
PL
Na przestrzeni ostatnich lat odnotowuje się rosnące zainteresowanie turystyką uzdrowiskową na świecie, a także znaczny wzrost świadomości społecznej w kwestii dbałości o zdrowie, kondycję fizyczną i dobre samopoczucie. Poza turystyką uzdrowiskową dużym zainteresowaniem cieszy się także turystyka spa & wellness. Kołobrzeg oprócz tego, że jest miejscowością nastawioną w dużej mierze na kuracjuszy, przyciąga również turystów korzystających z zabiegów spa & wellness. Celem artykułu jest wyjaśnienie istoty i dokonanie charakterystyki turystyki uzdrowiskowej na przykładzie Kołobrzegu. Działalność uzdrowiskowa prowadzona jest w podmiotach leczniczych, znajdujących się na obszarze uzdrowiska. Są to obiekty, w których kuracjusze przebywają na leczeniu lub odbywają rehabilitację. Podmioty te korzystają z leczniczych warunków naturalnych obszarów, na których działają i ich mikroklimatu. W głównej części artykułu zaprezentowano historię turystyki uzdrowiskowej w Kołobrzegu oraz analizę oferty uzdrowisk i ich profilu leczniczego. Ponadto w części empirycznej omówiono wyniki przeprowadzonej wśród kuracjuszy analizy orientacyjnej z wykorzystaniem metody badań ankietowych, z których znaczną część respondentów stanowiły osoby po 65 roku życia, głównie kobiety. Respondenci w trakcie badania, ocenili różne aspekty pobytu uzdrowiskowego (w skali od 1 do 5), na poziomie powyżej 4,0, co wskazuje na dobre warunki i ogólne zadowolenie kuracjuszy z przebywania w mieście.
PL
Wzrost zamożności i mobilności mieszkańców Polski, wraz z globalnymi zmianami trendów w sposobiespędzania wolnego czasu, wpływają na przemiany dotyczące funkcjonowania polskich miejscowościuzdrowiskowych i zwiększające się znaczenie nowoczesnych form turystyki zdrowotnej w rozwojugospodarczym kurortów. W niniejszym artykule podjęto problematykę zmian funkcjonowania i zagospodarowaniaprzestrzennego jednego z najważniejszych polskich uzdrowisk – Krynicy-Zdroju – napodstawie wyników prowadzonych badań ankietowych. Zmierzano do odpowiedzi na pytanie, czy podejmowaneprzez władze samorządowe kierunki przekształceń pobudzają rozwój gospodarczy i w jaki sposóbdziałania te wpływają na postrzeganie uzdrowiska, zarówno przez turystów, jak i mieszkańców miasta.
PL
Uzdrowisko Cieplice to uznane i jedno z najstarszych uzdrowisk w Polsce zawdzięczające swą popularność leczniczym wodom termalnym. Uzupełnieniem oferty uzdrowiskowej są Termy Cieplickie nowoczesne centrum rekreacji wodnej. Rosnący popyt na usługi uzdrowiskowe, w tym coraz częściej rekreacyjne i wypoczynkowe jest uwarunkowane rozwojem usług logistycznych. Dogodna komunikacja do pobliskich ośrodków górskich z infrastrukturą zapewniającą uprawianie sportów zimowych (m.in. narciarstwo zjazdowe i biegowe) jest dodatkowym atutem atrakcyjnego położenia miasta. Celem artykułu jest scharakteryzowanie uzdrowiska Cieplice wraz z wyodrębnieniem infrastruktury logistycznej, do której zalicza się budynki, ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne, która pozwala na aktywny wypoczynek kuracjuszy przez cały rok przyjeżdzających w celach turystycznych i wypoczynkowych. W badaniu wykorzystano krytyczną analizę literatury zawartej w wykazanym piśmiennictwie i informacji umieszczonej na stronie uzdrowiska Cieplice. Badania empiryczne (pierwotne) infrastruktury logistycznej uzupełniono fotografiami. Wnioski: Dobrze rozwinięta infrastruktura logistyczna przyczynia się do konkurencyjności uzdrowiska.
11
70%
PL
Głównym celem niniejszego artykułu jest omówienie wyjazdów księżnej Jadwigi z Zamoyskich Sapieżyny. Jej życie było przeplatane bolesnymi momentami – w różnym wieku siedmioro z ośmiorga jej dzieci zmarło w wyniku różnych chorób. W celu ratowania ich zdrowia wyjeżdżała do miejscowości uzdrowiskowych. Po śmierci dzieci nie zaprzestała wyjazdów. Podróżowała turystycznie, odwiedzała rozrzuconą po Europie rodzinę, odbywała wraz z mężem kuracje w różnych kurortach. Jej wyjazdy bardzo często wymagały dużej aktywności. Jak na ówczesne możliwości odbywała dalekie podróże, m.in. odwiedziła północną Afrykę, wypoczywała na Lazurowym Wybrzeżu czy wędrowała w Alpach.
EN
The main aim of the article is to discuss the travels of duchess Jadwiga Sapieha nee Zamoyska. In her life she experienced painful moments – seven out of her eight children died at various ages. In order to improve their health she left for health resorts, which she continued even after her children’s deaths. She travelled as a tourist, visited her family scattered around Europe, received various treatments together with her husband in various spas. Her travels entailed considerable activity. She travelled to remote destinations from the perspective of her contemporary times: she visited northern Africa, rested at the French Riviera or the Alpes.
PL
Wyjazdy zagraniczne należały do najbardziej elitarnych rozrywek ziemiaństwa w XIX w. Moda, jaka na początku XIX w. zapanowała wśród elit ziemiańskich, nakazywała bywanie w uzdrowiskach. Pobyt w nich wiązał się nie tylko z zalecanymi przez lekarzy kuracjami, ale miał także charakter towarzysko-rozrywkowy. Rodzina Skrzyńskich, posiadająca majątki ziemskie w okolicach Krosna, Dubiecka i Lwowa, w latach 50. XIX w. wyjeżdżała głównie do Karlsbadu, Ostendy i Oeynhausen w Westfalii. Celem podróży było korzystanie z tamtejszych wód leczniczych. Dla poratowania zdrowia córki Marii Emilia Skrzyńska w zimie 1877 r. spędziła trzy miesiące na południu Włoch. Ponadto panie Skrzyńskie odbyły pielgrzymkę do Lourdes we Francji, wiążąc polepszenie stanu zdrowia Marii z cudowną interwencją Matki Bożej.
EN
Travels abroad constituted one of the most elitist pastimes of landed gentry in the 19th century. The fashion from the beginning of the 19th century among landowning elites required visiting heath resorts. Staying at such places entailed not only the treatments recommended by doctors but also was of social-entertainment nature. The Skrzyński family, possessing estates in the vicinity of Krosno, Dubiecko and Lviv in 1850s visited mainly Carlsbad, Ostend and Oeynhausen in Westfall, where they wanted to bathe in curative waters. In order to improve her daughter Maria’s health, Emilia Skrzyńska in winter 1877 spent three months in the south of Italy. Moreover, the women went on a pilgrimage to Lourdes in France, in the hope that the miraculous intervention of the Holy Virgin could improve Maria’s health.
EN
Thomas Mann’s The Magic Mountain is analysed with regard to elements pointing to the transgressive nature of the mountain and its impact on the protagonists of the novel. The author of the article focuses on the impact of time spent in the sanatorium on the mountain on the patients’ perception of the world below, on the plains, taking into account both external and mental changes. The selected fragments refer primarily to the transformations of the main protagonist, i.e. Hans Castorp, but also those of other protagonists, for example Dr Behrens or patients in whom changes of moral character can be observed. Life “up there” prompts people to see the world “down there” differently and thus figures as a place of internal transformation and crossing of boundaries, which should not be seen only topographically in this case.
PL
Stan i perspektywy rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego są skorelowane z kondycją polskich uzdrowisk oraz z przebiegiem procesu prywatyzacji tego sektora. Konieczne reformy gospodarki uzdrowiskowej są wymuszone wzrastającą konkurencją zagranicznych kurortów oraz potrzebą wykorzystania ogromnego potencjału ludzkiego i materialnego (infrastruktura turystyczna, sportowa i rekreacyjna), jaki skupiony jest w polskich uzdrowiskach. Brak ustawy o gminach uzdrowiskowych, liczne ograniczenia rozwoju oraz permanentne niedofinansowanie polskich gmin uzdrowiskowych stanowią zagrożenie dla infrastruktury uzdrowiskowej, lecznictwa uzdrowiskowego i szans rozwoju tej kategorii gmin, szczególnie w aspekcie integracji z Unią Europejską .
EN
Polish health spa are that category of communes whose development do not depend on the inhabitants′ activities but on central solutions. The lack of comprehensive solutions that would control legal and financial basics of functioning and development of health spa causes the spa to be subject to one-sided economic development and one-sector employment. The spa must fulfil the tasks, unknown to other communes, connected with maintenance and development of infrastructure of health resorts and their neighbouring areas. The lack for finances to the development of health spa, many tax exemptions and tax relief often cause the communes to allocate their own inhabitants′ means to the maintenance of health spa; means intended for the realization of their own statutory tasks. The lack of law about health resorts causes increase financial problems of this category of spa, rising unemployment and degradation of health resort infrastructure.
EN
The legal nature of ‘protected zones’ is based on combining a specifically separated part of a territory with a specific legal regulation to be binding on that isolated part of territory. There are many definitions of protected health resort zones in administrative law provisions, but there is no one legal definition that would precisely determine what such a zone really is. The Act of 28 July 2005 on spa treatment, health resorts and spa protected zones created the foundations for proper functioning and development of health resort municipalities, spas, and spa treatment in Poland. The same Act defined the protected zones within health resort areas. A health resort municipality is a municipality in which its whole territory or a part of it has been given a health resort status. Thus it is a health resort territory on which spa treatment is provided, and which is an area with definite borders delineated to use and protect its natural therapeutic resources. Health resort (spa) municipalities belong to a special category. The therapeutic properties that characterise those municipalities and their natural environment practically determine the only one direction of their development and economic activity that may be undertaken by their inhabitants, which is limited to activities that are not in conflict with spa/health resort functions. Such limitations, or restrictions cannot be found in any other but only in health resort municipalities.
PL
Prawna istota stref ochronnych polega na powiązaniu wyodrębnionej konkretnie części terytorium ze swoistą regulacją prawną dotyczącą zachowania się w obrębie tego terytorium. W Polsce w przepisach prawa administracyjnego istnieje wiele określeń stref ochronnych. Analizując regulacje prawne w tym zakresie, należy stwierdzić, że z wyjątkiem definicji strefy ochrony uzdrowiskowej, w zasadzie nie ma legalnej definicji, która dokładnie przedstawiałaby, czym w ogóle jest strefa ochronna. Stworzenia formalnych podstaw prawidłowego funkcjonowania i rozwoju gmin uzdrowiskowych, uzdrowisk i lecznictwa uzdrowiskowego w Polsce dokonano Ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, w której zdefiniowano także strefy ochronne na obszarze uzdrowiska. Gmina uzdrowiskowa to gmina, której obszarowi lub jego części został nadany status uzdrowiska. Uzdrowisko to obszar, na terenie którego prowadzone jest lecznictwo uzdrowiskowe, wydzielony w celu wykorzystania i ochrony znajdujących się na jego obszarze naturalnych surowców leczniczych. Gminy uzdrowiskowe są szczególną kategorią gmin. Ze względu na potrzebę ochrony walorów uzdrowiskowych i środowiska naturalnego mogą się rozwijać w zasadzie jednostronnie, co powoduje, że aktywność gospodarcza jej mieszkańców ogranicza się do tych dziedzin, które nie kolidują z funkcjami uzdrowiskowymi. W gminach tego typu obowiązuje bowiem wiele ograniczeń w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, których trudno szukać w innych gminach.
PL
Problematyka artykułu dotyczy rozwoju dzielnicy Kemeri – łotewskiej gminy Jurmala – jako destynacji turystycznej. Celem pracy jest określenie przyczyn spadku rozwoju turystyki w Kemeri i wskazanie czynników wpływających na tę sytuację. Do powstania tego opracowania wykorzystano artykuły naukowe i monografie (w sumie 44) oraz długoterminowe dokumenty planistyczne Łotwy i gminy Jurmala. W odniesieniu do danych pierwotnych badanie zostało przeprowadzone wśród mieszkańców dzielnicy Kemeri, zagranicznych i lokalnych gości w Jurmala i Kemeri oraz łotewskich ekspertów branży turystycznej. W konsekwencji badanie przeprowadzono metodą mieszaną, polegającą na analizie jakościowych i ilościowych danych pozyskanych z wtórnych oraz pierwotnych źródeł. Odnosząc się do przykładu dzielnicy Kemeri oraz strategii i planów gminy Jurmala, zidentyfikowano przyczyny zahamowania rozwoju turystyki badanego obszaru i spadku zainteresowania działaniami inwestycyjnymi w tym rejonie. Określono, jakie są obecnie możliwości rozwoju dzielnicy Kemeri z punktu widzenia gości i ekspertów.
PL
Miejscowości uzdrowiskowe charakteryzują się obecnością specyficznych elementów przestrzeni publicznej, które wyróżniają je z grona pozostałych miast. Do elementów tych należą: pijalnie wód mineralnych, parki zdrojowe oraz sanatoria z głównymi budynkami sanatoryjnymi – domami zdrojowymi. Kurorty cechują się również obecnością deptaków łączących najważniejsze obiekty lecznictwa uzdrowiskowego. Wymienione obiekty mogą być uznane za elementy uzdrowiskowej przestrzeni publicznej. W niniejszym opracowaniu została scharakteryzowana uzdrowiskowa przestrzeń publiczna trzech dolnośląskich uzdrowisk – Cieplic Śląskich-Zdroju, Szczawna-Zdroju i Świeradowa-Zdroju.
EN
The village spa characterized by the presence of specific elements of public space that distinguish it from among other cities. These elements include: mineral water pomp-room, wafer parks and sanatoriums of the main buildings – health resort. Resorts are characterized by the presence of pedestrian facilities connecting major spa treatment. These objects can be considered as part of the spa area of interest. The study is characterized public spacer three spas in Lower Silesia – Cieplice-Zdrój, Szczawno-Zdrój i Świeradów-Zdrój.
PL
Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczące procesów rozwoju miast o charakterze uzdrowiskowym i turystycznym na Dolnym Śląsku w latach 2015-2019. Analiza została przeprowadzona w oparciu o metody taksonomiczne z uwzględnieniem czynników bazujących na terytorialnych aspektach rozwoju. Wstępna analiza pokazała, że małe i średnie miasta mogą mieć wpływ na rozwój całego regionu, ale szczególnie te miasta, które spełniają specyficzne, endogeniczne funkcje, rozwijają się i są w stanie podążać za zmieniającymi się wzorcami rozwoju i globalizacją.
EN
The study examined the development process of towns in the Polish region Lower Silesia. It analysed seven units with a very specific function - spa and tourist resort. The final comparison considered the period of 2015-2019. The conducted analysis was based on a taxonomic method that examined local explanatory factors towards the territorial aspect of development. The initial research findings show that towns can be an important link in regional settlement units, but only those who developed specific endogenous functions are performing well and respond to changing economic patterns and economic globalisation. In this case spa and touristic character were analysed.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie uwarunkowań polskich uzdrowisk oraz zmian zachodzących w ich przestrzeniach publicznych w ostatnich latach. Na przykładzie małopolskich kurortów obserwowano zmiany w zakresie poprawy jakości przestrzeni publicznych oraz poprawy ich infrastruktury technicznej, zachodzące w ostatnich dziesięciu latach. Przekształcenia przestrzeni dokonywane w wielu z nich w oparciu o skutecznie pozyskane środki UE, dają podstawę dla dalszego rozwoju gospodarczego tych miejscowości. Wzmacniają też pozycję małopolskich uzdrowisk wśród pozostałych polskich i europejskich miejscowości kuracyjnych.
EN
The observed changes in Małopolska health resorts that have resulted in improving the quality of their public spaces and technical infrastructure over the last 10 years, are directly related to the effective financing with EU funds obtained by municipalities and health resort companies. The implementation of costly investments provides a basis for further economic development of these localities, as well as strengthens the position of Małopolska spas among other Polish and European spas. On the example of selected spas the author presents the improvements taking place, with special regard to investments co-financed from EU funds.
|
2018
|
vol. 31
|
issue 3
51-61
EN
The article focuses on the identification of the basic directions in the functional-spatial transformations of the Truskavets spa during the period of the Ukrainian Socialist Soviet Republic. While conducting the present study, particular attention was drawn to the period of the 70’s and 80’s of the 20th century, which is regarded as the era of the greatest prosperity of tourism in the Soviet Union. Literature and source studies also took into consideration the so far unpublished cartographic materials and analysis of the consequences of the development of Truskavets was cognised. Among the consequences of the excessive growth of the spa, one finds among others: high attendance of spa guests, excessive urbanisation, investment pressure, excessive building concentration and environmental problems.
PL
Autorzy koncentrują się na identyfikacji zasadniczych kierunków przemian funkcjonalno-przestrzennych uzdrowiska Truskawiec w okresie istnienia Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Szczególną uwagę zwrócono na okres lat 70. i 80. XX w., który uważany jest za okres ożywienia turystyki w Związku Radzieckim. Wykonując studia literaturowe i źródłowe, w tym wykorzystując niepublikowane wcześniej materiały kartograficzne, dokonano rozpoznania skutków rozwoju Truskawca. Należą do nich: wysoka frekwencja kuracjuszy, nadmierna urbanizacja, presja inwestycyjna, przesadna koncentracja zabudowy oraz problemy środowiskowe.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.