Search results

1

„Ochránkyně sirotků a vdov.“ Ovdovění a osiření v textech kramářských písní

100%

Skořepová M.

Historie – Otázky – Problémy (History, Issues, Problems)

|

2017

|

vol. 9

|

issue 1

175-184

EN

The paper examines widowhood and orphanhood in rural society in the light of the texts of broadside ballads, which were the most popular genre of folk reading in the early modern and 19th century villages. Particular attention is paid to broadside ballads extant in the museums in the Pelhřimov region, where micro-historic research focused on the living conditions of widowers, widows and orphans has already been carried out. These broadside ballads typically perpetuate a stereotype of a poor, sorely tried widow and a poor orphan, who rely on the help of the heavens and, by contrast, the figure of a wicked stepmother who maltreats her stepchildren, for which she is severely punished. In spite of this, social reality has often differed from the literary image.

2

Samotność i satysfakcja z życia kobiet w wieku senioralnym

88%

Gałuszka A., Wala D.

Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne

|

2015

|

issue 2(17)

181-192

EN

The main aim of the study was to find some relations between loneliness and life satisfaction in different groups of late-ages women. Methods and groups: the research group consisted of 125 persons (62 widows and 63 spouses) aged from 62 to 90. The data was collected using following tools: Life Satisfaction Scale by Diener, Emmons, Larson and Griffins; Loneliness Research Scale by Dolega and poll created by authors. Results: Using parametric and nonparametric tests it was found there were same significant differences between widows and spouses in loneliness, as well as in the case of active and non-active women. There were no significant findings in life satisfaction at all. Discussion: It seems loneliness and life satisfaction are independent factors

3

Wdowy w universum wczesnych chrześcijan – trzy perspektywy badawcze

75%

Nakonieczny R.

Vox Patrum

|

2022

|

vol. 83

7-20

EN

This article presents the findings of a metascientific analysis of the topic of the widow's situation in the early Christian community. This topic is studied today from at least three perspectives. It is still interesting for historians studying the development of early Christian communities. Secondly, the situation of women (including widows) is a very interesting field of research for authors of the critical school (not always definitely feminist) wondering about the possibility of an alternative reconstruction of social relations. The assumption of these studies is often that the originally high position of women in the Christian community was gradually diminished. A special emphasis in this study however is placed on the third research aspect, which is the presentation of the widows' situation in the ancient world (biblical, Hellenistic, early Christian) as an impulse for a deep reflection on our attitude to the weakest individuals. These include – as in the past – lonely and elderly women (often widowed). Numerous contemporary studies postulate that efforts should be made to prevent their marginalization and loneliness. This is demanded by Christian anthropology and the properly understood virtue of solidarity - without excluding anyone. One possibility for the realization of such an objective may be the reactivation of the orders of widows in contemporary Christian communities.

PL

W niniejszym tekście przedstawione zostały wnioski z analizy metabadawczej tematu sytuacji wdowy w społeczności wczesnych chrześcijan. Temat ten badany jest współcześnie co najmniej w trzech perspektywach. Jest on bowiem nadal interesujący dla historyków badających rozwój gmin wczesnochrześcijańskich. Po drugie sytuacja kobiet (w tym wdów) stanowi bardzo interesujące pole badawcze dla autorów nurtu krytycznego (nie zawsze zdecydowanie feministycznego), którzy zastanawiają się nad możliwością alternatywnej rekonstrukcji stosunków społecznych. Założeniem tych badań bywa przyjęcie, iż wysoka pierwotnie pozycja kobiet w gminie chrześcijańskiej stopniowo ulegała umniejszeniu. Szczególny akcent postawiono jednak w tym studium na trzeci aspekt badawczy, jakim jest ukazanie sytuacji wdowy w świecie starożytnym (biblijnym, hellenistycznym, wczesnochrześcijańskim) jako impulsu do głębokiego namysłu nad naszym stosunkiem do jednostek ex definitione najsłabszych. Zaliczają się do nich – podobnie jak w przeszłości – samotne starsze kobiety (często owdowiałe). Liczne prace współczesne postulują podjęcie wysiłku, by nie dopuścić do ich marginalizacji i osamotnienia. Domaga się tego antropologia chrześcijańska i właściwie rozumiana cnota solidarności – bez wykluczania kogokolwiek. Jedną z możliwości realizacji takiego celu może być reaktywacja stanu wdów we współczesnych wspólnotach chrześcijańskich.

4

Widows and widowers of Poltava in the second half of the 18th century

75%

Voloshyn Y.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2015

|

vol. 37

|

issue 4

39-60

EN

This article investigates the situation of widows and widowers in the early modern society of Hetmanate. The main source that was used are census books of Poltava, created in the period 1765−1766, during the time of so-called Rumyantsev description of Little Russia in Hetmanate (1765−1769). The article covers the main problems of widowed Poltava citizens in 1760s. Using the methods of historical demography and social anthropology, the proportion of widows and widowers in the total structure of population, topography of their settlement, age characteristics, social status, the structure of households, and their financial situation were studied. The study concludes that the proportion of widows and widowers in the marital status composition of the citizens in total was equal to the general European trend − thepercentage of widows was much higher than of widowers, widows more often than widowers lived in the central part of the city, most widows were women in the childbearing age, while widowers were usually old men. By the social affiliation, widows were usually citizens, while widowers − Cossacks. The largest micro group of Poltava widows consisted of the maids who lived in the yards of wealthy townspeople in the downtown area. The financial position of both groups was not the same. Among them, there were quite wealthy individuals, and relatively poor as well.

5

The Evolution of the Female Diaconate in the Legislation of Gallic Synods in Late Christian Antiquity

75%

Bider M.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2017

|

vol. 27

|

issue 2 English Online Version

79-108

EN

The reconstruction of the canonical structure of the female diaconate in Gaul in the period between the fourth and sixth centuries runs into serious difficulties due to the scarcity of extant legal sources. The legislation of the six Gallic synods, which thoroughly dealt with the question of deaconesses, has survived until today. The synodal agenda also included issues related to the determination of the canonical status of widows and consecrated virgins, from amongst whom candidates for Gallic deaconesses were recruited. The crystallisation of the legal norms governing the female diaconate took place in the context of the ongoing Priscillian disputes and the emergence of the monastic movement. Despite the continued opposition towards the phenomenon of ordination of deaconesses expressed by the synods to come, such women certainly were still present in Gaul in the 6th century, as evidenced by the preserved literary and epigraphic materials. Due to the evolution of the term “diaconal” in the 6th century, the term acquired an additional meaning, namely “wife of a deacon.”

6

Znaczenie instytucji wdów w odniesieniu do stanu dziewic w pierwszych wiekach Kościoła

63%

Zalewski D.

Vox Patrum

|

2015

|

vol. 64

595-613

EN

Herein the article it is given the analyses of the institution of widows and status of virgins. A special attention is paid to their mutual relations and status at the first centuries of the Church. On the basis of the above mentioned analyses we can see how the mutual relations between them have been changed during centuries. Since the times of the Apostles the widows have been surrounded by a special care and played a very important role at the community. In regard of the great effort which widows, who had been already acquainted with the marital consumption, had to make to keep abstinence their value was greater than value of virgins. A special attention to this fact was paid by Tertullian and Clemens of Alexandria. In the course of time the situation has been slowly changing. The change of the ministerial status at the Church and the edict of toleration issued by Galerius in the year 311 brought to a gradual acceptance by virgins of the status which earlier had been a privilege of widows. The process of valorization was escalating more and more simultaneously with the development of monasteries and monastic life at the IVth century.

7

Rola kobiet we wczesnonowożytnej wojskowości: próba spojrzenia na przykładzie siedemnastowiecznej armii hiszpańskiej

63%

Szadkowski P.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2023

|

issue 1(14)

9-28

EN

This article is devoted to the different roles played by women in the seventeenth-century Spanish army. As the issue of the presence of women in pre-industrial armies has not received much attention among researchers, the problem is still presented according to stereotypes shaped by nineteenth-century historiography and the early works of military historians. In their light, women in the armies of the early modern era assumed at best the role of servants, laundresses, cooks or offered sexual services. More recent works by historians of social military history, however, shed a completely different light on the issue, showing them not only as actively participating in army life, but also as taking up arms or seeking help for themselves and their soldiers’ orphans after the war. In this article, I will present the three roles of women that emerge from the sources – woman in armed combat, widow and mother – for the seventeenth-century Spanish army.

PL

Niniejszy artykuł jest poświęcony odmiennym rolom, jakie odgrywały kobiety w siedemnastowiecznej armii hiszpańskiej. Jako że zagadnienie obecności kobiet w armiach przedprzemysłowych nie cieszy się wielkim zainteresowaniem wśród badaczy, problem ten nadal jest przedstawiany zgodnie ze stereotypami ukształtowanymi przez dziewiętnastowieczną historiografię i wczesne prace historyków wojskowości. W ich świetle kobiety w armiach wczesnonowożytnych przyjmowały co najwyżej rolę służących, praczek, kucharek lub oferowały usługi seksualne. Nowsze prace historyków z kręgu społecznej historii wojskowości rzucają jednak kompletnie inne światło na to zagadnienie, ukazując je nie tylko jako aktywnie uczestniczące w życiu armii, ale też chwytające za broń czy szukające po wojnie pomocy dla siebie i sierot po żołnierzach. W artykule przedstawię trzy role kobiet, jakie wyłaniają się ze źródeł – kobiety walczącej zbrojnie, wdowy i matki – w siedemnastowiecznej armii hiszpańskiej.

8

Muzułmańskie prawo rodzinne. Sposoby rozwiązania małżeństwa w islamie oraz zasady dziedziczenia majątku

51%

Piwko A. M.

Nurt SVD

|

2013

|

issue 1

204-234

PL

Artykuł analizuje nakazy Koranu oraz aspekty prawa muzułmańskiego (szari’i) w odniesieniu do rodziny. Zgodnie z nauką islamu szari’a winna odpowiadać na wszystkie pytania i wątpliwości wierzącego muzułmanina dotyczące jego wzrastania, a także dążenia do doskonałości, zgodnie z wolą Allaha. Ze względu na szczególne znaczenie rodziny w islamie, koniecznym było wprowadzenie odpowiednich regulacji jurydycznych związanych z rozwodami, śmiercią męża oraz podziałem majątku. W pierwszej części artykułu omówiono możliwości przeprowadzenia rozwodu, jego procedurę oraz rodzaje, a także ponowny związek małżeński rozwiedzionych małżonków i opiekę nad dziećmi po rozwodzie. Druga część poświęcona została kwestii muzułmańskich wdów oraz ich statusu w społeczeństwie. Całość zamyka analiza podziału i dziedziczenia majątku w rodzinie muzułmańskiej.

EN

The present article analyses the Qur’an’s dictates as well as the aspects of the Muslim law (Sharia) concerning a family. According to the Islamic teachings, the Sharia should answer all the questions and doubts of a believing Muslim relating to their growth, also the endeavours to become perfect, in accordance with Allah’s will. Due to the extraordinary significance a family in Islam has – it was indispensable to introduce appropriate juridical regulations concerning divorces, the death of a husband and the distribution of property. The article’s first part describes the possibilities to conduct a divorce, the procedure and types as well as the repeated marriage of the divorced spouses and the custody of a child after the divorce. The article’s second part was devoted to the question of Muslim widows and their status in the society. The whole texts is closed with an analysis of the distribution and inheritance of property in a Muslim family.

9

Wdowy-dysponentki gospodarstw chłopskich w późnośredniowiecznej Polsce w świetle ksiąg sądów szlacheckich i kościelnych (na przykładzie ziemi lubelskiej)

51%

Jawor G., Kołacz-Chmiel M.

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

|

2020

|

vol. 81

EN

The aim of the present article is to answer the general question of the circumstances in which women, in the reality of typically patriarchal peasant communities existing in late medieval Poland, were taking over the management of the farms left behind by their late husbands. The authors of the paper focus on a number of issues connected to this subject matter, in particular: the frequency with which such instances occurred, forms of managing the property by a widow, coniuncta manu ownership including women, and the duration of female management of properties. As neither judicial record books of the countryside areas from the Lublin region nor detailed inventories or their descriptions have been preserved, the abovementioned issues will be analysed on the basis of the only available sources, i.e. record books from noble or ecclesiastical courts. So far they have not been appreciated in the research of peasant communities, but it seems that a detailed analysis of the records included in the books may unveil new opportunities for studying social aspects of the operation of peasant communities.

PL

Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na generalne pytanie o okoliczności, w jakich kobiety – w realiach typowo patriarchalnych społeczności chłopskich egzystujących w późnośredniowiecznej Polsce – po śmierci małżonka przejmowały zarząd nad pozostawionym przez niego gospodarstwem. Autorów interesować będzie wiele kwestii łączących się z tym zagadnieniem, a zwłaszcza: częstotliwość występowania takiej sytuacji, formy sprawowania przez wdowę władzy nad tym majątkiem, niedziały rodzinne z udziałem kobiety, czas trwania tych kobiecych rządów. Powyższe zagadnienia, wobec niezachowania się z terenów Lubelskiego wiejskich ksiąg sądowych, szczegółowych inwentarzy dóbr czy ich opisów, rozpatrzono na podstawie jedynych dostępnych źródeł – ksiąg sądów kościelnych i szlacheckich. Do tej pory w badaniach społeczności chłopskich nie były one doceniane, jednak, jak się wydaje, szczegółowa analiza zawartych w nich zapisów wskazuje na nowe możliwości badawcze społecznych aspektów funkcjonowania wspólnot chłopskich.

10

Ewolucja diakonatu kobiet w ustawodawstwie synodów galijskich u schyłku chrześcijańskiej starożytności

51%

Bider M.

Roczniki Nauk Prawnych

|

2017

|

vol. 27

|

issue 2

97-128

PL

Zrekonstruowanie kanonicznej struktury instytucji żeńskiego diakonatu w Galii od IV do VI w., ze względu na szczątkowo zachowane źródła prawne, napotka na poważne trudności. Do naszych czasów zachowało się ustawodawstwo sześciu synodów galijskich, które zajęły się szeroko rozumianą problematyką diakonis. Agenda synodalnych obrad obejmowała również problematykę związaną z ustaleniem statusu kanonicznego wdów i dziewic konsekrowanych, z których rekrutowały się kandydatki na galijskie diakonise. Proces krystalizowania się norm prawnych, regulujących żeński diakonat, dokonał się w kontekście toczonych sporów pryscyliańskich i rodzącego się ruchu monastycznego. Pomimo ponawianych przez kolejne synody sprzeciwów wobec zjawiska ordynowania diakonis, istniały one z całą pewnością jeszcze w Galii w VI w., o czym świadczą zachowane świadectwa literackie i epigraficzne. W wyniku ewolucji terminowi „diacona” w VI w. nadano jeszcze jedno znaczenie, a mianowicie żony diakona.

EN

The reconstruction of the canonical structure of the female diaconate institution in Gaul from the 4th to the 6th century, due to scarse preserved legal sources, encounters serious difficulties. The laws of the six Gauls's synods have been preserved to our times, which studied the widely understood issues of deaconesses. The synodal agenda also included questions related to determining the canonical status of widows and consecrated virgins, from which candidates for the Gaul’s deaconesses were recruited. The process of crystallization of the legal norms, regulating the female diaconate, came about in the context of the ongoing priscillian disputes and the emerging of the monastic movement. Despite the subsequent synods’ reiteration of their opposition to the phenomenon of ordination of deaconesses, they were certainly still present in Gaul in the 6th century, as evidenced by the preserved literary and epigraphic testimonies. As a result of the evolution of the term „diaconal” in the 6th century, one more meaning was added, namely, the wife of a deacon.

11

Ród Wierzbnów herbu Jastrzębiec w średniowiecznych księgach sądowych

38%

Kruszewski T.

Prawo

|

2017

|

issue 324

89-113

EN

The author presents the chivalric family of Wierzbna of the Jastrzębiec coat of arms, drawing on the surviving medieval court registers. The available court registers from the 14th and 15th centuries make it possible to imagine the functioning of medieval chivalry in legal terms. The picture presented by the author fully corresponds generalisations, to the available information about other chivalric families, an assertion backed by over 700 pages of the author’s analyses of similar cases in courts of the provinces of Małopolska, Wielkopolska or Kujawy and Łęczyca. The court registers from Małopolska include a variety of judgements in property, personal or criminal matters. We find here disputes over estate division, debt settlement, seeking justice after assaults, scuffles or murders. There are many cases concerning debt, some involving Jewish bankers, problems with guarantees etc. The cases involve entire families, sons sue their fathers and there are also cases involving women, who became legitimate parties in legal relations and who pursued their claims to e.g. dowry and bridewealth. This affected particularly Tomek of Karwin, who had six daughters of marriageable age and no male heir, as a result of which his estates passed to the House of Masłowski of the Wieniawa coat of arms.

DE

Der Verfasser stellt die von ihm gewählte ritterliche Familie Wierzbna, des Wappens Jarzębiec auf Grund der erhaltenen mittelalterlichen Gerichtsakten dar. Die Gerichtsbücher aus dem 14. und 15. Jahrhundert erlauben, sich ein Bild davon zu machen, wie das mittelalterliche Rittertum im Rechtsverkehr funktionierte. Die analysierten Quellen bringen Informationen, die auch andere ritterliche Familien betreffen. Diese Feststellung war nach mehr als 700 Seiten von Analysen ähnlicher Entscheidungen der Gerichte Kleinpolens, Großpolens oder von Kujawien--Lentschütz möglich. In den Gerichtsbüchern Kleinpolens befinden sich zahlreiche Entscheidungen in Vermögens-, Personen- und Strafsachen. Sie sprechen über Streitigkeiten betreffend Vermögensteilung, Schuldenabrechnung, Suche nach Gerechtigkeit nach Überfällen, Schlägereien oder nach Todschlag. Es treten jüdische Bankiersleute oder Probleme mit Bürgschaften auf. Vor Gericht gehen ganze Familien, Söhne beklagen die Väter, oft sehen wir Frauen, manchmal auch selbständig, als Parteien in Gerichtssachen, die ihre Rechte z. B. auf Mitgift und Brautpreis geltend machen. Insbesondere war dadurch ein gewisser Tomek aus Karwin betroffen, der sechs Töchter zu verheiraten und keinen männlichen Erben hatte. Infolge dessen gingen seine Güter auf die Familie Masłowski des Wappens Wieniawa über.

12

Mikołaj Kornicz — polski husyta oczami historyka ustroju i prawa

38%

Kruszewski T.

Prawo

|

2018

|

issue 325

91-103

EN

Mikołaj Kornicz Siestrzeniec was one of the best known Polish participants in the Hussite movement. A lot of information about him, mainly in the form of entries in court registers, has survived, which makes it possible to say that Mikołaj Kornicz was a typical child of his era. Drawing on the example of such a figure, a historian of the state and law can study various actions with regard to their lawfulness (or unlawfulness) at the time.

DE

Mikołaj Kornicz Siestrzeniec war einer der am besten bekannten polnischen Teilnehmer der Hussitenbewegung. Es sind viele, ihn betreffende, mit Quellen belegte Informationen erhalten, hauptsächlich Eintragungen in den Gerichtsbüchern. Anhand dieser Überlieferungen kann festgestellt werden, dass Mikołaj Kornicz ein typisches Kind der Epoche gewesen war und ein Staats- und Rechtshistoriker kann am Beispiel dieses Personentypus verschiedene damals rechtmäßige oder auch rechtswidrige Vorgehensweisen untersuchen.

Refine search results

„Ochránkyně sirotků a vdov.“ Ovdovění a osiření v textech kramářských písní

Samotność i satysfakcja z życia kobiet w wieku senioralnym

Wdowy w universum wczesnych chrześcijan – trzy perspektywy badawcze

Widows and widowers of Poltava in the second half of the 18th century

The Evolution of the Female Diaconate in the Legislation of Gallic Synods in Late Christian Antiquity

Znaczenie instytucji wdów w odniesieniu do stanu dziewic w pierwszych wiekach Kościoła

Rola kobiet we wczesnonowożytnej wojskowości: próba spojrzenia na przykładzie siedemnastowiecznej armii hiszpańskiej

Muzułmańskie prawo rodzinne. Sposoby rozwiązania małżeństwa w islamie oraz zasady dziedziczenia majątku

Wdowy-dysponentki gospodarstw chłopskich w późnośredniowiecznej Polsce w świetle ksiąg sądów szlacheckich i kościelnych (na przykładzie ziemi lubelskiej)

Ewolucja diakonatu kobiet w ustawodawstwie synodów galijskich u schyłku chrześcijańskiej starożytności

Ród Wierzbnów herbu Jastrzębiec w średniowiecznych księgach sądowych

Mikołaj Kornicz — polski husyta oczami historyka ustroju i prawa