Search results

1

Znaczenie historyczne i wartość artystyczna szat liturgicznych z opactwa benedyktynów w Tyńcu

100%

Stanilewicz K.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2015

|

vol. 34

|

issue 2

EN

Preserved to this day vestments of the Benedictine Abbey of Tyniec prove a high level of the religious and the artistic culture which was developed in this environment. These monuments were dispersed as the result of Austrian dissolution of monastery in 1816. We can find them today outside Tyniec, most of all in the cathedral and Museum of Diocese in Tarnów as well as in the churches in Archdiocese of Cracow and Tarnów. To the newly discovered chasubles preserved in the Abbey in Tyniec belong: the green chasuble made from Italian ciselé voided velvet from 1st quarter of 17th century (il. 1), the red chasuble made from Venetian or Genoese velvet from 3rd quarter of 17th century (il. 2) and the red chasuble from brocaded silk damask (il. 3) owned by the commendatory Abbot and the Primate Stanisław Szembek and also five hangings sewn in the times of Abbot Placyd Galiński (1969–1977) made from 17th and 18th century fabrics (il. 4). There was found in the cathedral in Tarnów the chasuble marked by cartouche with the coat of arms of Teodor Potocki, the commendatory Abbot and Primate. From parish church in the village Brzozowa in diocese of Tarnów most probably comes the chasuble founded by King Stefan Batory. Furthermore we can find the monuments of Tyniec in Tuchów where Benedictines had their prepositure in the years 1460–1821.In the current Sanctuary of the Blessed Virgin Mary which is under the care of the The Congregation of the Most Holy Redeemer (Redemptorists) there was found five chasubles decorated with native embroidery in the period between the end of 17th century and half of the 18th century. Two similarly made vestments were also preserved in the parish church of St. James.

PL

Zachowane do dziś szaty liturgiczne z opactwa benedyktynów w Tyńcu świadczą o wysokim poziomie rozwijającej się w tym ośrodku kultury religijnej i artystycznej. Na skutek kasaty austriackiej klasztoru w 1816 roku zabytki te uległy rozproszeniu. Odnajdziemy je dzisiaj poza Tyńcem, przede wszystkim w katedrze tarnowskiej i Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie oraz w kościołach archidiecezji krakowskiej i diecezji tarnowskiej. Do nowo odkrytych, zachowanych w opactwie tynieckim należą trzy ornaty: zielony z włoskiego aksamitu cyzelowanego z 1. ćw. XVII wieku (il. 1), czerwony z weneckiego lub genueńskiego aksamitu z 3 ćw. XVII wieku (il. 2) i czerwony z adamaszku broszowanego (il. 3), należący do opata komendatoryjnego i prymasa Stanisława Szembeka oraz pięć makat, uszytych za opata Placyda Galińskiego (1969–1977) z tkanin z XVII i XVIII wieku (il. 4). W katedrze tarnowskiej znalazł się ornat oznaczony kartuszem herbowym opata komendatariusza i prymasa Teodora Potockiego. Z kościoła parafialnego we wsi Brzozowa w diecezji tarnowskiej pochodzi najpewniej tyniecki ornat ufundowany przez króla Stefana Batorego. Ponadto „tynecjana” odnajdziemy także w Tuchowie, gdzie benedyktyni mieli swoją prepozyturę w latach 1460–1821. W obecnym Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny, nad którym opiekę sprawuje zakon redemptorystów, znalazło się pięć ornatów, ozdobionych rodzimym haftem w okresie od końca XVII do połowy XVIII wieku. Dwa podobnie wykonane ornaty zachowały się także w kościele parafialnym pw. św. Jakuba.

2

The role of monastic embroidery workshops in the formation of the early modern Polish embroidery

75%

Stanilewicz K.

Folia Historica Cracoviensia

|

2016

|

vol. 22

467-482

EN

The article presents the state of research and the research problems concerning the early modern Polish embroidery and the role of the monastic workshops in its formation. Embroidery was one of the regular occupation in the female congregations. Nuns embroidered for their churches, as well as they took the orders from outside – from male congregations, the higher clergy and the secular customers. Their importance has increased in the 17th century, and in the 18th century nearly all convents dealt with this craft. The preserved embroideries reflect the general stylish trends prevailing in the handicrafts, but they are characterized by greater conservatism. Their level is very varied, from perfect works to very weak and inept ones. Nuns rarely prepared themselves patterns for embroideries, more often they used the services of craftsmen or they were repeating the proven solutions. They certainly used the embroidery pattern books. An important inspiration for them were also patterns of fabrics. While the floral motifs showed high proficiency, in less common figural presentations we often see much incompetence. Vestments decorated with the elaborate symbolic representations are distinguished among them. At this stage of research it seems that the monastic workshops have had a major impact on the prosperity of embroidery in the Republic of Poland and that along with the guilds they developed a certain style and taste. Preserved objects are waiting for being catalogued and for insightful research that let us connect more of them with definite workshops.

PL

Artykuł przedstawia stan badań i problemy badawcze dotyczące zagadnienia polskiego hafciarstwa nowożytnego i roli, jaką odegrały w nim pracownie klasztorne. Haftowanie było jednym ze stałych zajęć w zgromadzeniach żeńskich. Siostry haftowały dla swoich kościołów, a także realizowały zamówienia z zewnątrz – dla męskich zakonów i wyższego duchowieństwa oraz dla świeckich zleceniodawców. Ich znaczenie wzrosło w XVII wieku, a w XVIII wieku rzemiosłem tym trudniły się niemal wszystkie zakony. Zachowane hafty odzwierciedlają ogólne tendencje stylowe panujące w rzemiośle, cechuje je jednak większy konserwatyzm. Ich poziom jest bardzo zróżnicowany, od prac perfekcyjnych po słabe i nieudolne. Wzory do haftów siostry rzadko sporządzały same, czasem korzystały z usług mistrzów cechowych, powtarzały także po sobie sprawdzone rozwiązania. Z pewnością korzystały z wzorników hafciarskich. Ważną dla nich inspiracją były ponadto desenie tkanin. O ile w oddaniu motywów roślinno-kwiatowych wykazywały dużą biegłość, to w rzadziej spotykanych przedstawieniach figuralnych mamy często do czynienia z nieporadnością. Wyróżniają się szaty liturgiczne ozdobione rozbudowanymi przedstawieniami symbolicznymi. Na tym etapie badań wydaje się, że warsztaty klasztorne miały duży wpływ na rozkwit hafciarstwa w Rzeczypospolitej i że wraz z warsztatami cechowymi kształtowały pewien styl i gust. Zachowane zabytki czekają na skatalogowanie i wnikliwe badania, które być może pozwolą na połączenie większej ich liczby z konkretnymi warsztatami.

3

Jezus Chrystus Arcykapłan

71%

Mazur R.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2012

|

vol. 65

|

issue 2

EN

Study of terms connected with High Priest, both in Masoretic Text and in the LXX, gives the possibility to present the role, activity and exceptionality of High Priest. It is seen through the specific High Priest’s vestments, having particular functions. An expression of Priest’s dignity is a special blessing. These elements are presented in the context of biblical Judaism. The difference of the dignity and the High Priest’s function of Jesus Christ is presented by two groups of texts from Heb. The groups are build with two terms common with the LXX, ἀρχιερεὺς and ἱερεύς, both having a new theological connotation.

PL

Studium terminologii dotyczącej arcykapłana, tak w Tekście Masoreckim jak i w LXX, pozwala na wyznaczenie roli, działalności i wyjątkowości arcykapłana. Jest ona postrzegana przez pryzmat specyfiki stroju arcykapłańskiego, któremu przypisane są określone funkcje. Wyrazem godności kapłańskiej jest też specjalne błogosławieństwo. Te elementy zostały przedstawione w kontekście biblijnego judaizmu. Odmienność godności i funkcji arcykapłańskiej Jezusa Chrystusa została zaprezentowana poprzez zestawienie w dwóch grupach tekstów z Hbr. Grupy te utworzone są z dwóch terminów wspólnych z LXX, ἀρχιερεύς i ἱερεύς, posiadających jednak nową konotację teologiczną.

4

Zabytkowe hafty norbertanek żukowskich. Stan badań po czterdziestu latach

63%

Stanilewicz K.

Folia Historica Cracoviensia

|

2018

|

vol. 24

|

issue 1

EN

It has been written so far very little about the antique embroideries of Norbertines from Żukowo in the professional literature. And they belong to the group of the most interesting examples of this kind of artistic craft in the area of the former Royal Prussia. There was only one major article about them written by Barbara Kaźmierska-Latzke. Unfortunately it was not so well known as it was published in the niche and issued for a short time bulletin of Łódź „Central Museum of Textiles.” Other studies which have mainly ethnographic and popular science character mention the works of art from church in Żukowo but only on the sidelines of deliberations on Kashubian embroidery. Their authors are trying to prove the influence of folk art on monastic embroidery thankfully less and less, but they still marginalize the role of nuns in the formation of the Kashubian ornament. In this situation a reliable publication of embroideries made by the Norbertines seems necessary, especially that their state of preservation is still getting worse and many of them we know today only from the archival photos. From ninety one embroidered objects in the parish church in Żukowo only twenty one vestments remained preserved until today (most of them were stolen in 1989). Edition of the catalogue of vestments originating from the Norbertines workshops including the photographic documentation before the year 1989 could be helpful in finding these stolen works. The material developed and analyzed in such a catalogue would provide an excellent reference point for researchers dealing with similar issues. At the same time it would allow for closer designation of the influence range of the Norbertines monastic workshops and associate with it perhaps a greater number of works.

PL

Haftom sióstr norbertanek z Żukowa, najciekawszym przykładom tego rodzaju rzemiosła artystycznego na obszarze dawnych Prus Królewskich, poświęcono jak dotąd bardzo niewiele miejsca w literaturze fachowej. Doczekały się jednego tylko poważnego artykułu autorstwa Barbary Kaźmierskiej-Latzke, niestety mało znanego, opublikowanego w 1976 roku w niszowym, krótko wydawanym łódzkim biuletynie „Centralne Muzeum Włókiennictwa”. Pozostałe opracowania, głównie o charakterze etnograficznym i popularnonaukowym, wspominają jedynie zabytki z żukowskiego kościoła na marginesie rozważań na temat haftu kaszubskiego. Ich autorzy na szczęście już coraz rzadziej próbują udowadniać wpływ sztuki ludowej na hafty klasztorne, mimo to jednak wciąż marginalizują rolę zakonnic w kształtowaniu się kaszubskiego ornamentu. W tej sytuacji niezbędna wydaje się rzetelna publikacja na temat haftów wykonanych przez norbertanki, tym bardziej że liczba zachowanych obiektów wciąż się zmniejsza i coraz więcej znamy już tylko ze zdjęć archiwalnych. Z dziewięćdziesięciu jeden zabytków haftowanych przetrwało w parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Żukowie jedynie dwadzieścia jeden paramentów (większość skradziono w 1989 roku). Wydanie katalogu szat liturgicznych z pracowni norbertanek z uwzględnieniem dokumentacji fotograficznej sprzed 1989 roku mogłoby pomóc w odnalezieniu skradzionych dzieł, a opracowany i przeanalizowany materiał stanowiłby znakomity punkt odniesienia dla badaczy zajmujących się podobną problematyką. Jednocześnie pozwoliłoby to na bliższe określenie zakresu oddziaływania warsztatu hafciarskiego sióstr norbertanek i powiązanie z nim większej liczby zabytków.

5

Strój kapłana w starożytnym Rzymie w czasach Oktawiana Augusta

63%

Kaczmarek Z.

Studia Europaea Gnesnensia

|

2010

|

issue 1-2

235-260

PL

The article discusses issues surrounding vestments worn by priests in ancient Rome, during the reign of Octavian Augustus. The author attempts to prove that the attire was intimately associated with the office held, it highlighted the eminence, significance, function as well as distinguished the wearer. The matter is explored all the more easily thanks to the time span-the Augustan era-as the period offers numerous written and iconographic sources, as well as due to the fact that Augustus strove to reinstate traditional religion, its cults and priests

Refine search results

2 Folia Historica Cracoviensia

1 Ruch Biblijny i Liturgiczny

1 Studia Europaea Gnesnensia

1 Tarnowskie Studia Teologiczne

1 2018

1 2016

1 2015

1 2012

1 2010

3 Stanilewicz K.

1 Kaczmarek Z.

1 Mazur R.

Znaczenie historyczne i wartość artystyczna szat liturgicznych z opactwa benedyktynów w Tyńcu

The role of monastic embroidery workshops in the formation of the early modern Polish embroidery

Jezus Chrystus Arcykapłan

Zabytkowe hafty norbertanek żukowskich. Stan badań po czterdziestu latach

Strój kapłana w starożytnym Rzymie w czasach Oktawiana Augusta